Γέφυρα Ρίου-Αντιρρίου
Έχουν περάσει πάνω από εκατό χρόνια, από τη στιγμή που ο τότε Πρωθυπουργός
της Ελλάδας, Χαρίλαος Τρικούπης, οραματίσθηκε τη γεφύρωση των τριών χιλιομέτρων
που χωρίζουν το Ρίο από το Αντίρριο,
η οποία αποτέλεσε έκτοτε ένα μεγαλόπνοο όραμα για τη χώρα.
Η μόνιμη σύνδεση του Ρίου με το Αντίρριο με μια γέφυρα εξασφαλίζει:
τη μείωση του χρόνου διέλευσης από 45 λεπτά κατά μέσο όρο σε μόλις 5 λεπτά, τη
διέλευση μέσα σε άνετες και υψηλού επιπέδου συνθήκες και την ελαχιστοποίηση της
επιρροής του καιρού στη μετάβαση από τη μία ακτή στην άλλη.
Ο ρόλος της γέφυρας θα είναι σημαντικός για την ανάπτυξη των δεσμών
μεταξύ της Πάτρας, που είναι
η τρίτη σε μέγεθος πόλη της χώρας, και των κυρίως αγροτικών περιοχών της δυτικής
Ελλάδας.
Γεωγραφία
Η γέφυρα Ρίου-Αντιρρίου βρίσκεται στο σημείο όπου συναντώνται:
Ο αυτοκινητόδρομος Πάτρας-Αθήνας-Θεσσαλονίκης-Ευζώνων,
που συνδέει τις τρεις κυριότερες πόλεις της χώρας και αποτελεί τμήμα του ευρωπαϊκού
δικτύου αυτοκινητοδρόμων. Ο δυτικός άξονας Καλαμάτας-Πάτρας-Ηγουμενίτσας
(Ιόνια Οδός).
Η γέφυρα θα διευκολύνει την επικοινωνία της χώρας με την Ιταλία
(και, κατ' επέκταση, με τη Δυτική Ευρώπη) μέσω των λιμανιών της Πάτρας και της
Ηγουμενίτσας.
Ιστορία-Γεωλογικά στοιχεία
Οι τεκτονικές μετακινήσεις, που αποτελούν τη γενεσιουργό αιτία της
έντονης σεισμικής δραστηριότητας στην περιοχή, προκαλούν επίσης την απομάκρυνση
της νότιας ακτής (Ρίο) από τη βόρεια (Αντίρριο) κατά μερικά χιλιοστά κάθε χρόνο.
Πριν από περίπου 500.000 χρόνια ο Κορινθιακός
κόλπος φαίνεται ότι ήταν μάλλον μια εσωτερική θάλασσα (μεγάλη λίμνη) και η
Πελοπόννησος συνδεόταν με
τη Στερεά μέσω δύο ισθμών:
ανατολικά, μέσω του ισθμού της
Κορίνθου, όπου διανοίχτηκε η γνωστή διώρυγα, και δυτικά, μέσω του ισθμού του
Ρίου-Αντιρρίου, στη θέση όπου κατασκευάστηκε η γέφυρα Ρίου-Αντιρρίου.
Το ιστορικό του έργου
Το έργο της γέφυρας Ρίου-Αντιρρίου υπήρξε πριν απ' όλα το όραμα ενός
πολιτικού: του Χαρίλαου Τρικούπη, ο οποίος καταγόταν από το γειτονικό Μεσολόγγι
και διετέλεσε επανειλημμένα πρωθυπουργός την τελευταία εικοσαετία του 19ου αιώνα.
Εμπνευσμένος από ένα σχετικό δημοσίευμα του Εμίλ Μπυρνούφ, ο οποίος είχε διατελέσει
Διευθυντής της Γαλλικής Αρχαιολογικής Σχολής της Αθήνας, αναφέρθηκε στην αναγκαιότητα
της γεφύρωσης του Στενού κατά τη διάρκεια μιας αγόρευσής του στη Βουλή, στις αρχές
του 1889. Έπρεπε όμως να περάσουν εκατό ολόκληρα χρόνια για να καταστεί τεχνικά
εφικτό το έργο και να δρομολογηθεί η κατασκευή του.
Ο διαγωνισμός προκηρύχθηκε το 1991 και οι προσφορές κατατέθηκαν την
1η Δεκεμβρίου του 1993. Έτσι, την 3η Ιανουαρίου 1996 το Ελληνικό Δημόσιο και η
εταιρία ΓΕΦΥΡΑ Α.Ε. υπέγραψαν τη Σύμβαση Παραχώρησης για τη Μελέτη, Κατασκευή,
Χρηματοδότηση, Συντήρηση και Εκμετάλλευση της γέφυρας Ρίου-Αντιρρίου.
Η σύμβαση αυτή όμως, όπως συμβαίνει σε περιπτώσεις παραχώρησης, τέθηκε
σε ισχύ στις 24 Δεκεμβρίου 1997, μία εβδομάδα μετά την ολοκλήρωση μετά από πολύμηνες
και πολύπλευρες διαπραγματεύσεις του πλαισίου που εξασφάλιζε τη χρηματοδότηση
του έργου, ενώ στις 25 Ιουλίου 1997 είχε υπογραφεί η κύρια σύμβαση δανειοδότησης.
Η 24η Δεκεμβρίου 1997 λογίζεται, ως εκ τούτου, ως η ημερομηνία θέσης
σε ισχύ, που είναι και ημερομηνία αναφοράς για την έναρξη του έργου. Στις 19 Ιουλίου
1998, ο τότε πρωθυπουργός, Κώστας Σημίτης, παρουσία του τότε προέδρου της Δημοκρατίας,
Κωνσταντίνου Στεφανόπουλου, έθεσε τον θεμέλιο λίθο του έργου.
Η περίοδος κατασκευής
Στην επταετή διάρκεια των εργασιών περιλαμβάνονται: η διετής (1998-1999)
προπαρασκευαστική περίοδος, με βασικές δραστηριότητες την ολοκλήρωση της οριστικής
μελέτης της γέφυρας και την κατασκευή των εργοταξιακών εγκαταστάσεων, κυρίως δε
της ξηράς δεξαμενής. η πενταετής (2000-2004) περίοδος κατασκευής της γέφυρας.
Η περίοδος λειτουργίας
Η λειτουργία της γέφυρας από την ανάδοχο (παραχωρησιούχο) εταιρεία
ΓΕΦΥΡΑ Α.Ε. θα ξεκινήσει από τη στιγμή που θα ολοκληρωθεί η κατασκευή, τον Δεκέμβριο
του 2004, σύμφωνα με το πρόγραμμα.
Το 1995 η κίνηση μεταξύ Ρίου και Αντιρρίου με τις υφιστάμενες πορθμειακές
γραμμές, ήταν κατά μέσο όρο 7.000 οχήματα την ημέρα. Προβλέπεται ότι κατά την
παράδοση της γέφυρας στην κυκλοφορία η ημερήσια κίνηση θα έχει αυξηθεί σε 10.000
οχήματα. Σύμφωνα δε με μελέτες που έχουν καταρτισθεί, η αύξηση της κίνησης σε
σύγκριση με το 1995 θα ενισχυθεί από την ανεξάρτητη ανάπτυξη τοπικής κίνησης ως
άμεσο επακόλουθο της λειτουργίας της γέφυρας.
Η Σύμβαση Παραχώρησης προβλέπει ανώτατα όρια των διοδίων, τα οποία
έχει δικαίωμα να καθορίσει ο παραχωρησιούχος. Πέραν τούτου, ο παραχωρησιούχος
έχει την απόλυτη ευχέρεια να καταστρώσει δική του πολιτική διοδίων, ευνοώντας
τη χρήση της γέφυρας για τοπικές μετακινήσεις με κάρτες εποχικού ή τακτικού χρήστη.
Η περίοδος λειτουργίας της γέφυρας από τον παραχωρησιούχο δεν θα ξεπεράσει
τα 42 χρόνια από την ημερομηνία θέσης σε ισχύ της σύμβασης παραχώρησης, δηλαδή
τις 24 Δεκεμβρίου 2039. Μετά, το έργο θα παραδοθεί στο Ελληνικό Δημόσιο για να
αναλάβει αυτό τη λειτουργία του.
Περισσότερες πληροφορίες
Ένας σπάνιος συνδυασμός αντίξοων συνθηκών συνθέτει το φυσικό περιβάλλον
της γέφυρας: βάθος θάλασσας έως και 65 μέτρα, πυθμένας μειωμένων αντοχών, έντονη
σεισμική δραστηριότητα και πιθανές τεκτονικές μετακινήσεις.
Βασικά χαρακτηριστικά του έργου είναι: η ενίσχυση του πυθμένα της
θάλασσας που βρίσκεται σε βάθος 65 μέτρων, η διάμετρος των βάθρων που φθάνει τα
90 μέτρα (πρόκειται για τα μεγαλύτερα βάθρα που κατασκευάστηκαν ως τώρα για γέφυρα)
και το πλήρως ανηρτημένο κατάστρωμα με μήκος 2.252 μέτρα (παγκόσμιο ρεκόρ).
Η γέφυρα Ρίου-Αντιρρίου θα αντέχει σε πρόσκρουση δεξαμενόπλοιου 180.000
τόνων, σε ταχύτητα ανέμου 250 χλμ./ώρα και σε σεισμό μεγαλύτερο των 7 βαθμών της
κλίμακας Ρίχτερ.
Η γέφυρα αποτελεί αναμφίβολα ένα από τα ασφαλέστερα σημεία, όπου μπορεί
να βρεθεί κανείς σε περίπτωση ισχυρού σεισμού στην περιοχή, καθώς έχει τη δυνατότητα
να απορροφήσει μετατόπιση έως και 2 μέτρων μεταξύ οποιωνδήποτε βάθρων της.
Το κείμενο παρατίθεται τον Δεκέμβριο 2004 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφία, της Γενικής Γραμματείας Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας/a>
