ΤΑΞΙΑΡΧΗΣ, Χωριό, ΙΣΤΙΑΙΑ

  Το πανέμορφο, μεγάλο και γραφικό χωριό του Ταξιάρχη βρίσκεται χτισμένο στους πρόποδες του καταπράσινου Τελέθριου, σε μικρή σχετικά απόσταση από την πόλη των Ωρεών.
  Η σύγχρονη εικόνα του Ταξιάρχη, ή Μουρσαλή, όπως ονομαζόταν πριν το 1954, είναι δημιούργημα των προσφύγων, που ήλθαν εδώ μετά το 1925.
  Πριν την έλευση των προσφύγων στην περιοχή, υπήρχαν τρεις οικισμοί, που είχαν σχέση με την ιστορία της αρχαίας Ωρεού και Ιστιαίας, αφού έπαιζαν ρόλο ακρόπολης. Από τα ευρήματα (αρχαία αλλά και νεώτερα) φαίνεται πως οι οικισμοί αυτοί, που είχαν άμεση οπτική επαφή με τις ακτές της Β. Εύβοιας, αποτελούσαν ένα είδος συναγερμού και προειδοποίησης αλλά και μια διέξοδο ασφαλούς φυγής των κατοίκων της Ιστιαίας και του Ωρεού προς το Τελέθριο, όταν επιδρομείς προσπαθούσαν να επιτεθούν από την θάλασσα στην περιοχή. Αυτοί οι οικισμοί ήταν τρεις. Οι Βλαχάτες ή Βλαχάδες, που σήμερα έχει εξαφανισθεί και μόνο λίγα ερείπια θυμίζουν την ύπαρξή του, οι Αγιοι Θεόδωροι που αφομοιώθηκε στα διπλανά μεγαλύτερα χωριά και κυρίως στον Ταξιάρχη, και ο Αγιος Ιωάννης που συνυπάρχει σήμερα με τον Ταξιάρχη.
  Μετά την απελευθέρωση από τους Τούρκους η περιοχή έγινε κτήμα του Γάλλου Φελίξ Μιμόντ, αξιωματικού του γαλλικού στρατού και ιππότη της τιμής. Το όνομά του συνδέθηκε με την Ελλάδα και ειδικότερα με την Β. Εύβοια λόγω της διάθεσης υπέρογκων ποσών (για την εποχή) προκειμένου να αγοράσει 6 χωριά της Β. Εύβοιας. Αυτά ήταν ο Αγ. Ιωάννης, οι Αγ. Θεόδωροι, οι Βλαχάτες, η Καστανιώτισσα (μετά το θάνατο του Λέϊβς), η Γερακιού και το Αρτεμίσιο.
  Η έλευση των προσφύγων από το Μουρσαλή της Μ. Ασίας (οι οποίοι είχαν παλιές καταβολές από την Πελοπόννησο), είχε σαν αποτέλεσμα τη ραγδαία εξέλιξη της περιοχής.
  Σήμερα ο Ταξιάρχης αποτελεί ένα δροσερό βραδινό καταφύγιο για τους τουρίστες του καλοκαιριού που θέλουν να απολαύσουν ένα δροσερό δείπνο σε μια από τις αρκετές ήσυχες ταβέρνες του χωριού, ξεφεύγοντας λίγο από την κοσμοπολίτικη νυχτερινή ατμόσφαιρα του Ν. Πύργου και των Ωρεών.
  Το χωριό επίσης μπορεί να γίνει το ορμητήριο αυτών, που επιθυμούν να κάνουν κάποιους μικρούς ή μεγάλους περιπάτους ή μεγαλύτερα οδοιπορικά στο βουνό, στους πρόποδες του οποίου είναι χτισμένος ο Ταξιάρχης. Η πεζοπορία στα καταπράσινα βουνίσια μονοπάτια δεν θα προσφέρει μόνο "δόσεις" υγείας στους επισκέπτες αλλά ανεπανάληπτες εμπειρίες σαν κι αυτές, που μόνο η Β. Εύβοια ξέρει να προσφέρει.
Το κείμενο παρατίθεται τον Μάϊο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο του δήμου Ωρεών.