Πληροφορίες τοπωνυμίου

Θαυματουργός εικόνα της Θεοτόκου Ελεούσης

Ιερός Ναός Γεννήσεως Θεοτόκου Χρυσοκεφάλου Πεντεβρυσιώτισσας Πέντε Βρύσεων. Η θαυματουργός εικόνα της Θεοτόκου Ελεούσης και Χρυσοκεφάλου και ?ξιον εστί του Πόντου και Πεντεβρυσιώτισσα και Δεξιά.
  Λέγεται θαυματουργός εικόνα γιατί πολλά θαύματα εποίησε και ποιεί. Λέγεται Ελεούσα εικόνα γιατί έτσι ονομάστηκε τον 4ο αιώνα από τον λαό. Λέγεται Χρυσοκέφαλος εικόνα γιατί στην πρώτη αυθεντική εικόνα που καταστράφηκε το 1341 από πυρκαγιά το κεφάλι της Παναγίας ήταν από χρυσές ψηφίδες (χρυσό). Λέγεται ?ξιον εστί εικόνα γιατί ομοιάζει επακριβώς με την εικόνα του ?ξιον εστί της Τραπεζούντας του Πόντου. Λέγεται Πεντεβρυσιώτισσα εικόνα, όνομα που δόθηκε το 1995, ύστερα από όραμα νεαρής γυναίκας "Πήγαινε στην Παναγία στις Πέντε Βρύσες, στην Παναγία την Πεντεβρυσιώτισσα και αυτό που ζητάς θα σου το δώσει", και έτσι και έγινε. Λέγεται Δεξιά εικόνα γιατί κρατά τον Υιό της στο δεξί της χέρι και φέρει τα πάντα δεξιά, δηλαδή φέρει τα πάντα τέλεια, ευλογημένα, χαριτωμένα με τη θεία Χάρη της.
  Η πρώτη αυθεντική θαυματουργός εικόνα Ελεούσα Χρυσοκέφαλος, επειδή ήταν κατασκευασμένη με ψηφίδες χρυσές η Κεφαλή της, ονομάστηκε Χρυσοκέφαλος. Ο Ναός της ψηφιδωτής Εικόνας κτίστηκε τον 4ο αιώνα από τον βασιλιά Αρμενίας, Καππαδοκίας και Πόντου Αννιβάλιο, γαμπρό του Μ. Κωνσταντίνου.
  Το 1341 μ. Χ. ένα σημαντικό τμήμα του Ναού, και μαζί η ψηφιδωτή Εικόνα, καταστράφηκε από μεγάλη πυρκαγιά. Έτσι ξανακτίστηκε εκ νέου την περίοδο 1341-1351.
  Το 1351, επί αυτοκράτορος του Αλεξίου Γ' Κομνηνού (1349-1390), ο οποίος συνέβαλε τα μέγιστα στην ανέγερση και αποπεράτωση του Ναού και επί Μητροπολίτου Ακάκιου, τελέστηκαν τα εγκαίνια του μητροπολιτικού Ναού της Παναγίας (Θεοτόκου) Ελεούσης Χρυσοκεφάλου ?ξιον εστί της Τραπεζούντας του Πόντου.
  Στα εγκαίνια του Ναού παρίσταται και η παρούσα Εικόνα (1351), γιατί καταστράφηκε από την πυρκαγιά, η πρώτη παλαιά ψηφιδωτή εικόνα της Χρυσοκεφάλου. Δεν γνωρίζουμε τον αγιογράφο ή τους αγιογράφους. Πάντως γνωρίζουμε ότι αγιογραφήθηκε με έξοδα του αυτοκράτορα Αλεξίου Γ' Κομνηνού και με επίβλεψη του Μητροπολίτου Τραπεζούντας Ακάκιου, έχοντας τα παραπάνω προσωνύμια.
  Η τεχνοτροπία της Εικόνας είναι πάντρεμα βυζαντινής, ρώσικης και ανατολίτικης τέχνης. Είναι όμοια με τις Εικόνες ?ξιον Εστί του Αγίου Όρους και Παναγίας Ελεούσης του Κύκου της Κύπρου.
  Το 1922 μεταφέρθηκε με την άοκνη φροντίδα του πατρός Ανανία και των ποντίων πατεράδων μας από την Τσιμερά (Atalar) της Τραπεζούντας στη Θεσσαλονίκη και από την Θεσσαλονίκη, ο ευλαβής Παναγιώτης Νεμψίδης, τη μετέφερε μέσα σ' ένα τσουβάλι, στην πλάτη του, με τα πόδια στις Πέντε Βρύσες την ημέρα της Ζωοδόχου Πηγής, όπου κάθε χρόνο πανηγυρίζει ο ευλογημένος πιστός λαός του Θεού.
  Από την γέννηση του Θεανθρώπου Ιησού Χριστού μέχρι σήμερα πολλές ιερές Εικόνες της Κυρίας Θεοτόκου, απεδείχθησαν θαυματουργικές, με την επενέργεια τους δηλαδή επάνω σε διάφορα σπουδαία γεγονότα της καθημερινής και προβληματικής ζωής του ανθρώπου.
  Τα γεγονότα αυτά δεν ήταν δυνατό να εξηγηθούν λογικά και ευλόγως αποδόθηκαν στην παρέμβαση της θείας δυνάμεως του υπέρτατου Όντως-Πανάγιου Θεού, κατόπιν μεσολαβήσεως της Μεγαλόχαρης Παναγίας, Μητρός του Θεανθρώπου Ιησού Χριστού και Μητέρας όλων ανεξαιρέτως των Χριστιανών.
  Μία δε από τις θαυματουργικές Εικόνες αυτές, αποδεδειγμένα θαυματουργικής Χάριτος, τότε στην Τραπεζούντα του Πόντου και σήμερα στις Πέντε Βρύσες Ιεράς Μητροπόλεως Λαγκαδά του Νομού Θεσσαλονίκης. Για τα άπειρα θαύματα της, όπου εμείς σημειώνουμε ελάχιστα από την Τραπεζούντα του Πόντου και από την νέα πατρίδα Της, που ήλθε "προσφύξ συν τοις τέκνοι Σου αγαθή ήλθες εκ του Πόντου και παρέχεις τον γλυκασμό?" στο εκδοθέν βιβλίο του συγγραφέα πρωτοπρεσβύτερου Παύλου Καρατζίδη, Δρ.Θ. με τίτλο "Ο Χριστός και η Παναγία Μητέρα Του, Παναγία Χρυσοκέφαλος Πεντεβρυσιώτισσα".

Το κείμενο παρατίθεται τον Νοέμβριο 2004 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφία, του Δήμου Βερτίσκου

• http://www.vertiskos.gr/sights5.htm (1 φωτ.)

Μονή Αγίας Τριάδος Πέντε Βρυσών

Τηλέφωνο: +30 23940 56304