Η Χαλκίδα, η ιστορική πρωτεύουσα της
Εύβοιας,
παρουσιάζει ιδιαίτερο αρχαιολογικό ενδιαφέρον. Γνώρισε τη μεγαλύτερη ανάπτυξη
στη κλασική κυρίως εποχή, καθώς και στην Ελληνιστική. Όμως τα αρχαιολογικά ευρήματα,
όπως και οι φιλολογικές μαρτυρίες, βεβαιώνουν ότι η πόλη κατοικήθηκε από πολύ
παλιότερα και ανθούσε ήδη την περίοδο των πρωτογεωμετρικών χρόνων (1.000-750 π.Χ.)
έχοντας εμπορικές επαφές με Δύση και Ανατολή.
Για την προέλευση του ονόματός της υπάρχουν 3 εκδοχές:
α) πήρε το όνομά της από τα ορυχεία χαλκού που υπήρχαν σ’ αυτήν,
β) από την Χαλκίδα, κόρη του ποταμού Ασωπού και γ) από τη χάλκη ή κάλχη, το πορφυρούχο
κοχύλι, που οι Φοίνικες προμηθεύονταν στη Χαλκίδα.
Οι περιγραφές αρχαίων περιηγητών και ιστορικών δίνουν την εικόνα μιας
μεγάλης, καταπράσινης πόλης με αγορά από τις σημαντικότερες της
Αρχαίας
Ελλάδας, στοές γύρω από την αγορά, πολλά ιερά, ωραία δημόσια οικοδομήματα,
γυμνάσια, θέατρα, άνετες ιδιωτικές κατοικίες και οχυρά τείχη με ψηλούς πύργους.
Η πόλη είχε 2 λιμάνια και γέφυρα στον
Εύριπο
με 2 πύργους στα άκρα της. Ένας οχυρωματικός περίβολος υπήρχε γύρω από την πόλη
και δεύτερος, μεγαλύτερος, περιέβαλε τον Κάνηθο και τον
Εύριπο.
Σημαντικό τείχος με πύργους περιέβαλε και την ακρόπολη της αρχαίας Χαλκίδας, που
βρισκόταν στο λόφο Βαθροβούνι, στα νότια της σύγχρονης πόλης.
Οι αλλεπάλληλες καταστροφές της Χαλκίδας από τους κατά καιρούς κατακτητές
της, οι φυσικές καταστροφές που υπέστη κατά τη διάρκεια των αιώνων, καθώς και
το γεγονός ότι η σύγχρονη πόλη είναι κτισμένη πάνω στην αρχαία, είναι οι αιτίες
που τα σύγχρονα αρχαιολογικά ευρήματα δεν ανταποκρίνονται πλήρως στο κάλλος και
την ακτινοβολία της αρχαίας πόλης.
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται τον Μάιο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο
(1997) της Νομαρχίας
Εύβοιας.
