Το Κάστρο της Ναυπάκτου καταλαμβάνει τη θέση της αρχαίας ακρόπολης.
Το 553 μ.Χ. η Ναύπακτος καταστράφηκε από σεισμό. Από τον 8ο μ.Χ. αιώνα έγινε πρωτεύουσα
του Ε' θέματος. Ως το 1204 βρισκόταν υπό την βυζαντινή κυριαρχία. Το 1204 παραχωρήθηκε
στους Ενετούς. Το 1210 ο Μιχαήλ Αγγελος Κομνηνός την περιέλαβε στις κτήσεις του
Δεσποτάτου της Ηπείρου. Το 1294 περιήλθε στο Φίλιππο Ανδηγαυό και το 1360 καταλήφθηκε
από τον Αλβανό ηγεμόνα Γκίνο Μπούα Σπάτα. Από το 1407 έως το 1499 διήρκησε η Α'
Ενετοκρατία ενώ ως το 1687 ήταν υπό Τουρκική κυριαρχία. Από το 1687 έως το 1699
ήταν η περίοδος της Β' Ενετοκρατίας για να ακολουθήσει η Τουρκική κατάκτηση ως
το 1829.
Οι οχυρώσεις της Ναυπάκτου παρουσιάζουν διαδοχικές κατασκευαστικές
φάσεις από την αρχαιότητα ως την Τουρκοκρατία. Δύο βραχίονες που ακολουθούν την
κλίση του εδάφους, κατεβαίνουν από την κορυφή του λόφου, ο ένας ανατολικά και
ο άλλος δυτικά και κοντά στη θάλασσα κάμπτονται και κλείνουν την είσοδο του λιμανιού.
Τέσσερα εγκάρσια τείχη ενώνουν τους δύο αυτούς βραχίονες και σχηματίζουν πέντε
διαζώματα. Η οχύρωση ενισχύεται με πύργους κυκλικούς και τετράγωνους.
Ο χώρος δεν έχει ανασκαφεί συστηματικά. Ανασκαφικές τομές που πραγματοποιήθηκαν
το 1980 - 1981 βόρεια του ναού Προφήτη Ηλία αποκάλυψαν λείψανα βυζαντινού λουτρού
και βυζαντινού ναού.
Η 8η Ε.Β.Α. πραγματοποιεί κάθε χρόνο εργασίες καθαρισμού και στερεωτικές,
συρραφές ρωγμών, ενίσχυση τοιχοποιίας, υποθεμελιώσεις σε τμήματα του τείχους που
παρουσιάζουν ετοιμορροπίες.
Σήμερα το μνημείο είναι τουριστικό αξιοθέατο.
Σημαντικό αξιοθέατο επίσης είναι και το
Ωρολόγιο-Κωδωνοστάσιο:
Πρόκειται για
κτίσμα
τετραγωνικής μορφής, κτισμένο από πέτρα πελεκητή και απολήγει σε κορνίζα επίσης
πέτρινη. Στις δύο πλευρές του βρίσκονται ανηρτημένες οι δύο στρογγυλές πλάκες
του ρολογιού. Επάνω εδράζονται τέσσερις πεσσοί από οπτοπλινθοδομή, οι οποίοι συνδέονται
με ημικυκλικές αφίσες.
΄Εχει κατασκευασθεί επάνω στο Βυζαντινό κάστρο της Ναυπάκτου, στις
αρχές του αιώνα μας. Βρίσκεται σε περίοπτη θέση και αποτελεί αξιόλογο δείγμα ειδικής
κατηγορίας αρχιτεκτονικών έργων. Εργασίες αναστήλωσης στο ρολόι της Ναυπάκτου
έγιναν το 1991.
