Πληροφορίες τοπωνυμίου

ΛΙΤΟΧΩΡΟ (Κωμόπολη) ΠΙΕΡΙΑ
  Απαράμιλλη σύνθεση φυσικών και παραδοσιακών χρωμάτων στις υπώρειες του Ολύμπου. Κάτω από τις επιβλητικές κορυφές του. Δίπλα στις ακτές της Πιερίας. Στη νότια άκρη της μακεδονικής γης.
  Το Λιτόχωρο.
  Μοναδικός συνδυασμός βουνού και θάλασσας. Στην ατμόσφαιρα η ορεινή δροσιά συνταιριάζει με τη θαλασσινή αύρα. Στο βιβλίο του χρόνου ο μύθος συναντιέται με την ιστορία και η ιστορία με την παράδοση. Και στο τοπίο των χρωματικών εναλλαγών και της αισθητικής αρμονίας η φυσική ομορφιά συνενώνεται με την ανθρώπινη ζεστασιά.
  Στο Λιτόχωρο. Στη μικρή πόλη με τη μεγάλη ιστορία και τον πλούτο των εντυπώσεων, που απλώνεται στην πλαγιά του υψηλότερου ελληνικού βουνού. Γραφικό και φιλόξενο το Λιτόχωρο, είναι έτοιμο κάθε στιγμή να προσφέρει τις καλές του υπηρεσίες στον ταξιδιώτη κάθε εποχή. Χειμώνας, καλοκαίρι, άνοιξη, φθινόπωρο, η φύση βρίσκεται στην καλή της ώρα. Εδώ είναι η αφετηρία για τις εξορμήσεις στο ανεπανάληπτο περιβάλλον του Ολύμπου, για την περιπέτεια των αναβάσεων στην κατοικία των θεών της αρχαιότητας. Από εδώ, σε υψόμετρο 300 μ., αρχίζει η περιπλάνηση σε δασιές χαράδρες, σε τοπία με ποικίλη βλάστηση, στην περίφημη κοιλάδα του Ενιπέα ποταμού. Σε μικρή απόσταση από εδώ προσφέρεται απλόχερα η θαλάσσια αναψυχή στις θαυμάσιες παραλίες της Πιερίας. Και εδώ, στα στενά σοκάκια και τις πλατείες του Λιτόχωρου, είναι ολοφάνερες η συνοχή και η γνησιότητα του λαϊκού πολιτισμού, ανάμεσα στα σπίτια με τη χαρακτηριστική μακεδονική αρχιτεκτονική. Τουριστικό θέρετρο με εύκολη πρόσβαση τόσο σιδηροδρομικώς όσο και οδικώς, μόλις πέντε χιλιόμετρα από τον αυτοκινητόδρομο Αθήνας-Θεσσαλονίκης (92 χιλιόμετρα από τη Θεσσαλονίκη, 24 από την Κατερίνη και 65 από τη Λάρισα) το Λιτόχωρο, ο δεύτερος σε πληθυσμό δήμος το νομού Πιερίας με 7.000 κατοίκους, υποδέχεται με αρχοντιά - άρα και καθαριότητα - και ευγένεια τους επισκέπτες του, προσφέροντάς τους με την κατάλληλη υποδομή του όλες τις απαραίτητες υπηρεσίες για να χαρούν τις μικρές ή μεγάλες διακοπές τους αλλά και τα Σαββατοκύριακά τους.
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται τον Οκτώβριο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο του Δήμου Λιτόχωρου.

Μονή Αγίου Διονυσίου

ΜΟΝΗ ΑΓΙΟΥ ΔΙΟΝΥΣΙΟΥ (Μοναστήρι) ΠΙΕΡΙΑ
Τηλέφωνο: +30 23520 84220
  Το μονοπάτι (Ε4) μετά το Λιτόχωρο, πότε δίπλα στον Ενιπέα πότε μέσα από πυκνά δάση, φτάνει ύστερα από διαδρομή τρισήμισυ ωρών στο παλιό μοναστήρι του Αγίου Διονυσίου και μετά στα Πριόνια. Αλλά υπάρχει και δρόμος για όσους προτιμούν το αυτοκίνητο. Στο ιστορικό μοναστήρι οδηγεί παρακαμπτήριος προς τα αριστερά, δύο χιλιόμετρα πριν από τα Πριόνια.
  Η μονή του Αγίου Διονυσίου βρίσκεται σε υψόμετρο 850 μ. Το παλαιότερο όνομά της ήταν Αγία Τριάδα. Ιδρύθηκε στις αρχές του 16ου αιώνα από τον Αγιο Διονύσιο, εξέχουσα προσωπικότητα της εκκλησιαστικής ζωής και του ελληνισμού, που ασκήτευσε σε κοντινή σπηλιά, που ονομάστηκε "Αγιο Σπήλαιο". Έγινε ευρύτατα γνωστή και αποτέλεσε θρησκευτικό και εθνικό φάρο σε όλα τα Βαλκάνια., στηρίζοντας με κάθε τρόπο τους υπόδουλους Έλληνες. Απέκτησε πλούσια βιβλιοθήκη, και εργαστήρια αντιγραφής χειρογράφων και αγιογραφίας, αλλά και σοβαρή οικονομική δύναμη. Στην τουρκοκρατία ήταν καταφύγιο και ορμητήριο των αγωνιστών του Ολύμπου. Οι Τούρκοι την κατέστρεψαν το 1828. ξαναχτίστηκε, αλλά δοκιμάστηκε από πυρκαϊές. Κατά τη γερμανική κατοχή έγινε πάλι λημέρι αγωνιστών της ελευθερίας, της εθνικής αντίστασης αυτή το φορά. Το 1943 ήρθε η τελευταία καταστροφή της, όταν τα στρατεύματα κατοχής τη μετέτρεψαν σε ερείπια.
  Σήμερα διατηρούνται η βορεινή και η νότια πτέρυγα, ο πύργος που προστάτευε την είσοδο, ο οχυρωματικός περίβολος και τμήματα του ναού, καθώς προχωρεί η αναστήλωσή της, ενώ στο μετόχι της Σκάλας, βόρεια από το Λιτόχωρο, λειτουργεί η νέα μονή, όπου συνεχίζεται η πατροπαράδοτη φιλοξενία των μοναχών. Αξίζει κανείς να θαυμάσει εδώ το τέμπλο της εκκλησίας, που έχει φιλοτεχνήσει ο μεγάλος αγιογράφος Φώτης Κόντογλου και να ξεναγηθεί στην αίθουσα κειμηλίων. Σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο θα εκτεθούν σύντομα πολλά από τα εξαιρετικής αξίας σκεύη και άμφια της παλαιάς μονής, που έχουν διασωθεί.
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται τον Οκτώβριο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο του Δήμου Λιτόχωρου.

ΟΛΥΜΠΟΣ (Βουνό) ΕΛΛΑΔΑ
  Μεγαλοπρεπής, επιβλητικός, παρατηρητής εδώ και αιώνες πιο ψηλά από όλους της ζωής χαμηλά στις πεδιάδες και τις ακτές, ο Όλυμπος υψώνεται πάνω από το Λιτόχωρο, ενώνοντας τις κορυφές του με τον ουρανό και αφήνοντας τους μύθους να κυλήσουν στις πλαγιές, να περιπλανηθούν στα δάση και τις χαράδρες, για να συναντήσουν την ιστορία, αλλά και τη φυσική ομορφιά. Πόσες εντυπώσεις και τι συναισθήματα γεννά, αλήθεια, το αντίκρυσμα και μόνο του μυθικού αυτού βουνού, του υψηλότερου της Ελλάδας (2.917 μ.), στα όρια της Μακεδονίας και της Θεσσαλίας. Στις κορυφές του η ελληνική φαντασία τοποθέτησε την κατοικία των δώδεκα θεών της αρχαιότητας. Και χαμηλότερα, την κατοικία των Μουσών, των προστάτιδων των καλών τεχνών. Αλλά παντού, σε κάθε σημείο του, η Φύση πρόσφερε απλόχερα τις χάρες της.
  Ο Όλυμπος - που, σύμφωνα με τις διάφορες εκδοχές των γλωσσολόγων σημαίνει: ουρανός, ψηλό βουνό, ολολαμπής (ολόλαμπρος, ολόλευκος), υψίστη δύναμη - αποτελεί εκτεταμένο συμπαγή ορεινό όγκο, με πολλές κορυφές πολύ πάνω από τα 2.000 μ. (Μύτικας 2.917 μ., Στεφάνι 2.909 μ., Αγιος Αντώνιος 2.817 μ., Προφήτης Ηλίας 2.803 μ., Καλόγερος 2.701 μ.). Έχει ανακηρυχθεί από το 1938 εθνικός δρυμός για τους γεωλογικούς σχηματισμούς του, αλλά και την πανίδα και τη χλωρίδα του, με πολλά σπάνια είδη. Έχει, επίσης, ανακηρυχθεί από το 1975 αρχαιολογικός και ιστορικός τόπος, ενώ το 1981 η ΟΥΝΕΣΚΟ τον χαρακτήρισε ως διατηρητέο τμήμα της παγκόσμιας βιόσφαιρας. Ανάλογα με τη χλωρίδα διακρίνεται σε τρεις ζώνες. Η πρώτη περιλαμβάνει τους πρόποδες μέχρι τα 800 μ., όπου καλλιεργούνται κυρίως αμπέλια, ελιές και οπωροφόρα δέντρα, αλλά και φύονται πολλά πλατύφυλλα αειθαλή - βελανιδιές, καστανιές και κουμαριές. Η δεύτερη, από τα 800 μ. ώς τα 1.800 μ., είναι δασική, με οξυές, έλατα και ορεινά κωνοφόρα χαμηλότερα και με ψυχρόβια κωνοφόρα ψηλότερα. Και η τρίτη, από τα 1.800 μ. και πάνω, είναι αλπική, με ασθενή ποώδη βλάστηση με σπάνια είδη, εικοσιτρία από τα οποία συναντώνται μόνο στον Όλυμπο.
  Πόλος έλξης για τον φυσιολάτρη και τον πεζοπόρο, ο Όλυμπος αποτελεί σταθερή πρόκληση για τον ορειβάτη. Η ψηλότερη κορυφή του, ο Μύτικας, κατακτήθηκε στις 2 Αυγούστου 1913 από τους Ελβετούς Φρεντερίκ Μπουασσονά (Frederic Boissonas), φωτογράφο και εκδότη, και Ντανιέλ Μπο-Μποβύ (Daniel Baud-Bovy), συγγραφέα και τεχνοκριτικό, με οδηγό τον Λιτοχωρίτη κυνηγό Χρήστο Κάκαλο, που έγινε αργότερα ο πρώτος επίσημος οδηγός του Ολύμπου.
  Οι αναβάσεις συνεχίστηκαν και συνεχίζονται με αμείωτο ρυθμό. Πεζοπόροι, επιστήμονες και ορειβάτες αναζητούν αυτό, που μπορεί να προσφέρει στον καθένα το ολόλαμπρο ουράνιο ψηλό βουνό. Τη φυγή από την καθημερινότητα, τη γνώση για την ιστορία και τη ζωή, την περιπέτεια. Χωριστά, αλλά και όλα μαζί με συνδυασμούς, που μόνον η ανέπαφη Φύση μπορεί να επιτύχει. Αφετηρία για τις αναβάσεις το Λιτόχωρο, όπου έχουν έδρα ο Ελληνικός Ορειβατικός Σύνδεσμος (ΕΟΣ), μέλος της Ελληνικής Ομοσπονδίας Ορεβασίας και Αναρρίχησης, και ο Σύλλογος Ελλήνων Ορειβατών (ΣΕΟ) Λιτοχώρου. Το γραφείο πληροφοριών του Δήμου και δύο σύλλογοι, παρέχουν όλες τις απαραίτητες πληροφορίες για την περιοχή του Λιτοχώρου, για την ανάβαση στον Όλυμπο, αλλά και βοηθούν σε διάφορα θέματα, όπως η ανεύρεση οδηγών, ή και αγωγιατών, για όσους θέλουν να χρησιμοποιήσουν ζώα.
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται τον Οκτώβριο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο του Δήμου Λιτόχωρου.