ΣΤΥΨΗ, Χωριό, ΛΕΣΒΟΣ

  Ορεινό χωριό σ' απόσταση δέκα χιλιομέτρων απ' την Πέτρα, χτισμένο στη νοτιοδυτική πλαγιά του όρους Λεπέτυμνου, σε ύψος 400 περίπου μέτρων. Η Στύψη οφείλει το όνομά της στη "στυπτηρία", δηλαδή το διπλό θεϊκό άλας του αργιλίου και του καλίου, που αφθονεί στο υπέδαφός της, χρήσιμο για την επεξεργασία δερμάτων και άριστο πρόστυμμα στη βαφική. Οι κάτοικοι είναι κυρίως κτηνοτρόφοι, ελαιοκαλλιεργητές και εξαίρετοι οικοδομολαξευτές της πέτρας. Ο Ελαιουργικός Συνεταιρισμός της Στύψης διαθέτει ένα από τα πιο σύγχρονα ελαιοτριβεία της Λέσβου. Το ξεχωριστής ποιότητας λάδι του το τυποποιεί σε γυάλινες φιάλες και μεταλλικά δοχεία και το εμπορεύεται με ευρεία κατανάλωση στην εγχώρια αγορά.
  Ο Γυναικείος Αγροτοτουριστικός - Αγροτοβιοτεχνικός Συνεταιρισμός Στύψης Υψηλομέτωπου, που λειτουργεί επίσημα απ' το Νοέμβριο του 2000, έχει βασικά του προϊόντα τα παραδοσιακά γλυκά, τα ζυμαρικά και τα καταπληκτικά χειροποίητα κεντήματα. Μεγάλη δράση αναπτύσσουν ο Πολιτιστικός Σύλλογος Στύψης και ο Αθλητικός Σύλλογος "Καραβαγγέλης". Το χωριό έχει Νηπιαγωγείο, Δημοτικό Σχολείο, Αγροτικό Ιατρείο και Αστυνομικό Σταθμό. Απ' τα λίγα χωριά της Λέσβου που δεν τ' άγγιξε σχεδόν καθόλου το δημογραφικό πρόβλημα. Εδώ γεννήθηκε το 1866 ο Μακεδονομάχος ήρωας Μητροπολίτης Γερμανός Καραβαγγέλης του οποίου η προτομή κοσμεί την αυλή του Δημοτικού Σχολείου. Στον "Κάτω Μαχαλά" επιβλητικός είναι ο ναός της Αγίας Τριάδας. Αρχισε να κτίζεται το 1924 και εγκαινιάστηκε επίσημα στις 27-9 -1970. Είναι τρίκλιτη σταυροειδής βασιλική από γκρίζο τραχείτη, με εσωτερικό τρούλο και πολύ όμορφο τέμπλο.
  Στον "Πάνω Μαχαλά" δεσπόζει ο ναός της Κοίμησης της Θεοτόκου, κτίσμα του 1805. Είναι τρίκλιτη βασιλική με νάρθηκα. Στην αυλή του βρίσκεται η προτομή του μεγάλου ευεργέτη του χωριού Χριστόφα Χατζηδουκάκη. Στις 23 Αυγούστου, στα εννιάμερα της Παναγίας, γίνεται τριήμερο πανηγύρι και μοιράζεται "κισκέκ".