Εμφανίζονται 11 τίτλοι με αναζήτηση: Κεντρικές σελίδες στην ευρύτερη περιοχή: "ΕΥΠΑΛΙΟ Χωριό ΔΩΡΙΔΑ" .
ΔΡΟΣΑΤΟ (Χωριό) ΕΥΠΑΛΙΟ
Το Δημοτικό Διαμέρισμα Δροσάτου αποτελείται από δύο οικισμούς: Το Πευκάκι
με 169 κατοίκους και το Δροσάτο με 67 κατοίκους. Η συνολική έκτασή του 5.400 στρέμματα.
Συνοικισμός Δροσάτου
Στην πλαγιά του λόφου απέναντι από την Παλιοβούνα, σε ένα ίσιωμα,
σε υψόμετρο 420 μέτρων, μέσα σε μια όαση πρασίνου βρίσκεται το Δροσάτο με 50 σπίτια.
Απέχει από το Ευπάλιο 7 χλμ.
Το λούζει ολοημερίς ο ήλιος και το δροσίζει ακόμη και η πιο μικρή ανάσα του αέρα.
'Eχει την ωραιότερη θέα από όλα τα χωριά της περιοχής. Αναφέρεται στην ιστορία
ως "Καρδάρι" με 14 οικογένειες στην θέση "Πέρα Χωριό". Μετά
το 1860 άρχισε να κτίζεται στην σημερινή θέση με την επωνυμία Καρδάρα. Το 1956
μετονομάσθηκε σε Δροσάτο.
Συνοικισμός Πευκακίου
Συναντώντας την πινακίδα συνειδητοποιείς ότι τελειώνει το Ευπάλιο
και άλλαξε χωριό. Μπαίνεις πια στο Πευκάκι του Δ. Δ. Δροσάτου. Αρχισε να κτίζεται
το 1910. Η πρώτη ονομασία ήταν "Παλιόχανο". Το 1956 μετονομάσθηκε σε
Πευκάκι και ονομάσθηκε έτσι από ένα πευκάκι που βρισκόταν σχεδόν στο κέντρο του
οικισμού. Στο κέντρο του χωριού βρίσκεται η εκκλησία "Aγιος Κωνσταντίνος"
κτισμένη από τον πρωτομάστορα. Στο προαύλιο της εκκλησίας βρίσκεται ο ανδριάντας
του Νικολάου Κουβέλη, μεγάλου ευεργέτη του Δροσάτου και του Ευπαλίου. Στο Ευπάλιο
χρηματοδότησε την κατασκευή της Κουβελείου πτέρυγας του Γυμνασίου, το οίκημα του
Δημαρχείου, την κεντρική πλατεία κ.λπ. Επίσης στο Δροσάτο χρηματοδότησε την κατασκευή
της εκκλησίας του Αγίου Κων/νου, της Κουβελείου αίθουσας, του ξενώνα στο Πευκάκι
κ.λπ. Στην περιοχή επί Τουρκοκρατίας έγιναν σφοδρές μάχες. Στην θέση "Ταμπούρια"
φυσικό οχυρό, αντιμετώπισαν οι Έλληνες τις στρατιές του Ομέρ Βρυώνη το 1822 και
του Κιουταχή το 1826.
Θρύλοι και παραδόσεις είναι συνδεμένοι με διάφορα τοπωνύμια του χωριού.
Αναφέρουμε ορισμένα χαρακτηριστικά:
Χαράς το μνήμα: Η παράδοση αναφέρει ότι ληστές απήγαγαν κοπέλα της οικογένειας
Νόβα από την Ναύπακτο που
την έλεγαν Χαρά και την οδήγησαν στην θέση Σπηλιά ζητώντας λύτρα από την οικογένειά
της. Η παράδοση δεν αποσαφηνίζει εάν δόθηκαν τα λύτρα. Οι ληστές την σκότωσαν
και ονομάσθηκε το μέρος "Χαράς το μνήμα".
Πέζεμα: Η παράδοση αναφέρει ότι στην τοποθεσία αυτή ξεκουραζόταν ο Τούρκος
Αγάς της περιοχής όταν επέστρεφε από το μάζεμα των φόρων. Εκεί υπάρχουν τάφοι,
πιθανόν Ελλήνων, που τους έπαιρνε μαζί του και τους σκότωνε εκεί.
Καραμπάσι: Γόνιμη περιοχή που την νεμόταν ο αγάς Καραμπάσι. Σώζονται ερείπια
15 οικίσκων, ενός πύργου, 6 λιθόκτιστων πηγαδιών, μιας εκκλησίας τον Προφήτη Ηλία
και μιας βρύσης στο Μπαρκόρεμα με φρεάτιο συλλογής νερού, από την οποία προμηθεύονταν
πόσιμο νερό. Η παράδοση αναφέρει ότι οι βοσκοί του Καραμπάσι μάλωναν με τους βοσκούς
του γειτονικού Κούκου και έτσι έμεινε το ιστορικό "Κούκουρα και Καραμπάσι,
ο διάολος θα γελάσει".
ΕΥΠΑΛΙΟ (Χωριό) ΔΩΡΙΔΑ
Το Ευπάλιο, με 800 κατοίκους, είναι πρωτεύουσα του νέου Δήμου.
Είναι σήμερα κτισμένο στις παρυφές των ερειπίων του αρχαίου
Ευπαλίου, ονομαστής πόλης των Οζολών Λοκρών.
Το κείμενο παρατίθεται τον Απρίλιο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο της Νομαρχιακής
Αυτοδιοίκησης Φωκίδας.
ΚΑΜΠΟΣ (Χωριό) ΕΥΠΑΛΙΟ
Τηλέφωνο: +30 26340 51844
Σε 12 χλμ ΒΑ από το Ευπάλιο
βρίσκεται ο Κάμπος. Μαζί με τον Παλιόμυλο
αποτελούσαν την τέως Κοινότητα Κάμπου. Καταλαμβάνει έκταση 13.400 στρεμμάτων περίπου
και έχει 244 κατοίκους. Τους καλοκαιρινούς μήνες ο πληθυσμός ξεπερνάει τους 800
κατοίκους. Οι πιο πολλοί κάτοικοι είναι συνταξιούχοι οι οποίοι ασχολούνται συμπληρωματικά
και με τα αγροτικά. Υπάρχουν όμως και κάτοικοι αποκλειστικά γεωργοί και κτηνοτρόφοι.
Ο Κάμπος είναι αμφιθεατρικά κτισμένος στους πρόποδες του βουνού "Βίγλα"
με θέα τον Κορινθιακό κόλπο
και την πεδιάδα του Μόρνου.
Σε απόσταση 3 χλμ από τον Κάμπο βρίσκεται ο συνοικισμός Παλαιόμυλος
με θέα ένα τρίγωνο του Κορινθιακού στις εκβολές του ρέματος των Καρουτίων εκεί
που βρίσκεται ο Μαραθιάς.
Ανάμεσα στον Κάμπο και Παλιόμυλο, πάνω σε ένα λόφο, σε ένα πλάτωμα,
είναι κτισμένο το ξωκλήσι του Αγίου Νικολάου. Εκεί ήταν η αρχαία Ποτιδάνεια.
Στον περιβάλλοντα χώρο της εκκλησίας υπάρχουν εμφανή τα απομεινάρια αρχαίου δημοσίου
κτηρίου. Στην νότια πλαγιά εκτείνεται η περιοχή "μνήματα". Την ονομασία
της οφείλει στο γεγονός ότι υπάρχουν πολλοί τάφοι. Σε ανασκαφές που έγιναν από
την Ι' Εφορεία Κλασικών
Αρχαιοτήτων Δελφών αποκαλύφθηκαν επιβλητικοί Μακεδονικοί Τάφοι του 3ου και
4ου π.Χ. αιώνα. Τα διάφορα ευρήματα εκτίθενται στο Αρχαιολογικό
Μουσείο Δελφών. Τα ευρήματα (κεραμικά, αγωγοί μεταφοράς νερού κ.λπ.) και η
επιβλητικότητα των Μακεδονικών Τάφων μαρτυρούν την ύπαρξη ακμάζουσας πόλης.
ΚΛΗΜΑ (Χωριό) ΕΥΠΑΛΙΟ
Τηλέφωνο: +30 26340 51930
Το Δημοτικό Διαμέρισμα Κλήματος αποτελείται από τρεις οικισμούς, το
Κλήμα με 86 κατοίκους, την Πηγή και Νέα Κούκουρα με 306 κατοίκους. Η συνολική
έκταση που καταλαμβάνει ανέρχεται σε 15.500 στρέμματα.
Συνοικισμός Κλήματος
Σκαρφαλωμένο στην κορυφή του ομώνυμου λόφου, μέσα στο πράσινο, αγναντεύει
από εκεί ψηλά τον Κορινθιακό, την κοιλάδα της Μανδήλως και την πεδιάδα του Μόρνου.
Ο επισκέπτης απολαμβάνει τις ομορφιές της φύσης. Επισκέπτεται επίσης το μνημείο
των θυμάτων του 5/42 Συντάγματος Ψαρού και ανάβει ένα κερί στην μικρή εκκλησία
του. Πίνει καφέ στο ομώνυμο καφενείο στο κέντρο του χωριού που είναι και ταβέρνα
μαζί και απολαμβάνει την όμορφη θέα.
Συνοικισμός Πηγής ή Καγκέλες
Κατηφορίζοντας από το Κλήμα 3 χλμ συναντάς τον συνοικισμό Πηγή που
είναι κτισμένος στους πρόποδες του λόφου. Από εκεί αγναντεύει την Μανδήλω που
απλώνεται σαν ένα τεράστιο φίδι στην κοιλάδα που Ευπαλίου
ανάμεσα σε πανύψηλα πλατάνια. Εκτός από την φύση που θα θαυμάσει ο επισκέπτης,
θα απολαύσει και τους παραδοσιακούς μεζέδες στην ταβέρνα της όχθης της Μανδήλως.
Συνοικισμός Νέας Κούκουρας
Περνώντας την γέφυρα συναντάς τον οικισμό των Νέων Κουκούρων που απέχει
3 χλμ από το Ευπάλιο, την
έδρα του Δήμου. Το χωριό δημιουργήθηκε το έτος 1965 και εγκαταστάθηκαν σε αυτό
οι κάτοικοι των Παλαιών Κουκούρων λόγω κατολισθήσεων. Πρόκειται για ένα χωριό
με βυζαντινό όνομα και σχέδιο πόλεως από την ίδρυσή του και είναι χωμένο κυριολεκτικά
μέσα στο πράσινο. Ο επισκέπτης μπορεί να απολαύσει τον καφέ του στο παραδοσιακό
καφενείο του χωριού, να επισκεφθεί το Λαογραφικό Μουσείο του Συλλόγου και την
παλαιοχριστιανική εκκλησία της Ανάληψης του Σωτήρα του 4ου μ.Χ. αιώνα. Είναι μια
τεράστια βασιλική, με τις επιχρισμένες κρύπτες των πρώτων χριστιανικών χρόνων
της περιοχής. Από εκεί ο επισκέπτης, περπατώντας στις όχθες της Μανδήλως προς
βορρά μπορεί να απολαύσει τον ατελείωτο "Πλατανιά" του "Βυζαντινού ποταμιού" της
Μανδήλως και να φθάσει στο ιστορικό Μοναστήρι του Αϊ-Γιάννη των Θέρμων με τα μετόχια
του και τις μεγάλες πηγές του χειμάρρου.
ΜΑΝΑΓΟΥΛΗ (Χωριό) ΕΥΠΑΛΙΟ
Τηλέφωνο: +30 26340 71211
Το Δημοτικό Διαμέρισμα Μανάγουλης αποτελείται από τρεις οικισμούς:
την Μανάγουλη με 344 κατοίκους, το Λόγγο με 153 κατοίκους και την Χιλιαδού με
66 κατοίκους. Η συνολική έκταση που καταλαμβάνει ανέρχεται σε 8.800 στρέμματα.
Βρίσκεται στο κέντρο της πεδιάδας του Μόρνου. Συνορεύει ανατολικά με το Μοναστηράκι,
Δυτικά με τον Αγιο Πολύκαρπο
και νότια με τον Κορινθιακό κόλπο.
Απέχει 9 χλμ από την έδρα του Δήμου και 8 χλμ από την Ναύπακτο.
Το όνομά της είναι σύνθετο, από τις λέξεις Μάνα και την λέξη Γούλιασμα
που σημαίνει στην λαϊκή της μορφή και χρήση: η λάσπη που εναποθέτει η κατεβασιά
του ποταμού, λόγω υπερχείλισης, σε συγκεκριμένη θέση και θεωρείται το χώμα αυτό
δε ως πολύ εύφορο και παραγωγικό. Με την πάροδο του χρόνου καθιερώθηκε με το σημερινό
της όνομα.
Η πεδιάδα του Μόρνου πήρε το όνομά της από τον ποταμό Μόρνο
που την διασχίζει και από τις προσχώσεις του οποίου σχηματίσθηκε, εις το δέλτα
του οποίου ευρίσκετο η πόλη Καλάμεσος όπως αναφέρει στο Δ βιβλίο του ο περιηγητής
Παυσανίας.
Η παραπάνω πεδιάδα προ χιλιάδων ετών ήταν θάλασσα του Κορινθιακού
κόλπου που έφθανε στις παρυφές των λόφων Ευπαλίου Καστρακίου. Ανατολικά από την
Μανάγουλη και σε απόσταση 3 χλμ στην θέση Γουβός όπως αναφέρει ο Θουκυδίδης στο
14ο βιβλίο του υπήρχε αρχαία πόλη οι Ερυθρές
απαριθμούσα κατά τον Θουκυδίδη δέκα τέσσαρες χιλιάδες (14.000) κατοίκους, ήταν
δε ο μέγας λιμένας του Κορινθιακού κόλπου, εις το οποίον κατήλθον οι Δωριείς το
έτος 1104 π.X. εναυπήγησαν στόλον και πέρασαν στην Πελοπόννησο.
Στην πόλη των Ερυθρών κατά την αρχαιότητα υπήρχε ναός αφιερωμένος στον θεό Απόλλωνα
με άλσος ελαιών τον οποίο οι Χριστιανοί μετέτρεψαν σε ναό της "Κοιμήσεως
της Θεοτόκου" και υπάρχει ακόμη ένα παρεκκλήσι και νεκροταφείο του χωριού
Μανάγουλη.
Το άλσος των ελαιών σώζεται έως σήμερα, ένα δε ελαιόδενδρο έμπροσθεν
του ιερού ναού της "Κοιμήσεως της Θεοτόκου", έχει ηλικία άνω των δύο χιλιάδων
χρόνων κατά την εκτίμηση των ειδικών.
Επίσης κατά τον Θουκυδίδη στην πόλη των Ερυθρών το έτος 426 π.X. αποβιβάσθηκε
ο στρατηγός των Αθηναίων Δημοσθένης μετά στρατού, προσευχηθείς εις τον ναό του
Απόλλωνα, προχώρησε διά του Ευπαλίου
κατέλαβε την Ποτιδάνεια και
το Κροκύλειο, ηττηθείς όμως
από τον στρατηγό των Λακεδαιμονίων Ευρύλοχο και των συμμάχων των Εσπερίων Λοκρών,
υποχώρησε στην Ναύπακτο.
Η κύρια ασχολία των κατοίκων είναι η γεωργία και η κτηνοτροφία. Τελευταία
ασχολούνται με τον τουρισμό, ιδιαίτερα στον οικισμό Χιλιαδού
που αναπτύσσεται ραγδαία λόγω της υπέροχης παραλίας και του λιμανιού της.
Στην Μανάγουλη λειτουργεί Δημοτικό Σχολείο σε θαυμάσιο νεόδμητο κτίριο
παραπλεύρως της εκκλησίας του Αγίου Κωνσταντίνου.
ΠΑΛΑΙΟΞΑΡΙ (Χωριό) ΕΥΠΑΛΙΟ
Τηλέφωνο: +30 22660 91165
Βρίσκεται στο ΒΑ τμήμα του Δήμου
Ευπαλίου, στην πλαγιά της οροσειράς Τρίκορφο, δυτικά της οδού που συνδέει
την Ναύπακτο με το Λιδωρίκι,
της οποίας μεγάλο τμήμα διέρχεται κατά μήκος του ποταμού Μόρνου.
Καταλαμβάνει έκταση 7.600 στρεμμάτων περίπου και έχει 194 κατοίκους. Τους καλοκαιρινούς
μήνες ο πληθυσμός ξεπερνάει τους 400 κατοίκους. Απέχει 19 χλμ από την έδρα του
Δήμου.
Όσον αφορά το όνομά του, οι περισσότερες ιστορικές πηγές συνηγορούν
ότι είναι τουρκικής προελεύσεως και προέρχεται από την λέξη "χησάρ"
που σημαίνει κάστρο δηλαδή Παλαιόκαστρο. Επί της εποχής του Αλή Πασά αναφέρεται
και ως "Παλιοκουστούριο".
Το Παλαιοξάρι προϋπήρχε του Ανω και Κάτω Παλαιοξαρίου (το σημερινό
Παλαιοξάρι) στη θέση "Χάνια", ανάμεσα στους δυο οικισμούς στη διαδρομή
της παλιάς τουρκικής δημοσιάς, η οποία συνέδεε τη Ναύπακτο με το Λιδορίκι και
την Αμφισσα. Περιγραφή της
διαδρομής από το Λιδωρίκι ως τη Ναύπακτο και αναφορά στον οικισμό του Παλαιοξαρίου
και το ομώνυμο Χάνι σώζεται στην περιήγηση του Αγγλου Martin W. Leake (1815).
Το Παλαιοξάρι εκτεθειμένο στις ληστρικές επιδρομές του όποιου διάβαινε
τη Δημοσιά, εγκαταλείφθηκε από τους κατοίκους του, οι οποίοι, πιθανώς στα μέσα
στο 16ο αιώνα, δημιούργησαν δυο νέους οικισμούς, το Ανω και Κάτω Παλαιοξάρι. Οι
οικισμοί αυτοί στέριωσαν τελικά στις θέσεις, όπου σήμερα βρίσκονται η Ποτιδάνεια
και το Παλαιοξάρι.
Το χωριό το 1850 είχε 350 κατοίκους. Όπως όλα τα χωριά έτσι και το
Παλαιοξάρι μέχρι το 1955 ήταν κατ' εξοχή αγροτική και κτηνοτροφική περιοχή και
μάλιστα η παραγωγικότερη της περιοχής γιατί είχε πολλές πηγές νερού διάσπαρτες.
Μετά τον εμφύλιο, με την εσωτερική και εξωτερική μετανάστευση, άλλαξε ο τρόπος
ζωής. Με την φυγή του πληθυσμού η κτηνοτροφία μειώθηκε, για να φτάσουμε στο σημερινό
επίπεδο της υποτυπώδους αγροτικής απασχόλησης των ολίγων συνταξιούχων.
Έχει κλίμα υγιεινό, είναι μέσα στο πράσινο, με πολλές πηγές και άφθονες
φυσικές ομορφιές και δεν έχει τίποτε να ζηλέψει από άλλα γνωστά ορεινά παραθεριστικά
θέρετρα της χώρας.
ΠΟΤΙΔΑΝΙΑ (Χωριό) ΕΥΠΑΛΙΟ
Τηλέφωνο: +30 22660 91492
Η μεγαλόπρεπη φύση της κυριαρχεί σε ένα ορεινό σύνολο της Δωρίδας,
που κατά τον νότο ακουμπάει στα νερά του Κορινθιακού. Κρεμασμένη ψηλά σε αμφιθεατρικό
πανόραμα, τυλίγεται σε ζωηρή και με θαυμαστή εικόνα βλάστηση. Οι κορφές κι οι
πλαγιές του ολόδροσου Τρίκορφου πιο πάνω καλύπτονται από ποικιλία φυσικής ομορφιάς,
που συγκινεί και προκαλεί τη φυσιολατρική διάθεση. Ο αυτοκινητόδρομος που φτάνει
ως εκεί, τη συνδέει με τις γραφικές δωρικές ακρογιαλιές και χαρίζει στη συνέχεια,
μέχρι το φράγμα του Μόρνου,
μια όμορφη διαδρομή μεσα στο πράσινο. Καταλαμβάνει έκταση 22.800 στρεμμάτων και
ο πληθυσμός της ανέρχεται σε 346 κατοίκους. Απέχει 23 χλμ από το Ευπάλιο.
Τα σπίτια της αραδιάζονται στον ίδιο τόπο, που μπροστά από δυο και πλέον αιώνες
οι πρώτοι κάτοικοι της βρήκαν στο δάσος καταφύγιο. Είναι απ' τα πιο ωραία βουνίσια
κεφαλοχώρια.
Η φύση του χωριού αναδύεται όμορφη. Σε κάθε βήμα αναμετρά κανείς την
καταπράσινη γοητεία του, τ' αγνάντιο, την ποικιλία, την απλότητα, τη φρεσκάδα.
Σμίγει ταιριαστά ο τόπος με τον κόσμο, το μεράκι με την λεπτή ομορφιά, η νοικοκυροσύνη
με την τάξη στη φύση του, η φρονιμάδα με την ήσυχη ατμόσφαιρα, η καλοσύνη με το
γλυκό αεράκι του καλοκαιριού και τη μοσχοβολιά της άνοιξης.
Η εκκλησία του χωριού κτίσθηκε το 1851. Η αρχιτεκτονική της αποπνέει
πηγαίο θρησκευτικό γούστο μέσα από το οποίο πάλλει ο ιερός οίστρος και η συναδέλφωση.
Η φιλόπονη μέριμνα των κατοίκων διασώζει επιβλητικό το φιλοτεχνημένο απέριττα
τέμπλο της με τις παλιές εικόνες του. Αριστη είναι και η διακόσμηση του ξύλινου
ταβανιού της που έγινε με ακρίβεια και μόχθο τον περασμένο αιώνα.
Το 1999, στο αγνάντιο του Αϊ-Γιώργη, στην είσοδο του χωριού, κτίσθηκε
το υπαίθριο αμφιθέατρο της Ποτιδάνειας
χωρητικότητας 600 θέσεων. Με φόντο τα πεύκα και τις ακακίες και θέα την κοιλάδα
του Μόρνου τη Γκιώνα
και τα Βαρδούσια, το αμφιθέατρο
φιλοξενεί - κυρίως τους καλoκαιρινούς μήνες - τα πολιτιστικά, αθλητικά και κοινωνικά
δρώμενα του χωριού. Αυγουστιάτικη νύκτα με φεγγάρι μες τ' αρώματα της φύσης και
τους ήχους της καλής μουσικής... Δεν είναι όνειρο, μπορεί να είναι κάποια από
τις νύκτες του καλοκαιριού στο αμφιθέατρο της Ποτιδάνειας.
Η ίδρυση του αμφιθεάτρου ήταν αποτέλεσμα της δημιουργικής και αγαστής
συνεργασίας του προεδρείου του Τοπικού Συμβουλίου, της 'Eνωσης των εν Αθήναις
Ποτιδανείων και τεχνικών του χωριού, συνεργασία, η οποία έχει συμβάλει αρκετά
στον καλαίσθητο εξωραϊσμό του οικισμού. Η διαμόρφωση του περιβάλλοντος το αμφιθέατρο
χώρου συνεχίζεται και επεκτείνεται.
ΣΕΡΓΟΥΛΑ (Χωριό) ΕΥΠΑΛΙΟ
Τηλέφωνο: +30 26340 91555
Το Δημοτικό Διαμέρισμα Σεργούλας αποτελείται από τρεις οικισμούς:
Τη Σεργούλα με 106 κατοίκους, το Παλαιοχώρι με 2 κατοίκους και την Παραλία Σεργούλας
με 215 κατοίκους. Καταλαμβάνει έκταση 20.400 στρεμμάτων και απέχει από το Ευπάλιο
23 χλμ.
Συνοικισμός Παλαιοχωρίου
Συνοικισμός ο οποίος κτίσθηκε επί Τουρκοκρατίας από κατοίκους του
χωριού "Παλιχώρια", κεφαλοχώρι της περιοχής, που κάηκε από τους Τούρκους. Ήταν
ένα μικρό χωριό με τριάντα περίπου οικογένειες. Μετά το 1945 άρχισε η μείωση των
κατοίκων. Οι τελευταίοι που ξεχειμώνιαζαν στο χωριό το εγκατέλειψαν περί το 1977.
Συνοικισμός Σεργούλας
Το χωριό δημιουργήθηκε πριν από το 1800. Η παράδοση αναφέρει ότι πρώτος
εγκαταστάθηκε κοντά στο εκκλησάκι του Αϊ Γιάννη - μετόχι της μονής
Βαρνάκοβας - κάποιος Πολίτης, ντυμένος παπάς. Αυτή η εγκατάσταση του Πολίτη
αποτέλεσε το πρώτο κύτταρο της δημιουργίας του χωριού της Σεργούλας.
Το Δημοτικό σχολείο του χωριού, που κάποτε φιλοξενούσε 140 παιδιά,
σήμερα είναι κλειστό. Τους καλοκαιρινούς μήνες πλημμυρίζει από παιδικές φωνές
καθώς η παιδική χαρά γεμίζει. Η εκκλησία του χωριού ο Αϊ Γιάννης, δεσπόζει σε
περίοπτη θέση, κοσμεί και προστατεύει το χωριό από την δημιουργία του μέχρι σήμερα.
Στο βόρειο μέρος υψώνεται το κεφαλάρι. Αυτό το δάσος φυλάγεται από τους ίδιους
τους κατοίκους και αποτελεί ασπίδα του χωριού από τις νεροποντές. Δίνει την αίσθηση
και την ομορφιά πραγματικού δρυμού και δένει αρμονικά με το διάσπαρτο πράσινο
στις αυλές των σπιτιών και τις κεραμοσκεπές. Στο χωριό διατηρείται το ένα από
τα δύο "αρχοντικά" του Κ. Λιδωρίκη, υπουργού των Φιλευθέρων του Ελευθερίου Βενιζέλου.
Η οικογένεια Λιδωρίκη είναι διάδοχος των οικογενειών Παπαπολίτη (προεστού της
περιοχής) και της οικογένειας του ήρωα Διοβουνιώτη. Ο επισκέπτης μπορεί να απολαύσει
κατά τους θερινούς μήνες τις πηγές "Φλέβα" πέντε λεπτά νότια του χωριού,
όπου υπάρχει ο μύλος του αείμνηστου Γ. Καρμανιόλα, σε μια μαγευτική περιοχή με
αιωνόβια πλατάνια.
Συνοικισμός Παραλίας Σεργούλας
Η αρχική ονομασία, επί Τουρκοκρατίας, ήταν "Μύλοι" λόγω των πολλών
νερόμυλων που υπήρχαν στην περιοχή. Μετά την έξοδο του Μεσολογγίου στο μύλο -
σπίτι του Παπαπολίτη φιλοξενήθηκε ο Κασομούλης, αγωνιστής και ιστοριογράφος, μαζί
με άλλους πολεμιστές που είχαν διαφύγει με καΐκι προς τον Κορινθιακό
κόλπο. Σήμερα ο επισκέπτης μπορεί να θαυμάσει το "κανάλι" του μύλου, που στηρίζεται
σε αριστοτεχνικές καμάρες και περιβάλλεται από πλατάνια. Με πρόσφατη απόφαση της
Εφορείας Αρχαιοτήτων
Πατρών έχει χαρακτηρισθεί διατηρητέο κτίσμα.. Πριν μερικές δεκαετίες ονομάσθηκε
"Κάμπος" και το οφείλει στο γεγονός ότι είναι κτισμένο σε μια μικρή πεδιάδα που
την διασχίζει το ποτάμι "Πολισταύρι". Στην δεκαετία του 1930 λειτούργησε για πρώτη
φορά το Δημοτικό Σχολείο και από τότε λειτουργεί συνέχεια.
Το χωριό σιγά σιγά μεγάλωνε και έφθασε σήμερα να έχει 220 κατοίκους,
ταβέρνες, εστιατόρια, και τουριστικές επιχειρήσεις. Πολλά σπίτια χτίσθηκαν. Η
φυσική ομορφιά το ατέλειωτο πράσινο, τα πελώρια πλατάνια, η καθαρή θάλασσα και
οι όμορφες ακρογιαλιές είναι μαγνήτες και προσελκύουν χιλιάδες παραθεριστές.
ΤΕΙΧΙΟ (Χωριό) ΕΥΠΑΛΙΟ
Τηλέφωνο: +30 22660 91370
Το Τείχιο βρίσκεται στην βόρεια πλευρά του Δήμου Ευπαλίου, στην πλαγιά
των λόφων της οροσειράς Τρικόρφου. 'Eχει υψόμετρο 600 μέτρα στην ζώνη της Βελανιδιάς.
Καταλαμβάνει έκταση 21.100 στρεμμάτων περίπου και έχει 121 κατοίκους. Τους καλοκαιρινούς
μήνες ο πληθυσμός ξεπερνάει τους 500 κατοίκους. Οι πιο πολλοί κάτοικοι είναι συνταξιούχοι
και ασχολούνται συμπληρωματικά και με τα αγροτικά. Πολλοί λίγοι είναι οι καθεαυτού
κτηνοτρόφοι. Μέχρι το 1844 ονομαζόταν Λυκοχώρι, είτε γιατί είχε πολλούς λύκους
είτε επειδή είχε καταληφθεί το αρχαίο Τείχιο (ευρήματα υπάρχουν στην θέση Αγ.
Απόστολος, Βαθαλών, Παπαδιά) από στρατηγό με το όνομα Λυκ και άλλαξε το όνομα
του χωριού. Ο δρόμος που οδηγεί στο χωριό είναι ασφαλτοστρωμένος και οι εσωτερικοί
δρόμοι λιθόστρωτοι. Στην ανατολική είσοδο του χωριού έχει κατασκευασθεί γήπεδο
μπάσκετ και χώρος για αθλοπαιδιές. Στην βόρεια πλευρά του χωριού δεσπόζει η εκκλησία,
πέτρινο κτήριο κτισμένο το έτος 1898 που αναπαλαιώθηκε το έτος 1997 και έχει χαρακτηρισθεί
με απόφαση του Υπουργού Πολιτισμού ως διατηρητέο κτίριο. Επίσης στο κέντρο του
χωριού σώζεται σε πολύ καλή κατάσταση το κτήριο που γεννήθηκε ο Δήμαρχος Ποτιδάνειας
Παπαποστόλου κτισμένο από Κωνσταντινοπολίτες τεχνίτες με λαδωτή πέτρα και υλικά
του χωριού με παλιά εσωτερική διαρρύθμιση και ταβάνια σκαλιστά. Με απόφαση του
Υπουργείου Πολιτισμού έχει χαρακτηρισθεί διατηρητέο. Είναι γενέτειρα του αείμνηστου
ποιητή και λογοτέχνη Θύμιου Χριστόπουλου και της μουσικοσυνθέτριας Ελένης Καραϊνδρου.
ΤΡΙΚΟΡΦΟ (Χωριό) ΔΩΡΙΔΑ
Τηλέφωνο: +30 26340 44203
Στο κέντρο μιας λοφοσειράς που σφιχταγκαλιασμένη από το ποτάμι του
Μόρνου, χαμηλώνει στην ομώνυμη πεδιάδα του, σε υψόμετρο 450 μέτρων και σε απόσταση
12 χλμ. από την θάλασσα του Κορινθιακού
και την Ναύπακτο, σαν πρόβατα
απολιθωμένα σε καταπράσινη πλαγιά βρίσκονται τα 190 σπίτια του μαγευτικού Τρικόρφου.
Χτισμένο μια ειδυλλιακή τοποθεσία της περιοχής μας και γιατί όχι όλης
της Ελλάδας - βρίσκεται στην ίδια θέση εδώ και οκτώ περίπου αιώνες με αρχικό του
όνομα Βλαχοκάτουνο. Μια ονομασία που σήμαινε εγκατάσταση βλάχων κτηνοτρόφων που
τους παραχωρήθηκε αυτή η περιοχή από την Μονή
Βαρνάκοβας για να βόσκουν τα ζωντανά τους. Την νεώτερη ονομασία του, Τρίκορφο,
την πήρε με απόφαση του Κοινοτικού Συμβουλίου στις 11-5-1930, οπότε αριθμούσε
χίλιους περίπου κατοίκους.
Η κίνηση του πληθυσμού κατά την τελευταία εκατονταετία έχει ως εξής:
1899 464 κατοίκους, 1928 985 κατοίκους, 1940 774 κατοίκους, 1951 616 κατοίκους,1961
493 κατοίκους, 1971 375 κατοίκους, 1991 321 κατοίκους.
Ιστορικοί τόποι, Μνημεία.
•Τρία χιλιόμετρα ΝΔ του χωριού στην θέση "Παλιόκαστρο", υπάρχουν
λείψανα αρχαίας ακρόπολης προφανώς της Λοκρικής πολίχνης που περιήλθε στους Αιτωλούς
από τον 5ο π.Χ. αιώνα.
•Πέντε χιλιόμετρα ΒΔ του χωριού υπάρχει το "Κεφαλογιόφυρο". Αξιόλογο
μνημείο ιστορικής και αρχιτεκτονικής σημασίας που συνέδεε την Φωκίδα με την Αιτωλοακαρνανία
τις δύσκολες μέρες του χειμώνα, όταν τα ορμητικά νερά του ποταμού Μόρνου παράσερναν
τα πάντα στο πέρασμά τους.
•"Αγιονέρι", πηγή με ιαματικό νερό 4 χιλιόμετρα βόρεια του χωριού.
•Σύγχρονα μνημεία που προσελκύουν χιλιάδες επισκέπτες και προσκυνητές ετησίως:
η Μονή Αυγουστίνου Ίππωνος και Σεραφείμ του Σαρώφ και η Μονή Αγίου Νεκταρίου.
ΦΙΛΟΘΕΗ (Χωριό) ΕΥΠΑΛΙΟ
Τηλέφωνο: +30 26340 51130
Το χωριό Φιλοθέη (παλιά ονομασία Γκουμαίοι) βρίσκεται επί της Εθνικής
Οδού Ναυπάκτου - Λιδορικίου,
σε απόσταση 10 χλμ από το Ευπάλιο.
Συνορεύει βόρεια με δρυοδάσος του μοναστηρίου της Παναγίας Βαρνάκοβας, απέχει
5 χλμ από αυτό και βρίσκεται στην διάβα των χιλιάδων προσκυνητών και επισκεπτών
που κατακλύζουν το ιστορικό αυτό μοναστήρι της Ορθοδοξίας με την χιλιόχρονη ιστορία
και την πλούσια προσφορά του. Ιστορικά τα πρώτα σπίτια του σημερινού οικισμού
κτίστηκαν το 1800 περίπου από οικογένειες που διέμεναν και ζούσαν κατά νομάδες
γύρω από το χωριό και κυρίως από το Μοναστήρι και τον Αγιο Αρσένιο, ενώ το 1826
εγκαθίστανται στο χωριό αγωνιστές προερχόμενοι από την έξοδο του Μεσολογγίου.
Το αρχικό όνομα του χωριού "Γκουμαίοι" κατά την επικρατέστερη εκδοχή,
προήλθε από το όνομα "Γκούμας" ενός βλαχοποιμένα κατοίκου του χωριού και συγγενή
του ηγουμένου της Μονής Βαρνάκοβας. Το σημερινό όνομα "Φιλοθέη" καθιερώθηκε το
1958 με απόφαση του Κοινοτικού Συμβουλίου και σχετίζεται με την θέα που προσφέρει
όλο το καθαρό ανάγλυφο της περιοχής.
Πρόκειται για χωριό "εξώστη" στην περιοχή με ανοιχτό ορίζοντα,
υπέροχη θέα σε βουνό και θάλασσα. Καταλαμβάνει έκταση 13.000 στρέμματα, βρίσκεται
σε υψόμετρο 500 μ. και έχει 291 κατοίκους, ενώ το καλοκαίρι ξεπερνά τους 800.
Οι περισσότεροι είναι συνταξιούχοι και ασχολούνται με την γεωργία και την κτηνοτροφία.
Χαρακτηριστικό γνώρισμα του χωριού είναι η εξόρυξη και εμπορία πέτρας
με τα ποικίλα χρώματα, τα μεγέθη και την αυθεντικότητά της, καθώς και οι περιζήτητοι
κτίστες και μαστροπελεκάνοι τεχνίτες της πέτρας. Τα κεραμοσκεπή και πέτρινα κτήρια
ειδικής αρχιτεκτονικής, τα πλακόστρωτα των αυλών και πλατειών δίνουν μια ξεχωριστή
αισθητική στον οικισμό και επιφυλάσσουν μια έκτακτη ομορφιά και ζεστασιά στον
επισκέπτη σε συνδυασμό με την ονομαστή Γκουμιώτικη πέτρα. Δίκαια αποκαλείται η
Φιλοθέη το "πέτρινο χωριό της Δωρίδας".
Ένα πραγματικό στολίδι στο κέντρο του χωριού είναι η πλατεία του Αϊ
Γιώργη. Τα αναπαλαιωμένα πετρόκτιστα κτήρια της ομώνυμης εκκλησίας και του Κοινοτικού
Γραφείου, το πλακόστρωτο, τα πέτρινα πεζούλια, το μαστροπελεκημένο σιντριβάνι,
η βαριόκτιστη βρύση και ο αιωνόβιος πλάτανος την περιβάλλουν. Είναι χώρος κοινωνικών
εκδηλώσεων και πανηγυριών του Αγίου Πνεύματος και του 15 Αύγουστου, ενώ κάθε καλοκαίρι
οι κάτοικοι, οι παραθεριστές και οι επισκέπτες μπορούν να απολαμβάνουν υπαίθρια
τους τοπικούς μεζέδες και εκλεκτά παραδοσιακά φαγητά.
ΒΔ του χωριού σε απόσταση 1 χιλιομέτρου βρίσκεται ο αρχαιολογικός
χώρος του Παλαιόκαστρου σε
υψόμετρο 650 μέτρων, όπου βρίσκονται ερείπια οχυρώσεως Δωρικής εποχής, με διασωθέντα
τείχη ακρόπολης, με θρύλους και παραδόσεις που μαρτυρούν σκληρές μάχες σε παλιούς
καιρούς σ' αυτή την αετοράχη της λευτεριάς. Είναι πετρώδες ύψωμα, με απόκρημνους
βράχους. Είναι μια θέση πανοραμικής θέας με ονειρώδες αγνάντεμα σε βουνό και θάλασσα.
Μέσα στην αγκαλιά του φαραγγιού της Μαντήλως και των πλούσιων πηγαίων
νερών των θέρμων βρίσκεται το ιστορικό μοναστήρι του Αη Γιάννη των Θέρμων. Βυζαντινό
Μοναστήρι των Κομνηνών και παλαιό μετόχι της Βαρνάκοβας. Γνωστό για το πρώτο ολοκαύτωμα
της Λευτεριάς του 1821, έγινε θυσία για τον μεγάλο αγώνα. Το 1964 ξαναχτίστηκε
πάνω στα παλιά ερείπια και κάθε 24 Ιουνίου, τ' Αϊ Γιαννιού του Ρηγανά, στήνεται
πανηγύρι στο πέτρινο αλώνι και τον νερόμυλο.
Σε απόσταση 700 μέτρων δυτικά του χωριού, βρίσκεται η τοποθεσία "δώδεκα
πουρνάρια" με τα αιωνόβια δέντρα ν' αγναντεύουν σε στεριές και θάλασσες.
Στέκονται εκεί για να θυμίζουν μέσα από την ζωντανή ιστορία του αγώνα κατά της
Τουρκοκρατίας, την κραυγή "Μόλεμα (μόλυνση) Αγά μ', κουκούδ' (σπυρί) Αγά
μ", των έξυπνων κατοίκων της εποχής εκείνης, όταν τουρκικό απόσπασμα προσπάθησε
να καταλάβει το χωριό και με το "ου Αγά μ', ου Αγά μ' στα 12 πουρνάρια"
εξεδίωξαν επιτυχώς του Τούρκους στρατιώτες που φοβήθηκαν την μόλυνση.
Την εικόνα συμπληρώνουν μερικά φυσικά αξιοθέατα που προσελκύουν το
ενδιαφέρον, όπως το ανεξερεύνητο σπήλαιο της Δρακότρυπας, το φαράγγι και οι καταρράκτες
του Βαθυρέματος, ενώ συγκινήσεις προσφέρει το κυνήγι του αγριογούρουνου στους
κυνηγότοπους των περιοχών Ζευγάρι-Παλιόμυλος στα όρια του καταφυγίου του δάσους
της Βαρνάκοβας και των Μουντουνίων. Επιπλέον η περιοχή ενδείκνυται για πεζοπορία
και ειδικά το ιστορικό μονοπάτι πεζοπορίας "η Καλογερική Στράτα" (Βαρνάκοβα, Παλιόκαστρο,
Φιλοθέη, 12 πουρνάρια, Δροσάτο) μπορεί να προσφέρει στον επισκέπτη μια πιο άμεση
και ουσιαστική επαφή με την φύση, τους κατοίκους και την ιστορία της περιοχής.
Η Φιλοθέη με το άριστο υγιεινό κλίμα και, το όμορφο φυσικό περιβάλλον,
συνδυάζει διακοπές σε βουνό και θάλασσα που απέχει μόλις 10 χιλιόμετρα. Παρέχει
την δυνατότητα για περιήγηση, πεζοπορία και επίσκεψη με το αυτοκίνητό στο Μοναστήρι
της Παναγίας Βαρνάκοβας.
Λάβετε το καθημερινό newsletter με τα πιο σημαντικά νέα της τουριστικής βιομηχανίας.
Εγγραφείτε τώρα!
