Το 1907 με Β.Δ. της 3ης Αυγούστου (Φ.Ε.Κ . 209) ιδρύθηκε "νέα
κώμη υπό το όνομα Μοναστηράκιον" που αργότερα έγινε αυτοτελής κοινότητα,
που περιελάμβανε και τους οικισμούς
Μαγούλα
και
Σκάλωμα έως το 1998 που
καταργήθηκαν οι κοινότητες. Είναι το "νεαρότερο" χωριό του
Δήμου
Ευπαλίου και η πλειονότητα των πρώτων κατοίκων του προέρχονταν από το χωριό
"Κλημάκια" (Μεσιανό και Πέρα Κλήμα) που ήταν έως το 1890 η έδρα του
Δήμου Οινεώνος. Έχει χαρακτηρισθεί με Βασιλικό Διάταγμα και Υπουργική Απόφαση
ως τόπος τουριστικός και ιδιαιτέρου φυσικού κάλλους, αφού είναι κτισμένο αμφιθεατρικά
γύρω από την θάλασσα και θυμίζει έντονα νησί. Οι εξαιρετικές του παραλίες προσελκύουν
κάθε καλοκαίρι χιλιάδες παραθεριστές και το χωριό κυριολεκτικά τους μήνες αυτούς
αλλάζει όψη.
Στο κέντρο του χωριού βρίσκεται η εκκλησία του Ευαγγελιστού Μάρκου
με το ωραίο ξυλόγλυπτο τέμπλο και κατά την παράδοση κτίσθηκε εκεί όπου υπήρχε
παλαιό μικρό μοναστήρι από το οποίο πιθανόν πήρε και το όνομά του ο οικισμός.
Συνορεύει με τα δημοτικά διαμερίσματα
Ευπαλίου,
Κλήματος,
Μαραθιά
και
Πύργου. Δίπλα στο ακρωτήριο
Κόκκινος οι αρχαιολόγοι τοποθετούν την αρχαία πόλη Ερυθρές ενώ στην περιοχή της
Μαγούλας υποστηρίζεται ότι υπήρχε η αρχαία πόλη
Οινεών
που αναφέρεται από τον Θουκυδίδη κατά την εκστρατεία του Αθηναίου στρατηγού Δημοσθένη
εναντίον των Αιτωλών στον Πελοποννησιακό Πόλεμο.
Το χωριό γνώρισε μεγάλη ακμή κατά την δεκαετία του 1930 οπότε και
ήταν το κέντρο του διαμετακομιστικού εμπορίου ολόκληρης της
Δωρίδας
και της ορεινής
Ναυπακτίας
και είχε καθημερινά ακτοπλοϊκή σύνδεση με την
Πάτρα
και τον
Ψαθόπυργο. Από το
1920 μέχρι και σήμερα έχει δημοτικό σχολείο που κατά την τρέχουσα περίοδο λειτουργεί
με έξι μαθητές.
Το Μοναστηράκι θεωρείται το κέντρο της αθλητικής δραστηριότητας του
Δήμου αφού έχει δύο αθλητικούς συλλόγους με πέντε αθλητικά τμήματα και διαθέτει
γήπεδο μπάσκετ με ταρτάν και ηλεκτροφωτισμό.
Στα γραφικά ξωκλήσια Αγιος Ευθύμιος, Αγία Τριάδα και Κοίμηση της Θεοτόκου
που η αγάπη των κατοίκων έχει αναπλάσει σε αληθινά κομψοτεχνήματα κάθε χρόνο τελούνται
μυστήρια και τελετές ακόμα και από κατοίκους άλλων περιοχών λόγω του εξαιρετικού
περιβάλλοντος που είναι κτισμένα.
Το χωριό σήμερα έχει περίπου 250 κατοίκους κατά την χειμερινή περίοδο
και 1.500 κατά την θερινή, υπάρχει δε αστυνομικός σταθμός και αγροτικός συνεταιρισμός,
παρά το γεγονός ότι όλο και λιγότεροι κάτοικοί του ασχολούνται με την γεωργία.
Είναι από τα γραφικότερα χωριά του Κορινθιακού και οι ομορφιές του έχουν αποτυπωθεί
σε σχετική βιντεοταινία όπου γίνεται αναφορά στο παρελθόν και στο παρόν από την
αρχαιότητα μέχρι σήμερα.
Η Μαγούλα είναι ένας καθαρά αγροτικός οικισμός ενώ το
Σκάλωμα
θεωρείται κοσμοπολίτικο τουριστικό θέρετρο.
