Πληροφορίες τοπωνυμίου

Ορεσθάσιοι και Φιγαλείς

ΟΡΕΣΘΕΙΟΝ (Αρχαία πόλη) ΒΑΛΤΕΤΣΙ
Κατά την επίθεσή τους κατά της Αρκαδίας οι Λακεδαιμόνιοι εισέβαλαν στη Φιγαλεία, νίκησαν τους κατοίκους της σε μάχη και άρχισαν πολιορκία. Οταν το τείχος κινδύνευε να κυριευτεί οι Φιγαλείς, οι οποίοι είτε απέδρασαν είτε έφυγαν υπόσπονδοι στους Λακεδαιμόνιους, ζήτησαν χρησμό στους Δελφούς για την απελευθέρωση της πόλης τους. Ο χρησμός που τους δόθηκε όριζε ότι η Φιγαλεία θα ελευθερωνόταν μόνο αν πολεμούσαν και σκοτώνονταν εκατό διαλεχτοί Ορεσθάσιοι. Η βεβαιότητα του θανάτου δεν πτόησε τους Ορεσθάσιους, οι οποίοι πολέμησαν με ενθουσιασμό εναντίων των Λακεδαιμονίων και πράγματι σκοτώθηκαν όλοι, έτσι όμως εκπληρώθηκε ο χρησμός και ελευθερώθηκε η Φιγαλεία (Παυσ. 8,39,3-5).

Perseus: Pausanias, Description of Greece, Arcadia
• http://www.perseus.tufts.edu/cgi-bin/ptext?lookup=...

ΑΘΗΝΑΙΟΝ (Αρχαία πόλη) ΒΑΛΤΕΤΣΙ
Το 227 π.Χ. κατέλαβε τον οικισμό ο Κλεομένης της Σπάρτης, ενέργεια που έγινε αφορμή για τον Κλεομενικό πόλεμο. Το 223 π.Χ. επεστράφη στους Μεγαλοπολίτες από τον Αντίγονο Δώσωνα που κατέλαβε τον οικισμό.

Η μάχη στο Βαλτέτσι, 24 Απριλίου & 12 Μαϊου 1821

ΒΑΛΤΕΤΣΙ (Χωριό) ΑΡΚΑΔΙΑ
  Αποφασιστικής σημασίας για την έκβαση της πολιορκίας της Τριπολιτσάς στάθηκε η μάχη του Βαλτετσίου (24 Απριλίου και 12-13 Μαΐου 1821) εναντίον των τουρκικών δυνάμεων που υπεράσπιζαν την Τρίπολη. Ο Μουσταφά Μπέης επικεφαλής ισχυρής τουρκικής δύναμης κατέβηκε από την Ηπειρο για να καταπνίξει το επαναστατικό κίνημα και να ενισχύσει την πολιορκημένη πόλη. Κατά την κάθοδό του προς την Τριπολιτσά σάρωσε όποια επαναστατική εστία βρήκε στο δρόμο του, πυρπόλησε τη Βοστίτσα, έλυσε την πολιορκία του Αργους και της Ακροκορίνθου και τελικά μπήκε στην πολιορκημένη πόλη στις 6 Μαΐου του 1821. Ο Κολοκοτρώνης επέτρεψε στον Μουσταφά να περάσει δίχως μάχη γιατί προτίμησε να έχει τους Τούρκους συγκεντρωμένους μέσα στην πόλη.
  Με σκοπό να περισφύξει τον κλοιό γύρω από την πολιορκούμενη πόλη ο Θ. Κολοκοτρώνης ίδρυσε στις 16 Απριλίου του 1821 στρατόπεδο στο Βαλτέτσι, αντιλαμβανόμενος τη στρατηγική σημασία της περιοχής, Εκεί συγκεντρώθηκαν οι περισσότερες οργανωμένες επαναστατικές δυνάμεις της Πελοποννήσου, υπό τους Θ. Κολοκοτρώνη, Κυρ. και Ηλ. Μαυρομιχάλη, Αναγνωσταρά, Κεφάλα, Μούρτζινο, Γιατράκο, Νικηταρά και άλλους οπλαρχηγούς. Για την άμυνα του στρατοπέδου φτιάχτηκαν και οργανώθηκαν ταμπούρια στους γύρω λόφους και εγκαταστάθηκε φρουρά.
  Στις 24 Απριλίου ο Μουσταφά Μπέης επικεφαλής ισχυρού σώματος 4000 ανδρών επέδραμε στο Βαλτέτσι, στοχεύοντας να εξουδετερώσει το στρατόπεδο και να αιφνιδιάσει τους συγκεντρωμένους αγωνιστές. Οι λίγοι υπερασπιστές του στρατοπέδου, αμύνθηκαν ηρωϊκά. Οι Τούρκοι όμως κυρίευσαν το χωριό, επιτυγχάνοντας τη μερική διάλυση του στρατοπέδου, και μάλιστα κυρίευσαν μερικά ζώα του εφοδιασμού όπως και προμήθειες του ελληνικού σώματος. Ενώ η μάχη συνεχιζόταν στη βόρεια πλευρά του χωριού, όπου ο Κυρ. Μαυρομιχάλης είχε έλθει σε δύσκολη θέση, κατέφθασε ο Πλαπούτας με ισχυρό σώμα και χτύπησε τους Τούρκους από τα νώτα, με αποτέλεσμα αυτοί να τραπούν σε άτακτη φυγή. Στη συνέχεια ο Κολοκοτρώνης κυνήγησε τα τουρκικά σώματα μέχρι τη Μάκρη.
  Αμέσως το στρατόπεδο ανασυγκροτήθηκε γρήγορα κάτω από την άμεση επίβλεψη του Θ. Κολοκοτρώνη, ο οποίος ενίσχυσε και οργάνωσε τις σκοπιές, την επιμελητεία και τα ταμπούρια και τοποθέτησε φρουρά 1000 ανδρών με επικεφαλής τον Κυρ. Μαυρομιχάλη. Στη συνέχεια κατέφθασαν στο Βαλτέτσι προς ενίσχυση και άλλα ελληνικά σώματα από τις γύρω περιοχές.
  Στις 24 Απριλίου ο Κεχαγιάμπεης επικεφαλής ισχυρότατης δύναμης 10.000 Τουρκαλβανών αποφάσισε να ξαναχτυπήσει τους Ελληνες στο Βαλτέτσι. Χώρισε τις δυνάμεις του σε πέντε τμήματα. Τρία από αυτά ξεκίνησαν από Τρίπολη, Καλογεροβούνι (στη θέση Καλογερικό) και τις Αραχαμίτες, ένα έμεινε σαν εφεδρεία στο Φραγκόβρυσο για να αποτρέψει τυχόν ενισχύσεις που θα κατέφθαναν από το στρατόπεδο των Βερβαίνων και μια οπισθοφυλακή εφοδιασμένη με κανόνια που εκινείτο αργά προς την περιοχή του Βαλτετσίου. Οι Τούρκοι επιτέθηκαν στο στρατόπεδο από δύο κατευθύνσεις αλλά οι ελληνικές δυνάμεις αντιστάθηκαν ηρωικά από τα ταμπούρια. Κάποια στιγμή κατέφθασε ο Κολοκοτρώνης από το Χρυσοβίτσι με 700 άνδρες και πλαγιοκόπησε με επιτυχία τους Τούρκους. Μάλιστα, αψηφώντας ο ίδιος τον κίνδυνο, κατάφερε να σπάσει το κλοιό και να εισέλθει στο στρατόπεδο για να εμψυχώσει τους υπερασπιστές. Στη συνέχεια κατέφθασε και ο Πλαπούτας με 800 άνδρες, ο οποίος από παραπειστική κίνηση των Τούρκων είχε κατευθυνθεί προς το Λεβίδι αλλά ειδοποιήθηκε έγκαιρα.
  Η μάχη αυτή κράτησε 23 ώρες, οπότε οι Τούρκοι αποφάσισαν να υποχωρήσουν όταν πληροφορήθηκαν ότι καταφθάνουν ελληνικές δυνάμεις από το στρατόπεδο των Βερβαίνων. Αυτό όμως το αντελήφθηκε ο Κολοκοτρώνης και διέταξε γενική αντεπίθεση. Με την επίθεση των Ελλήνων μαχητών, η αρχική υποχώρηση των τουρκικών δυνάμεων μετατράπηκε σε άτακτη φυγή. Οι Τούρκοι κυνηγημένοι από τους Ελληνες κατευθύνθηκαν προς την Τρίπολη, κατηφορίζοντας πανικόβλητοι την χαράδρα, πολλοί πετώντας τα όπλα τους για να καθυστερήσουν τους Ελληνες και για να επιταχύνουν τη φυγή τους.
  Μετά από 23 ώρες μάχης η νίκη των Ελλήνων ήταν περιφανής. Οι Τούρκοι υπέστησαν βαρύτατες απώλειες, 600 νεκροούς και πολλούς τραυματίες. Οι Ελληνες είχαν ελάχιστες - μόλις 7 νεκροί και λίγοι τραυματίες - ενώ κυρίευσαν πολλά όπλα και πολεμοφόδια που άφησαν οι Τούρκοι κατά τη φυγή τους. Η μάχη αυτή σε συνδυασμό με τις άλλες νικηφόρες μάχες πού δόθηκαν στην περιοχή (Γράνας, Βερβαίνων, Δολιανών και Λεβιδίου), δυνάμωσε το ηθικό των επαναστατών και έμελε να προετοιμάσει την άλωση της Τρίπολης αφού ανάγκασε τους Τούρκους να μην ξαναβγούν από την πολιορκούμενη πόλη.

Το κείμενο παρατίθεται τον Μάρτιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφίες, του ARCADIA website, του Πανεπιστημίου Πατρών

Ιστοσελίδα του Arcadia website
• http://arcadia.ceid.upatras.gr/arkadia/arcadia-his... (2 φωτ.)

Μάχη στο Βαλτέτσι

• http://www.mani.org.gr/istor/kostakou/valtetsi/val...