Αποτελεί τη μόνη είσοδο προς τη Χερσόνησο της Κασσάνδρας. Το μαγευτικό
κανάλι της αποτελεί ένα από τα αξιοθέατα που δύσκολα μπορεί να ξεχαστεί. Τα νερά
του τα διασχίζουν καθημερινά βάρκες, γρι-γρί και ανεμότρατες που γεμίζουν από
άφθονα ψάρια.
Το χωριό κατοικείται από 1601 μόνιμους κατοίκους που το καλοκαίρι
αυξάνονται σε μερικές χιλιάδες. Στην οργανωμένη και πανέμορφη
παραλία
της μπορεί κανείς να χαρεί τη θάλασσα και να απολαύσει άφθονο ψάρι καθώς στην
περιοχή αυτή λειτουργούν πολλές ψαροταβέρνες.
Στο λόφο του χωριού βρίσκεται ο γραφικός ναός της Παναγίας που πανηγυρίζει
στις 23 Αυγούστου.
Ιστορία
Η Νέα Ποτίδαια κτίστηκε το 1923 από πρόσφυγες της Ανατολικής Θράκης και της Κολολίμνου,
πάνω στα ερείπια της αρχαίας πόλης Ποτίδαιας.
Η αρχαία Ποτίδαια ιδρύθηκε το 600 π.Χ. στον αυχένα της χερσονήσου
της Παλήνης. Όπως προκύπτει από το όνομα της πόλης, προστάτης της ήταν ο Ποσειδώνας.
Κατά τη διάρκεια της εκστρατείας του Ξέρξη εναντίον της Ελλάδας το 480 π.Χ. η
πόλη ηττήθηκε ύστερα από πολιορκία. Ένα χρόνο όμως αργότερα ανασυγκροτήθηκε και
αντιστάθηκε στην πολιορκία του Αρτάβαζου. Την ίδια χρονιά ήταν η μόνη πόλη της
Μακεδονίας που μαζί με άλλες Ελληνικές πόλεις συμμετείχε στη μάχη των Πλαταιών.
Η ιστορία της χάνεται μέσα στους αιώνες. Αποτέλεσε μέλος της πρώτης
Αθηναϊκής- Δηλιακής Συμμαχίας, από την οποία αποστάτησε το 432/1 π.Χ. με την υποστήριξη
των Κορινθίων και του Βασιλιά Περδίκα Β'. Το 431π.Χ. μετά από την πολιορκία του
Αθηναίου στρατηγού Καλλία, υποτάσσεται και υποχρεώνεται να φιλοξενήσει Αθηναίους
εποίκους. Μετά το τέλος του Πελοποννησιακού πολέμου η Ποτίδαια απαλλάσσεται από
την Αθηναϊκή ηγεμονική πολιτική και ένα δεύτερο κύμα Αθηναίων εποίκων δέχεται
το 362/1 π.Χ. ενώ το 356 π.Χ. καταστρέφεται από το βασιλιά της Μακεδονίας Φίλιππο
Β΄ και παραδίδεται στους Ολυνθίους.
Το 349/8 π.Χ. η πόλη ακολουθεί την τύχη των άλλων πόλεων της Χαλκιδικής
και ενσωματώνεται δηλαδή στο Μακεδονικό Βασίλειο.
Μετά από εγκατάλειψη 40 χρόνων περίπου, το 316 π.Χ. ο Κάσσανδρος χτίζει
στη θέση της Ποτίδαιας μια νέα πόλη στην οποία δίνει το όνομά του : Κασσάνδρεια.
Στο διάστημα που ακολουθεί ως την κατάληψη της Μακεδονίας από τους Ρωμαίους (168
π.Χ.) η Κασσάνδρεια εξελίχθηκε σε μια από τις ισχυρότερες πόλεις της Μακεδονίας.
Στην περίοδο αυτή τοποθετείται πιθανότατα και η διάνοιξη της διώρυγας, πράγμα
που διευκόλυνε τη ναυσιπλοΐα και έδωσε ώθηση στο εμπόριο και την οικονομική ανάπτυξη.
Το 168 π.Χ. υποτάχθηκε στους Ρωμαίους και γνώρισε νέα άνθιση. Η παρακμή της πόλης
συνδέεται με τις επιδρομές των Ούννων, οι οποίοι το 540 π.Χ. εισέβαλαν στη Μακεδονία.
Έτσι, παρόλες τις προσπάθειες του Ιουστινιανού το 14ο αιώνα μ.Χ., πηγές κάνουν
λόγο για ολοκληρωτική ερήμωσή της. Το κάστρο της, σημαντικό για την ασφάλεια ολόκληρης
της χερσονήσου, δέχτηκε επισκευές από τον Ιωάννη Ζ Παλαιολόγο το 1407, καθώς και
από του Βενετούς αργότερα. Το 1430 η πόλη υποτάσσεται στους Τούρκους.
Με την επανάσταση του 1821 οι παλιές οχυρώσεις επισκευάζονται και
επαναχρησιμοποιούνται, ενώ στην ίδια περίοδο τοποθετείται η νέα διάνοιξη του καναλιού.
Το 1821 οχυρώνονται στο κάστρο της οι επαναστατημένοι Χαλκιδικιώτες αγωνιζόμενοι
σκληρά πριν γίνει ο ”χαλασμός της Κασσάνδρας“, το γνωστό ”ολοκαύτωμα“,
που η επέτειός του γιορτάζεται με μεγάλη επισημότητα κάθε χρόνο στις 14 Νοεμβρίου
Κτίστηκε τον 7ο π.Χ αιώνα από Κορίνθιους εκεί όπου προϋπήρχε πόλη με το όνομα
"Παλήνη" και λόγω της σπουδαίας της θέσης έγινε ισχυρή. Ήταν η μόνη πόλη της Χαλκιδικής
που πήρε μέρος στη μάχη των Πλαταιών και το όνομά της γράφτηκε στο Χάλκινο τρίποδα
που αφιερώθηκε από τους νικητές στους Θεούς.
