Εμφανίζονται 3 τίτλοι με αναζήτηση: Ιστορία στην ευρύτερη περιοχή: "ΛΕΒΙΔΙ Κωμόπολη ΜΑΝΤΙΝΕΙΑ" .
ΟΡΧΟΜΕΝΟΣ (Αρχαία πόλη) ΛΕΒΙΔΙ
Προϊστορική Περίοδος
Η πόλη των Μινυών
Εστία μύθου, ιστορίας και πολιτισμού υπήρξε ο Ορχομενός. Τυλιγμένος
με τους ωραιότερους μύθους και πολύχρυσος, όπως και οι Μυκήνες,
διέγραψε φωτεινή τροχιά στα προϊστορικά και τα πρώτα ιστορικά χρόνια της Ελλάδας,
που μαρτυρούν και επιβεβαιώνουν όχι μόνο τα αρχαία κείμενα, αλλά και τα αρχαιολογικά
ευρήματα.
Χτισμένος αρχικά στην πεδιάδα στο βορειοδυτικό άκρο της Κωπαίδας,
μεταφέρθηκε αργότερα, για τον κίνδυνο από πλημμύρες, στα ριζά και στα πλάγια του
Υφάντειου λόφου, όπως ονομάζεται η ανατολική άκρη του βουνού Ακόντιο.
Από τη νεολιθική εποχή και την εποχή του χαλκού, πολύ πριν δηλαδή από τον Τρωϊκό
πόλεμο, αποτελούσε μια από τις πλουσιότερες, πολυανθρωπότερες και ισχυρότερες
πόλεις της Ελλάδας χάρη στην "πολύνερη και εύφορη" γη της, στην καλή
της οχύρωση και στη γεωγραφική της θέση. Βρισκόταν πάνω στο δρόμο της Κρίσας,
των Δελφών και
της Αυλίδας, απ'
όπου διεξαγόταν τότε, το διαμετακομιστικό εμπόριο της κεντρικής Ελλάδας, γι' αυτό
και εξελίχτηκε σε πόλη πολιτισμού, πλούτου και χλιδής.
Στην πόλη του Ορχομενού υπήρχαν ναοί των Τριών Χαρίτων, του Διονύσου,
του Δία, του Ηρακλή, του Απόλλωνα, του Ασκληπιού και της Αφροδίτης της Αργυννίδος.
Εκτός από τον θολωτό τάφο του Μινύα, έδειχναν επίσης με καμάρι οι Ορχομένιοι τους
τάφους του Ησίοδου, του Ακταίωνα και του Ασκάλαφου και Ιάλμενου (αρχηγοί των Ορχομενίων
στον Τρωϊκό πόλεμο).
Η "αυτοκρατορία" του προϊστορικού Ορχομενού.
Το προϊστορικό κράτος του Ορχομενού, με πρωτεύουσα την ομώνυμη πόλη,
κατείχε αρχικά τις γειτονικές του πόλεις:
Τεγύρα,
Ασπληδόνα, Αλμωνες,
Ύηττο, Κύρτωνες,
Κορσεία, Αλές
και Λάρυμνα αλλά
κατά καιρούς κυριάρχησε και στη Χαιρώνεια,
τη Λιβαδειά, την Κορώνεια,
την Αλίαρτο, τη
Θήβα και σ' όλη
τη Βοιωτία κι ακόμα μέχρι τα νοτιοανατολικά της Θεσσαλίας με κέντρο εκεί την Ιωλκό.
Η κυριαρχία του Ορχομενού απλώθηκε και στα νοτιοδυτικά της Πελοποννήσου όπου,
κατά τον Παυσανία, ο βασιλιάς της Πύλου
Νηλεύς πήρε γυναίκα την Ορχομένια Χλώρι, κόρη του Αμφίονος του Ιασίου, μητέρα
του Νέστορα του ξακουστού για τη σύνεση και την ευγλωττία του, ήρωα του Τρωϊκού
πολέμου. Από τα αρχεία των Χετταίων, ενός λαού που κυριάρχησε στην Ασία για τρεις
αιώνες, και τα οποία βρέθηκαν στις ανασκαφές του 1906-1912 στο Βογάζ-Κιόϊ της
Καπαδοκίας από γερμανική αρχαιολογική αποστολή, επιβεβαιώθηκε το ότι:
ο Ορχομενός είχε γεμίσει με αποικίες τα νότια παράλια του Αιγαίου και της Μ. Ασίας
από τον 14ο π.Χ. αιώνα.
Η μεγαλύτερη προϊστορική ναυτική δύναμη.
Πιστεύεται ότι ο Ορχομενός υπήρξε η μεγαλύτερη ναυτική δύναμη της
κεντρικής Ελλάδας από το 2000 π.Χ. μέχρι το 1200 π.Χ. με απόγειο της ακμής του
στα 1400 π.Χ., και ότι αυτός υπήρξε ο ιδρυτής της πιο αρχαίας ναυτικής συμπολιτείας
της Καλαβρίας (του
Πόρου) στην οποία συμμετείχαν η Επίδαυρος,
η Ερμιόνη, η Αίγινα,
η Αθήνα, οι Πρασιές,
η Ναυπλία και
η Καλαβρία.
Η συμμετοχή του Ορχομενού σ' αυτή τη ναυτική συμπολιτεία βεβαιώνει
ότι η ακτινοβολία του έφτανε κι ως τον Ελλήσποντο και τη Μαύρη Θάλασσα, κι αυτό
γιατί οι μύθοι του Φρίξου και της Έλλης όπως και της Αργοναυτικής εκστρατείας
αποτελούν απόηχο των "αναμφισβήτητων ναυτικών επιχειρήσεων των Μινυών του
Ορχομενού" κατά τον ιστορικό μας Παπαρρηγόπουλο.
Ο χαρακτήρας του Μινυακού πολιτισμού.
Από την άποψη πολιτισμού ο χαρακτήρας του Μινυακού πολιτισμού θεωρείται
κρητομυκηναϊκός και ένας από τους πιο πρωτοποριακούς της Ευρώπης. Εκτός από τη
συγγένεια των ονομάτων (Μινύας - Μίνωας) αρχαιολογικά ευρήματα μαρτυρούν στενή
συνάφεια Ορχομενού και Κνωσσού.
Βρέθηκαν και στον Ορχομενό συμβολικές κεφαλές και γλυπτές παραστάσεις ταύρων όπως
στην Κνωσσό. Η είσοδος του θολωτού τάφου του Μινύα εξάλλου παρουσιάζει πολλές
ομοιότητες με την πύλη των Λεόντων των Μυκηνών.
Ομηρική Περίοδος
Στα χρόνια του Τρωϊκού πολέμου (1194 -1184 π.Χ. κατά τον Ερατοσθένη),
ο Ορχομενός δεν είχε την παλιά του δόξα αλλά διατηρούσε την ναυτική του δύναμη.
Ο Όμηρος στον "Νηών κατάλογον" αρχίζει από τη Βοιωτία θέλοντας να δώσει
εξέχουσα θέση στους θαρραλέους και τολμηρούς Βοιωτούς θαλασσοπόρους. Κι ενώ όλες
οι υπόλοιπες 33 πόλεις της Βοιωτίας πήραν μέρος με 50 καράβια, ο Ορχομενός μόνος
του ξεκίνησε με 30 καράβια.
"Εκείνοι πάλι που κατοικούσαν στην Ασπληδόνα και στον Ορχομενό των Μινυών,
είχαν αρχηγούς τον Ασκάλαφο και τον Ιάλμενο...
Δικά τους λοιπόν τριάντα βαθουλωτά καράβια είχαν παραταχθεί".
Οι Ασκάλαφος και Ιάλμενος βασιλιάδες του Ορχομενού ήταν, κατά τον
Όμηρο, γιοί του Αρη που γέννησε η παρθένα Αστυόχη στο παλάτι του Ακτορα, του γιού
του Αζέα. Οι Ορχομένιοι αρχηγοί δεν γύρισαν από τον πόλεμο. Έπεσαν ηρωϊκά μαχόμενοι,
ο δε Ασκάλαφος σκοτώθηκε από τον Διήφοβο.
Μπορεί ο Ορχομενός κατά τα χρόνια του Τρωϊκού πολέμου να μην είχε την παλιά
του δόξα, αλλά εξακολουθούσε να είναι πλούσιος και ισχυρός. Είναι χαρακτηριστικό
το ότι ο Όμηρος τον συγκρίνει με τις Μυκήνες και τις Θήβες
της Αιγύπτου.
Όταν ο Αχιλλέας λογομάχησε με τον Αγαμέμνονα για την Βρησηίδα και ο τελευταίος
έστειλε δώρα για να τον εξευμενίσει, ο Αχιλλέας απαντάει:
"ούτε όσα πλούτη πηγαίνουν στον Ορχομενό,
ούτε όσα στις Θήβες της Αιγύπτου,
...κι αν μού δινε δεν θα μαλάκωνε την καρδιά μου".
Και μετά την άλωση της Τροίας ο Ορχομενός διατήρησε την ναυτική του
δύναμη. Εξακολούθησε να συμμετέχει στην αμφικτιονία της Καλαβρίας και να εμπορεύεται
με τους Αιγαίους, τους Κρήτες και τους Χετταίους.
Ιστορική περίοδος
Η εγκατάσταση των Αρναίων Βοιωτών
Μετά την εγκατάσταση στη Βοιωτία των Αρναίων Βοιωτών από τη Θεσσαλία,
και την φυγή των περισσοτέρων ευγενών από τον Ορχομενό, αρχίζει η σταδιακή εξασθένισή
του.
Οι Βοιωτοί καταλαμβάνουν και τη Θήβα, και στα 1100 π.Χ. προσπαθούν
να υποτάξουν και την Αττική. Ηττώνται όμως στην Πάνακτο και στο εξής η κυριαρχία
τους περιορίζεται από τη Χαιρώνεια μέχρι τον Ωρωπό,
και από τον Ευβοϊκό κόλπο μέχρι τον Κιθαιρώνα.
Η κυριαρχία των Αρναίων Βοιωτών παγιώνεται και ανακηρύσσουν τη Θήβα πρωτεύουσα.
Αργότερα ολόκληρη η Βοιωτία εντάσσεται στο "Κοινό των Βοιωτών" και αποτελεί
κράτος ισχυρότατο. Οι πόλεις περιστειχίζονται και οργανώνουν ισχυρό στρατό. Ο
θεσμός της βασιλείας καταργείται και δημιουργούνται αυτόνομες πόλεις με αριστοκρατικό
πολίτευμα. Οι πόλεις συνδέονται μεταξύ τους με τη Βοιωτική Ομοσπονδία, όπου βέβαια
αρχηγός είναι η Θήβα.
Ο Ορχομενός στο "Κοινό των Βοιωτών"
Την τύχη αυτή ολόκληρης της Βοιωτίας ακολουθεί και ο Ορχομενός που
δεν ονομάζεται πλεόν Μινύειος αλλά Βοιώτιος. Είναι η δεύτερη, μετά τη Θήβα πόλη
στο Κοινό των Βοιωτών, όπου συμμετέχει με 2 Βοιωτάρχες και 120 αντιπροσώπους μέχρι
το 510 π.Χ. Ανήκει στις Μεγάλες και Ελεύθερες πόλεις, έχει τη δική του Βουλή και
έχει στη δικαιοδοσία του τη Χαιρώνεια, την Ασπληδόνα, τους Όλμωνες, τον Υηττό,
την Τεγύρα και τους Κύρτωνες. Σ' αυτό το χρονικό διάστημα ο Ορχομενός συμμετέχει
και στη ναυτική αμφικτυονία της Καλαβρίας (Πόρου) μαζί με άλλες 7 ναυτικές και
εμπορικές πόλεις. Αλλο ένα σημάδι ακμής και προσπορισμού πλούτου.
Ο Θάνατος του Ησίοδου
Γύρω στο 750 π.Χ., όταν πέθανε ο Ησίοδος, ο Ορχομενός ερημώνεται από
μεγάλη επιδημία. Κατά τον χρησμό της Πυθίας η επιδημία θα σταματήσει εάν μεταφερθούν
τα οστά του Ησίοδου στον Ορχομενό. Αναζητούν λοιπόν και βρίσκουν τον τάφο του
στην Ασκρη (κατ'
άλλη εκδοχή στη Ναυπακτία), μεταφέρουν τα οστά και τα θάβουν κοντά στον τάφο του
Μινύα που βρισκόταν στο κέντρο της αγοράς του Ορχομενού. Έτσι οι Ορχομένιοι με
καμάρι δείχνουν, μέχρι και τα χρόνια του Παυσανία, τον τάφο του μεγάλου ποιητή.
Κατά τον Παυσανία στον τάφο του Ησίοδου ήταν γραμμένοι στίχοι του Ορχομένιου ποιητή
Χερσία.
"Πατρίδα του Ησίοδου ήταν η Ασκρη με τα πολλά σπαρτά, αλλά σαν
πέθανε τα κόκκαλά του δέχτηκε η γη των εξαίρετων καβαλάρηδων Μινυών. Η δόξα του
στην Ελλάδα θα είναι μεγάλη, σαν γίνει κριτήριο για τους ανθρώπους η σοφία".
Το περιστατικό αυτό δείχνει επίσης την αγάπη και εκτίμηση των Ορχομενίων
για τη μουσική και την ποίηση, κάτι που δεν είναι καινούριο στον Ορχομενό αφού
χρονολογείται από τους προϊστορικούς ακόμα χρόνους.
Εξακόσια χρόνια ειρήνης και ακμής
Έτσι ο Ορχομενός ζει ήσυχα και ειρηνικά για μεγάλο χρονικό διάστημα,
εμπνέοντας σεβασμό στους φίλους του και φόβο σε όσους εποφθαλμιούν την πλούσια
γη του. Οι Ορχομένιοι, φορείς ανώτερου και πανάρχαιου πολιτισμού, κατορθώνουν
και επιβάλλονται στους κατακτητές τους σε ό,τι αφορά θρησκευτικά ζητήματα και
πετυχαίνουν την ελεύθερη αναγνώριση της λειτουργίας των μαντείων και της θρησκείας
των Μινυών. Η καλλιέργεια της γόνιμης πεδιάδας φέρνει στον Ορχομενό πλούτο και
αυτή η ευημερία προτρέπει σε αναζήτηση νέων ηθικών και υλικών απολαύσεων.
Τα εκλεκτά άλογα των ιπποφορβείων του Ορχομενού τον κάνουν πρωταγωνιστή
των ιπποδρομιών και αρματοδρομιών τόσο σε τοπικούς όσο και σε Πανελλήνιους αγώνες.
Τα επίθετα που συνοδεύουν τον Ορχομενό στην μακραίωνη ιστορία του, είναι "πλύξιππος"
(κατά τον Ορχομένιο ποιητή Χερσία) και "καλλίπωλος" (κατά τον Πίνδαρο
στον ύμνο που έγραψε για τον Ορχομένιο Ολυμπιονίκη Ασώπιχο). Είναι χαρακτηριστικό
το ότι ο Ορχομενός είχε πάντοτε ολιγαρχικό πολίτευμα, ιδίωμα των πόλεων που στήριζαν
τη δύναμή τους στο ιππικό, κατά τον Αριστοτέλη.
Σε όλη αυτή λοιπόν τη μακρά διάρκεια ο αρχαίος πολιτισμός εξακολουθεί
να ακμάζει στον Ορχομενό. Η συστηματική καλλιέργεια του Βοιωτικού κάμπου, η γεωργία,
η κτηνοτροφία αλλά και το εμπόριο (κυρίως ναυτικό) είναι πηγές πλούτου και άνθησης
για τον Ορχομενό. Τα ψάρια και κυρίως τα ξακουστά χέλια από τη λίμνη Κωπαίδα και
τους ποταμούς Μέλανα και Κηφισσό εξάγονται σε μεγάλες ποσότητες. Εξάγονται επίσης
βόδια στην αγορά των Αθηνών, ενώ και το κυνήγι είναι άφθονο στην περιοχή του Ορχομενού.
Έχουν έτσι οι Ορχομένιοι την οικονομική δυνατότητα να προσλαμβάνουν
στα σπίτια τους παιδαγωγούς για να διδάσκουν στα παιδιά τους γραφή, ανάγνωση και
μουσική. Υπάρχουν επίσης γυμναστήρια όπου διδάσκονται κυρίως στρατιωτικά γυμνάσματα.
Οι τέχνες βρίσκονται σε άνθηση, μετά τον 8ο π.Χ. αιώνα κυρίως, και ιδιαίτερα η
αγγειοπλαστική.
Όλα αυτά έχουν σαν αποτέλεσμα οι κατακτητές από τη Θεσσαλία που εγκαταστάθηκαν
στον Ορχομενό, να αποβάλουν τα πρωτόγονα ένστικτά τους και να αφομοιώσουν τα ήθη
και έθιμα και κυρίως τη νοοτροπία των παλαιών κατοίκων, των Μινυών και Αθαμαντίδων.
Οι άσπονδοι "φίλοι"
Η ανάπτυξη όμως αυτή του Ορχομενού επιφέρει το φθόνο των γειτόνων
του. Η Θήβα αρχηγεύει μεν της Βοιωτίας αλλά υποβλέπει τη χλιδή και τον πολιτισμό
των Ορχομενίων. Έτσι στους ιστορικούς χρόνους που ακολουθούν μετά το 510 π.Χ.,
αρκετές φορές προβαίνει σε φοβερές αγριότητες κατά της πόλης του Ορχομενού και
των κατοίκων της. Αυτό βέβαια δεν είναι πρωτόγνωρο. Η αντιπαλότητα αυτή διαρκεί
από την ηρωϊκή ακόμα εποχή που οι Θηβαίοι, μετά από δική τους πάλι πρόκληση, ήταν
υποτελείς και πλήρωναν φόρο στον Ορχομενό.
Διοικητική Οργάνωση
Για τη διοικητική οργάνωση του Ορχομενού σώζονται έμμεσες πληροφορίες
αφού χάθηκε το έργο του Αριστοτέλη "Ορχομενίων Πολιτεία". Την εξουσία
στον Ορχομενό είχαν ο επώνυμος άρχοντας, οι πολέμαρχοι, οι γραμματείς, οι ταμίες,
οι κατόπτες, οι ιεράρχες, ο σύνδικος κ.α. Από επιγραφές που βρέθηκαν γνωρίζουμε
ότι κατά τον 5ο π.Χ. αιώνα είχαν επικρατήσει ολιγαρχικοί και είχαν σχηματιστεί
τέσσερις βουλές. Κατά τους Ελληνιστικούς χρόνους κυριαρχούσε ο "δάμος".
Για τη νεότερη Ιστορία του Ορχομενού βλέπε Ορχομενός,
πόλη
Το κείμενο παρατίθεται τον Μάιο 2005 από την ακόλουθη ιστοσελίδα του Δήμου Ορχομενού
The Hellenes who awaited the Persians in that place were these: three hundred Spartan armed men; one thousand from Tegea and Mantinea, half from each place; one hundred and twenty from Orchomenus in Arcadia and one thousand from the rest of Arcadia; that many Arcadians, four hundred from Corinth, two hundred from Phlius, and eighty Mycenaeans. These were the Peloponnesians present; from Boeotia there were seven hundred Thespians and four hundred Thebans
. . . Next to these were six hundred Arcadians from Orchomenus, and after them three thousand men of Sicyon.
Λάβετε το καθημερινό newsletter με τα πιο σημαντικά νέα της τουριστικής βιομηχανίας.
Εγγραφείτε τώρα!
