Το φαρικό μνημείο της Φυκιότρυπας αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα φάρων στο βόρειο Αιγαίο και στις ακτές της Μικράς Ασίας, ένα από τα ελάχιστα σωζόμενα, κατασκευασμένο στη διάρκεια της όγδοης δεκαετίας του 19ου αιώνα, για να διευκολύνει την προσέγγιση στο λιμάνι της Μυτιλήνης αλλά και τη ναυσιπλοΐα στο στενό μεταξύ Λέσβου και ακτών Μικράς Ασίας.
Πρόκειται για ένα μικρό κτήριο, συνολικά 25 περίπου τετραγωνικών, χτισμένο στο ακρότατο σημείο της νησίδας όπου χτίσθηκε η αρχαία Μυτιλήνη, πάνω σε έναν κεκλιμένο βράχο με μορφή προσαραγμένου πετρωμένου σκάφους. Με απεριόριστη θέα προς βορρά, ανατολή και νότο, ο φάρος της Φυκιότρυπας είναι ένα ακόμα σήμα κατατεθέν της Μυτιλήνης. Παρουσιάζεται σε δεκάδες card postal της Μυτιλήνης, έχει ζωγραφιστεί από τοv Θεόφιλο Χατζημιχαήλ και αποτελεί μνημείο της εθνικής αντίστασης στη Λέσβο.
Μετά τον Εμφύλιο και μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1960, στο χώρο του φάρου στεγαζόταν το Σύστημα των Ναυτοπροσκόπων της Μυτιλήνης. Από τα μέσα της δεκαετίας του 1960 και για λόγους κυρίως αμυντικής θωράκισης της περιοχής, ο φάρος παραδόθηκε στο Στρατό. Μετά το 1974 και για πολλά χρόνια, ο φάρος της Φυκιότρυπας χρησιμοποιούταν ως στρατιωτικό φυλάκιο, μέχρις ότου να εγκαταλειφθεί στα μέσα της δεκαετίας του 1980, για λόγους στατικότητας του κτίσματος.
Ο φάρος επισκευάστηκε πρόσφατα με τη χρηματοδότηση της Γενικής Γραμματείας Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής. Το φαρικό οίκημα είναι " πράσινο" κτήριο, αυτόνομο δηλαδή ενεργειακά, με τη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και με στέρνα βρόχινου νερού για την κάλυψη αναγκών καθαριότητας.