Πληροφορίες τοπωνυμίου

Εθιμο του καψίματος των κέδρων

ΛΙΤΟΧΩΡΟ (Κωμόπολη) ΠΙΕΡΙΑ
  Σειρά έχει την Αποκριά το κάψιμο των κέδρων, έθιμο συνδεδεμένο με τις αρχαίες διονυσιακές τελετές. Οι προετοιμασίες αρχίζουν στα "μπαϊρια", τις μεγάλες γειτονιές. Μικροί και μεγάλοι συγκεντρώνουν κέδρα και τα φυλάνε με βάρδιες κάθε νύχτα για να μην τα κλέψουν από άλλη γειτονιά. Την τελευταία εβδομάδα της Αποκριάς μεταμφιεσμένοι πειράζουν στο δρόμο τους περαστικούς και επισκέπτονται σπίτια γνωστών και συγγενών. Την Παρασκευή αυτοσχέδια άρματα περνάνε σον κεντρικό δρόμο. Και το βράδυ της Κυριακής ανάβουν τα κέδρα και γύρω από τις φωτιές ντόπιοι και επισκέπτες γλεντάνε μέχρι το πρωί, τραγουδώντας τα "ασόιαστα", τα σκωπτικά τραγούδια του Λιτόχωρου. Το γλέντι συνεχίζεται στην Καθαρή Δευτέρα στην τοποθεσία Ξηροκάμπι με το πέταγμα του χαρταετού, νηστίσιμους μεζέδες και χορευτικά συγκροτήματα, με οικοδεσπότη τον Δήμο.
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται τον Οκτώβριο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο του Δήμου Λιτόχωρου.

Το βυζαντινό έθιμο των σίχνων και της πορτοκαλιάς

6/1
  Από τα μοναδικά έθιμα του Λιτόχωρου, πρώτο κάθε χρόνο, στη γιορτή των Φώτων, στις 6 Ιανουαρίου, το βυζαντινό έθιμο των σίχνων και της πορτοκαλιάς. Τα σίχνα είναι λάβαρα με ψηλούς ιστού, αργυρούς σταυρούς και πολύχρωμες σημαίες. Καθένα αντιστοιχεί στους ναούς και τα ξωκλήσια των ενοριών της πόλης. Την παραμονή στα ξωκλήσια του Αγίου Γεωργίου και της Παναγίας "δένουν τους σταυρούς", ετοιμάζουν δηλαδή τα σίχνα. Την ημέρα των Θεοφανείων γίνεται πομπή προς του κεντρικούς ναούς του Αγίου Νικολάου και του Αγίου Δημητρίου. Σε κάθε ναό πλάι στην εικόνα της Βάπτισης τοποθετούνται δύο πορτοκαλιές σαν ευχή για παραγωγική χρονιά. Μετά τη λειτουργία συγκεντρώνονται όλοι στην κεντρική πλατεία και κατεβαίνουν στον Ενιπέα ποταμό, στο "Λάκο", όπως λένε οι ντόπιοι, όπου γίνεται η κατάδυση του Τιμίου Σταυρού και οι βουτηχτάδες πέφτουν στα παγωμένα νερά για να τον πιάσουν. Ο τυχερός επισκέπτεται μετά όλα τα σπίτια για να ασπαστούν οι κάτοικοι τον Σταυρό και να πάρει το φιλοδώρημά του.
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται τον Οκτώβριο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο του Δήμου Λιτόχωρου.

Στο Λιτόχωρο της Μακεδονίας, την Μ. Πέμπτη, το βράδυ, στολίζονται οι επιτάφιοι που φτιάχνονται από ελεύθερες κοπέλες, οι οποίες καθόλη την Σαρακοστή φτιάχνουν λουλούδια από ύφασμα. Την Μ. Παρασκευή το βράδυ γίνεται στο παζάρι η συνάντηση των Επιταφίων που συνοδεύονται από χορωδίες Λιτοχωριτών, δημιουργώντας ένα εκπληκτικό θέαμα. Την εβδομάδα της διακαινησίμου (την επομένη μετά την Ανάσταση) σε όλη την Ελλάδα επικρατούν πολλά έθιμα. Αυτές τις μέρες στο Λιτόχωρο συνηθίζονται οι περιφορές εικόνων στους δρόμους και τους αγρούς με σκοπό την ευλογία του χωριού και των αγρών του για την εξασφάλιση υγείας και πλούσιας σοδειάς. Η εορταστική πασχαλινή περίοδος λήγει με τον εορτασμό του αγίου Γεωργίου, γιορτή με ιδιαίτερη ποιμενική σημασία.

• http://www.ert.gr/afieromata/Pasxa/Litoxwro.html