Η Ιερά Μονή του Μεγαλομάρτυρος Αγ. Προκοπίου βρίσκεται στο χωριό "Αγ.
Προκόπιος" Τρικάλων, σε 700μ. υψόμετρο και σε απόσταση 10 χιλιομέτρων από
την Κωμόπολη της
Πύλης.
Είναι κτισμένη στις πλαγιές του βουνού "Στεφάνι", της
Οροσειράς
της Πίνδου, σε μια υπέροχη τοποθεσία με άφθονα πηγαία νερά, λουσμένη στο πράσινο,
με θαυμάσιο δάσος από ποικιλία δέντρων και θάμνων.
Τα 48 περίπου στρέμματα της Μονής ήταν περιφραγμένα με πέτρινο τείχος
από ογκώδεις λίθους που σε πολλά σημεία φαίνονται και σήμερα. Γύρω από το Ναό
και τα κελλιά υπήρχε τοίχος ύψους 2 περίπου μέτρων και περιέκλειε έκταση 4 περίπου
στρεμμάτων. Είχε δε δύο εισόδους ανατολικά και δυτικά.
Το Καθολικό της Μονής ήταν λιθόκτιστο. Η οροφή και ο τρούλλος ήταν
με πορόλιθο και σε πολλά σημεία της οροφής καθώς και στις γωνίες του τρούλλου
υπήρχαν εντοιχισμένα ειδικά πήλινα αγγεία για τη δημιουργία καλής ηχητικότητας
του χώρου. Η στέγη ήταν πέτρινη. Στο βόρειο μέρος υπήρχε μικρή πόρτα εισόδου με
τοξωτό το άνω μέρος αυτής. Η πόρτα αυτή οδηγούσε στο νάρθηκα που χωριζόταν από
τον κυρίως ναό με πέτρινο τοίχο. Μια μικρή πόρτα μικρότερη της εισόδου οδηγούσε
στον κυρίως ναό. Ο ναός ήταν βυζαντινός, τρίκλιτος, με χορούς και τρούλλο, ολόκληρος
αγιογραφημένος. Το Τέμπλο ξυλύγλυπτο, αρίστης τεχνοτροπίας. Τα αναλόγια σκαλιστά
στολισμένα με φίλντισι. Ο χορός και τα μανουάλια από χυτό σφυρηλατημένο σίδερο.
Με το σεισμό του 1954 κατέρρευσε η οροφή του τρούλλου και υπέστησαν
σοβαρές ρωγμές οι τοίχοι της Ι. Μονής. Η μη αποκατάσταση των ζημιών και οι καιρικές
συνθήκες συνετέλεσαν, ώστε οι ζημιές να καταστούν ανεπανόρθωτες. Έτσι το 1960
η άγνοια... κατεδάφισε ό,τι είχε απομείνει όρθιο, με σκοπό να χτισθεί ένας νέος
μικρότερος Ναός. Αυτή η προσπάθεια ανέγερσης Νέου Ναού σταμάτησε στη θεμελίωση
μέχρι το 1986. Στις 19/10/86 με τις ευλογίες του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Τρίκκης
& Σταγών κ.κ. Αλεξίου έγινε νέα θεμελίωση του ναού. Μετά από προσπάθειες 4 ετών
ολοκληρώθηκε ο Νέος Ναός και εγκαινιάσθηκε από το Μητροπολίτη κ.κ. Αλέξιο στις
8/7/1989. Από το ναό της παλαιάς Μονής σώθηκαν μόνο 6 εικόνες του Τέμπλου και
δύο Ιερά Ευαγγέλια.
Σύμφωνα με πληροφορίες η Μονή ιδρύθηκε περί τα μέσα του 16ου αιώνα
προς τιμήν του προφήτου Ηλίου. Αργότερα, άγνωστο πώς, η Μονή του Προφήτου Ηλίου
μετωνομάσθη σε Μονή Αγίου Προκοπίου. Η παράδοση αναφέρει πως ένας γέροντας μοναχός
είδε σ' όραμά του τον Αγιο Προκόπιο να του λέει: "Ο προφήτης Ηλίας έχει αρκετούς
Ναούς στην Ελλάδα, εγώ όμως ούτε έναν". Στη συνέχεια αντιπροσωπεία μοναχών
-σύμφωνα πάντα με την παράδοση- μετέβη στο Πατριαρχείο και ανέφερε το δράμα στον
Πατριάρχη. Εκείνος τους συμβούλευσε να κτίσουν περικαλλή Ναό προς τιμήν του Αγίου
Προκοπίου. Και είναι ίσως ή μοναδική Μονή πού υπάρχει στο χριστιανικό κόσμο, προς
τιμήν του Μεγαλομάρτυρος Αγ. Προκοπίου. Σε μαρμάρινη πλάκα πού βρέθηκε ο Ναός
της Μονής είχε ανακαινισθεί το 1761. Επίσης, σύμφωνα πάντα με πληροφορίες κατοίκων
του χωριού, μέχρι το 1924 ή Μονή ήταν σε λειτουργία, καθώς γέροντες αναφέρουν
την παρουσία δύο ηλικιωμένων μοναχών.
Κείμενο του Αποστόλου Τάσιου Διδασκάλου (σελίδα: 11) από το βιβλίο της Ιεράς Μονής Αγίου Προκοπίου Πύλης Τρικάλων (2002). Ο Άγιος Προκόπιος, Ο Βίος του, Παρακλητικός Κανών, Ακολουθία