ΜΑΝΟΛΙΑΣΑ, Χωριό, ΔΩΔΩΝΗ

  Η Μανολιάσα βρίσκεται στο νότιο τμήμα του Δήμου Μπιζανίου και νότιο-νοτιοδυτικά από την πόλη των Ιωαννίνων. Το όνομα του χωριού έχει Ελληνική - Βλάχικη προέλευση, από το όνομα Εμμανουήλ που έγινε Μανώλης και από εκεί Μανωλιάσσα. Στην σύγχρονη δημοτική γλώσσα, το Ω έγινε Ο και τα δύο Σ συμπτύχθηκαν σε ένα.
  Απέχει από τα Γιάννενα μόλις 19 χλμ. Αλλά παρόλα αυτά βρίσκεται στα 800 μ. υψόμετρο. Έτσι το κλίμα δεν μοιάζει ιδιαίτερα με αυτό των Ιωαννίνων και είναι χαρακτηριστικά ξηρό και υγιεινό. Στη σύγχρονη εποχή η απόσταση αυτή των 19 χλμ. Καλύπτεται σε λιγότερο από 30 λεπτά, αλλά παλαιότερα οι κάτοικοι χρειαζόταν περισσότερο από 4 ώρες για να μεταβούν στα Γιάννενα.
  Περικλείεται από τη σειρά βουνών με την ομώνυμη ονομασία και υψόμετρο που φτάνει τα 1.100 μ. Τα διαβόητα βουνά της Μανολιάσας. Σε μία από τις κορυφές, κοντά στα 1.050 μ. βρίσκεται και το πάρκο κεραιών, στο οποίο είναι εγκατεστημένοι το σύνολο των αναμεταδοτών των καναλιών τοπικής και εθνικής εμβέλειας.
  Αυτή τη στιγμή οι μόνιμοι κάτοικοι του χωριού είναι 170 άτομα περίπου, αν και στην απογραφή του 2001 το χωριό εμφανίζεται να έχει 307 κατοίκους. Μεγάλο μέρος των χωριανών είναι μετανάστες σε Αυστραλία, Γερμανία και Σουηδία, αλλά και σε άλλα μέρη του κόσμου. Λόγω της έλλειψης κατοίκων, το σχολείο του χωριού έπαψε να λειτουργεί από το 2000. Οι ασχολίες των κατοίκων είναι γεωργοκτηνοτροφικές, με μικρές σε έκταση καλλιέργειες και ολιγάριθμα κοπάδια ζώων.
  Το χωριό είναι κτισμένο σε σχήμα Γ και δίνει την όψη ενός μικρού λεκανοπεδίου. Έχει νεόκτιστο καμπαναριό στην εκκλησία που χτίστηκε το 1950, ενώ το πνευματικό κέντρο του χωριού λειτουργεί από το 1994.
  Ιστορικά το χωριό βρισκόταν υπό την κηδεμονία τόσο των Τούρκων όσο και των Σουλιωτών, ενώ τα έτη 1912-13 έγιναν ιδιαίτερα σκληρές μάχες μεταξύ Τούρκων και Ελλήνων. Το ιδιαίτερο στοιχείο της οχύρωσης του χωριού ήταν ότι η εδαφική διαμόρφωση της περιοχής καθιστούσε μη αναγκαία την ύπαρξη τεχνικών οχυρωμάτων.