Ο προϊστορικός Ορχομενός της Αρκαδίας είχε ιδρυθεί στους πρόποδες
της ακρόπολης, ενώ στους ιστορικούς χρόνους ιδρύθηκε επί του όρους όπου βρίσκονται
και τα σημαντικότερα μνημεία του (Αγορά, Θέατρο κλπ.). Στην πεδιάδα έχουν εντοπισθεί
εγκαταστάσεις αποστράγγισης και διευθέτησης ποταμών κατά τους προϊστορικούς και
μεταγενέστερους χρόνους (Χώμα των Καφυατών).
Στις αρχές του αιώνα, η Γαλλική Αρχαιολογική Σχολή Αθηνών, υπό τον
Mendel και άλλους, ανέσκαψε τα μνημεία του Ορχομενού των ιστορικών χρόνων. Την
τελευταία δεκαπενταετία, ο ΄Εφορος Αρχαιοτήτων Δρ. Θ. Σπυρόπουλος ερεύνησε και
ανέσκαψε τους προϊστορικούς τύμβους και οικισμούς και τις προϊστορικές αποστραγγιστικές
εγκαταστάσεις της πεδιάδας του Ορχομενού.
Τα σημαντικότερα μνημεία του αρχαιολογικού χώρου είναι: •Το
αρχαίο Θέατρο των πρώιμων ελληνιστικών χρόνων (4ος/3ος αιώνας π.Χ.).
•Η αρχαία Αγορά.
•Το Βουλευτήριο.
•Τα Τείχη.
•Ο εκατόμπεδος Ναός της Μεσοπολίτιδος Αρτέμιδος.
•Ο Προϊστορικός Τύμβος - Σωρός.
•Γέφυρα των Αρχαϊκών χρόνων
•Προϊστορικός οικισμός στη θέση "Καταλύματα" και προϊστορικά αποστραγγιστικά
έργα.
•Μυκηναϊκός οικισμός και αρχαίο Ιερό στη θέση "Μύτικας" Παλαιοπύργου.
•Αρχαίο Ιερό και παλαιοχριστιανική Βασιλική μεταξύ Ορχομενού και Παλαιοπύργου
Μαντινείας.
Αρχαιολογικός χώρος
Τέχνες & πολιτισμός
Αρχαία μνημεία
Ναοί: Αρχαϊκή περίοδος, 700-480 π.Χ.
Τείχη: Ελληνιστική περίοδος, 323-31 π.Χ.Κλασική περίοδος, 480-323 π.Χ.
