Στο νομό Τρικάλων συνιστώνται, με το Ν.2539/97 (Σχέδιο Καποδίστρια),οι κατωτέρω:
Α. Δήμοι:
1. Αιθήκων, 2. Βασιλικής, 3. Γόμφων, 4. Εστιαιώτιδας, 5. Καλαμπάκας, 6. Καλλιδένδρου, 7. Καστανιάς, 8. Κλεινοβού, 9. Κόζιακα, 10. Μαλακασίου, 11. Μεγάλων Καλυβίων, 12. Οιχαλίας, 13. Παληοκάστρου, 14. Παραληθαίων, 15. Πελινναίων, 16. Πιαλείων, 17. Πυνδαίων, 18. Πύλης, 19. Τυμφαίων, 20. Φαλωρείας, 21. Φαρκαδόνας, 22. Χασίων, 23. Τρικκαίων.
Β. Κοινότητες:
1. Ασπροποτάμου, 2. Νεράιδας, 3. Μυροφύλλου.
Στην ακόλουθη ιστοσελίδα θα βρείτε έναν interactive χάρτη με όλα τα μνημεία και μουσεία του νομού, με σχετικές πληροφορίες και φωτογραφίες.
Ηπειρωτική φυλή που πήρε μέρος στον Τρωϊκό Πόλεμο. Κατοικούσαν κοντά στις πηγές του Πηνειού και γειτόνευαν με τους Αθαμάνες και Νυμφαίους.
Ο νομός κατοικείται από τα πανάρχαια χρόνια. Παλαιολιθικά δείγματα
κατοίκησης έχουν διαπιστωθεί στο σπήλαιο της Θεόπετρας, όπου βρέθηκαν εργαλεία
Μέσης Παλαιολιθικής Εποχής (33000 - 8000 π.Χ.). Το σπήλαιο συνέχισε να κατοικείται
ως το τέλος της Νεολιθικής Εποχής με αρχές Χαλκοκρατίας (2800 π.Χ.) που εγκαταλείφθηκε.
Βρέθηκαν κομμάτια από αγγεία της Αρχαιότερης Νεολιθικής Εποχής (6000 - 5000 π.Χ.)
με εμπίεστες νυχιές και γραπτά της Μέσης Νεολιθικής (5000 - 4000 π.Χ.). Νεολιθικές
θέσεις έχουν εντοπιστεί κοντά στο χωριό Μεγάλο
Κεφαλόβρυσο, 9 χλμ ΒΔ από τα Τρίκαλα,
ενώ στην πλατιά μαγούλα Ζάρκου
βρέθηκε πήλινο πρόπλασμα σπιτιού, με ειδώλια, προσφορά σε θεμελίωση κατοικίας
(Νεότερης Νεολιθικής Εποχής, 5η χιλιετία π.Χ.). Η πρωτεύουσα του νομού συνδέεται
με θεότητες της ιατρικής, όπως η νύμφη Τρίκκη. Προστάτιδα της υγείας και της ιατρικής,
γεννήθηκε στις όχθες του Ληθαίου και έδωσε το όνομα της στην πόλη. Βασιλιάς της
Τρίκκης ήταν ο φημισμένος
γιατρός Ασκληπιός και θεωρείται τέκνο της πόλης. Συνέλεγε τα θεραπευτικά βότανά
του στο όρος Κερκέτιο (Κόζιακας). Το Ασκληπιείο της Τρίκκης ήταν από τα αρχαιότερα.
Η Τρίκκη πήρε μέρος στον Τρωικό Πόλεμο μαζί με την Οιχαλία
και την Ιθώμη (Φανάρι
Καρδίτσας) με τριάντα πλοία. Ηγήθηκαν τα παιδιά του Ασκληπιού, Μαχάων και Ποδαλείριος,
ξακουστοί γιατροί επίσης. Ο Όμηρος ονομάζει την Τρίκκη αλογοθροφούσα και αναφέρεται
στο Μαχάονα που γιάτρεψε τον πληγωμένο από βέλος Μενέλαο με βοτάνια που είχε δώσει
ο Χείρων στον πατέρα του Ασκληπιό (Ιλ. Δ, 193-219).
Στους Αρχαϊκούς Χρόνους (700 - 478 π.Χ.), όταν ο οργανωτής της Θεσσαλίας
Αλεύας Πυρρός καθιέρωσε την τετραρχία. Το κράτος Εστιαιώτις
ή Ιστιαιώτις απλωνόταν περίπου στα όρια του σημερινού νομού Τρικάλων. Η ονομασία,
όπως γράφει ο Στράβων, οφείλεται στην εγκατάσταση αποίκων από την Ιστιαία
της Εύβοιας.
Σπουδαίες πόλεις στην αρχαιότητα ήταν η Τρίκκη και το Αιγίνιον
(Καλαμπάκα). Η περιοχή ήταν πυκνοκατοικημένη, κυρίως γύρω από το ποτάμι. Όπως
δείχνουν λείψανα οχυρώσεων και ευρήματα, αλλά και φιλολογικές αναφορές, γνωστές
πόλεις ήταν επίσης η Οιχαλία,
ο Ζάρκος, ο Aτραξ κοντά στο
χωριό Πηνειάς, η Φαρκαδών
κοντά στον Ατρακα, το Πελινναίο
κοντά στο χωριό Πετρόπορος,
η Φαλώρεια κοντά στο χωριό
Μεγάρχη, η Πιάλεια, το
Ποίτνειο κοντά στο χωριό Aγιος
Προκόπιος, οι Γόμφοι
κοντά στο Μουζάκι Καρδίτσας,
η Οξύνεια.
Το 480 π.Χ. οι πόλεις υποτάχθηκαν στους Πέρσες, στην εκστρατεία εναντίον
των Ελλήνων. Στη νομισματική ένωση των Θεσσαλών, γύρω στα 470 π.Χ., περιλαμβάνονται
Τρίκκη και Φαρκαδών, ενώ το Πελινναίον που ήταν με τη Λάρισα έκοψε δικό του νόμισμα.
Το 378 π.Χ. ενώθηκαν με τις άλλες θεσσαλικές πόλεις υπό τον Ιάσονα των Φερών.
Το 352 π.Χ. ολόκληρη η Θεσσαλία ενώθηκε με το κράτος του Φιλίππου Β' της Μακεδονίας
και το 324 π.Χ. ακολούθησε το Μέγα Αλέξανδρο στην εκστρατεία εναντίον των Περσών.
Με την επικράτηση των Ρωμαίων το 197 π.Χ. η περιοχή της Τρίκκης γνώρισε
καταστροφές και ερημώσεις από τις συγκρούσεις Ρωμαίων και Μακεδόνων. Ήταν η μόνη
ελληνική δύναμη που αντιστάθηκε πεισματικά, με το Φίλιππο Ε' και το γιο του Περσέα,
ο οποίος έδωσε την τελευταία ατυχή μάχη στην Πύδνα
το 167 π.Χ.
Ο νομός Τρικάλων δέχτηκε νωρίς το χριστιανισμό. Από τον 1ο κιόλας
αιώνα επικράτησε η νέα θρησκεία, η οποία εδραιώθηκε τους επόμενους αιώνες, 4ο,
5ο,6ο, χτίζοντας τους ναούς στη θέση και με τα υλικά των αρχαίων ιερών, όπως στην
Τρίκκη, στο Αιγίνιο, στο Ζάρκο. Στα Βυζαντινά Χρόνια η Τρίκκη ονομάστηκε Τρίκαλα
και το Αιγίνιο, Σταγοί. Η περιοχή δέχτηκε επιθέσεις από τους εχθρούς της βυζαντινής
αυτοκρατορίας - Γότθοι το 396, Ούννοι το 447, Σλάβοι το 577, Σαρακηνοί το 904,
Νορμανδοί το 1081. Με την κατάληψη της Κωνσταντινούπολης
από τους ελευθερωτές των Αγίων Τόπων, Σταυροφόρους της Δ' Σταυροφορίας, το 1204.
επιβλήθηκε η Φραγκοκρατία. Ο νομός Τρικάλων σύντομα επανήλθε στους Βυζαντινούς
(1210-12) του Μιχαήλ Αγγελου Κομνηνού Α' Δούκα, στο Δεσποτάτο της Ηπείρου και
αργότερα στο βυζαντινό κράτος, με την επανασύσταση, το 1216. Το εξασθενημένο Βυζάντιο
αδυνατούσε να υπερασπιστεί τις επαρχίες του. Από τις αρχές του 14ου αι. νέοι επιδρομείς
μαστίζουν την περιοχή, κυρίως Αλβανοί, ενώ οι Σέρβοι του Στέφανου Δουσάν (1331-
1355) κατέλαβαν τη δυτική Θεσσαλία (1348-1371). Δεσπότης της Ηπείρου με έδρα τα
Τρίκαλα ορίστηκε ο ετεροθαλής αδελφός του Στέφανου Δουσάν, Συμεών Ούρεσης. Υπήρξε
ο τελευταίος Σέρβος διοικητής της Θεσσαλίας, μετά το θάνατο του Στέφανου. Συγγενής
της οικογένειας των Φιλανθρωπινών, εγκατέλειψε νωρίς (1381) την εξουσία και έγινε
μοναχός. Με το όνομα Ιωάσαφ ίδρυσε το Μεγάλο Μετέωρο, με τον Αθανάσιο Μετεωρίτη.
Στους βράχους των Μετεώρων κατέφυγαν ερημίτες από τον 11ο αιώνα, οι
οποίοι με την εισβολή των Τούρκων (1393) αυξήθηκαν και δημιούργησαν πολιτεία ολόκληρη
με περισσότερα από είκοσι μοναστήρια. Αιτία η καταπίεση, η βαριά φορολογία και
η εξαθλίωση των Ελλήνων, καθώς οι εύφορες εκτάσεις πέρασαν στα χέρια των κατακτητών.
Πολλοί κάτοικοι κατέφυγαν σε ορεινές δυσπρόσιτες περιοχές, απολαμβάνοντας την
ελευθερία και τα αγαθά της φύσης, σε πραγματικά σκληρές συνθήκες. Εξαιρετικά δείγματα
λαϊκής αρχιτεκτονικής στις περιοχές αυτές είναι τα μεγάλα πετρόχτιστα σπίτια και
οι εκκλησίες. Αναπτύχθηκε η οικοτεχνία και άνθησε τους τελευταίους ιδίως αιώνες,
από τα τέλη του 17ου ως τις αρχές του 19ου αι. Ονομαστά ήταν τα δέρματα και τα
μάλλινα υφαντά των Τρικάλων, τα βαμβακερά του Ζάρκου, τα μεταξωτά της Καλαμπάκας.
Στα Τρίκαλα λειτούργησε η περίφημη Σχολή Τρίκκης από το 1543 έως το
1854, με μικρές διακοπές, στον παλαιό ναό της Αγίας Επισκέψεως, όπου δίδαξαν ονομαστοί
δάσκαλοι. Το 1856 μεταφέρθηκε μαζί με τη βιβλιοθήκη στο μοναστήρι του Αγίου Βησσαρίωνα
ή Δούσικο και ονομάστηκε Ελληνική Σχολή. Τα Τρίκαλα ελευθερώθηκαν το 1881, αλλά
μετά τον ατυχή πόλεμο του 1897 περιήλθαν ξανά στους Τούρκους ως το 1898, που ελευθερώθηκαν
οριστικά, ύστερα από επαναστάσεις, αγώνες και θυσίες αιώνων. Μεγάλη μορφή του
αγώνα υπήρξε ο παπαΘύμιος Βλαχάβας (1808).
Το κείμενο παρατίθεται τον Ιανουάριο 2005 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφία, της Γενικής Γραμματείας Περιφέρειας Θεσσαλίας
Ο κορμός της οικονομίας του νομού.
Αξιόλογη ανάπτυξη ως ημιοικόσιτη και νομαδική.
Αξιόλογη ανάπτυξη με επίκεντρο τα Μετέωρα, ενισχυόμενη από τα ορεινά κέντρα Περτούλι, Ελάτη, Ζάρκος κ.ά.
Λειτουργούν μονάδες κυρίως επεξεργασίας γεωργικών, κτηνοτροφικών και δασικών προϊόντων.
Τα δάση, κυρίως από πεύκα, έλατα και βαλανιδιές, καλύπτουν το 30% της επιφάνειας, περισσότερο στα δυτικά και στα βόρεια του νομού.
Ασήμαντη.
Στα εσωτερικά ύδατα του νομού, το 1983 αναφέρονται 343 άτομα ασχολούμενα με αλιεία και εκτροφή αλιευμάτων.
Ασήμαντος.
Οι πολιτιστικές εκδηλώσεις στο νομό Τρικάλων είναι αρκετές και αξιόλογες.
Παρουσιάζουν ιδιαίτερη ποικιλία και κρατούν αμείωτο το ενδιαφέρον των επισκεπτών.
Οργανώνονται συναυλίες σε κλειστούς και υπαίθριους χώρους με σπουδαίους
Έλληνες καλλιτέχνες, εκθέσεις ζωγραφικής, φωτογραφίας, εργόχειρων και γενικότερου
πολιτιστικού ενδιαφέροντος.
Στο Λαογραφικό Μουσείο Τρικάλων
ο επισκέπτης μπορεί να έχει άμεση επαφή με τις παραδοσιακές ενδυμασίες, τα μάλλινα
υφαντά και άλλα αντικείμενα από την ιστορία και τον πολιτισμό του τόπου.
Στα χωριά του κάμπου και του βουνού γίνονται τα περίφημα πανηγύρια,
όπου οι κάτοικοι γλεντούν με το δικό τους τρόπο. Τραγουδούν και χορεύουν τα δημοτικά
τραγούδια, που τόσο αγαπούν. Λαϊκές ορχήστρες και τοπικά χορευτικά συγκροτήματα
με παραδοσιακές στολές συμμετέχουν σε φολκλορικές εκδηλώσεις. Οι επισκέπτες απολαμβάνουν
το θέαμα και συχνά διασκεδάζουν μαζί τους.
Το κείμενο παρατίθεται το Φεβρουάριο 2004 από τουριστικό φυλλάδιο της Νομαρχιακής
Αυτοδιοίκησης Τρικάλων και της Νομαρχιακής
Επιτροπής Τουριστικής Προβολής Τρικάλων.
Λάβετε το καθημερινό newsletter με τα πιο σημαντικά νέα της τουριστικής βιομηχανίας.
Εγγραφείτε τώρα!