Η πρώην κοινότητα Μικρόπολης, νυν Δημοτικό Διαμέρισμα Μικρόπολης του
Δήμου Προσοτσάνης βρίσκεται στα δυτικά του Ν. Δράμας σε υψόμετρο 330 μ. στους
πρόποδες του
Μενοικίου
όρους. Η Μικρόπολη ή Καρλίκοβα, όπως λεγόταν επί τουρκοκρατίας, υπήρξε το κεφαλοχώρι
της περιοχής, φημισμένο άλλοτε για τα καπνά του και γνωστό για τους Εθνικούς του
αγώνες.
Ξεχωρίζει για το ευχάριστο κλίμα και την εξαιρετική θέα προς τις
κορυφές του
Φαλακρού,
καθώς προπολεμικά υπήρξε θέρετρο για παραθέριση και διέθετε σανατόριο λόγω του
υγιεινού της κλίματος. Κατοικήθηκε από την αρχαιότητα, όπως προκύπτει από τα ευρήματα
που χρονολογούνται στους ιστορικούς χρόνους καθώς και στην Ρωμαϊκή εποχή. Οι κάτοικοί
της ήταν Τούρκοι και ντόπιοι Χριστιανοί Ορθόδοξοι που ζούσαν κάτω από τον τουρκικό
ζυγό, μέχρι την αποχώρησή τους με την ανταλλαγή το 1922.
Η Μικρόπολη των 1.102 κατοίκων σήμερα, κατοικείται από ντόπιους, Θράκες,
Πόντιους, Ορτακινούς, Βλάχους Σαρακατσάνους και Μικρασιάτες, χωρίζεται δε σε δύο
συνοικίες. Ο πληθυσμός της κάποτε έφτανε τους 3.500 κατοίκους και θεωρούνταν μία
από τις μεγαλύτερες κοινότητες του Νομού Δράμας, πόλος έλξης παραθεριστών και
πολλών εργατών.
Ξεκινώντας από την πάνω συνοικία, θα δούμε στα στενά και ανηφορικά
δρομάκια διώροφα αγροτόσπιτα από τα τέλη του 19ου αιώνα, δείγματα της Μακεδονικής
αρχιτεκτονικής, που διαθέτουν στο ισόγειο αποθήκες και στάβλο ενώ στον όροφο ξεχωρίζει
προς τον δρόμο η κλειστή προεξοχή με παράθυρα. Εκεί βρίσκεται ο Αγιος Γεώργιος
(1841), μικρή ξυλόστεγη βασιλική που υπέστη παλαιότερα αλλοιώσεις εξαιτίας επισκευών,
με το σωζόμενο αρχικό τέμπλο, την ξυλόγλυπτη Αγία Τράπεζα και το ωραίο καμπαναριό
(1893). Στη βόρεια πλευρά του υπάρχει ανάγλυφη εντοιχισμένη πλάκα με τρεις νεαρές
μορφές η οποία βρέθηκε, σύμφωνα με μαρτυρίες κατοίκων της περιοχής στον τύμβο
της Γραμμένης. Δίπλα της το 1910 χτίστηκε η εκκλησία του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου
με την υποστήριξη του Εθνομάρτυρα Μητροπολίτη Δράμας- Σμύρνης κ. Χρυσοστόμου.
Στην κάτω συνοικία, με τους προσφυγικής καταγωγής κατοίκους σήμερα,
βρίσκεται ο ναός της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού και σώζονται ακόμη ορισμένα καπνόσπιτα
των παλαιών τούρκων καπνοπαραγωγών. Πρόκειται για διώροφα σπίτια, με στάβλο και
αποθήκη στο ισόγειο και την κατοικία στον όροφο, με κύριο στοιχείο το χαγιάτι
όπου γινόταν και η επεξεργασία του καπνού.
Η Μικρόπολη είναι γνωστή για τις 25 περίπου εκκλησίες και ξωκλήσια,
τα «μοναστήρια» για τους κατοίκους, που διαθέτει μέσα και γύρω από το χωριό, σε
εξαιρετικές θέσεις παρατήρησης. Από τα εξωκλήσια ιδιαίτερο θρησκευτικό ενδιαφέρον
παρουσιάζουν ο Αγιος Γεώργιος, οι Αγιοι Ανάργυροι και ο Αγιος Παντελεήμων, τα
οποία επισκέπτονται πολλοί πιστοί με αφορμή τη γιορτή του Θεού (στον Αγιο Γεώργιο),
την πανήγυρη 30/6 και 1/7 των Αγίων Αναργύρων (Κοσμά και Δαμιανού), τον Αγιο Παντελεήμονα
27/7 και κάθε Μεγάλη Παρασκευή όπου γίνεται η Αποκαθήλωση του «Εσταυρωμένου Κυρίου
Ημών Ιησού Χριστού» στον κατάλληλα διαμορφωμένο χώρο (Γολγοθάς). Στην Μικρόπολη
λειτουργούν σήμερα Δημοτικό Σχολείο, Νηπιαγωγείο, Παιδικός Σταθμός και Γυμνάσιο.
Επίσης έχει Αγροτικό Ιατρείο, Φαρμακείο και Ταχυδρομικό Πρακτορείο. Στην τοποθεσία
Πλατάνια υπάρχει Κέντρο Ενημέρωσης κατάλληλα εξοπλισμένο με πλήρες ενημερωτικό
υλικό για την περιβαλλοντολογική περιοχή του Μενοικίου όρους Μικρόπολης. Η μεγαλύτερη
εκδήλωση του χωριού είναι η «Γιορτή του Θεού» που γίνεται το πρώτο 15νθήμερο του
μηνός Μαΐου κάθε χρόνου, με μεγάλη συμμετοχή των κατοίκων και λοιπών συνδημοτών
του Δήμου. Αναφέρεται στο 1885, όταν πριν την σπορά οι Χριστιανοί γιόρταζαν και
προσεύχονταν στον Θεό για το καλό της σοδειάς, οι Τούρκοι ξεκίνησαν την μεγάλη
σφαγή των Χριστιανών. Ο μεγάλος σεισμός που ακολούθησε απέτρεψε το κακό και στη
συνέχεια κάθε χρόνο γιόρταζαν με τους Χριστιανούς και οι Τούρκοι. Η Μικρόπολη
έχει να παρουσιάσει πολλές ομορφιές, όπως το Δάσος της Καστανιάς σε υψόμετρο 650μ.
περίπου και σε απόσταση 5 χλμ. από το χωριό με τις υπεραιωνόβιες καστανιές που
μερικές έχουν ηλικία 800 ετών. Η ομορφιά και η ιδιαιτερότητα του Δάσους προσελκύει
πλήθος επισκεπτών ιδίως κατά τους καλοκαιρινούς μήνες. Εδώ υπάρχει ορειβατικό
καταφύγιο που είναι στην διάθεση του κάθε επισκέπτη για ξεκούραση. Η μεγάλη θρησκευτική
λατρεία των κατοίκων έφτασε και εδώ όπου κτίστηκε το 1997 εξωκλήσι «Παναγία η
Καστανιώτισσα» που συγκεντρώνει πλήθος πιστών τον Δεκαπενταύγουστο και το πρώτο
15νθήμερο του Οκτωβρίου στην Γιορτή του Κάστανου.
Αφήνοντας το Δάσος της Καστανιάς και μετά από πορεία μιάμισης ώρας
φτάνουμε σε υψόμετρο 1.200μ. στα απέραντα λιβάδια του οροπεδίου Καλλίπολης όπου
συναντά ο επισκέπτης τα άγρια άλογα να περιφέρονται κατά αγέλες. Υπάρχει δυνατότητα
πρόσβασης στο οροπέδιο και με αυτοκίνητο καθώς και στο δάσος της Καστανιάς. Στα
δάση και τα οροπέδια του Μενοικίου έχουν βρεθεί και καταγραφεί πολλά και σπάνια
λουλούδια καθώς επίσης και μεγάλος αριθμός άγριων πουλιών.
Στη ΒΔ πλευρά του Μενοικίου είναι η τοποθεσία «Τρίγκα» σε υψόμετρο
1850-1965μ. με τους καλύτερους βοσκότοπους σε απέραντη έκταση και με έργα όπως
ομβροδεξαμενές, δεξαμενές με ποτίστρες και στέγαστρα στην διάθεση των κτηνοτρόφων
κατοίκων του χωριού Μικρόπολης. Παραδοσιακά μουσικά όργανα του χωριού ήταν και
είναι και σήμερα η Γκάιντα και ο Νταϊρές, που μετέχουν στις εκδηλώσεις του χωριού
(Γιορτή του Θεού, Γιορτή Κάστανου, Δεκαπενταύγουστο).
Ο μοναδικός που παίζει γκάιντα μέχρι και σήμερα είναι ο Γκάλιμπας
Ιωάννης και βοηθοί για Νταϊρέ οι: Ηλιάδης Χρήστος, Καρατζιώτης Αθανάσιος, Γρηγοριάδης
Δημήτριος, Μπάτιου Αθανάσιος και Αργυρίου Νικόλαος.
Τα στοιχεία προέρχονται από τον Πρόεδρο του Δ.Δ. Μικρόπολης Κο Παρασίδη
Γεώργιο
