Πληροφορίες τοπωνυμίου

ΑΝΤΙΚΥΡΑ (Κοινότητα) ΒΟΙΩΤΙΑ
  Στη νοτιοδυτική γωνιά του νομού Βοιωτίας βρίσκεται η Κοινότητα Αντίκυρας, το κυριότερο επίνειό του πάνω στο θαλάσσιο κόλπο. Η πολύτιμη γεωγραφική της θέση φαίνεται να καθόρισε από την αρχαιότητα και την εξέλιξή της. Η σπουδαιότητα της θέσης της την ανέδειξε στις διάφορες στρατιωτικές επιχειρήσεις από την αρχαιότητα ως και τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο.
   Η ιστορία της χάνεται στα βάθη των αιώνων. Την συναντούμε για πρώτη φορά με το όνομα Κυπάρισσος να παίρνει μέρος στον Τρωικό Πόλεμο. Από τότε και ως το 620 μ.Χ., που καταστράφηκε από σεισμό, διαδραμάτισε σημαντικότατο ρόλο στα βόρεια του Κορινθιακού Κόλπου. Αυτό τουλάχιστον μαρτυρούν τα αρχαιολογικά ευρήματα που ήρθαν τελευταία στο φως της δημοσιότητας. Νεκροταφεία, τάφοι, κτίρια, οικίες, ναοί κτλ. Το ίδιο περιγράφει και ο Παυσανίας, ο αρχαίος αυτός περιηγητής, περνώντας από την πόλη. Η οικονομία της ήταν εύρωστη και οι ασχολίες των κατοίκων ήταν το ψάρεμα και η γεωκτηνοτροφία. Στην κορυφή του λόφου του Σιρού δέσποζε ο Ναός της Αθηνάς, λίγο πιο κάτω ο Ναός της Αρτεμης, στην παραλία ο Ναός του Ποσειδώνα, λίγο πιο πέρα το θέατρο, δύο γυμναστήρια και αργότερα πάνω σ'αυτά η πεντάκλιτη βασιλική της Επισκοπής Αντίκυρας. Σ'αυτό το μέρος έζησαν ο Σχέδιος και ο Επίστροφος, αρχηγοί των Φωκικών πλοίων στην εκστρατεία της Τροίας, ο μυθικός ήρωας Αντικυρεύς, απ'όπου και το όνομά της και ο Ολυμπιονίκης Ξενοδάμης. Μα πάνω απ'όλα η πόλη αυτή ήταν πασίγνωστη στην αρχαιότητα για το φάρμακο κατά της τρέλας, τον "ελέβορα".
   Στα νεότερα χρόνια η Αντίκυρα αρχίζει να εμφανίζεται και πάλι στο προσκήνιο της ιστορίας του περασμένου αιώνα. Ενα ψαροχώρι που δημιουργήθηκε από ξένους ψαράδες που άραξαν στην Φωκική παραλία και από ντόπιους Δεσφινιώτες που κατέβαιναν ως εκεί με τα ζώα τους. Αρχικά, μετά την απελευθέρωση της Ελλάδας από τους Τούρκους, αποτέλεσε με τη Δεσφίνα το Δήμο της Αντίκυρας, για να γίνει ξεχωριστή κοινότητα, να ξαναενωθεί και οριστικά το 1943 να αποτελέσει την Κοινότητα Αντίκυρας και να συμπεριληφθεί στο Νομό Βοιωτίας. Εδώ ζωντάνεψε και έδρασε ο ΕΛΑΝ την εποχή της Γερμανικής Κατοχής.
   Τα τελευταία χρόνια η εγκατάσταση σ'αυτή μιας στρατιωτικής μονάδας και πιο πολύ, ασφαλώς, του εργοστασίου του Αλουμινίου σήμαιναν για την κοινότητα και την περιοχή μια καινούργια εποχή. Γίνεται έτσι πόλος έλξης πολλών εργατών και πολλοί απ'αυτούς εγκαθίστανται σ'αυτήν. Ο πληθυσμός μέρα με τη μέρα αυξάνει και η όψη της σήμερα δε θυμίζει κάτι από το χθες. Κι ενώ άλλοτε το ψάρεμα κατά κύριο λόγο και οι γεωκτηνοτροφικές ασχολίες με τον ελαιώνα ήταν οι βασικοί πόροι ζωής των κατοίκων, σήμερα οι περισσότεροι εργάζονται στο εργοστάσιο ή ζουν απ'αυτό.
   Ο τεράστιος παραλιακός πεζόδρομος, όπου μπορεί κανείς κάνοντας βόλτα να απολαύσει τη θέα της θάλασσας του Κορινθιακού Κόλπου, η νέα αρχιτεκτονική δομή των κατοικιών, η ύπαρξη λιμενοβραχίονα στην παραλία της Αντίκυρας και μαρίνας στον Αγιο Ισίδωρο, η ύπαρξη υπηρεσιών (ταχυδρομείο, λιμεναρχείο, τράπεζα, ιατρείο, αστυνομία κτλ) συνθέτουν την σύγχρονη όψη της. Η ύπαρξη αθλητικών εγκαταστάσεων (γήπεδα βόλεϊ, μπάσκετ, τένις), σχολής του ΟΑΕΔ, πολιτιστικού Συλλόγου και Κοινοτικής επιχείρησης, βοήθησαν τα τελευταία χρόνια στην ανάπτυξή της. Η αξιοποίηση των παραλιών του Αγίου Ισιδώρου (πεζοδρομήσεις, φωτισμός, ύπαρξη πολλών καταστημάτων) και η τιμητική διάκρισή τους με την Γαλάζια Σημαία για τα καθαρά νερά τους από την Ευρωπαϊκή Ενωση, αποτελούν πόλο έλξης πολλών τουριστών κατά τη διάρκεια των καλοκαιρινών μηνών. Περισσότερες πληροφορίες για την ιστορία της Αντίκυρας μπορείτε να βρείτε στο βιβλίο "Η ΑΝΤΙΚΥΡΑ ΒΟΙΩΤΙΑΣ από τον Ομηρο έως σήμερα" του Δημητρίου Ελ. Ράπτη των εκδόσεων Μικρές Πατρίδες της Ελλάδας και διανέμεται δωρεάν από την Κοινότητα της Αντίκυρας.

Το κείμενο παρατίθεται τον Ιανουάριος 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα της Κοινότητα Αντικύρας

• http://www.antikyra.gr/history.htm

Δημοτικό Διαμέρισμα Διονύσου

ΔΙΟΝΥΣΟΣ (Χωριό) ΟΡΧΟΜΕΝΟΣ
Τηλέφωνο: +30 22610 32001
  Ο Διόνυσος (παλαιότερη ονομασία της περιοχής Τζαμάλι) βρίσκεται 5 χιλιόμετρα βόρεια του Ορχομενού με πληθυσμό 771 κατοίκους σύμφωνα με την απογραφή του 2001. Οι πρώτοι κάτοικοι ήταν κυρίως κτηνοτρόφοι ενώ σήμερα οι περισσότεροι ασχολούνται με τις γεωργικές καλλιέργειες.
  Ο οικισμός Τζαμάλι εμφανίζεται επίσημα για πρώτη φορά να ανήκει στο δήμο Ορχομενού στο τέλος του 19ου αιώνα. Το 1912 καταργείται ο δήμος και το Τζαμάλι αποτελεί χωριστή κοινότητα. Με το Β.Δ. 8-11-1949 ανήκει και πάλι στο δήμο Ορχομενού. Τέσσερα χρόνια αργότερα, με το Β.Δ. 12-6-1959, αποσπάται και αποτελεί χωριστή κοινότητα . Μετονομάστηκε σε Διόνυσο (Β.Δ. 31-1-1955) επειδή οι πρώτοι κάτοικοι, θεώρησαν ότι τα απομεινάρια των βάθρων των αγαλμάτων που βρέθηκαν νότια του οικισμού, σκαλισμένα στους πρόποδες του βράχου, ανήκαν σε ναό του Διονύσου. Σήμερα βέβαια έχει αποδειχθεί ότι ο ναός ήταν αφιερωμένος στον Ηρακλή.

Γενικές Πληροφορίες για το Χ.Κ. Παρνασσού

ΚΕΛΛΑΡΙΑ (Χιονοδρομικό κέντρο) ΠΑΡΝΑΣΣΟΣ

Το Χιονοδρομικό Κέντρο Παρνασσού βρίσκεται σε υψόμετρο 1.600-2.300 μέτρων και είναι το μεγαλύτερο και αρτιότερα οργανωμένο χιονοδρομικό κέντρο της χώρας μας.

Η κατασκευή του Χιονοδρομικού Κέντρου Παρνασσού ξεκίνησε το 1975 και ολοκληρώθηκε το 1976, οπότε και άρχισαν να λειτουργούν οι εγκαταστάσεις της Φτερόλακκας. Το 1981 ολοκληρώθηκε και η κατασκευή των εγκαταστάσεων στα Κελλάρια, ενώ το 1987-1988 μπήκε σε λειτουργία ο Ερμής, το συνδετικό λίφτ μεταξύ της Φτερόλακκας και των Κελλαριών.

Από τότε μέχρι σήμερα ο Παρνασσός πρωταγωνιστεί στις προτιμήσεις των Αθηναίων (αφού απέχει μόλις 180 χιλιόμετρα), αλλά και άλλων σκιέρ και snowboarder, που κατακλύζουν τις πίστες του τις καθημερινές, μα ιδιαίτερα τα Σαββατοκύριακα.

Το γεγονός δεν είναι βέβαια τυχαίο, αφού το Κέντρο διαθέτει είκοσι πίστες, συνολικού μήκους14 χιλιομέτρων. Παράλληλα, η υποδομή του είναι τέτοια, που επιτρέπει την άνετη εξυπηρέτηση ενός μεγάλου αριθμού επισκεπτών/χιονοδρόμων.

Ένα επιπλέον πλεονέκτημα του Κέντρου είναι η καθημερινή λειτουργία όλων των εγκαταστάσεων με φθηνότερο εισιτήριο.

Έγινε για την ανάπτυξη των όμορων Κοινοτήτων και Δήμων και γι' αυτό το λόγο δε διαθέτει καταλύματα ύπνου (ξενοδοχεία).

Οι επισκέπτες του εξυπηρετούνται από τα χωριά ή τους Δήμους των γύρω περιοχών, που απέχουν απο τις πίστες του Κέντρου, γύρω στα 20 χλμ.

Το κείμενο παρατίθεται το Φεβρουάριο 2005 από την ακόλουθη ιστοσελίδα του Χιονοδρομικού Κέντρου Παρνασσού.

• http://www.parnassos-eot.gr/general_gr.htm (2 φωτ.)

Δημοτικό Διαμέρισμα Λουτσίου

ΛΟΥΤΣΙ (Χωριό) ΟΡΧΟΜΕΝΟΣ
Τηλέφωνο: +30 22610 91202
  Το Λούτσι βρίσκεται σε υψόμετρο 250 μέτρων και έχει 462 κατοίκους σύμφωνα με την απογραφή του 2001. Οι κάτοικοί του απασχολούνται σε εργοστάσια της περιοχής αλλά και με τη γεωργία. Υπάρχει αξιόλογη γεωργική παραγωγή σε σιτάρι, καλαμπόκι, ρεβύθια, καπνό, τριφύλλι, κηπευτικά, λάδι, πεπόνια αλλά και σε κτηνοτροφικά προϊόντα (αμνοερίφια και τυροκομικά).Το Λούτσι αρχικά αποτελούσε οικισμό του Δήμου Λαρύμνης και κατόπιν της κοινότητας Μαρτίνου από όπου αποσπάστηκε σύμφωνα με το Π.Δ. 4-7-1929. Έχει υπαχθεί στην επαρχία Λειβαδιάς σύμφωνα με το Β.Δ. 21-2-1948 αφού αποσπάστηκε από την επαρχία Λοκρίδος.
Ιστορία
  Ανατολικά του χωριού, στην περιοχή της Δένδρης, υπήρχε μια τοποθεσία με λιμνάζοντα νερά που οι κάτοικοι ονόμαζαν Λούτσα (παλαιότερη ονομασία Βέντε-Ρατ). Από εκεί προέρχεται το όνομα Λούτσι.
Το χωριό αναφέρεται σε χάρτες τόσο της περιόδου πριν την επανάσταση του 1821 όσο και αργότερα. Αρχικά η διαμονή ήταν εποχιακή από κατοίκους του Μαρτίνου στο οποίο ανήκε η περιοχή, δηλαδή κατοικούσαν στο Λούτσι από το τέλος της Ανοιξης μέχρι το τέλος της σποράς και μετά πήγαιναν στο Μαρτίνο. Συστηματική κατοίκηση όμως έγινε μετά τους σεισμούς του 1894 από κατοίκους του Μαρτίνου, δηλαδή ο αρχικός πληθυσμός ήταν καθαρά Αρβανίτικος.
  Στην περιοχή υπάρχουν κοιτάσματα μεταλλευμάτων σιδήρου και νικελίου των οποίων συστηματική εκμετάλλευση έγινε την περίοδο 1900-1940 από ιταλική εταιρεία. Το διάστημα αυτό το Λούτσι γνώρισε ακμή με την προσέλευση εργαζομένων από διάφορα μέρη και κυρίως από την Κύμη Ευβοίας, η οποία ανακόπηκε με τον πόλεμο του 1940.
  Από την εποχή αυτή υπάρχουν σε σχετικά καλή κατάσταση το πέτρινο κτήριο των γραφείων της εταιρείας και οι επίσης πέτρινες κατοικίες των εργατών, αξιόλογο δείγμα εργατικών κατοικιών της μεσοπολεμικής περιόδου.
  Η εκμετάλλευση των κοιτασμάτων σήμερα γίνεται από την ΛΑΡΚΟ Α.Ε., η οποία τα έχει εκμισθώσει από το Ελληνικό Δημόσιο.
  Στην περιοχή υπήρχαν οι αρχαίες πόλεις της Υηττού και των Κυρτώνων (ή Κυρτώνης) από τις οποίες σώζονται ελάχιστα ερείπια. Υπάρχουν ακόμη διάφορα άλλα μεμονωμένα ερείπια καθώς και αρχαία νεκροταφεία.

Δημοτικό Διαμέρισμα Παύλου

ΠΑΥΛΟΣ (Κωμόπολη) ΟΡΧΟΜΕΝΟΣ
Τηλέφωνο: +30 22610 91575, 91234
  Σε απόσταση 12 χιλιομέτρων ΒΑ του Ορχομενού βρίσκεται το ημιορεινό χωριό Παύλος (παλαιότερη ονομασία Παύλο) με 1720 κατοίκους σύμφωνα με την απογραφή του 2001. Οι κάτοικοι του Παύλου ασχολούνται κυρίως με τη γεωργία και λίγο με την κτηνοτροφία, αν και τα τελευταία 10 περίπου χρόνια αρκετές οικογένειες καλλιεργούν κηπευτικά προϊόντα που μεταφέρουν και πωλούν στις λαϊκές αγορές της Αθήνας.Τα σπουδαιότερα προϊόντα που καλλιεργούν οι κάτοικοι του Παύλου είναι βαμβάκι, τριφύλλι, ντομάτες, πεπόνια και λιγότερο ελιές, αμπέλια και ρεβύθια.
Ιστορία
   Ο Παύλος πρωτοκατοικήθηκε τον 17ο αιώνα. Το όνομα του χωριού προήλθε από κάποιον κτηνοτρόφο που είχε την καλύβα του ή το χάνι του στην άκρη του χωριού, εκεί που βρίσκεται σήμερα η εκκλησία του Αη Γιάννη. Στη συνέχεια ήρθαν κι άλλοι κάτοικοι γεωργοί και βοσκοί από τις γειτονικές περιοχές, μικρά χωριά κυρίως από το Βρύθι και το Ρόδι (Ραδ).
  Βορειοανατολικά του χωριού και σε απόσταση 4 χιλιομέτρων στην περιοχή της Δένδρης υπήρχε η αρχαία πολίχνη Υηττός που ήκμασε το 15ο π.Χ. αιώνα. Στην Υηττό γράφει ο Παυσανίας υπήρχε ναός του Ηρακλή και Ασκληπιείο-θεραπευτήριο. Τμήμα του τείχους της Ακρόπολης της Υηττού σώζεται μέχρι σήμερα.

Γενικές Πληροφορίες για το Χ.Κ. Παρνασσού

ΦΤΕΡΟΛΑΚΚΑ (Χιονοδρομικό κέντρο) ΠΑΡΝΑΣΣΟΣ

Το Χιονοδρομικό Κέντρο Παρνασσού βρίσκεται σε υψόμετρο 1.600-2.300μέτρων και είναι το μεγαλύτερο και αρτιότερα οργανωμένο χιονοδρομικό κέντρο της χώρας μας.

Η κατασκευή του Χιονοδρομικού Κέντρου Παρνασσού ξεκίνησε το 1975 και ολοκληρώθηκε το 1976, οπότε και άρχισαν να λειτουργούν οι εγκαταστάσεις της Φτερόλακκας. Το 1981 ολοκληρώθηκε και η κατασκευή των εγκαταστάσεων στα Κελλάρια, ενώ το 1987-1988 μπήκε σε λειτουργία ο Ερμής, το συνδετικό λίφτ μεταξύ της Φτερόλακκας και των Κελλαριών.

Από τότε μέχρι σήμερα ο Παρνασσός πρωταγωνιστεί στις προτιμήσεις των Αθηναίων (αφού απέχει μόλις 180 χιλιόμετρα), αλλά και άλλων σκιέρ και snowboarder, που κατακλύζουν τις πίστες του τις καθημερινές, μα ιδιαίτερα τα Σαββατοκύριακα.

Το γεγονός δεν είναι βέβαια τυχαίο, αφού το Κέντρο διαθέτει είκοσι πίστες, συνολικού μήκους14 χιλιομέτρων. Παράλληλα, η υποδομή του είναι τέτοια, που επιτρέπει την άνετη εξυπηρέτηση ενός μεγάλου αριθμού επισκεπτών/χιονοδρόμων.

Ένα επιπλέον πλεονέκτημα του Κέντρου είναι η καθημερινή λειτουργία όλων των εγκαταστάσεων με φθηνότερο εισιτήριο.

Έγινε για την ανάπτυξη των όμορων Κοινοτήτων και Δήμων και γι' αυτό το λόγο δε διαθέτει καταλύματα ύπνου (ξενοδοχεία).

Οι επισκέπτες του εξυπηρετούνται από τα χωριά ή τους Δήμους των γύρω περιοχών, που απέχουν απο τις πίστες του Κέντρου, γύρω στα 20 χλμ.

Το κείμενο παρατίθεται το Φεβρουάριο 2005 από την ακόλουθη ιστοσελίδα του Χιονοδρομικού Κέντρου Παρνασσού.

• http://www.parnassos-eot.gr/general_gr.htm (2 φωτ.)