ΑΓΡΑΦΑ, Χωριό, ΕΥΡΥΤΑΝΙΑ

  Χωριό Αγραφα, παλιό κεφαλοχώρι στο 850 μ. ύψος, με πολλούς διάσπαρτους ιστορικούς οικισμούς. Μπλό, Καμάρια, Νιάλα, Σάικα, Παραμερίτσα, Γιαννισέικα, Σκαρφιάδες. Πίσω από το χωριό η κορφή Κουκουρούντζος. Το χωριό κάηκε ολόκληρο από τους Ιταλούς το 1941, καταστρέφοντας τα περισσότερα παραδοσιακά πετρόχτιστα σπίτια, εκτός το κοινοτικό γραφείο. Οι πολλοί οικισμοί περιφερειακά του χωριού Αγραφα και τα πολλά περισσότερα σπίτια που τους απαρτίζουν, είναι διάσπαρτα για δυο λόγους: εάν ήταν όλοι μαζεμένοι στον ίδιο χώρο υπήρχε μεγαλύτερος κίνδυνος και φυσικά ολοκληρωτική καταστροφή σε περίπτωση επιδρομής, έπειτα, η οικονομία τότε ήταν καθαρά αγροτική. Ο τόπος απ’ την μία ήταν γεμάτος από βράχο, πέτρα και ξύλο, και απ’ την άλλη εκεί, σε αυτόν τον κακοτράχαλο τόπο έπρεπε να βοσκήσουν τα ζώα.
  Από το παλιό ανηφορικό μονοπάτι στην βόρεια μεριά του χωριού ανεβαίνουμε στην πλαγιά που θα κτισθεί ο Αγ. Νικόλαος. Εδώ μετά τις καθιζήσεις του 1897 οι κάτοικοι με προσωπική εργασία και με αυλάκια έφεραν ένα από τα πολλά ρυάκια που σχηματίζουν τον Αγραφιώτη και έφτιαξαν το λεγόμενο υδρονομείο ή κόφτρες. Μια πέτρινη κατασκευή σαν σπιτάκι, που στην βάση του υπάρχουν παράλληλα με την ροή του ρυακιού, τρεις μεγάλες πέτρες. Πέφτοντας με δύναμη στο νερό πάνω τους χωρίζεται και ταυτόχρονα κατευθύνεται - διανέμεται - σε τρία ξεχωριστά αυλάκια.
  Ο φιλόξενος Φουρνάς έχει να προσφέρει στον κάθε επισκέπτη ιστορία, πολιτισμό, φυσική θέα.
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται τον Αύγουστο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο της Νομαρχίας Ευρυτανίας.