Πληροφορίες τοπωνυμίου

Δημοτικό Διαμέρισμα Βαρδάτων

ΑΝΩ ΒΑΡΔΑΤΕΣ (Χωριό) ΓΟΡΓΟΠΟΤΑΜΟΣ
Τηλέφωνο: +30 22310 81462
  Το Δ.Δ Βαρδατών είναι ένα μικρό γραφικό χωριό που βρίσκεται στους πρόποδες της Οίτης και πολύ κοντά στην αρχαία «Τραχίς» αρχαία πόλη της Φθιώτιδας πρωτεύουσα της Μαλίδας πριν από την Λαμία. Σύμφωνα με μια εκδοχή της μυθικής παράδοσης η Λαμία ιδρύθηκε από την Βασίλισσα της Τραχινάς «Λαμία» κόρης του Ποσειδώνα.
  Πάνω από το χωριό βρίσκεται το θαυματουργό μοναστήρι της Παναγιάς της Προυσσιώτισας (πανηγυρίζει της 23 Αυγούστου). Το όνομα «Προυσώτισσα» το πήρε επειδή η εικόνα της παναγίας έφτασε στην θέση αυτή, από την πόλη Προύσα της Μ. Ασίας. Ακριβώς πάνω από το Μοναστήρι περνά η Σιδηροδρομική Γραμμή Αθηνών - Θεσσαλονίκης. Οι σιδηροδρομικοί υπάλληλοι ανέλαβαν την εκκλησία υπό την προστασία τους μετά από εκτροχιασμό τρένου. Στο τρένο που κρεμάστηκε στον γκρεμό πάνω απ' την «Παναγία» σώθηκαν όλοι οι επιβάτες.
  Ο Επισκέπτης πηγαίνοντας στο Μοναστήρι έχει την δυνατότητα μέσα σε ένα κατανυκτικό περιβάλλον να απολαύσει την θέα μέχρι το Μαλιακό κόλπο, αλλά και την κοιλάδα του Σπερχειού ποταμού, και να δει από κοντά τον Σιδηροδρομικό Σταθμό μιας άλλης εποχής, τον Σταθμό Τραχίνες.

Δημοτικό Διαμέρισμα Γοργοποτάμου

ΓΟΡΓΟΠΟΤΑΜΟΣ (Χωριό) ΦΘΙΩΤΙΔΑ
  Ένα από τα πιο όμορφα χωριά του Δήμου Γοργοποτάμου, χτισμένο στους πρόποδες της Οίτης και σε ύψος 60 μ. μέσα στο πράσινο, τις φυσικές ομορφιές και τα γάργαρα νερά του ποταμού Γοργοποτάμου.
  Αποτελείται από δυο συνοικισμούς. Ο Ανατολικός, που είναι και ο παλαιότερος, ήταν η Έδρα της Κοινότητας και η πρώτη του ονομασία ήταν Αλεπόσπιτα. Ο Δυτικός, που βρίσκεται στην παραποτάμια περιοχή, δημιουργήθηκε αργότερα από κατοίκους κυρίως των γύρω ορεινών χωριών. Και οι δυο συνοικισμοί αποτελούσαν μια ενιαία κοινότητα, την κοινότητα Αλεποσπίτων που αργότερα ονομάστηκε «Γοργοπόταμος». Η μεταγενέστερη ονομασία οφείλεται στον ομώνυμο ποταμό που κυλάει δίπλα στο χωριό και καταλήγει στον Σπερχειό ποταμό. Το χωριό απέχει 8 χιλιόμετρα από την Λαμία και έχει 472 κατοίκους.
  Οι κάτοικοι επί το πλείστον ασχολούνται με την γεωργία, την κτηνοτροφία, τον τουρισμό και την παρασκευή παραδοσιακών προϊόντων.
  Το χωριό φημίζεται για τις πίτες, την παραδοσιακή μπομπότα από αλεύρι καλαμποκιού, τα κεράσια, τις ελιές και για τις πολλές και καλές ταβέρνες του, που αποτελούν πόλο έλξης για όλους τους κατοίκους της Φθιώτιδας.
Κείμενο : Κ. Χ. Παρηγόρης & Κ. Δ. Ζαγγογιάννης

Δημοτικό Διαμέρισμα Δάφνης

ΔΑΦΝΗ (Χωριό) ΥΠΑΤΗ
Τηλέφωνο: +30 22650 62246
Χάρη στα πανέμορφα φυσικά της τοπία, το υψηλό της υψόμετρο και το ιδανικό της κλίμα, η Δάφνη, χτισμένη στις πλαγιές των Βαρδουσίων, αποτελεί ιδανικό τόπο για ξεκούραση, αναζωογόνηση και επαφή με τον φυσικό τρόπο ζωής. Η Δάφνη επικοινωνώντας τόσο με την Φθιώτιδα όσο και με την Φωκίδα, προσφέρεται τον χειμώνα για κυνήγι.

Δημοτικό Διαμέρισμα Δελφίνου

ΔΕΛΦΙΝΟ (Χωριό) ΓΟΡΓΟΠΟΤΑΜΟΣ
  Μέσα στο πράσινο της Οίτης, σε ύψος 550 μ, κοντά σ' ένα μεγάλο γκρεμό πάνω από απ' την κοιλάδα του Σπερχειού ποταμού και με απέραντη θέα στον κάμπο της Λαμίας, βρίσκεται το πανέμορφο χωριουδάκι του Δέλφινου. Βρίσκεται σε απόσταση 22 χιλ. από την Λαμία με έκταση 18.500 στρέμματα εκ των οποίων τα περισσότερα δάση και λιβάδια.
  Ο επισκέπτης μπορεί να δει την λιμνούλα που σχηματίζεται πάνω απ' το χωριό, το ωραίο κεφαλάρι με μεγάλη ποικιλία δέντρων, που απλώνεται σε έκταση 100 περίπου στρεμμάτων, την γραφική πλατεία του χωριού με το πολιτιστικό κέντρο του Συλλόγου και την παραδοσιακή πέτρινη βρύση, την εκκλησία με τις παλιές τοιχογραφίες που χρονολογούνται από το 1878 μ.Χ.
  Επίσης μπορεί να επισκεφτεί το εξωκλήσι της Θεοτόκου που χρονολογείται από το 1800 μ.Χ. και που χρησιμοποιούνταν σαν κρυφό σχολειό επί Τουρκοκρατίας και τον παλαιό Ναό του Αι - Γιάννη που χρονολογείται από 1917 μ.Χ. και να καταλήξει για ξεκούραση και φαγητό στο παλιό παραδοσιακό καφενείο που βρίσκεται κάτω από αιωνόβια πλατάνια στην πλατεία του χωριού.
Κείμενα : Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Δέλφινου

Δημοτικό Διαμέρισμα Δύο Βουνών

ΔΥΟ ΒΟΥΝΑ (Χωριό) ΓΟΡΓΟΠΟΤΑΜΟΣ
Τηλέφωνο: +30 22310 81770
  Πάνω απ' τον Γοργοπόταμο, στον δρόμο για Κουμαρίτσι και σε ύψος 450 μ βρίσκεται το Δ.Δ Δυο Βουνών. Πρόκειται για ένα ορεινό χωριό πάνω σε ένα όμορφο οροπέδιο της Οίτης, με θέα προς τον κάμπο της Λαμίας, τον Μαλιακό κόλπο και την Ορθη.
  Τα Δυό Βουνά είναι η ιδιαίτερη πατρίδα του οπλαρχηγού της Ελληνικής Επανάστασης Δυοβουνιώτη, αρχιτέκτονα της Νίκης στην αποφασιστική μάχη των Βασιλικών στις 26 Αυγούστου 1821.
  Στο Ν.Δ. τμήμα των Δύο Βουνών βρίσκεται η οχυρή θέση "Δέμα" όπου υπάρχουν ερείπια από τα Μακρά Τείχη που έκτισε ο Ιουστινιανός γύρω στο 600 μ.Χ. Εκεί κοντά βρίσκεται και η τοποθεσία το "Λημέρι του Δύο - Βουνιώτη". Ο επισκέπτης μπορεί επίσης να δει το Χανόρεμα, το αρχαίο Κάστρο στην θέση «Βουνοί» και το μνημείο του Οπλαρχηγού Δυοβουνιώτη.
Κείμενα : Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Δυο Βουνών

Δημοτικό Διαμέρισμα Ελευθεροχωρίου

ΕΛΕΥΘΕΡΟΧΩΡΙ (Χωριό) ΦΘΙΩΤΙΔΑ
Τηλέφωνο: +30 22310 82188
  Σ' ένα μαγευτικό περιβάλλον που δημιουργεί ο ορεινός όγκος του όρους Καλλιδρόμου, μέσα στα έλατα και σε υψόμετρο 850 μέτρων, συναντάει ο επισκέπτης το Ελευθεροχώρι. Η είσοδος στο χωριό γίνεται από την παλαιά εθνική οδό Αθηνών - Λαμίας, πριν το χωριό Μπράλος.
  Η θέα από το χωριό είναι πανέμορφη, τόσο προς τον κάμπο της Αμφίκλειας όσο και προς τις βουνοκορφές της Οίτης και της Γκιώνας. Στην βορειοανατολική πλευρά του χωριού η θέα προς την κοιλάδα του Σπερχειού και τον Μαλιακό κόλπο είναι φανταστική. Το κλίμα του είναι ξηρό και υγιεινό. Οι λόγοι αυτοί το καθιστούν ένα από τα καλύτερα θέρετρα της περιοχής.
  Το Ελευθεροχώρι είναι γνωστό για την λίμνη που δημιουργούν τα νερά του Καλλιδρόμου και αποτελεί ένα μοναδικό τουριστικό θέρετρο του Δήμου Γοργοποτάμου, καθώς για τις πολύ σκληρές Ειδικές Διαδρομές του στο Ράλι Ακρόπολις. Στο Ελευθεροχώρι λειτουργούν και οι κατασκηνώσεις της Χριστιανικής Εστίας.
Κείμενα : Πολιτιστικός Σύλλογος Ελευθεροχωρίου

Δημοτικό Διαμέρισμα Ηρακλειάς

ΗΡΑΚΛΕΙΑ (Χωριό) ΓΟΡΓΟΠΟΤΑΜΟΣ
Τηλέφωνο: +30 22310 81520
Το Δ.Δ. Ηράκλειας είναι ένα πεδινό αγροτικό χωριό στον Οδικό Αξονα Μοσχοχώρι - Δαμάστα - Εθνική Οδός και κάτω από το φαράγγι του Ασωπού.
Το χωριό βρίσκεται χτισμένο πάνω από την αρχαία Ηράκλεια, που χτίσθηκε σύμφωνα με την ιστορία από τους Σπαρτιάτες προς τιμή του Ηρακλή θέλοντας έτσι να προστατέψουν την Μητρόπολη τους (Δωρική Τετράπολη) από επιθέσεις των Θεσσαλών και άλλων εισβολέων.
Η Ηράκλεια χτίστηκε δίπλα στην αρχαία Τραχίνα και στο ποτάμι του Ασωπού, μετά από έγκριση του Μαντείου των Δελφών. Στην νέα πόλη ήρθαν να κατοικήσουν πολλοί Πελοποννήσιοι και αρκετοί από άλλες περιοχές της Ελλάδας, κυρίως Βοιωτοί.

Δημοτικό Διαμέρισμα Κομποτάδων

ΚΟΜΠΟΤΑΔΕΣ (Χωριό) ΥΠΑΤΗ
Τηλέφωνο: +30 22310 96323
  Στις Κομποτάδες , ο επισκέπτης έχει την ευκαιρία στην πλατεία, που αποτελεί και ιστορικό πάρκο, να θαυμάσει τα ξακουστά πλατάνια, στον ίσκιο των οποίων γράφτηκαν χρυσές σελίδες της Ελληνικής Ιστορίας. Σε αυτά τα πλατάνια έγινε η συνάντηση των Διάκου, Πανουργιά και Δυοβουνιώτη, για το πώς θα αντιμετωπίσουν τα στρατεύματα του Ομέρ Βρυώνη και του Κιοσέ Μεχμέτ που κατέβαιναν στην Πελοπόννησο. Σε απόσταση 7 χιλιομέτρων από το χωριό υπάρχει το εκκλησάκι του Αγίου Ταξιάρχη, χτισμένο επί εποχής Ιουστινιανού, που ακόμη και σήμερα λειτουργεί. Επίσης σε απόσταση 20 χιλιομέτρων, στη θέση Λουκά, ανάμεσα σε δυο κορυφές συναντάει ένα τοπίο ιδιαίτερης φυσικής ομορφιάς, περιστοιχισμένο με έλατα, όπου υπάρχουν δυο κρυστάλλινες πηγές. Επίσης έχει την δυνατότητα να απολαύσει και εδώ στις ταβέρνες τις τοπικές συνταγές.

Δημοτικό Διαμέρισμα Κουμαριτσίου

ΚΟΥΜΑΡΙΤΣΙ (Χωριό) ΓΟΡΓΟΠΟΤΑΜΟΣ
Το Κουμαρίτσι είναι το "Μπαλκόνι"' του Δήμου Γοργοποτάμου. Βρίσκεται μέσα στο ελατόδασος της Οίτης και είναι χτισμένο σε υψόμετρο 850 μέτρων και σε σημείο με μοναδική θέα, τόσο του κάμπου της Λαμίας όσο και του Μαλιακού κόλπου και της Όρθης.
Απ' το Κουμαρίτσι ο επισκέπτης μπορεί να συνεχίσει την διαδρομή του να βρεθεί στην Παύλιανη και να φτάσει στον Νομό Φωκίδας.
Επίσης μπορεί να απολαύσει την θέα και τον καθαρό αέρα, να επισκεφτεί την Εκκλησία του χωριού, να κάνει βόλτα μέσα στο ελατόδασος και να καταλήξει για ξεκούραση στο εξωκλήσι του Αγίου Νικολάου.
Κείμενο : Πολιτιστικός Σύλλογος Κουμαριτσίου

Δημοτικό Διαμέρισμα Λαδικούς

ΛΑΔΙΚΟΥ (Χωριό) ΥΠΑΤΗ
Τηλέφωνο: +30 22310 94230
Μετά τα Λουτρά Υπάτης ο επισκέπτης συναντάει την Λαδικού. Ένα τυπικό πεδινό χωρίο του Δήμου Υπάτης, που παρουσιάζει την μεγαλύτερη αναλογία σε πληθυσμό νεολαίας. Στο κέντρο του χωριού συναντάει ο επισκέπτης ένα πάρκο έκτασης περίπου 12 στρεμμάτων, όπου γύρω του υπάρχουν παραδοσιακά καφενεία. Στο Β.Α άκρο του χωριού υπάρχει το κτήμα Μαρούλη με το παλιό πλιθόκτιστο αρχοντικό με τον χαρακτηριστικό αιωνόβιο πλάτανο άνω των 200 ετών.

Δημοτικό Διαμέρισμα Λουτρών Υπάτης

ΛΟΥΤΡΑ ΥΠΑΤΗΣ (Χωριό) ΥΠΑΤΗ
Τηλέφωνο: +30 22310 59282
Φαξ: +30 22310 59482, 59282
  Τα Λουτρά Υπάτης απέχουν 17 χλμ από τη Λα- μία (πρωτεύουσα του Νομού Φθιώτιδας), 11χλμ από τον σιδηροδρομικό σταθμό Λιανοκλαδίου, 232 χλμ από την Αθήνα και 296 χλμ. από τη Θεσσαλονίκη.
  Είναι μια σύγχρονη λουτρόπολη, χτισμένη στους πρόποδες της Οίτης, με ήπιο και ξηρό κλίμα Κάθε χρόνο, τους καλοκαιρινούς μήνες δέχεται ένα μεγάλο αριθμό επισκεπτών από την Ελλάδα και όλο τον κόσμο, οι οποίοι έρχονται να δεχθούν τις θεραπευτικές ιδιότητες των Ιαματικών Πηγών της που αναβλύζουν από τον 4ο περίπου π.Χ. αιώνα.
  Η φυσικοχημική σύσταση των Ιαματικών Πηγών των Λουτρών Υπάτης είναι μοναδική στην Ελλάδα και έχει κάποια συγγένεια με τα Λουτρά Royat της Γαλλίας και Nauheim της Γερμανίας.
  Η πηγή της Υπάτης είναι μια υδροθειοχλωριονατριούχος και αλκαλικών γαιών οξυπηγή, μοναδική στον κόσμο, ιδανική για παθήσεις του κυκλοφορικού, υπέρταση, χρόνιες παθήσεις του νευρικού συστήματος, ρευματοπάθειες, αρθροπαθήσεις, ημικρανίες, μετατραυματικές καταστάσεις, παθήσεις και σύνδρομα αγγείων, ανεπάρκεια στεφανιαίων αρτηριών καρδιάς, ενδοαρτηρίτιδα κάτω άκρων, φλεβίτιδες, παθήσεις καρδιάς, διαταραχή νευρικού συστήματος, ταχυκαρδίες, αρρυθμίες, παθήσεις δέρματος, έκζεμα, δερματί- τιδα, διαταραχή περιφερειακών νεύρων και μυών, παραλύσεις και ατροφίες μυών.
  Η θερμοκρασία τους, 33,5 βαθμοί Κελσίου, είναι παραπλήσια του ανθρώπινου σώματος. Έτσι επισκέπτες που αντιμετωπίζουν προβλήματα με καρδιοπάθειες και υπέρταση μπορούν άφοβα να δεχθούν τις θεραπευτικές τους ιδιότητες.
  Οι ιαματικές Πηγές και οι σύγχρονες εγκαταστάσεις του υδροθεραπευτηρίου των Λουτρών Υπάτης βρίσκονται μέσα σε ένα πανέμορφο πάρκο, μοναδικό στην περιοχή αλλά και στην Ελλάδα, έκτασης 90 περίπου στρεμμάτων, που αποτελεί χώρο ανάπαυσης, αναψυχής, γαλήνης και ηρεμίας.
  Ο επισκέπτης για τη διαμονή του μπορεί να επιλέξει ανάμεσα σε ενοικιαζόμενα δωμάτια, γραφικές πανσιόν αλλά και σύγχρονα οργανωμένα ξε- νοδοχεία, ενώ μπορεί να θαυμάσει και τις επιβλητικές ξενοδοχειακές εγκαταστάσεις που σώζονται από τις αρχές του 19ου αιώνα.
  Για οτιδήποτε χρειαστεί, τα Λουτρά Υπάτης διαθέτουν παντοπωλεία και περίπτερα, ενώ κάθε πρωί στην γραφική παραδοσιακή λαϊκή αγορά μπορεί να βρει φρέσκα φρούτα και λαχανικά.
  Ακόμη μπορεί να δοκιμάσει την τοπική κουζίνα σε κάποια από τα εστιατόρια και ταβέρνες που βρίσκονται στα Λουτρά Υπάτης και τα τριγύρω χωριά, να προμηθευτεί τα τοπικά γλυκά και τα φημισμένα σε όλη την Ελλάδα ζυμαρικά στα ζαχαροπλαστεία της περιοχής, και να απολαύσει τον καφέ ή το ποτό του σε ένα από τα καφέ-μπαρ που διαθέτει η περιοχή και προσφέρουν μια έντονη νυχτερινή ζωή σε όποιον το επιθυμεί.
  Για τις μετακινήσεις του μπορεί να χρησιμοποιήσει ταξί ή το γραφικό αμαξάκι, ενώ υπάρχουν λεωφορεία που συνδέουν τα Λουτρά Υπάτης με τη Λαμία, κάθε μια περίπου ώρα.
  Ο ιαματικός τουρισμός μπορεί να συνδυαστεί με εκδρομές τόσο στον Εθνικό Δρυμό της Οίτης, όσο και στα κοντινά ορεινά αλλά και πεδινά, γραφικά, γεωργοκτηνοτροφικά χωριά του Δήμου Υπάτης, στα οποία ο επισκέπτης μπορεί να ζήσει την εμπειρία του φυσικού τρόπου ζωής για όσο διάστημα διαρκέσουν οι διακοπές του.
  Οι παραπάνω προϋποθέσεις σε συνδυασμό με την φιλόξενη, φιλική και ζεστή συμπεριφορά των κατοίκων της περιοχής, είναι σίγουρο πως θα προσφέρουν μια μοναδική εμπειρία αναζωογόνησης του σώματος και αναγέννησης της ψυχής, μακριά από το άγχος και τη ρύπανση των σύγχρονων μεγαλουπόλεων, που σίγουρα θα σας μείνει αξέχαστη.
  Η φημισμένη Λουτρόπολη, με τα νερά της να αναβλύζουν από τον 4ο π.χ. αιώνα, και αφιερωμένα στην θεά του Ερώτα την Αφροδίτη, αποτελεί σήμερα έναν από τους σπουδαιότερους πόλους έλξης επισκεπτών όχι μόνο στον Δήμο Υπάτης, αλλά και της ευρύτερης περιοχής.
  Στα Λουτρά Υπάτης ο επισκέπτης έχει την ευκαιρία να απολαύσει τον υγιεινό τρόπο ζωής σε ένα θαυμάσιο φυσικό περιβάλλον. Τέλος μπορεί να δοκιμάσει παραδοσιακά προϊόντα στα ζαχαροπλαστεία, τα εστιατόρια και τις ταβέρνες και αν επιθυμεί να τα προμηθευτεί από την τοπική αγορά.

Δημοτικό Διαμέρισμα Μεξιατών

ΜΕΞΙΑΤΕΣ (Χωριό) ΥΠΑΤΗ
Τηλέφωνο: +30 22310 59202
Φαξ: +30 22310 59750
  Με την πλάτη ακουμπισμένη στις πλαγιές της Οίτης, οι Μεξιάτες είναι γνωστές για την πλατεία με τα βαθύσκιωτα πλατάνια, το δροσερό νερό, και τις παραδοσιακές ταβέρνες γνωστές στην ευρύτερη περιοχή.
  Στις Μεξιάτες ο επισκέπτης έχει την ευκαιρία να δει το χαρακτηριστικό πλατανόδασος, ένα από τα ομορφότερα και πλουσιότερα σε βλάστηση σε όλη την Ελλάδα.
  Επίσης μπορεί να επισκεφτεί το Κεφαλόβρυσο, πολύ κοντά στο χωριό, το εξωκλήσι της Αγίας Παρασκευής και σε υψόμετρο 600 μ. περίπου επί του όρους Οίτη το μοναδικής ομορφιάς εξωκλήσι του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου που έχει πανοραμική θέα στην κοιλάδα του Σπερχειού ποταμού, στον Κάμπο της Λαμίας μέχρι και το Μαλιακό Κόλπο.
  Ο Ιερός Ναός του Αγίου Παντελεήμονος ανηγέρθη στις αρχές του προηγούμενου αιώνα και υπέστη σοβαρότατες ζημιές από τους σεισμούς του έτους 1981. Επισκευάσθηκε την περίοδο 1991 - 1994 με δαπάνες του Ιδρύματος Steven Zonas (Ευστάθιου Ξεζωνάτου).

Μονή Γενεσίου Θεοτόκου Δαμάστας

ΜΟΝΗ ΓΕΝΕΣΙΟΥ ΘΕΟΤΟΚΟΥ ΔΑΜΑΣΤΑΣ (Μοναστήρι) ΓΟΡΓΟΠΟΤΑΜΟΣ
Τηλέφωνο: +30 22310 81304
  Η Ιερά Μονή Δαμάστας αφιερωμένη στο Γενέθλιον της Θεοτόκου βρίσκεται στις πλαγιές του Καλλίδρομου σε ύψος 580 μ. και είναι γυναικεία. Η πρώιμη ιστορία της μας είναι άγνωστη. Το καθολικό είναι του 11ου αιώνα με Αγιογραφίες του 1818. Μία επιγραφή που βρίσκεται πάνω από το εσωτερικό ανώφλι της κεντρικής πύλης, μας πληροφορεί, ότι ο ναός έχει αναγερθεί δαπάνης του Καπετάν Ιωάννη Δυοβουνιώτη. Η Μονή έχει υποστεί πολλές καταστροφές η μεγαλύτερη έγινε στα χρόνια του '21 όταν πυρπολήθηκε από τους Τούρκους. Κατά την πυρπόληση αυτής καταστράφηκαν τα πολύτιμα κειμήλια και η βιβλιοθήκη της Μονής. Η ανοικοδόμησή της οφείλεται στις προσφορές των ευσεβών χριστιανών.
  Η Ιερά Μονή Δαμάστας καθώς και η γύρω από αυτήν περιοχή έπαιξαν μεγάλο ρόλο στους προεπαναστατικούς και επαναστατικούς χρόνους. Τη Μονή χρησιμοποίησαν ως ορμητήριο πολλοί οπλαρχηγοί όπως ο Καπετάν Πανουργιάς, Ο Διάκος και ο Δυοβουνιώτης. Ο ηγούμενος της Μονής Νεόφυτος όπως και πολλοί μοναχοί έπεσαν μαχόμενοι στο πλευρό του Διάκου στη μάχη της Αλαμάνας. Εκεί κοντά στη θέση Χαλκομάτα στη Δεσποτόβρυση σκοτώθηκε ο επίσκοπος Σαλώνων Ησαΐας. Στο Ελευθεροχώρι είχαν το στρατόπεδό τους ο Οδυσσέας Ανδρούτσος και ο Γκούρας και από εκεί ξεκίνησαν για να πατήσουν το Πατρατζίκι (Υπάτη).

Δημοτικό Διαμέρισμα Μοσχοχωρίου

ΜΟΣΧΟΧΩΡΙ (Χωριό) ΓΟΡΓΟΠΟΤΑΜΟΣ
   Το Μοσχοχώρι είναι το μεγαλύτερο χωριό του Δήμου και Έδρα του Δήμου Γοργοποτάμου. Στο Μοσχοχώρι ο επισκέπτης έχει τη δυνατότητα να δει από κοντά τόσο τον παραδοσιακό γεωργικό τρόπο ζωής όσο και τον σύγχρονο.
  Στο κέντρο μιας εύφορης περιοχής στην κοιλάδα του Σπερχειού ποταμού αλλά και στις πλαγιές της Οίτης. Το Μοσχοχώρι προσφέρεται για μικρές ή μεγάλες εξορμήσεις, είτε στα υπόλοιπα Δημοτικά Διαμερίσματα του Δήμου Γοργοποτάμου είτε στην Οίτη.
  Στο Μοσχοχώρι σε υπερσύγχρονες εγκαταστάσεις, εμφιαλώνεται και το φυσικό μεταλλικό νερό Ιόλη που πηγάζει από την οροσειρά της Οίτης. Η περιοχή ήταν από τα πανάρχαια χρόνια φημισμένη για τις πηγές & την ποιότητα των υδάτινων αποθεμάτων της. Σύμφωνα με την μυθολογική παράδοση στα γάργαρα νερά της έσβηναν την δίψα τους ο Ηρακλής & η αγαπημένη του Ιόλη, από όπου προέρχεται και η ονομασία του Φυσικού Μεταλλικού νερού Ιόλη.

Δημοτικό Διαμέρισμα Νέου Κρίκελλου

ΝΕΟ ΚΡΙΚΕΛΛΟ (Χωριό) ΓΟΡΓΟΠΟΤΑΜΟΣ
Τηλέφωνο: +30 22310 81625
Το Δ.Δ Νέου Κρικέλου αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα πεδινού αγροτικού διαμερίσματος και βρίσκεται στον οδικό άξονα Μοσχοχωρίου - Γοργοποτάμου.
Στο Δ. Δ Ν .Κρικέλου βρίσκεται το Εθνικό Ιδρυμα Αγροτικής Ερευνας ( Σταθμός Γεωργικής Έρευνας Βαρδατών), καθώς και το κέντρο Γεωργικών Εφαρμογών «ΔΗΜΗΤΡΑ» .

Δημοτικό Διαμέρισμα Νεοχωρίου Υπάτης

ΝΕΟΧΩΡΙ (Χωριό) ΥΠΑΤΗ
Το Νεοχώρι κτισμένο από Σουλιώτες γύρω στο 1600 μ.χ είναι το πλέον ορεινό χωριό του Δήμου Υπάτης, αλλά και του Νομού Φθιώτιδος. Η εκκλησία του, Ο Αγιος Νικόλαος χρονολογείται από το 1650 μ.Χ., και είναι χαρακτηριστικό δείγμα μεταβυζαντινής αρχιτεκτονικής. Χωριό με έντονη παράδοση στην κτηνοτροφία, παρουσιάζει έντονη κίνηση τους καλοκαιρινούς μήνες και αποτελεί τόπο για την θερινή διαμονή των κτηνοτρόφων, οι οποίοι αξιοποιούν τους μεγάλους σε έκταση βοσκότοπους.

Δημοτικό Διαμέρισμα Οίτης

ΟΙΤΗ (Χωριό) ΓΟΡΓΟΠΟΤΑΜΟΣ
Τηλέφωνο: +30 22310 82688
  Μέσα από ορεινή μαγευτική διαδρομή συναντάει ο επισκέπτης το Δ.Δ Οίτης. Το χωριό Οίτη πήρε το όνομά του από τα ομώνυμα, όρος και αρχαία πόλη. Η περιοχή του χωριού, που στην αρχαιότητα ζούσαν Δόλοπες και μετά Οιταίοι, αποτελούσε πέρασμα από τη Βόρεια προς τη Νότια Ελλάδα. Κατά ορισμένους στην περιοχή υπήρχε και το ανάκτορο του μυθικού Αχιλλέα.
  Η Οίτη είναι ένα πανέμορφο χωριό κτισμένο στη νοτιοανατολική πλευρά του ομώνυμου όρους, μεταξύ του αρχικού τμήματος (άνω ρου) δύο ποταμιών, του Βοιωτικού Κηφισού και του Φθιωτικού Ασωπού. Είναι τοποθετημένο αμφιθεατρικά και βλέπει νοτιοανατολικά μέσα σε ένα εναλλασσόμενο περιβάλλον από χωμάτινους λόφους, βαθιές χαράδρες και πέτρινους απότομους όγκους, με κύρια βλάστηση έλατα και δρυς, αλλά και πλήθος άλλων φυτών και οπωροφόρων δένδρων.
  Το σχετικό υψόμετρο του των 700 περίπου μέτρων, το ξηρό κλίμα του, ο ήλιος που το λούζει με τις ακτίνες του όλη τη μέρα, συνδυαζόμενα με την απέραντη και μοναδική θέα που απολαμβάνουν οι κάτοικοι βλέποντας γύρω - γύρω τον Παρνασσό, τη Γκιώνα, τα Βαρδούσια, την Οίτη, το Καλλίδρομο, την Όθρη, την άνω κοιλάδα του Κηφισού, τον κάμπο της Λαμίας και το Μαλιακό Κόλπο και με το ότι παρέχει εύκολες προσβάσεις (καλούς δρόμους), από και προς τις πρωτεύουσες των Νομών Φθιώτιδας Λαμία (38 χλμ), Φωκίδας Αμφισσα (40χλμ) και Βοιωτίας Λειβαδιά (60χλμ), αλλά και Αθήνα (190χλμ), το καθιστούν μοναδικό για παραθέριση και διαμονή.
  Πάνω από το χωριό δεσπόζει ο επιβλητικός λόφος του "Αετού" με τα παμπάλαια τείχη του, τις σπηλιές του και τη μοναδική ομορφιά του. Μέχρι το 1930 ονομαζόταν Γαρδικάκι. Μετά την επανάσταση του 1821 είχε υπαχθεί στο δήμο Ροδουντίων και στη συνέχεια στο δήμο Ηρακλειωτών.
  Λίγα χρόνια μετά την επανάσταση οι κάτοικοι του πάνω χωριού (Παναγία) και του κάτω (Ομυαλός) αγόρασαν όλη την έκταση του χωριού δημιουργώντας ένα πρωτόγνωρο τότε συνεταιρισμό και το μετέφεραν στη σημερινή του θέση.
  Το 1912 γίνεται έδρα κοινότητας με οικισμούς το Ελευθεροχώρι (αποσπάσθηκε το 1919) και τον Προκοβενίκο (σημερινό Σκαμνό).
  Με την εφαρμογή του Ν. "Καποδίστριας" αποτελεί το Δημοτικό Διαμέρισμα Οίτης (στο οποίο εξακολουθεί να υπάγεται ο Σκαμνός) του Δήμου Γοργοποτάμου (έδρα Μοσχοχώρι). Οι απανταχού κάτοικοι του χωριού έχουν συστήσει το "Σύλλογο Οιταίων Φθιώτιδας", ο οποίος διοργανώνει πολιτιστικές εκδηλώσεις στο χωριό, την Αθήνα και τη Λαμία, κατασκευάζει διάφορα πολιτιστικά έργα και εκδίδει την τριμηνιαία εφημερίδα "Τα Νέα της Οίτης".
Αξιοθέατα: Η εκκλησία με το θαυμάσιο ξυλόγλυπτο τέμπλο της, η Πάνω Βρύση, τα τέσσερα εξωκλήσια (Παναγία, Αϊ-Ταξιάρχης, Αϊ-Λιάς και Αϊ-Γιώργης), το φαράγγι του Ασωπού ποταμού (από τα καλύτερα της Ελλάδος), η γέφυρα του Ασωπού (καταστράφηκε τρεις φορές στην κατοχή), η γέφυρα της Παπαδιάς (Η μεγαλύτερη στην Ελλάδα σε ορεινό έδαφος), τα Σφοντύλια, τα δάση ελάτης και βελανιδιάς και ημιερειπωμένα και υπό μελλοντική αναστήλωση το Σχολείο, η Κάτω Βρύση και ο Νερόμυλος.
Περίπατοι: Υπάρχουν βατοί δρόμοι στα περισσότερα σημεία για οχήματα και πεζοπορία.
Διαθέτει: Καφενείο, ταβέρνα και τέσσερα ενοικιαζόμενα δωμάτια.
Κείμενα : Πολιτιστικός Σύλλογος Οίτης

Δημοτικό Διαμέρισμα Περιστερίου

ΠΕΡΙΣΤΕΡΙ (Χωριό) ΥΠΑΤΗ
Τηλέφωνο: +30 22310 95359
Συνεχίζοντας την πορεία, στο δυτικό οδικό άξονα του Δήμου μας και μετά το Μεσοχώρι, ο Επισκέπτης συναντάει το Περιστέρι, χαρακτηριστικό δείγμα ορεινού χωριού, πού η οικονομία του βασίζεται στην κτηνοτροφία και στην ορεινή γεωργική παραγωγή. Όμορφο χωριό με παραδοσιακές γεωργικές καλλιέργειες. Η παλαιά ονομασία ήταν "Μαντέτση", κατάλοιπο Σλαβικής διαλέκτου.

Δημοτικό Διαμέρισμα Ροδωνιάς

ΡΟΔΩΝΙΑ (Χωριό) ΥΠΑΤΗ
Τηλέφωνο: +30 22310 94300
Η Ροδωνιά είναι από τα πολυπληθέστερα Δημοτικά Διαμερίσματα του Δήμου Υπάτης. Είναι χτισμένη κοντά στον Σπερχειό Ποταμό, όπου και το 996 μ.χ έγινε η αποφασιστική μάχη μεταξύ του Βασιλείου Βουλγαροκτόνου και του Σαμουήλ, Βασιλέως των Βουλγάρων. Στην Ροδωνιά ο επισκέπτης έχει την δυνατότητα να δει το πάρκο του Νικηφόρου Ουρανού, Στρατηγού του Βασιλείου του Βουλγαροκτόνου, με τα αιωνόβια πλατάνια και την εκκλησία της Κοιμήσεως της Θεοτόκου.

ΣΚΑΜΝΟΣ (Χωριό) ΟΙΤΗ
  Ο Σκαμνός είναι ένα μικρό χωριουδάκι σε υψόμετρο 700 μέτρα, στον δρόμο για το χωριό Παύλιανη. Ανήκει στο Δημοτικό Διαμέρισμα της Οίτης και είναι στην είσοδο μιας θαυμάσιας διαδρομής. Το χωριό διασχίζεται από την Παλαιά Εθνική Οδό Λαμίας - Αθηνών, ενώ στην άκρη του διέρχεται η νέα μεγάλη οδική αρτηρία Θερμοπύλες - Δελφοί. Από τον Σκαμνό ατενίζει κανείς από Βορρά προς τον Νότο την Οροσειρά της Οίτης, την Γκιώνα και τον Παρνασσό.
  Από τον Σκαμνό - Ασωπό - Κουμαρίτσι - Οίτη (Οικισμός) οριοθετείται ζώνη ειδικής προστασίας της Aγριας πανίδας και της αυτοφυούς χλωρίδας / καταφύγια άγριας ζωής (SPA GR EE Οδηγία 79/409, Ν. 2637/1998)
  Διάσελο - πέρασμα από αρχαιοτάτων χρόνων, ο Σκαμνός (Επί Τουρκοκρατίας Προκοβενίκος) που πήρε το όνομά του από Σκαμνίες (άγριες Μουριές) απομεινάρια των φυτών που τον 13ο αιώνα μ.Χ. είχε το προνόμιο εκτροφής μεταξοσκώληκα. Ακόμη και σήμερα κάθε σπίτι διατηρεί τουλάχιστον μια «Σκαμνιά» στην αυλή του, ενώ μόνο ένα έως δύο κουφάρια υπεραιωνόβιων φυτών σώζονται μέχρι σήμερα για να μαρτυρούν την απώτερη ιστορία του χωριού δια μέσου των αιώνων.
  Το χωριό βρίσκονταν πάντα στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος και των Στρατιωτικών επιχειρήσεων λόγω της στρατηγικής σημασίας της περιοχής από τον Λεωνίδα, στα χρόνια της Εθνεγερσίας, αλλά και στο Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, καθώς οι αντάρτικες μονάδες της περιοχής αποτελούσαν σημαντικό φόβητρο και δύναμη ανάσχεσης για τον κατακτητή σε κάθε ένα από τα αλληλοδιάδοχα τούνελ στις πλαγιές της Οίτης. Κάθε βήμα, γης ποτισμένη με αίμα ηρώων, μαρτυρίες υπέρτατης θυσίας και δόξας.
  Το άγριο ανάγλυφο, με τις επάλληλες πλαγίες και φαράγγια υποχρέωσε την κατασκευή της υψηλότερης σιδηροδρομικής γέφυρας στην χώρα, την Γέφυρα της Παπαδιάς με 99 μέτρα ύψος και αμέσως μετά της μεγαλύτερης σήραγγας που αρχίζει από τον Σκαμνό και καταλήγει στην Περιοχή του Μπράλου. Η γέφυρα βρίσκεται στα σύνορα Οίτης και Σκαμνού.
  Με βεβαιωμένες από επιστημονικές μετρήσεις ιδανικές κλιματολογικές συνθήκες (μηδέν υγρασία) προσφέρεται ο οικισμός για μόνιμη ή περιστασιακή διαμονή. Οι τοπικές εξορμήσεις εστιάζονται κυρίως σε ορειβασίας στις πλησίον περιοχές της Γέφυρας της Παπαδιάς, το Μοναστήρι του Αγίου Ταξιάρχη, την Μονή Δαμάστας, την λίμνη Καλλιδρόμου, και πάνω απ' όλα το πέρασμα του φαραγγιού του Ασωπού που προσελκύει πλήθος ορειβατών και φυσιολατρών απ ολόκληρη την χώρα, ενώ τελευταία γίνεται γνωστό και στο εξωτερικό.
Κείμενο : Πολιτιστικός Σύλλογος Σκαμνού

Το κείμενο παρατίθεται τον Μάιο 2005 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφίες, του Δήμου Γοργοποτάμου

• http://www.dimosgorgopotamou.gr/dimotikadiamerisma... (4 φωτ.)

Δημοτικό Διαμέρισμα Συκά Υπάτης

ΣΥΚΑΣ (Χωριό) ΥΠΑΤΗ
Τηλέφωνο: +30 22310 94380
Κατεβαίνοντας ο επισκέπτης από την Ιερά Μονή Αγάθωνος, συναντάει την Συκά. Στο νότιο μέρος του χωριού υπάρχει ένα πολύ όμορφο δάσος κατάφυτό από δρύς και πουρνάρια μεγαλύτερα των 100 ετών, που αποτελεί τον φυσικό πνεύμονα της περιοχής. Η Συκά είναι πεδινό χωριό με ιδιαίτερα ανεπτυγμένη την γεωργία και κτηνοτροφία. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η εκκλησιά του Αγίου Νικολάου με το χειροποίητο τέμπλο από το 1887 ενώ το 1883 χτίσθηκε το αρχοντικό του αφέντη τσιφλικά Τσακνιά, πού σήμερα αναπαλαιωμένο είναι το παραδοσιακό οίκημα που δεσπόζει στο χωριό.