ΜΟΥΔΡΟΣ, Κωμόπολη, ΛΗΜΝΟΣ

  Ο Μούδρος μέχρι το 1914 αποτελούσε Δήμο. Συνεχίζει να είναι το εμπορικό κέντρο της Ανατολικής Λήμνου. Αναφέρεται ως οικισμός το 1355, το 1380 περίπου αποτελούσε μετόχι της Μονής Βατοπεδίου. Το 18ο αιώνα έσωζε δυο κάστρα: Αυτό του Μούδρου και αυτό που ο Μέγας Στρατοπεδάρχης Αστράς "Δούκας και Κεφαλή της Λήμνου" το 1361-1362 χάρισε στη Μονή Βατοπεδίου. Σήμερα διαθέτει δύο εκκλησίες: Των Ταξιαρχών που μάλλον χτίστηκε το 1370 και της Ευαγγελίστριας που χτίστηκε το 1904. Ο Μούδρος οφείλει τη σημασία του κυρίως στο λιμάνι. Πρόκειται για ένα από τα καλύτερα φυσικά λιμάνια της Μεσογείου, αν όχι το καλύτερο. Ο κόλπος του Μούδρου, προστατευμένος από τους βορείους ανέμους και από τα ρεύματα των Δαρδανελλίων, είναι πλωτός ακόμα και από μεγάλα θωρηκτά. Αυτό και μόνο του δίνει σπουδαία στρατηγική σημασία. Κατά τους Βαλκανικούς πολέμους αποτέλεσε ορμητήριο του Παύλου Κουντουριώτη - δική του δωρεά είναι ο Επιτάφιος της Ευαγγελίστριας. Την περίοδο 1914-16 ήταν ναυτική βάση των Συμμάχων για τις επιχειρήσεις της Καλλίπολης και των Δαρδανελλίων, αλλά και βάση του ανεφοδιασμού τους. Αγκυροβόλησαν τότε στον κόλπο ως και 500 πλοία και φιλοξενήθηκαν στην περιοχή ως και 30.000 στρατιώτες. Η παρουσία τους συντέλεσε τότε στην άνθιση του εμπορίου. Λίγο έξω από το Μούδρο, προς το Ρουσσοπούλι, το συμμαχικό νεκροταφείο. Εδώ βρίσκονται θαμμένοι νεκροί από τον Α´ παγκόσμιο πόλεμο κατά συστάδες, ανάλογα με την εθνικότητά τους.
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται τον Ιούνιο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο (1997) του Επαρχείου Λήμνου.