Πληροφορίες τοπωνυμίου

Λογοθέτης Λυκούργος

1772 - 1850
(Καρλόβασι Σάμου 1772 ­ Αθήνα 1850)
  Πολιτικός και στρατιωτικός ηγέτης της Σάμου κατά την Επανάσταση, από τις σημαντικότερες μορφές του Αγώνα. Το πραγματικό του όνομα ήταν Γεώργιος Παπλωματάς. Υπηρέτησε στην αυλή του ηγεμόνα της Βλαχίας Αλέξανδρου Σούτσου και πήρε το αξίωμα του «λογοθέτη». Μυήθηκε το 1820 στη Φιλική Εταιρεία και πήρε το ψευδώνυμο Λογοθέτης. Αναγνωρίστηκε ως αρχηγός του απελευθερωτικού αγώνα της Σάμου και οδήγησε την Επανάσταση του νησιού σε επιτυχία. Δεν είχε όμως την ίδια τύχη το εγχείρημά του στη Χίο στις 10 Μαρτίου 1822. Κλήθηκε στην Πελοπόννησο για να απολογηθεί και κρατήθηκε δέσμιος ως το Δεκέμβριο. Ο Καποδίστριας αναγνώρισε το Λογοθέτη αρχηγό της Σάμου και τον διόρισε μέλος του «Πανελληνίου». Όταν η Σάμος το 1832 έμεινε έξω από τα σύνορα της Ελλάδας έφυγε από το νησί και εγκαταστάθηκε στην Αθήνα.

Το κείμενο παρατίθεται τον Μάιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα της Βουλής των Ελλήνων

• http://www.parliament.gr/1821/anafora/portreta_det...

  Αρχηγός της σαμιακής επανάστασης του 1821. Το πραγματικό του όνομα ήταν Γεώργιος Παπλωματάς. Ο Λογοθέτης Λυκούργος έμεινε στην ιστορία με το ψευδώνυμο που απέκτησε αργότερα, ως μέλος επαναστατικής οργάνωσης, της Φιλικής Εταιρείας, η οποία προετοίμασε την επανάσταση κατά της οθωμανικής κυριαρχίας. Γεννήθηκε στο Καρλόβασι το 1772. Το όνομά του ήταν Γεώργιος Παπλωματάς. Έμαθε τα πρώτα γράμματα στην Πορφυριάδα. Συνέχισε τις σπουδές του στην Κωνσταντινούπολη, στη σχολή Κουρού Τσεσμέ, όπου διδάχτηκε Λογική και Φιλοσοφία από τον Ευγένιο Βούλγαρη. Εργάστηκε ως γραμματέας στο Οικουμενικό Πατριαρχείο και μετά στη Βλαχία κοντά στον ηγεμόνα Κων/νο Υψηλάντη.
  Εκεί διορίστηκε από τον ηγεμόνα Αλέξανδρο Σούτσο θησαυροφύλακας και απέκτησε τον τίτλο του Λογοθέτη. Στο Βουκουρέστι πήρε μαθήματα ιατρικής και φαρμακευτικής και έμαθε λατινικά και ιταλικά. Όταν επέστρεψε στην Πόλη αναμίχθηκε στη διαμάχη Καρμανιόλων -Καλλικαντζάρων, των δυο παρατάξεων της Σάμου που διαγωνίζονταν για την κατάκτηση της προυχοντικής εξουσίας στο νησί, παίρνοντας το μέρος των πρώτων. Οι δεύτεροι τον συκοφάντησαν και πέτυχαν να καταδικαστεί από τις τουρκικές αρχές και να εξοριστεί στο Αγιον Όρος. Το 1810 του δόθηκε χάρη και γύρισε στη Σάμο. Στη διάρκεια της εξουσίας των Καρμανιόλων ο Λογοθέτης αγωνίστηκε για τα συμφέροντα του σαμιακού λαού. Όμως οι παλιοί προεστοί κατόρθωσαν να ανατρέψουν τους Καρμανιόλους, το 1812, καταδιώκοντας και τον αρχηγό τους που κατέφυγε στη Σμύρνη. Εκεί δούλεψε ως γιατρός και φαρμακέμπορος και το 1819 μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία παίρνοντας ως επώνυμο το Λυκούργος.
  Στη Σάμο ήλθε τον Απρίλιο 1821 και ανέλαβε την ηγεσία της επανάστασης. Εφάρμοσε το τοπικό πολίτευμα, γνωστό ως «στρατοπολιτικό διοργανισμό της νήσου Σάμου» και αναδείχθηκε σε όλη τη διάρκεια της επανάστασης πολιτικός και στρατιωτικός αρχηγός. Οι στρατιωτικές και οργανωτικές του ικανότητες είχαν ως αποτέλεσμα την επιτυχή απόκρουση τριών τουρκικών επιθέσεων κατά της Σάμου το 1821, 1824 και 1826. Όταν επιβλήθηκε το ηγεμονικό καθεστώς το 1834, αναγκάστηκε να μεταναστεύσει με άλλους Σαμιώτες στην Χαλκίδα. Το ελληνικό κράτος του απένειμε τον βαθμό του συνταγματάρχη. Πέθανε το 1850 στην Αθήνα.

Επιμέλεια κειμένου: Χ.Ν. Λάνδρος, Φιλόλογος, ΓΑΚ Σάμου
Το κείμενο παρατίθεται τον Σεπτέμβριο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφία, του Δήμου Βαθέος

Ιστοσελίδα Δήμου Βαθέος
• http://www.vathi.gr/prosop/logothetis.html (1 φωτ.)

Κλεάνθης Γεώργιος

1801 - 1839
  O εθνικός ποιητής της αγωνιζόμενης Σάμου, ο πιο μεγαλόπνευστος πατριώτης και βάρδος του Εικοσιένα σε πανελλήνια κλίμακα, ύστερα από το Σολωμό και τον Κάλβο, αναδείχθηκε πραγματικός ποιητικός γενάρχης της Νεοσαμιακής γραμματείας. Αφού τελείωσε την Πορφυριάδα Σχολή στο Καρλόβασι ο Κλεάνθης, διψώντας για μάθηση πήγε κοντά στο θείο του Λυκούργο Λογοθέτη στη Σμύρνη και συμπλήρωσε τις σπουδές του στην Ευαγγελική Σχολή. Αργότερα μυηθήκε στη Φιλική Εταιρεία και πήρε το επώνυμο Κλεάνθης.
  Όταν ξέσπασε η Ελληνική επανάσταση, ο Κλεάνθης ήρθε με το θείο του στη Σάμο και μαζί του σαν στρατιώτης και σαν γραμματέας αγωνίστηκε, κρατώντας απ' το ένα χέρι το σπαθί του πρόμαχου της πατρίδας και αγωνιστή της ελευθερίας και από το άλλο τη βάρβιτο της ποίησης και της μουσικής, με την οποία εξυμνούσε και τραγουδούσε τα υπερθαυμάσια κατορθώματα του Σαμιακού λαού σαν πνευματικός του ηγέτης και βάρδος των αγώνων του. Παντρεύτηκε την ωραιότατη σαμιώτισσα της εποχής Κλεοπάτρα ή Πάτρα, όπως την έλεγε ο ίδιος, κόρη του χιλίαρχου της Σάμου καπετάν Σταμάτη Γεωργιάδη.
  Κατά την μετανάστευση των Σαμίων στην Εύβοια έφυγε κι ο Κλεάνθης με τη γυναίκα του. Από τις κακουχίες όμως η Κλεοπάτρα αρρώστησε και πέθανε από πρόωρο τοκετό το 1834 στην Κάρυστο. Ο άτυχος σύζυγος βυθίστηκε τότε σε βαρύ πένθος. Ύστερα από το θάνατο της γυναίκας του ο άμοιρος ποιητής περνούσε τις ημέρες του μέσα στον πόνο και τη συλλογή. Στα 1835 έφυγε από την Κάρυστο κι εγκαταστάθηκε ως έφορος κοντά στους συνοικισμένους στη Χαλκίδα συμπατριώτες του, αλλά δεν μπόρεσε να βαστάξει το πένθος της αξέχαστης Πάτρας του και στις 9 του Σεπτέμβρη 1839 πέθανε από μαρασμό, πριν συμπληρώσει ακόμα τα σαράντα χρόνια της πολυτάραχης ζωής του.
ΠΗΓΗ: Γιώργου Βαλέτα, Η πνευματική Σάμος Β. Περιοδικό Σαμιακή Επιθεώρηση Αρ. Τεύχους 24, Ιούλιος 1979

Το κείμενο παρατίθεται τον Φεβρουάριο 2004 από την ακόλουθη ιστοσελίδα της Νομαρχίας Σάμου

• http://www.samos.gr/karlovassi/sites/Kleanthis.htm...

Πορφύριος Ζαμπέτης

1701 - 1781
  Ο καθιδρυτής της Σαμιακής Παιδείας Πορφύριος Ζαμπέτης (1701-1781), επίσκοπος Τυρολόης, στάθηκε μιά από τις μεγαλύτερες μορφές του Αιγαιοπελαγίτικου διαφωτισμού, ισάξιος του ιδρυτή της Ακαδημίας Κυδωνιών Ιωάννη Οικονόμου. Από φτωχόπαιδο κατόρθωσε να σπουδάσει στην Πάτμο και στη Μεγάλη του Γένους Σχολή, να χειροτονηθεί διάκονος και να γίνει γραμματικός και πρωτοσύγκελλος του Μητροπολίτη Κυζίκου και ύστερα επίσκοπος Τυρολόης της Θράκης, στην οποία έδρασε και σαν κληρικός και σαν δάσκαλος τριάντα ολόκληρα χρόνια. Με τη διαθήκη του άφησε εντολή όλη η περιουσία του να διατεθεί για την ίδρυση Ελληνικής Σχολής στον τόπο του, το Καρλόβασι, η οποία έγινε ο φάρος και το λίκνο στο οποίο γαλουχήθηκαν όλοι οι μεγάλοι Σαμιώτες επαναστάτες του 1821.
ΠΗΓΗ: Γιώργου Βαλέτα, Η πνευματική Σάμος Β. Περιοδικό Σαμιακή Επιθεώρηση Αρ. Τεύχους 24, Ιούλιος 1979

Το κείμενο παρατίθεται τον Φεβρουάριο 2004 από την ακόλουθη ιστοσελίδα της Νομαρχίας Σάμου

• http://www.samos.gr/karlovassi/sites/Zampetis.htm