Πληροφορίες τοπωνυμίου

Δημοτικό Διαμέρισμα Λευκών

ΛΕΥΚΕΣ (Χωριό) ΠΑΡΟΣ
Τηλέφωνο: +30 22840 41990, 41617
Φαξ: +30 22840 41990
  Χτισμένο αμφιθεατρικά πάνω σε λόφους, το χωριό Λεύκες, είναι ίσως το ομορφότερο παραδοσιακό χωριό του νησιού, σε απόσταση 11 χιλ. από την Παροικιά. Μέσα από τους λόφους, ξεπροβάλλουν εκκλησίες του 15ου και 17 ου αιώνα, ερειπωμένοι ανεμόμυλοι και περιστεριώνες. Ενα χωριό με φιδωτά μονοπάτια, με πολλά πεύκα, ελιές, αμυγδαλιές και ευκαλύπτους. Στις Λεύκες, ενδιαφέρον παρουσιάζουν το Λαογραφικό - Κεραμεικό Μουσείο των Ι. και Β. Κυδωνιέα, με συλλογές από παραδοσιακά κεραμευτικά και το λαογραφικό μουσείο του χωριού.
  Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται τον Νοέμβριο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο (2000) του Δήμου Πάρου.

  Οι Λεύκες (11 χλμ από την Παροικιά) είναι ένα πανέμορφο, καταπράσινο, ορεινό χωριό, κτισμένο αμφιθεατρικά στο κέντρο του νησιού, σε υψόμετρο 250 μ. Το χωριό ιδρύθηκε πιθανώς τον 16ο αιώνα με το όνομα Υρία από πρόσφυγες που ήρθαν από την Κρήτη και την Πελοπόννησο και ντόπιους που θέλοντας να αποφύγουν τους πειρατές που λυμαίνονταν τα παράλια, κατέφυγαν στην ορεινή ενδοχώρα.
   Το χωριό διατηρεί το καθαρό κυκλαδίτικο χρώμα του που δεν έχει αλλοιωθεί από την επιδρομή του τουρισμού. Χαρακτηριστικά κάτασπρα σπίτια, ασβεστωμένες πεζούλες, βόλτα, πηγάδια και πεντακάθαρα, μαρμαροστρωμένα σοκάκια. Παντού διακρίνονται δείγματα λαϊκής αρχιτεκτονικής που παντρεύουν αρμονικά τον νεοκλασικισμό με την αιγαιοπελαγίτικη αισθητική. Τα αυτοκίνητα σταματάνε στο πάρκινγκ, στην είσοδο του χωριού και οι μετακινήσεις γίνονται με τα πόδια.
  Ο ναός κοσμείται από μεταβυζαντινές εικόνες που υπήρχαν στους παλαιούς, μικρούς ναούς αλλά και νεώτερες, δημιουργίες γνωστών Παριανών ζωγράφων και αγιογράφων. Γιορτάζει στις 29 Αυγούστου, του Αγίου Ιωάννη του Βαπτιστή, οπότε το βράδυ οργανώνεται πανηγύρι. Εκτός από τον ναό της Αγίας Τριάδας, μικρές εκκλησίες που είναι σκορπισμένες σε όλη την έκταση του χωριού, κρυμμένες μέσα σε σοκάκια, συναγωνίζονται σε παλαιότητα και ομορφιά η μία την άλλη: η Αγία Βαρβάρα, στον κεντρικό δρόμο, κτισμένη στα ερείπια της μεσαιωνικής εκκλησίας της Αναστάσεως, η Αγία Θεοδοσία, με εικόνες και παραστάσεις του 17ου αιώνα, η Αγία Αικατερίνη, στο Πάνω Χωριό, η Αγία Παρασκευή, που θεωρείται η πρώτη εκκλησία του πρώτου συνοικισμού που δημιουργήθηκε εδώ τον 15ο αιώνα κ.ά. Γύρω από τις Λεύκες βρίσκονται σκορπισμένα σε όμορφες βουνοπλαγιές τα μοναστήρια της Αγίας Κυριακής, του Αγίου Ιωάννη του Καπαρού, του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου και του Αγίου Γεωργίου στην Λαγκάδα.
   Σήμερα στις Λεύκες ζουν μόνιμα περίπου 800 κάτοικοι. Ανθρωποι φιλοπρόοδοι με σημαντική παρουσία στα πολιτιστικά δρώμενα του νησιού.
Στις Λεύκες υπάρχει αξιόλογο λαογραφικό μουσείο, μέσα στο χωριό. Στην είσοδο του χωριού υπάρχει το εργαστήρι κεραμικής του Ιωάννη και της Βιργινίας Κυδωνιέα που, εδώ και 40 χρόνια, δημιουργούν θαυμάσια έργα αγγειοπλαστικής με σχέδια εμπνευσμένα από την λαϊκή παράδοση του νησιού. Τα καλοκαίρια ο τοπικός πολιτιστικός σύλλογος "Υρία" διοργανώνει φεστιβάλ με μουσική, θεατρικές παραστάσεις και παραδοσιακούς χορούς. Στις Λεύκες υπάρχουν ξενοδοχεία, ενοικιαζόμενα δωμάτια, καφενεία και φημισμένες ταβέρνες που σερβίρουν τοπικούς μεζέδες. Το χωριό μπορεί να γίνει ιδανικό ορμητήριο για όσους επιθυμούν ήρεμες διακοπές.

Το κείμενο παρατίθεται τον Μάρτιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφίa, του Δήμου Πάρου

• http://www.paros.gr/villagesgr/lefkes.htm (1 φωτ.)