Βρίσκεται δίπλα στη θάλασσα και αποτελείται από έναν ορθογώνιο περίβολο,
ο οποίος δημιουργεί μία ευρύχωση σχετικά αυλή. Στο κέντρο βρίσκεται το Καθολικό
και περιμετρικά παρατάσσονται οι πτέρυγες με τα κελλλιά των πατέρων, τους χώρους
φιλοξενίας και την τράπεζα. Η τράπεζα βρίσκεται δυτικά του καθολικού και είναι
ημιανεξάρτητο κτήριο προσκολλημένο στη δυτική πτέρυγα.
Με το όνομα Μονή του Εσφιγμένου υπήρχε ήδη Μονή από τον 10ο αιώνα
και φαίνεται ότι βρισκόταν σε ακμή. Ερημώθηκε πολλές φορές από πειρατικές επιδρομές
αλλά απέκτησε σημαντική δύναμη μετά τον 18ο αιώνα. Το καθολικό κτίστηκε το 1810
στη θέση παλαιότερου ναού που κατεδαφίστηκε, ενώ η τοιχογράφηση έγινε από τους
Γαλατσάνους ζωγράφους το 1811 και 1818. Παλιότερο κτήριο της Μονής είναι η τράπεζα
που διατηρεί τοιχογραφίες του 16ου-17ου αιώνα.
Εκτός από το καθολικό και την τράπεζα η Μονή διαθέτει μια πολύ καλή
συλλογή βυζαντινών και μεταβυζαντινών εικόνων, από τις οποίες ξεχωρίζει η ψηφιδωτή
εικόνα του Χριστού. Η βιβλιοθήκη περιλαμβάνει πολλά και σπάνια χειρόγραφα, ανάμεσα
στα οποία ξεχωρίζει το υπ' αριθμόν 14 για τις σπάνιες μικρογραφίες του.
Η Μονή κατοικείται από ισχυρή μοναχική αδελφότητα και αποτελεί παράδειγμα
ισχυρής προσήλωσης στην Αγιορείτικη παράδοση.
