ΑΓΙΑ ΜΑΡΙΝΑ, Χωριό, ΜΥΤΙΛΗΝΗ

  Σε απόσταση 7,3 χιλιομέτρων νότια της Μυτιλήνης και σε υψόμετρο 150 μέτρων βρίσκεται η Αγία Μαρίνα. Καταγράφεται για πρώτη φορά σε οθωμανικά κατάστιχα του 16ου αιώνα και το 1653 σε κώδικα της Iερoσoλυμιτικής Βιβλιoθήκης. Με τις σημερινές γεωμορφολογικές συνθήκες υπάρχει μερική οπτική επαφή με τη θάλασσα, φαίνεται όμως ότι ο κεντρικός οικιστικός πυρήνας του χωριού μάλλον ήταν αθέατος από τη θάλασσα.
  Αλλωστε το παρακείμενο τοπωνύμιο Βίγλα, μαρτυρεί χωρίς αμφιβολία τη λειτουργία παρατηρητηρίου, μέχρι της αρχές του 19ου αιώνα τουλάχιστον, για το φόβο των πειρατικών επιδρομών. Σε κατάστιχο μάλιστα του 1807 είναι καταγραμμένοι οι μισθοί που καταβάλλονταν στον λεγόμενο βιγλάτορα.
  Στη φορολογική απογραφή του 1840 καταγράφονται 131 χριστιανικές οικογένειες, ενώ το 1908 οι οικογένειες είναι περίπου 230. Το 1928 απογράφηκαν 1.095 κάτοικοι, ενώ μεταπολεμικά ο πληθυσμός μειώθηκε. Το 1951 το χωριό είχε 794 κατοίκους και το 1981 635.
  Ασφαλώς η ονομασία του χωριού σχετίζεται με την τιμώμενη ομώνυμη αγία, στη μνήμη της οποίας είναι αφιερωμένος και ο ναός του χωριού. Ο ναός χρονολογείται τουλάχιστον από το 1797, σύμφωνα με εντοιχισμένη πλάκα, που βρίσκεται πάνω από την κύρια είσοδο του ναού. Είναι ρυθμού βασιλικής και έχει δεχθεί αρκετές ανακαινίσεις. Το έτος 1840 αποτελεί και γι’ αυτό το χωριό το παλαιότερο χρονολογικό όριο για λειτουργία δημοτικού σχολείου.