Πληροφορίες τοπωνυμίου

Δημοτικό Διαμέρισμα Αγίου Κηρύκου

ΑΓΙΟΣ ΚΗΡΥΚΟΣ (Κωμόπολη) ΙΚΑΡΙΑ
  Πρωτεύουσα του νησιού, αποτελεί τη νότια θαλάσσια πύλη της Ικαρίας και συγκεντρώνει το σύνολο των δημόσιων υπηρεσιών του νησιού. Στην πρωτεύουσα αλλά και στα διπλανά χωριά θα βρείτε για τη διαμονή σας ξενοδοχεία και ενοικιαζόμενα δωμάτια.
Το κείμενο παρατίθεται το Φεβρουάριο 2004 από τουριστικό φυλλάδιο της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Σάμου.

Δημοτικό Διαμέρισμα Αρεθούσης

ΑΡΕΘΟΥΣΑ (Χωριό) ΕΥΔΗΛΟΣ
Τηλέφωνο: +30 22750 61473
  Η Αρέθουσα είναι ορεινό γραφικό χωριό με μεγάλη πλατεία και με κόσμημα την εκκλησία της Αγίας Μαρίνας, χτισμένη με σχιστόλιθο. Εδώ βρίσκει κανείς καλό και φτηνό κατσικίσιο κρέας και τοπικά εδέσματα. Είναι κόμβος για τα μονοπάτια του βουνού και προσφέρεται για πεζοπορικές διαδρομές. Υπάρχει δάσος με κουμαριές.
  Απέναντι από την Αρέθουσα στα δυτικά είναι τα γραφικά χωριουδάκια του Δρούτσουλα και του Φοίνικα, από όπου κατεβαίνουν δρόμοι στην όμορφη παραλία στο Κυπαρίσσι για ευχάριστο κολύμπι.
Το κείμενο παρατίθεται τον Ιανουάριο 2004 από τουριστικό φυλλάδιο του Πολιτιστικού Οργανισμού Δήμου Ευδήλου.

Δημοτικό Διαμέρισμα Βαθέος

ΒΑΘΥ (Λιμάνι) ΣΑΜΟΣ
Τηλέφωνο: +30 22730 27395
  Πρωτεύουσα του νησιού κτισμένη αμφιθεατρικά στον κόρφο ενός μεγάλου κόλπου. Συνυπάρχει αρμονικά με την παλιά πόλη που είναι οικισμός του 19ου αιώνα. Εδώ έχουν την έδρα τους όλες οι υπηρεσίες: Νομαρχία, αναπτυξιακές εταιρίες, τράπεζες, δημόσιοι οργανισμοί, κ.ά.
Το κείμενο παρατίθεται το Φεβρουάριο 2004 από τουριστικό φυλλάδιο της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Σάμου.

ΕΥΔΗΛΟΣ (Χωριό) ΙΚΑΡΙΑ
  Η πρωτεύουσα του Δήμου Ευδήλου είναι ένας παραθαλάσσιος οικισμός, χαρακτηρισμένος ως διατηρητέος, με γραφικό χρώμα και όμορφα σοκάκια γεμάτα λουλούδια. Το παραδοσιακό του λιμάνι με τις πολύχρωμες βαρκούλες είναι η κύρια πύλη εισόδου της Βόρειας Ικαρίας. Στη γραφική του πλατεία που συναντάμε πολλά ταβερνάκια , καφέ και μαγαζιά, η νυχτερινή ζωή κρατάει μέχρι τις πρωινές ώρες. Έχει πεντακάθαρες παραλίες, όπως το Κεραμέ, το Φύτεμα, τα Σπάσματα και το Φλες.
Το κείμενο παρατίθεται τον Ιανουάριο 2004 από τουριστικό φυλλάδιο του Πολιτιστικού Οργανισμού Δήμου Ευδήλου.

ΗΡΑΙΟ (Χωριό) ΠΥΘΑΓΟΡΕΙΟ
  Το Ηραίον είναι ένας υπέροχος παραθαλάσσιος οικισμός, χτισμένος δίπλα στον Αρχαιολογικό χώρο του Ναού της Ήρας. Το Ηραίον έχει ανακηρυχθεί από την UNESCO ως Mνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς. Το σημερινό Ηραίον είναι ένα ειδυλλιακό παραθεριστικό κέντρο με οργανωμένη πλαζ, ξενοδοχεία, εστιατόρια, μπαρ και καφετέριες, καταστήματα τουριστικών ειδών, χρυσοχοεία, ταβέρνες, καφενεία, σούπερ-μάρκετ, γραφεία ενοικιάσεως αυτοκινήτων, μοτοποδηλάτων κ.ά. Το Ηραίον δέχεται κάθε καλοκαίρι χιλιάδες Έλλήνες και ξένους επισκέπτες.

• http://gr.pythagorion.net/villages/ireon.htm (2 φωτ.)

ΙΚΑΡΙΑ (Νησί) ΒΟΡΕΙΟ ΑΙΓΑΙΟ
  Η Ικαρία ανήκει στο σύμπλεγμα των Ανατολικών νησιών του Αιγαίου και υπάγεται στον νομό Σάμου. Βρίσκεται στη μέση του πελάγους έχοντας Ανατολικά τη Σάμο, δυτικά τη Μύκονο, βόρεια τη Χίο και νότια το ιερό νησί της Πάτμου. Απέχει από τον Πειραιά 140 μίλια.
  Το νησί έχει σχήμα μακρόστενο με μήκος 21 μίλια και το πλάτος του κυμαίνεται από 3 έως 5 μίλια. Είναι ορεινό και σ’ όλο το μήκος του εκτείνεται μια συνεχής οροσειρά ο αρχαίος Πράμνος που σήμερα λέγεται Αθέρας και το ύψος των κορυφών της κυμαίνεται από 600-1041 μέτρα. Τα βουνά είναι γεμάτα με πελώρια δέντρα και χαράδρες δημιουργώντας χειμάρρους και ρεματιές και καταλήγοντας στη θάλασσα σχηματίζουν όρμους γεμάτους άμμο ή βότσαλα ιδεώδεις για θαλάσσια μπάνια.
  Εχει θαυμάσιο κλίμα και θερμές ραδιούχες ιαματικές πηγές που είναι παγκοσμίως αναγνωρισμένες για τις θεραπευτικές τους ιδιότητες.
  Ονομασία: Κατά την αρχαιότητα, το νησί ονομαζόταν Μάκρης ή Δολίχη λόγω του μακρόστενου σχήματός του καθώς και Ιχθυόσεσσα ή Ιχθυούσσα, για τα άφθονα ψάρια του.
  Η σημερινή ονομασία του νησιού έχει την καταγωγή της από το μύθο του πνιγμού και της ταφής του Iκαρου στην Ικαρία. Είναι γνωστή από τη μυθολογία η φυγή του φημισμένου τεχνίτη Δαιδάλου με τον νεαρό του γιο Iκαρο από την Κρήτη, που τους κρατούσε αιχμάλωτους ο βασιλιάς Μίνωας.
  Κρυφά και μυστικά φτέρωσαν από την Κρήτη με προορισμό την Αθήνα. Ψηλά στον Αθέρα ενθουσιασμένος ο νεαρός Iκαρος ξελογιάστηκε από το υπέροχο θέαμα, παράκουσε τις εντολές του πατέρα του, απομακρύνθηκε σε δυσθεώρητα ύψη με αποτέλεσμα η υψηλή θερμοκρασία των ηλιακτίδων να λιώσει το κερί με το οποίο ήταν κολλημένα τα φτερά του μεταξύ τους και ο άτυχος Iκαρος να πέσει με ορμή στη θάλασσα και να πνιγεί. Απαρηγόρητο ο πατέρας πήρε το πτώμα του και το έθαψε έξω στη στεριά. Eτσι το πέλαγος ονομάστηκε Ικάριο και το νησί Ικαρία.
(κείμενο: ΜΟΥΓΙΑΝΝΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ)
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται τον Ιούλιο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο του Δήμου Αγίου Κήρυκου.

Δημοτικό Διαμέρισμα Καραβοστάμου

ΚΑΡΑΒΟΣΤΑΜΟ (Χωριό) ΕΥΔΗΛΟΣ
Τηλέφωνο: +30 22750 61344
  Μεγάλο γραφικό χωριό ανατολικά του Ευδήλου, που εκτείνεται από το γιαλό σε όλη την πλαγιά του Πράμνου. Με γεωργική, κτηνοτροφική και αλιευτική παραγωγή, το Καραβόσταμο όπου έδεναν παλιά καράβια και καΐκια, προσφέρει το καλοκαίρι στα κέντρα του Γιαλού του ψάρι, μεζέδες, κρασί και τσίπουρο. Το λιμανάκι του, οι βάρκες, η παραλία με τους λουόμενους και τα παιδιά που παίζουν αμέριμνα, είναι χαρακτηριστικό γνώρισμα του χωριού.
  Έξω από το χωριό προς την κατεύθυνση του Αγίου Κυρήκου υπάρχει αμαξωτός χωματόδρομος που κατεβαίνει στην όμορφη παραλία του Αρη Ποταμού, ενώ από τα δεξιά ανεβαίνει το Επάνω Χωριό (του Γέροντος).
Το κείμενο παρατίθεται τον Ιανουάριο 2004 από τουριστικό φυλλάδιο του Πολιτιστικού Οργανισμού Δήμου Ευδήλου.

Δημοτικό Διαμέρισμα Καρλοβασίων

ΚΑΡΛΟΒΑΣΙ (Κωμόπολη) ΣΑΜΟΣ
Τηλέφωνο: +30 22730 32265, 34585, 32881
  Δεύτερη σε πληθυσμό αλλά πρώτη σε έκταση πόλη του νησιού. Χωρίζεται στο Παλαιό, Μεσαίο και Νέο Καρλόβασι, στον Ορμο και το Λιμάνι. Νησιώτικη πολιτεία με ιδιόμορφο σκηνικό, θεόρατα πλατάνια, τρεχούμενα νερά, όμορφα νεοκλασικά κτίρια και παλαιά αρχοντικά.
Το κείμενο παρατίθεται το Φεβρουάριο 2004 από τουριστικό φυλλάδιο της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Σάμου.

Δημοτικό Διαμέρισμα Κουμαραδαίοι

ΚΟΥΜΑΡΑΔΑΙΟΙ (Χωριό) ΠΥΘΑΓΟΡΕΙΟ
Τηλέφωνο: +30 22730 41287
  Το όνομά του το χωριό το πήρε από τις πολλές κουμαριές που έχει η περιοχή στην οποία είναι χτισμένο. Πιο πιθανό όμως, να το πήρε από το επώνυμο Κουμαράς ή Κουμαράδες.
  Τα πήλινα, τα υφαντά και τα αρωματικά βότανα τα οποία παράγονται εδώ χαίρουν μιας φήμης που ξεπερνά τα όρια του Νομού μας.   Εργαστήρια αγγειοπλαστικής, παραδοσιακά καφενεία και ταβέρνες, βρίσκονται διάσπαρτα εντός και εκτός του χωριού.
  Σε απόσταση 2 χιλιόμετρα από το χωριό, συναντάμε το μοναστήρι της Μεγάλης Παναγίας. Χτισμένο το 1586 μ.Χ. είναι ένα σημαντικό μνημείο της πολιτιστικής κληρονομιάς μας και της Ελληνορθόδοξης θρησκείας.
  Αξιοθέατα του χωριού είναι:
•Ο Ναός του Αγίου Παντελεήμονα
•η Πλατεία το Δημοτικό Σχολείο με νεότερο πάρκο και υπαίθριο θέατρο
•τα Εξωκλήσια του Αγίου Γεωργίου, του Αγίου Κωνσταντίνου και Ελένη
•το ερειπωμένο εκκλησάκι "Δώδεκα Πόρτες".

Δημοτικό Διαμέρισμα Μαγγανίτου

ΜΑΓΓΑΝΙΤΗΣ (Χωριό) ΙΚΑΡΙΑ
Τηλέφωνο: +30 22750 32120
  Παραθαλάσσιο ψαροχώρι, στη νότια πλευρά του Δήμου, με γραφικά σπίτια και αυλές, κάτω από το γραφικό γρανιτόβραχο του Αθέρα. Εδώ τελειώνουν οι δρόμοι που έρχονται από τον Εύδηλο και τον Αγιο Κύρηκο. Εξαιρετικά καθαρή θάλασσα η παραλία “Σεϋχέλλες”, με πρόσβαση μόνο από μονοπάτι, είναι μοναδική, με λευκό μεγάλο βότσαλο και γαλανά νερά.
Το κείμενο παρατίθεται τον Ιανουάριο 2004 από τουριστικό φυλλάδιο του Πολιτιστικού Οργανισμού Δήμου Ευδήλου.

Δημοτικό Διαμέρισμα Μαραθοκάμπου

ΜΑΡΑΘΟΚΑΜΠΟΣ (Κωμόπολη) ΣΑΜΟΣ
  Ο Μαραθόκαμπος είναι ένα από τα μεγαλύτερα χωριά της Σάμου και εκεί βρίσκεται η έδρα του Δήμου Μαραθοκάμπου. Είναι απλωμένο αμφιθεατρικά στην πλαγιά του βουνού Φτεριάς (παρακλάδι του βουνού Κέρκη), και αγναντεύει προς το νότο το πλατύ πέλαγος και το ιερό νησί της Πάτμου.
  Πρόκειται για έναν αυθεντικό παραδοσιακό οικισμό, με πλακόστρωτους δρόμους, πέτρινες πηγές, υπέροχες εκκλησίες, μεγάλες πλατείες και πετρόχτιστα σπίτια χτισμένα με βάση την τοπική αρχιτεκτονική που παραμένει αναλλοίωτη για αρκετούς αιώνες. Εδώ σώζεται και το αρχοντικό του Σαμιώτη Ήρωα Καπετάν Σταμάτη, ενώ ιδιαίτερη αρχιτεκτονική αξία έχει και το νεοκλασσικό κτίριο του Δημοτικού Σχολείου χτισμένο από πελεκητή πέτρα.
  Το όνομα του χωριού Μαραθόκαμπος προέρχεται από την προελληνική λέξη Μάραθο, που σημαίνει αλίπεδον - παραθαλάσσια αμμουδερή πεδινή περιοχή - και κάμπος. Κύριες ασχολίες των κατοίκων είναι η γεωργία, η αλιεία, ο τουρισμός, ενώ πολλοί δημότες του Μαραθοκάμπου είναι ναυτικοί, και ταξιδεύουν όλο τον κόσμο πριν επιστρέψουν στην πατρίδα τους. Ο Μαραθόκαμπος είναι διάσημος για το εκλεκτό ελαιόλαδο που παράγεται εδώ και για το υψηλής ποιότητας σαπούνι, που φτιάχνεται από παρθένο ελαιόλαδο.

Δημοτικό Διαμέρισμα Μαυρατζαίων

ΜΑΥΡΑΤΖΑΙΟΙ (Χωριό) ΠΥΘΑΓΟΡΕΙΟ
Τηλέφωνο: +30 22730 91298
  Τρία χιλιόμετρα από το μοναστήρι του Σταυρού, μέσα σε μια στενή ρεματιά, βρίσκεται το παραδοσιακό χωριό των Μαυρατζαίων.
  Στη μικρή πλατεία του, υπό τη σκιά του αιωνόβιου δένδρου, υπάρχουν γραφικά καφενεία ενώ διάσπαρτα μέσα στο χωρίο συναντούμε μοναδικά πέτρινα σπίτια με περιποιημένους κήπους, πετρόχτιστες βρύσες με στέρνες, πλυσταριά, λιθόστρωτα καλντερίμια.
  Εργαστήρια αγγειοπλαστικής λειτουργούν στο χωριό από την ίδρυση του και κατασκευάζουν παραδοσιακά πήλινα. Αρκετοί κάτοικοι ασχολούνται και με τη γεωργία.
  Το χωριό τα τελευταία χρόνια έχει γίνει είναι ένα δημοφιλές σημείο εκκίνησης για ορειβάτες και περιπατητές που θέλουν να αναρριχηθούν ή να περπατήσουν στις χαράδρες και τις απότομες πλαγιές του όρους Αμπελος.
  Τα κύρια αξιοθέατα του Δημοτικού διαμερίσματος Μαυρατζέων είναι:
•Ο πετρόχτιστος Ναός του Αγίου Γεωργίου του 1904.
•Η Μονή του Τιμίου Σταυρού και το παρεκκλήσι του Αγίου Σπυρίδωνα
•Το Εξωκλήσι του Αγίου Δημητρίου
•Το σπήλαιο σταλακτιτών Τρυπιόβραχος και το σπήλαιο Kαπλανότρυπα.
•Μεγάλα πανηγύρια στο χωριό οργανώνονται του Αγίου Γεωργίου και από το σύλλογο του Αγίου Παντελεήμονα της Αθήνας.

Ιερά Μονή Αγίας Τριάδος Μυτιληνιών

ΜΟΝΗ ΑΓΙΑΣ ΤΡΙΑΔΟΣ (Μοναστήρι) ΠΥΘΑΓΟΡΕΙΟ
Τηλέφωνο: +30 22730 51339
  Η Ιερά Μονή Αγίας Τριάδος ή Νέας Ζωοδόχου Πηγής βρίσκεται στη θέση Κατραφίλι, πλησίον της κωμοπόλεως των Μυτιληνιών. Ιδρύθηκε στην θέση ενός παλαιού Ναού της Αγίας Τριάδος μόλις το 1824 από τον ιερομόναχο Νεόφυτο, ο οποίος ήταν Μοναχός της Ι.Μ. Ζωοδόχου Πηγής, γι’ αυτό ονομάστηκε και Νέα Ζωοδόχος Πηγή.
  Είναι το νεότερο Μοναστήρι της Σάμου. Η ανέγερση των κελιών άρχισε το 1824, ενώ το σημερινό Καθολικό ανοικοδομήθηκε το 1905 και διατάσσεται λοξά μέσα στην εσωτερική αυλή σε σχέση με το λοιπό τετράπλευρο σχεδόν Ορθογώνιο κτιριακό συγκρότημα, πού το περιβάλλει το Καθολικό αρχιτεκτονικά ανήκει στον τύπο του αθωνιτικού τετρακιονίου τρικόγχου ναού. Οι τέσσερις κίονες πού στηρίζουν τον τρούλλο μεταφέρθηκαν σύμφωνα με την παράδοση από αρχαίο κτίσμα της Γλυφάδας της αρχαίας Σάμου (σημερινό Πυθαγόρειο). Το τέμπλο είναι μαρμάρινο του 1920 καθώς και τα δύο προσκυνητάρια, ενώ σημαντικής τέχνης είναι ή ασημωμένη εικόνα της Ζωοδόχου Πηγής του 1884.
  Ορισμένες τοιχογραφίες μαρτυρούν, ότι παλαιοτέρα το Καθολικό ιστορείτο εικονογραφικώς.
  Το μαρμάρινο κωδωνοστάσιο κατασκευάστηκε το 1884 και ανακαινίστηκε το 1908.
  Η Ιερά Μονή Αγίας Τριάδος έχει πλούσια Βιβλιοθήκη.
  Πανηγυρίζει τη Δευτέρα του Αγίου Πνεύματος.

Ιερά Μονή Παναγίας Βροντιανής

ΜΟΝΗ ΒΡΟΝΤΑ (Μοναστήρι) ΒΑΘΥ
Τηλέφωνο: +30 22730 93255
  Στα ερείπια αρχαίας Μονής, προς τιμήν του Γεννέσιου της Θεοτόκου, το έτος 1566, οι κατά σάρκα αδερφοί - μοναχοί Ιάκωβος και Μακάριος άρχισαν την ανέγερση νέας Μονής, στην όμορφη τοποθεσία σε ύψος 458μ. από τη θάλασσα. Η Μονή που ειναι γνωστή με τις προσωνυμίες "Κοκκαριανή" (από το χωριό Κοκκάρι), ή του "Βροντά" (παραφθορά του Γροντά - πλούσιας οικογένειας που έδωσε το όνομά της σε περιοχή μεταξύ Κοκκαρίου και Βαθέως), ή "Βροντιανή", επειδή "κατά τα πρωτοβρόχια, την εποχή που γιορτάζει ο ναός της Μονής, οι βροντές αντηχούν πολύ δυνατά στις κορυφές" της Λουλούδας και του Λαζάρου, νότια του Μοναστηρίου.
  Το κτιριακό συγκρότημα είναι τετράγωνο, τα κελιά χτισμένα με θολωτές αψίδες και πάνω από την βορεινή πλευρά βρίσκεται το κωδονοστάσι. Μαρμάρινη πλάκα με δικέφαλο αετό και δικέφαλα φίδια μας πληροφορεί ότι οικοδομήθηκε "δια συνδρομής του πανοσιώτατου αγίου καθηγούμενου εξ αυτής της Μονής του κυρίου Γαβριήλ προσκυνητού 20 Ιουλίου 1812". Ως προς το καθολικό, ρυθμού βασιλικής με τρούλλο, σημειώνεται ότι παρουσιάζει την ιδιοτυπία ο τοίχος του Ιερού Βήματος του "να εισχωρεί εβδομήντα εκατοστά στην ανατολική πτέρυγα της Μονής".
  Από την εικονογράφηση του Καθολικού σώζονται μικρά τμήματα στο ιερό Βήμα και σε δύο από τα τόξα του τρούλλου. Ωραιότατο είναι το ξυλόγλυπτο εικονοστάσιο, επιχρυσωμένο, με διακοσμήσεις παραστάσεων από την Αγία Γραφή. Στη Στεφάνη της Ωραίας Πύλης οι τέσσερις ευαγγελιστές και στο μέσον η Αγία Τριάς. Έργα του 18ου και 19ου αιώνος είναι οι φορητές εικόνες του, των Ζωγράφων Πολύδωρου Σμυρναίου (1883), Ιάκωβου καθηγουμένου (1777) κ.λπ. Ξυλόγλυπτος και επιχρυσωμένος είναι και ο Δεσποτικός θρόνος (του 1703).
  Στην νοτιοανατολική πτέρυγα του πρώτου ορόφου βρίσκεται το παρεκκλήσιο της μεταμορφώσεως του Σωτήρος, βυζαντινού ρυθμού, με τέμπλο ξυλόγλυπτο "μεγάλης αρχαιολογικής αξίας και άκρως λεπτότατης και απαράμιλλου τέχνης". Στον αύλιο χώρο της Μονής υπάρχουν κρήνες, συντριβάνι, ναϊσκος και γύρω (στο ισόγειο) αποθήκες, εργαστήρια, βοηθητικοί χώροι. Στη βορειοδυτική γωνία δωμάτιο με τζάκι, είδος "φωτανάματος". Στον πρώτο όροφο είναι το ηγουμενείο, το αρχονταρίκι, ξενώνες, το παλαιό μαγειρίο με τους φούρνους, η τράπεζα των μοναχών, τον υπόλοιπο χώρο των κτισμάτων καταλαμβάνουν τα κελλιά, όπου παλαιότερα διέμειναν πολυάριθμοι μοναχοί.   Σημαντικές προσωπικότητες στη διαδρομή της μακρόχρονης ιστορία της αναφέρονται οι ηγούμενοι Σεραφείμ και Ιάκωβος Κατερίνης (18ος αιώνας). Το 1829 και η Μονή Βροντιανήςσυμμετείχε στη κάλυψη δαπάνης για τη συντήρηση και την λειτουργία των σχολείων του νησιού, ενώ αργότερα πρωτοστάτησε στην ίδρυση της ιερατικής σχολής Μαλαγαρίου, του νοσοκομείου στο Βαθύ, του λεπροκομείου στο Καρλόβασι και των μουσικών σχολών στο Βαθύ, το Καρλόβασι, το Μαραθόκαμπο και τους Μυτιληνιούς, παρά το ότι απο το 1832 και ιδιαίτερα μετά το 1850 η ηγεμονική διοίκηση της Σάμου ασκούσε ασφυκτικό έλεγχο στα Μοναστήρια του νησιού. Περί το τέλος του 19ου αιώνος εισήλθε σε περίοδο κρίσεως και παρακμής. Η από του ύψους θέα της θαλλάσης, το ερημικό τοπίο, η ζεστή φιλοξενία της Μονής σε προσκαλεί σε περισυλλογή και ανάπαυση.

Μονή Ζωοδόχου Πηγής

ΜΟΝΗ ΖΩΟΔΟΧΟΥ ΠΗΓΗΣ (Μοναστήρι) ΒΑΘΥ
Τηλέφωνο: +30 22730 27582
  Η Ιερά Μονή Ζωοδόχου Πηγής ή Αηλιώτισσας δεσπόζει στο ανατολικότερο τμήμα της Σάμου επάνω στο βουνό Ραμπαηδόνι και το ακρωτήριο Πράσσο σε ύψος 400 μ., εποπτεύει τον επταστάδιο πορθμό και αντικρίζει την Μυκάλη, την Έφεσο και τα παράλια της Μικράς Ασίας. Ιδρύθηκε το 1756 στην πευκόφυτη τοποθεσία, όπου άλλοτε βρισκόταν ένα παρεκκλήσιο της Ζωοδόχου Πηγής, το όποιο παραχωρήθηκε από τον Αρχιεπίσκοπο Σάμου Καλλίνικο στον πρώτο κτήτορα Ιερομόναχο Δωρόθεο και ακολουθεί πιστά τον μοναστηριακό τύπο των μεγάλων τετράπλευρων συγκροτημάτων με διώροφες πτέρυγες. Το 1782 οικοδομήθηκε το Καθολικό στον τύπο του εγγεγραμμένου σταυροειδούς συνθέτου τετρακιονίου τρικόγχου αθωνιτικού ναού, με ευρύχωρο τρουλλαίο νάρθηκα, χτισμένο στον τύπο του δικιονίου απλού ναού. Κατά την παράδοσιν οι τέσσερις κίονες του κυρίως Ναού, επί των οποίων στηρίζεται ο τρούλος, μεταφέρθηκαν από αρχαίο ναό της Μιλήτου. Ξεχωριστό είναι το πολύκογχο σχήμα της Πρόθεσης και του Διακονικού. Διασώζονται ελάχιστες τοιχογραφίες μόνο στο Νάρθηκα και στο ιερό Βήμα, οι οποίες μαρτυρούν ότι παλαιότερα το Καθολικό ιστορείτο εικονογραφικώς. Μέσα στο Καθολικό κυριαρχεί το πλουσίως διακοσμημένο και επιχρυσωμένο ξυλόγλυπτο τέμπλο το οποίο χρονολογείται από το 1802, έργο του Γεωργίου Τάνταλο. Οι δεσποτικές εικόνες που ευρίσκονται επ' αυτού είναι παλαιότερες, θαυμάσιας τέχνης επίσης είναι τόσο ο ξυλόγλυπτος δεσποτικός θρόνος, ο οποίος είναι στραμμένος προς ανατολάς, όσο και τα δύο προσκυνητάρια, τα οποία φέρουν το ένα την εφέστιο εικόνα της Ζωοδόχου Πηγής, επενδεδυμένη με αργυρή διακόσμηση του 1793 και το άλλο την Μεγάλη Δέηση του 1819.
  Σημαντική θεωρείται η αρκετά επιμελημένη μαρμάρινη πλακόστρωση των δαπέδων. Οι θύρες του Ναού είναι κατασκευασμένες από μικρά ξύλινα τεμάχια συμβολίζοντας τις 365 ήμερες του έτους. «Υπεράνω της εξωτερικής πύλης της Ί. Μονής υπάρχει μαρμάρινη πλάκα παριστάνουσα ναό με πολλούς οβελίσκους του 1833. Η Ιερά Μονή, ή οποία πανηγυρίζει την Παρασκευή της Διακαινησίμου, μετετράπη από ανδρώα σε γυναικεία βάσει του υπ' αριθμ. 2/4-1-2002 Προεδρικού Διατάγματος και εγκαταβιοί πλέον σε αυτήν με την ευλογία του Σεβ. Μητροπολίτου κ.κ. Ευσεβίου τετραμελής γυναικεία αδελφότης, με κύριο διακόνημα την αγιογραφία.

Μονή Ζωοδόχου Πηγής Κακοπέρατου

ΜΟΝΗ ΖΩΟΔΟΧΟΥ ΠΗΓΗΣ ΚΑΚΟΠΕΡΑΤΟΥ (Μοναστήρι) ΚΑΡΛΟΒΑΣΙ
Η Ιερά Μονή Ζωοδόχου Πηγής Κακοπεράτου είναι μικρό μετόχιο, μέσα σε ερημική χαράδρα, κατάφυτη από πλατάνια, πεύκα και θάμνους. Στα δυτικά υψώνονται οι απότομες κορυφές του Κερκετέως. Το μετόχι βρίσκεται κοντά στο χωριό Κοσμαδαίοι. Αποτελείται από ναΐσκο προς τιμήν της Ζωοδόχου Πηγής και διώροφο κτίριο με κελιά. Είναι ιδανικός τόπος για μόνωση και κατά Θεόν άσκηση και προσευχή. Σε απόσταση ενός τετάρτου της ώρας, μέσω στενής ατραπού, μπορεί κανείς να επισκεφθεί το περίφημο σπήλαιο του Κακοπεράτου, όπου παλαιότερα ζούσαν ασκητές που είχαν κτίσει και ναΐσκο (Κακοπερατιανής ή Πέρα Παναγιάς).

Μονή Ευαγγελισμού Θεοτόκου Λευκάδος

ΜΟΝΗ ΛΕΥΚΑΔΑΣ ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ (Μοναστήρι) ΑΓΙΟΣ ΚΗΡΥΚΟΣ
Τηλέφωνο: +30 22750 22767
  Η Ιερά Μονή Ευαγγελισμού της Θεοτόκου Λευκάδος στο νοτιοανατολικό μέρος του νησιού, ιδρύθηκε γύρω στο 1775, από τους «Κολλυβάδες», άγιο Μακάριο επίσκοπο Κορίνθου και τον Χίο ιερομόναχο Νήφωνα. Η Ιερά Μονή ανηγέρθη εκ βάθρων και ανεδείχθη κέντρο έντονης πνευματικής ζωής και φημισμένης φιλοξενίας. Το Καθολικό της Μονής είναι βυζαντινού ρυθμού και ανήκει στον τρίκογχο αθωνιτικό τύπο με λιτή στα δυτικά. Σημαντικό είναι το περίτεχνο ξυλόγλυπτο επιχρυσωμένο τέμπλο, πού είναι διακοσμημένο με παραστάσεις από την ΠΑ. και την Κ.Δ. και αξιόλογες εικόνες του 18ου αιώνος.
  Το σχήμα του μοναστηριακού συγκροτήματος είναι τετράγωνο και ορίζεται από διώροφα κελλιά, τα οποία επισκευάστηκαν από το 1954 έως το 1966, όταν η Ιερά Μονή μετετράπη σε γυναικεία δια του υπ' άριθμ. 191/19-7-1955 Βασιλικού Διατάγματος. Δυστυχώς και πάλι πυρκαϊά κατέστρεψε τα περισσότερα απ' αυτά. Η Ιερά Μονή διετέλεσε κέντρο παιδείας, αφού εκεί οι νέοι ελάμβαναν την εγκύκλιο μόρφωση και οι υποψήφιοι κληρικοί εξασκούνταν, ενώ την περίοδο της Τουρκοκρατίας υπήρξε το απόρθητο φρούριο της Ορθοδοξίας.
  Προς δυσμάς της Ι. Μονής υπάρχει Παρεκκλήσιο προς τιμήν του αγίου Μακαρίου Νοταρά, Επισκόπου Κορίνθου.
  Οι δύο υδρόμυλοι, το χειροκίνητο ελαιοτριβείο και ο αρσανάς, όπου είχαν το καΐκι και τις βάρκες οι μοναχοί, είναι πλέον ερειπωμένα.
  Η Ιερά Μονή πάντα διέθετε κτήματά της σε πολλούς ακτήμονες. Κατά τα τελευταία χρόνια δώρησε έκταση για την ανέγερση του Εκκλησιαστικού Γηροκομείου Ικαρίας «Η Στέγη της Παναγίας», ενώ προσφάτως για την δημιουργία του βωμού της "Ικαρίας φλόγας και την διάνοιξη του περιφερειακού δρόμου Αγίου Κηρύκου - Ευδήλου.
  Η Ιερά Μονή πανηγυρίζει στις 25 Μαρτίου.

Ιερά Μονή Μεγάλης Παναγίας

ΜΟΝΗ ΜΕΓΑΛΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ (Μοναστήρι) ΠΥΘΑΓΟΡΕΙΟ
Τηλέφωνο: +30 22730 41249
  Το ιστορικό Μοναστήρι της Μεγάλης Παναγίας ή των πέντε οσπιτίων, αφιερωμένο στην κοίμηση της Θεοτόκου αποτελεί το σέμνωμα και το καύχημα της Σαμιακής Εκκλησίας.Ιδρύθηκε το έτος 1586 από τους μοναχούς Νείλο και Διονύσιο, οι οπολιοι πριν είχαν μονάσει στο μικρασιατικό όρος "Λάτρος" κοντά στην αρχαία Μίλητο.
  Το κτιριακό συγκρότημα της Μονής ως προς την διάρθρωσή του ακολουθεί πιστά τον τύπο του παραδοσιακού τετράπλευρου Ορθόδοξου Μοναστηρίου.
  Στο κέντρο της αυλής υψώνεται ο Ναός της Μονής, ο σπουδαιότερος και ο κατανυκτικότερος όλων των ναών της Σάμου. Είναι βυζαντινού ρυθμού με τρούλο και αποτελεί ακριβή αποτίμηση του σταυροειδούς εγγεγραμμένου σύνθετου τετρακιόνιου αθωνίτικου ναού με νάρθηκα, εξωνάρθηκα και παρεκκλήσιο. Ολόκληρος ο ναός, ονάρθηκας και το ενσωματωμένο κτητορικό παρεκκλήσιο των Αγίων Αποστόλων έχουν τοιχογραφηθεί το έτος 1596, όπως μαρτυρεί η σχετική επιγραφή, από άγνωστο αγιογράφο, ο οποίος θα πρέπει να είχε γνωρίσει την μεταβυζαντινή αγιογραφική παράδοση του Αγίου Όρους.
  Οι μορφές των μεγάλων Διδασκάλων του μοναχισμού παριστάνονται ασκητικές, ιερατικές και προπαντός στοχαστικές. Οι Aγιοι αυτοί εβίωσαν μέσα στην έρημο την ευαγγελική απλότητα και μελέτησαν σε βάθος την ανθρώπινη συμπεριφορά. Τα συμπεράσματά τους αποκρυσταλλώθηκαν στις θαυμαστές ιστορίες των Γερόντων, για τις οποίες η σύγχρονη ψυχολογία και ψυχιατρική δείχνουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Η βυζαντινή εικονογραφία αποτελεί μάθημα υψηλής θεολογίας και σάρκωση του εκκλησιαστικού φρονήματος της Ορθόδοξης Χριστιανοσύνης.
  Το ξυλόγλυπτο και επιχρυσωμένο τέμπλο, ο δεσποτικός θρόνος, ο άμβωνας και τα αναλόγια των Ψαλτών αποτελούν έξοχα δείγματα της διακοσμητικής ξυλογλυπτικής του ΙΗ' αιώνα.
  Η φιλοξενία και η γεναιοδωρία των Μοναχών της Μεγάλης Παναγίας υπήρξε παροιμιώδης.Τον απόηχο των κατανυκτικών Ακολουθιών της Μονής διέσωσε ο ιστοριοδίφης Εμμανουήλ Κρητικίδης, επισημαίνοντας την επικρατούσα εκκλησιαστική τάξη, την ιεροπρέπεια και την άρτια μουσική κατάρτιση των Μοναχών. "Η λειτουργία τελουμένη εν ησυχία μετά ψαλμωδίας ηδυφώνων και ειδημόνων της εκκλησιαστικής μουσικής Καλογήρων αποσπά τον νουν από των επιγείων και μετάρσιον αυτον φέρει εις κόσμον ελπίδος, πίστεως και ζωής".
  Το μοναστήρι της Μεγάλης Παναγίας είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με την ιστορία, την παράδοσ και τους μακροχρόνιους απελευθερωτικούς αγώνες του Σαμιακού λαού.
  Όλα ανεξαρτήτως τα Μοναστήρια της Σάμου υπήρξαν τα κρησφύγετα των καταδιωκομένων Ελλήνων κατά τις περιόδους της δουλείας και της ξενικής κατοχής, αλλά και τα ορμητήρια των γενναίων αγωνιστών της Επαναστάσεως του 1821 και των μετέπειτα απελευθερωτικών κινημάτων.
  Κατά τους ζοφερούς αγώνες του τρόμου και της απελπισίας στα Μοναστήρια κυρίως διατηρήθηκε αλώβητη η Χριστιανική Πίστη και διαφυλάχτηκε η καθαρότητα της Ελληνικής γλώσσας. Οι μοναχοί κράτησαν ζωντανή την ελπίδα της Εθνικής αποκαταστάσεως, καλλιέργησαν τα Γράμματα και τις Τέχνες και συντήρησαν αναλλοίωτες τις αρχαίες συνήθειες και τις ευγενικές αρετές του Γένους μας, αυτές που διέσωσαν τον Ελληνισμό από την έκπτωση και την εκβαρβάρωση.
  Ο Μοναχισμός αποτελεί την σύνοψη του Ευαγγελίου. Εκφράζει με πληρότητα την Χριστιανική Πίστη και και ακτινοβολεί τον πλούτο, την ευγένεια, το κάλλος και την αλήθεια των βιωμάτων της λειτουργικής ζωής της Ορθοδόξου Εκκλησίας.

Μονή Ευαγγελισμού της Θεοτόκου Μοντέ

ΜΟΝΗ ΜΟΥΝΤΕ (Μοναστήρι) ΙΚΑΡΙΑ
  Η Ιερά Μονή Ευαγγελισμού της Θεοτόκου Μοντέ βρίσκεται σε μία πευκόφυτη περιοχή κοντά στις Ράχες Ικαρίας. Σύμφωνα με επιγραφή ανοικοδομήθηκε το 1460 και ανακαινίστηκε το 1893.
  Το Καθολικό της Μονής ανήκει στο ρυθμό της τρίκλιτης βασιλικής με ξυλόγλυπτο τέμπλο καi φορητές εικόνες των αρχών του 20ου αιώνος, έργα του αγιογράφου μοναχού Ζωσιμά, από την Ιερά Μονή των Αγίων Πατέρων της Χίου (1906 - 1920). Αξιόλογες θεωρούνται άλλες δύο παλαιότερες, μια επαργυρωμένη και άλλη μια των αγίων Δώδεκα Αποστόλων, ενώ κόσμημα της Μονής αποτελεί και ξυλόγλυπτο κουβούκλιο του Επιταφίου, αφιέρωμα στη Μονή, κατασκευασμένο στη Σμύρνη το 1910. Η Ιερά Μονή πανηγυρίζει στις 25 Μαρτίου, αλλά και στις 15 Αυγούστου, οπότε αποτελεί πανικαριακό προσκύνημα.

Μονή Προφήτη Ηλίου Καρλοβασίου

ΜΟΝΗ ΠΡΟΦΗΤΗ ΗΛΙΑ (Μοναστήρι) ΚΑΡΛΟΒΑΣΙ
Τηλέφωνο: +30 22730 32279
  Σε ωραιότατη τοποθεσία, νοτίως του Καρλοβασίου, πριν το έτος 1625 ο Νικόλαος Ιακώβου ήταν κύριος του ναού προς τιμήν του προφήτου Ηλία, τον οποίο, όταν μετανάστευσε στη Χίο, δώρισε στη Νέα Μονή. Γύρω από το ναό αυτό , οι αδελφοί της Νέας Μονής Χίου, ιερομόναχοι Νεόφιλος και Γρηγόριος έχτισαν κελλιά, προσείλκυσαν και άλλους μοναχούς και, αφού κατεδάφισαν τον παλαιό, ανήγειραν νέο, ευρύχωρο και στερεότερο, με διαθήκη τους δε άφησαν το μετόχιο αυτό στην Νέα Μονή της Χίου. Επιγραφή ανώθεν της πύλης του ναού, ποθ είναι θολωτή βασιλική με τρούλλο, μαρτυρεί: "1739 ηγουμενεύοντος Γρηγορίου Ιερομονάχου".
  Στον 18ο αιώνα ανήκει το πολύ ωραίο ξυλόγλυπτο τέμπλο, "δια χειρός Ιακουμή προσκυνητού Χίου και της συνοδείας αυτού . . .", με αξιόλογες φορητές εικόνες, επάργυρη αυτή του Προφήτη Ηλία (1804). Από τον πλούσιο τοιχογραφικό εικονογραφικό διάκοσμο, ελάχιστες παραστάσεις διέφυγαν την καταστροφή, που μαρτυρούν ημέρες ακμής της Μονής. Ο ναός είχε ιστορηθεί το 1787 "δια χειρός Ιωάννου Σαμίου του ζωγράφου και ελαχίστου".
  Στην ανατολική πλευρά και πάνω από την εξωτερική πύλη του ορθογωνίου τετραγώνου του κτιριακού συγκροτήματος της Μονής βρίσκεται το παρεκκλήσιο της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού, ενώ στην αυλή της νότιας πλευράς υπάρχει κρήνη και πλήσιο φρέαρ.

Ιερά Μονή Τιμίου Σταυρού

ΜΟΝΗ ΤΙΜΙΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ (Μοναστήρι) ΠΥΘΑΓΟΡΕΙΟ
Τηλέφωνο: +30 22730 37798
  Ο μοναχός Νείλος, ένας από τους δυο κτήτορες της μονής της Μεγάλης Παναγίας, ίδρυσε το 1592 το Μοναστήρι του Τιμίου Σταυρού, το οποίο αναπτύχθηκε πολύ γρήγορα και απέκτησε μεγάλη φήμη προσελκύοντας μεγάλα πλήθη προσκυνητών, όχι μόνο από την Σάμο αλλά και από τις προ του 1922 ανθούσες Ελληνικές Κοινότητες των έναντι της Σάμου μικρασιατικών παραλίων. Αδελφοί της Μονής ήταν οι μετέπειτα επιφανείς Πατριάρχες Ιεροσολύμων Κύριλλος ο Β' (1845 - 1872) και Ιερόθεος (1875 - 1882)οι οποίοι την ενίσχυσαν οικονομικά και την εμπλούτισαν με ιερά σκεύη και αξιόλογα αφιερώματα.
  Ο επιβλητικός και μεγαλοπρεπής ναός ανοικοδομήθηκε από τον Ηγούμενο Γρηγόριο. Έχει σχήμα τρίκλιτης τρουλαίας βασιλικής με διώροφο νάρθηκα. Το ξυλόγλυπτο τέμπλο του ναού είναι πράγματι εντυπωσιακό, βαρύτιμο και περίτεχνο, με πλουσιότατο και ανθηρό φυτικό διάκοσμο και παραστάσιες από την Παλαιά και την Καινή Διαθήκη. Όσα προεικονίζονται στην Παλαιά Διαθήκη, πραγματώνονται από τη θεανδρική υπόσταση του Χριστού και επαληθεύονται στην καθημερινή λειτουργική ζωή της Εκκλησίας που είναι κοινωνία Πιστεως, Αγάπης και Ελπίδος.
  Το μοναχικό κοινοβιακό ήθος μαρτυρεί το εσώτατο εκκλησιαστικό ήθος, που πηγάζει από το μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας. Οσάκις τελείται η Θεία Λειτουργία, η στρατευομένη και θριαμβεύουσα Εκκλησία είναι παρούσες σε μια ξεχωριστή ενότητα που δεν εκτείνεται μόνο σε έναν άπειρο χώρο, αλλά επίσης και σε ένα άπειρο χρόνο, περιλαμβάνει δηλαδή όλες τις γενεές και όλες τις εποχές. Ο εκ των νεκρών αναστάς Ιησούς γίνεται σύγχρονος με τον "εν ετέρα μορφή" Θεάνθρωπο, με τους Αποστόλους και όλους τους Αγίους της Εκκλησίας, η οποία ως ουρανός πολύφωτος καταυγάζεται από την έλλαμψη του ακτίστου φωτός της θείας και ενδόξου του Χριστού Μεταμορφώσεως.

Δημοτικό Διαμέρισμα Μύλων

ΜΥΛΟΙ (Χωριό) ΠΥΘΑΓΟΡΕΙΟ
Τηλέφωνο: +30 22730 71493
  Το χωριό είναι χτισμένο δίπλα στις όχθες του Ιμβράσου ποταμού. Το όνομα του το πήρε από τους νερόμυλους που υπήρχαν εκεί. Το χωριό είναι πολύ περιποιημένο. Οι δρόμοι άνετοι, τα σπίτια ασπρισμένα, οι αυλές ανθοστόλιστες και πλατεία του χωριού μια από της πιο παραδοσιακές του νησιού. Οι Μύλοι φημίζονται για την υψηλή ποιότητα και τις μεγάλες ποσότητες εσπεριδοειδών και οπωρολαχανικών που παράγονται εκεί. Όταν χτίστηκε το χωριό πριν 400 χρόνια το λέγανε Κιλίτζκιοι, για τιμή του Τούρκου ναύαρχου Κιλίτζαλη, που βοήθησε στον εποικισμό της Σάμου.

Δημοτικό Διαμέρισμα Μυτιληνιών

ΜΥΤΙΛΗΝΙΟΙ (Κωμόπολη) ΠΥΘΑΓΟΡΕΙΟ
Τηλέφωνο: +30 22730 51205
Η κωμόπολη των Μυτιληνιών, η παλαιά πρωτεύουσα της Σάμου, είναι χτισμένη αμφιθεατρικά, πάνω σε τρεις λόφους και στη μέση της κατάφυτης και πολύ γόνιμης κοιλάδας του Χησίου (Μεγάλο ρέμα). Το όνομά το πήρε το χωριό από τους πρώτους οικιστές, που ήρθαν από τη Μυτιλήνη. Στους Μυτιληνιούς υπάρχει σημαντική εμπορική κίνηση και έντονη νυχτερινή ζωή. Παραδοσιακά στενά δρομάκια, εκκλησίες και όμορφα καφενεία συνθέτουν ένα μοναδικό σε ομορφιά σκηνικό.

Δημοτικό Διαμέρισμα Παγώνδου

ΠΑΓΩΝΤΑΣ (Κωμόπολη) ΠΥΘΑΓΟΡΕΙΟ
Τηλέφωνο: +30 22730 71203
  Χτισμένο αμφιθεατρικά, σε υψόμετρο 180 μέτρα, το χωριό έχει πανοραμική θέα όλο τον κάμπο της Χώρας και το πέλαγος. Είναι από τα πιο παλιά χωριά της Σάμου, της ίδιας εποχής με τους Μύλους. Η γη είναι γόνιμη και το κλίμα είναι ιδανικό για την καλλιέργεια της αμπέλου και της ελιάς. Αλλα προϊόντα του Παγώνδα εξαιρετικής ποιότητας είναι η ξυλεία, το τυρί, το μέλι, τα λαχανικά και τα φρούτα.
  Πολλά αξιοθέατα εκ των οποίων τα σημαντικότερα:
•Ο Ναός Αγίας Τριάδας. Επιβλητικός, πέτρινος ναός του 1872. Απέναντι λειτουργεί εκκλησιαστικό μουσείο με εικόνες του 17ου αιώνα και άλλα κειμήλια
•Ο Ναός του Χριστού του 16ου αιώνα έχει μαρμάρινο καμπαναριό κηρυγμένο μνημείο από το Υπουργείο Πολιτισμού.
•Ο Ναός Ζωοδόχου Πηγής
•Ο Ναός Αγίου Γεωργίου και ο Ναός της Παναγίας.
•Το Δημοτικό Σχολείο. Τώρα διαμορφώνεται σε πολύκεντρο και Λαογραφικό Μουσείο
•Τα Εξωκλήσια της Αγίας Παρασκευής, ο Αγιος Παντελεήμων, Παναγίτσα, Αγιος Κωνσταντίνος, Προφ. Ηλίας (σε περίοπτη θέση), Αγιος Ηλίας Χαμηλός, Αγία Τρίτη, Αγιος Γεώργιος, Παναγία Βάρδα, Αγιος Ιωάννης (Σαρακίνη), Αγιος Νικόλαος.
•Η Μονή Ευαγγελίστριας
•Το παλιό μηχανικό ελαιοτριβείο μέσα στο χωριό
•Οι ερειπωμένοι μύλοι στην περιοχή Καμάρα (Βουνό Λόγγος), Κρύο Νερό, κοιλάδα Ιμβράσου
•Τα δημοτικά πλυντήρια του 19ου αιώνα (Μεγάλη Βρύση)
  Τέλος ο Παγώνδας είναι η γενέτειρα του διηγηματογράφου Αλκη Αγγελόγλου και του ποιητή και λογογράφου Κώστα Καραθανάση.

Μονή Θεόκτιστης

ΠΗΓΗ (Οικισμός) ΕΥΔΗΛΟΣ
Τηλέφωνο: +30 22750 31963

ΠΟΤΟΚΑΚΙ (Οικισμός) ΠΥΘΑΓΟΡΕΙΟ
  Παραθαλάσσιος οικισμός, και ονομαστός παραθεριστικός προορισμός για χιλιάδες Έλληνες και ξένους επισκέπτες. Η παραλία που αρχίζει από το Πυθαγόρειο και καταλήγει στο Ηραίον θεωρείται από τις μεγαλύτερες σε έκταση στο Αιγαίο. Έχει βραβευτεί επανειλημμένα με την Μπλε Σημαία της Ε.Ε. ως μια από τις καλύτερες παραλίες της Μεσογείου.
  Πριν την τουριστική ανάπτυξη της περιοχής το Ποτοκάκι ήταν ένας ψαράδικος οικισμός, όπου επίσης υπήρχαν μικρά αποστακτήρια και βιοτεχνία λευκού και πράσινου σαπουνιού. Το Ποτοκάκι τέλος, αναφέρονταν σαν «παραλίμανο» την εποχή του Πολυκράτη και σαν επίνειο της Χώρας την εποχή της Ηγεμονίας.

Το κείμενο παρατίθεται τον Φεβρουάριο 2004 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφία, του Δήμου Πυθαγορείου