Πληροφορίες τοπωνυμίου

Μονή Κουτλουμουσίου

Τηλέφωνο: +30 23770 23226
Φαξ: +30 23770 23731
  Κτηριακό συγκρότημα ορθογώνιου σχήματος με σχετικά ευρύχωρη αυλή, στο κέντρο της οποίας υψώνεται ο κεντρικός (καθολικός) ναός. Η τράπεζα κτίστηκε στις μέρες μας (1995), ενώ ο μικρός ναός -κτίσμα του 16ου αιώνα- καλύπτεται με πέντε τρούλους και διαθέτει υαλόφρακτο εξωνάρθηκα.
  Η αρχική Μονή χρονολογείται πριν τον 12ο αιώνα αλλά στον 14ο αιώνα ο ηγούμενος Χαρίτων από την ΄Ιμβρο φρόντισε για την ανάπτυξη της Μονής Κουτλουμουσίου. Μεγάλες πυρκαγιές αλλά και κατολισθήσεις δημιούργησαν τεράστια προβλήματα σε όλη την διάρκεια της ζωής της Μονής.
  Εκτός από τις τοιχογραφίες του καθολικού που χρονολογούνται στα μέσα του 16ου αιώνα, η μονή διαθέτει περισσότερα από 600 χειρόγραφα, απλά και εικονογραφημένα. Επίσης διαθέτει σπουδαίο ιστορικό αρχείο και μεγάλο αριθμό παλαιών εντύπων βιβλίων.
  Η Μονή κατοικείται από πολυάριθμη αδελφότητα που αγωνίζεται να αποκαταστήσει την σωστή λειτουργία, μετά την πυρκαγιά του 1981, παράλληλα με την φιλοξενία και την εξυπηρέτηση των προσκυνητών.

Ιερά Μονή Κουτλουμουσίου Αγίου Ορους

Περιγραφή
  Λίγο έξω από την μεσαιωνική πολίχνη των Καρυών με τα γραφικά σπίτια και την δεσπόζουσα βασιλική του Πρωτάτου, μέσα από μια κατάφυτη πλαγιά αναδύεται σιωπηλός και απρόσιτος ο καστρότοιχος της Ιεράς Μονής Κουτλουμουσίου, από τον οποίο προβάλλουν ένας ψηλός αμυντικός πύργος και τρούλλοι μολύβδινοι. Αγναντεύουν το Θρακικό πέλαγος, την Σαμοθράκη και την Ίμβρο και την κορυφή του ´Αθωνα. Ο προσκυνητής κάθεται για λίγο και ξεδιψά στην θολοσκέπαστη κρήνη, που κυτά καταντικρύ την πύλη της Μονής. Η κρήνη χτίσθηκε στα 1816 στην μορφή ευκτήριου οίκου. Διαβάζει στα ανάγλυφα μάρμαρα της κόγχης: " Ώ Χριστέ Λόγε, ω Μεταμορφωμένε, οίκτειρον Σώτερ τους ενθάδε οικούντας".
  Η Μονή έχει σχήμα ακανόνιστου τετράπλευρου. Την βόρεια, ανατολική και νότια πλευρά καταλαμβάνουν τριόροφες τοξοτές πτέρυγες, ενώ στον καστρότοιχο της δυτικής ακουμπά η Τράπεζα, λιθόκτιστο κτήριο σχήματος Γ. Στο κέντρο δεσπόζει το Καθολικό. Κτίσθηκε λίγο μετά το 1369 και αποτελεί δομική μεγέθυνση του αρχαιότερου και μικρότερου ναού. Παρουσιάζει γιά πρώτη φορά στο ´Αγιον Όρος τον εξελιγμένο τύπο του αγιορειτικού Καθολικού.
  Σε σημείο περίβλεπτο της αυλής βρίσκεται η Φιάλη - μαρμάρινο οκτάγωνο κτίσμα με ανάγλυφα θωράκια, λευκούς κίονες και μαρμάρινη στο κέντρο δεξαμενή, όπου γίνεται ο αγιασμός των υδάτων. Είναι έργο του 1813, σπουδαίου γλύπτη από τηνιακό εργαστήρι. Λίγο πιό πέρα, απέναντι από την πύλη του Καθολικού, βρίσκεται το γραφικό κτήριο της Τράπεζας. Κτίσθηκε το 1767 από τον Πατριάρχη Αλεξανδρείας Ματθαίο στην θέση της παλαιότερης πτέρυγας που είχε καταστραφεί από φωτιά. Ανακαινίσθηκε πρόσφατα και μερικοί αδελφοί είναι αφοσιωμένοι στο έργο της αγιογραφήσεώς της.
  Στο εσωτερικό του Ναού κυριαρχεί ατμόσφαιρα μυσταγωγική. Η κομψότητα δένει με την σοβαρότητα. Το μπαρόκ του ξυλόγλυπτου τέμπλου με τις κυματοειδείς ζώνες και την ολόγλυφη παλλόμενη επιφάνεια και οι αυστηρές τοιχογραφίες της Κρητικής σχολής, που έγιναν τον 16ον αιώνα. Η λατρευτική ζωή ακολουθεί ένα τυπικό διαμορφωμένο από αιώνες και προσαρμοσμένο στις ιδιαίτερες συνθήκες. Προσκυνούμε την εικόνα της Μεταμορφώσεως και κατόπιν την εικόνα της Παναγίας της Στυλαρινής. Είναι εικόνα του 14ου αιώνα, θαυματουργός, από το Στυλάρι του Μαρμαρά, όπου βρισκόταν ένα μετόχι της Μονής. Στο προσαρτημένο παρεκκλήσι βρίσκεται η εφέστιος εικόνα της Μονής, η Φοβερά Προστασία, φιλοτεχνημένη τον 13ο ή 14ον αιώνα. Όταν πειρατές έφθασαν με σκοπό να λεηλατήσουν το Μοναστήρι, η χάρη της το εξαφάνισε. Και ενώ οι αμπαρωμένοι πατέρες άκουγαν τον θόρυβο καί τις φωνές έξω από τα τείχη, έκπληκτοι αντιλήφθηκαν πως οι πειρατές έφυγαν άπρακτοι. Εδώ βρίσκεται και η Παναγία η Ελεούσα, από ένα αρχαίο μετόχι των Σερρών.
  Το κοινόβιο σήμερα αριθμεί 30 αδελφούς, ενώ περί τους 40 εγκαταβιούν στα εξαρτήματα που ανήκουν στο Μοναστήρι. Παρά τις πολλαπλές δοκιμασίες η Μονή, χάρις στην συμπαράσταση ευσεβών Χριστιανών, έχει εισέλθη σε μια φάση παλινορθώσεως. Το καινούργιο κινείται γύρω από τους παλαιούς άξονες και όλα αντιμετωπίζονται με μια νέα δυναμική στην ανανεωτική πνοή της Ορθοδόξου Παραδόσεως. Στο αγιογραφικό εργαστήρι ακολουθούνται τα βυζαντινά πρότυπα της Κρητικής Σχολής. Και η καλλιγραφία καλλιεργείται σύμφωνα με την παλαιά παράδοση, όσο το επιτρέπει ο καθημερινός φόρτος εργασίας. Παράλληλα η Μονή, σε μια εποχή που αγνοεί την ζωή του Πνεύματος, έχει υψώση καινούργιες γέφυρες μεταδόσεως του Ορθόδοξου μηνύματος προσφέροντας οίνον παλαιόν σε νέους ασκούς. Προ πάντων όμως εμμένει στο κύριο έργο της, που είναι η προσευχή, η λειτουργική και μυστική αναφορά των όλων στον Θεό.

Το κείμενο παρατίθεται τον Μάιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφίες, του Οικουμενικού Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως

• http://www.epnet.gr/mones/Kutlumusi/monh.htm (2 φωτ.)
• http://www.epnet.gr/mones/Kutlumusi/default.htm

Ιστοσελίδα Μακεδονικού Πρακτορείου Ειδήσεων
• http://philippos.mpa.gr/gr/other/Agio_Oros/monaste... (1 φωτ.)