Το μοναστήρι πήρε την ονομασία του από έναν μοναχό. Από την Περιήγηση
του Παυσανία στη Μαντινεία μαθαίνουμε ότι ο χώρος του Αγίου Νικολάου ήταν και
στην αρχαιότητα ιερός. Η πηγή των Μελαγγείων, η σημερινή Βερενίκη του Πικέρνη,
ύδρευε την αρχαία Μαντινεία. Επτά μόνο στάδια από τα Μελάγγεια έρρεε η περίφημη
κρήνη των Μελιαστών ( Τριπήχυ σήμερα ). Ο Παυσανίας γράφει " Οι Μελιασταί δε ούτοι
δρώσι τα όργια του Διονύσου " Εκεί ήταν χτισμένα το μέγαρο του Διονύσου και το
ιερό της Αφροδίτης Μελαινίδος που η επωνυμία της οφείλεται στις τελετουργίες αυτών
των οργίων. Εκεί όπου βρίσκεται σήμερα ο ναός του Αγίου Νικολάου ήταν χτισμένος
ο ναός του Ιππίου Ποσειδώνα.
