ΜΕΓΑΝΗΣΙ, Νησί, ΙΟΝΙΑ ΝΗΣΙΑ

  Το Μεγανήσι είναι ένα μικρό κατάφυτο νησί στα ανατολικά της Λευκάδας με έκταση σχεδόν 20 τ. χλμ. με 1.200 μόνιμους κατοίκους. Βρίσκεται σε απόσταση τεσσάρων ναυτικών μιλίων από το Νυδρί με το οποίο συνδέεται καθημερινά μέσω φέρι-μπόουτ. Έχει τρεις οικισμούς, το Βαθύ, το Κατωμέρι και το Σπαρτοχώρι και τρία γραφικά λιμάνια, τα Σπήλια στον οικισμό Σπαρτοχωρίου, τον Αθερινό στον οικισμό Κατωμερίου και το Βαθύ. Πρωτεύουσα του νησιού είναι το χωριό Κατωμέρι που βρίσκεται ψηλά πίσω από το Βαθύ και είναι έδρα του ομώνυμου Δήμου.
  Στα αρχαία χρόνια το Μεγανήσι πιθανότατα ήταν το νησί των Ταφίων. Στον Όμηρο εμφανίζεται για πρώτη φορά το όνομα αυτό παρμένο ίσως από τη μυθολογία που ήθελε τον Τάφιο, γιο του Ποσειδώνα και βασιλιά της περιοχής. Ο Όμηρος αναφέρει ότι ο Οδυσσέας εμπιστεύτηκε τα πλοία του στο βασιλιά Μέντορα των Ταφιών, φεύγοντας για την Τροία. Κατά άλλους το Μεγανήσι θεωρείται ότι είναι το νησί Αστερίς που αναφέρεται επίσης στον Όμηρο.
  Το Μεγανήσι έχει ακόμα αρκετούς όρμους όπου βρίσκουν καταφύγιο τα σκάφη που πλέουν στο Ιόνιο, όπως είναι το Αμπελάκι, ο Μπάλος, το Πλατιγυάλι, η Σβούρνα, το Κολόπουλου, το Διχάλι, το Λιμονάρι, η Ελιά, η Λίμνη, καθώς επίσης και σπήλαια στα νοτιοανατολικά του νησιού. Το πιο ονομαστό είναι η λεγόμενη Σπηλιά του Παπανικολή. Πρόκειται για μια θαλάσσια σπηλιά στο νοτιοδυτικό άκρο του νησιού με βάθος γύρω στα τριάντα μέτρα και αμμουδιά στο εσωτερικό της. Η παράδοση λέει ότι ήταν μια από τις κρυψώνες του υποβρύχιου του Παπανικολή για να μην τον εντοπίζουν οι εχθροί. Στην ίδια σπηλιά λέγεται ότι κατέφυγε και ένας παπάς με τους μαθητές του επί Τουρκοκρατίας για να γλυτώσουν από τους πειρατές. Aλλες ενδιαφέρουσες σπηλιές είναι η σπηλιά Γιοβάνη λίγο πιο πάνω από την προηγούμενη και η σπηλιά του Δαίμονα. Πρόσβαση στις όμορφες αυτές σπηλιές υπάρχει μόνο από τη θάλασσα. Καθημερινά μικρά καϊκια φτάνουν μέχρι εδώ και στις γύρω αμμουδερές παραλίες του νησιού με τα απόκρημνα βράχια προσφέροντας άλλη μια ξεχωριστή εικόνα του Μεγανησιού στον επισκέπτη.
  Τα χωριά αποτελούνται από μικρά αγροτικά σπιτάκια, πολλά απ' αυτά είναι πέτρινα. Τα γραφικά δρομάκια, μικρά σαν καντούνια, παραπέμπουν σε άλλες εποχές και τα λιγοστά αυτοκίνητα που υπάρχουν στο νησί, καθώς επίσης και το μικρό λεωφορείο που εξυπηρετεί όλους τους κατοίκους και τους επισκέπτες, κινούνται με μεγάλη προσοχή ανάμεσά τους...
  Διάσπαρτοι στα ψηλά σημεία που περνάει ο αέρας βρίσκονται εγκαταλελειμένοι πολλοί ανεμόμυλοι, που παλιότερα, το 19ο και τον 20ο αιώνα ήταν στις δόξες τους. Οι περισσότεροι είναι στα υψώματα γύρω από το λιμάνι του Αθερινού. Είναι σε σημεία που τα βρίσκουν οι άνεμοι λιοβόρι, πουνέντες και λεβάντες. Οι μύλοι ήταν όλοι ιδιωτικοί και έπαιρναν συνήθως τα παρονόματα των ιδιοκτητών τους όπως ο μύλος του Μπακόλα, του Πατσή ή του Χύμου. Ένας απ'αυτούς, ο Παλιόμυλος στέκει ακόμα αγέρωχος, καλοχτισμένος με πέτρα, παρόλο που του λείπει η στέγη.

• http://www.lefkada-monuments.gr/meganisi.asp (7 φωτ.)