Μυκηναϊκή Ακρόπολη Γλα

  Ο Γλας είναι χαμηλό βραχώδες ύψωμα και εξέχει από τη γύρω πεδιάδα, που προήλθε από την αποξήρανση της λίμνης Κωπαΐδας. Είχε τη μορφή νησίδας όταν η λίμνη είχε νερά. Στο ύψωμα εντοπίστηκαν στοιχεία κατοικήσεως της νεολθικής εποχής, των ελληνιστικών και βυζαντινών χρόνων. Κατά την Επανάσταση του 1821 αποτελούσε καταφύγιο των κατοίκων της περιοχής που έκτισαν και μικρό εξωκκλήσι. Τα ορατά σήμερα μνημεία ανήκουν στα μυκηναϊκά χρόνια (1300-1200 π.Χ.), οπότε ο Γλας οχυρώθηκε και αποτέλεσε το επίκεντρο των αποξηραντικών έργων εκείνης της εποχής για τη λίμνη Κωπαΐδα και το οχυρό των πληθυσμών που καλλιεργούσαν το εύφορο αποστραγγισμένο πεδίο. Ο χώρος καταστράφηκε από πυρκαϊά και εγκαταλείφθηκε λίγο πριν το 1200 π.Χ. Τα αποξηραντικά έργα έμειναν ασυντήρητα και η λίμνη πλημμύρισε πάλι.
   Το 1893 ο F. Noack αποτύπωσε τα ορατά ερείπια και την ίδια χρονιά ο A. de Ridder ανέσκαψε το μέλαθρο. Συστηματική ανασκαφή έγινε από το 1955 έως το 1961 από τον Ι. Θρεψιάδη και συμπληρωματικές έρευνες το 1984 και στις αρχές της δεκαετίας του 1990 από τον καθ. Σ. Ιακωβίδη υπό την αιγίδα της Αρχαιολογικής Εταιρείας.
Τα σημαντικότερα μνημεία της Ακρόπολης είναι:
   •Τα επιβλητικά “κυκλώπεια” τείχη που αποτελούν την οχύρωση του λόφου στα μυκηναϊκά χρόνια. Σώζονται σε όλο το μήκος τους των 3 χιλιομέτρων και το πάχος τους των 5,40 - 5,80 μ. Διατηρούνται σε ύψος 2 έως 6 μ. Το τείχος παρουσιάζει οδοντώσεις καθώς είναι οικοδομημένο σε ευθύγραμμα τμήματα, στα οποία κατατμήθηκε το καμπύλο περίγραμμα του βράχου με σκοπό να διευκολυνθούν και να επιταχυνθούν οι εργασίες. Το τείχος έχει 4 πύλες, από τις οποίες η Νότια ήταν μάλλον η κεντρική.
   •Ορθογώνιος εσωτερικός περίβολος, το βόρειο τμήμα του οποίου καταλαμβάνει το μέλαθρον και τα νότια επιμήκη κτίρια. Τα τελευταία ήταν αποθήκες γεωργικών προϊόντων και εργαστήρια.
   •Το μέλαθρον - το επισημότερο κτίριο στο λόφο - είναι εν μέρει ενσωματωμένο στο βόρειο τείχος. Αποτελείται από δύο πτέρυγες (βόρεια και ανατολική) σε γωνιακή διάταξη, οι οποίες βλέπουν σε εσωτερική αυλή. Κάθε πτέρυγα αποτελεί μία κατοικία παρόμοια με την άλλη και περιλαμβάνει ένα μέγαρο στο ελεύθερο άκρο της και σειρά μικρών δωματίων που επικοινωνούν με ένα διπλό διάδρομο. Το μέλαθρο ήταν διακοσμημένο με τοιχογραφίες. Δεν αποτελεί την έδρα ενός άνακτα (βασιλέα), αλλά δύο υποδεέστερων και μάλλον ισότιμων μεταξύ τους αξιωματούχων.

Δημοσίευση: Σ. Ιακωβίδης, Γλας Ι. Η ανασκαφή 1955-1961, Αθήναι 1989.