Εμφανίζονται 10 τίτλοι με αναζήτηση: Ιστορία στην ευρύτερη περιοχή: "ΣΥΡΟΣ Νησί ΚΥΚΛΑΔΕΣ" .
ΠΟΣΕΙΔΩΝΙΑ (Χωριό) ΣΥΡΟΣ
Ο Όμηρος αναφέρει ότι υπήρχαν στη Σύρο
δύο πόλεις. Η μια απ' αυτές εντοπίζεται στις περιοχές Ποσειδωνία- Φοίνικα.
Ήταν η αρχαιότερη και καταστράφηκε νωρίς. Λέγεται μάλιστα ότι ήταν αποικία των
Φοινίκων. Τη θέση της προσδιορίζουν λίγα λείψανα κτισμάτων, τάφων και αρχαίων
αντικειμένων που βρέθηκαν κατά καιρούς στην ευρύτερη περιοχή της Χαλέπας καθώς
και η νεκρούπολη των προϊστορικών χρόνων. Πρόκειται για το λόφο όπου σήμερα βρίσκεται
ο Ναός του Αγίου Πέτρου των Καθολικών, ο οποίος λέγεται ότι κτίστηκε το 1871 στα
ερείπια του παλιού ιερού, αφιερωμένου στο θεό της θάλασσας, τον Ποσειδώνα.
Από την περίοδο 3200 π.Χ., οικισμοί υπάρχουν στις θέσεις Κοσκινά και
Χονδρά στη Βάρη δίπλα στη θάλασσα. Εκεί βρέθηκαν άφθονα εργαλεία από οψιδιανό
φερμένο από τη Μήλο
καθώς και κεραμικά. Κατά τον Aron υπάρχει πιθανότατα εδώ ο κρίκος που συνδέει
την όψιμη κυκλαδική περίοδο με την πρώιμη του Χαλκού.
Πιθανολογείται ότι οι πρώτοι κάτοικοι ήταν Φοίνικες, όμως αργότερα
εκδιώχθηκαν από τους Ίωνες και στη δική τους λατρεία αποδίδεται η ύπαρξη του του
ιερού του Ποσειδώνα, προστάτη της θάλασσας. Επίσης θεωρείται πιθανό, ο οικισμός
των "Ποσειδείων" να είχε ως επίνειο τον οικισμό του Φοίνικα. Η εικασία αυτή επιβεβαιώνεται
ύστερα από τη διενέργεια υποβρύχιας αρχαιολογικής έρευνας από την κα Αγγελική
Σίμωσι, αρχαιολόγο εναλίων αρχαιοτήτων, στο θαλάσσιο χώρο του σημερινού λιμενίσκου
του Φοίνικα, κατά την οποία εντοπίστηκε λιμενικό έργο, καθώς και πολλές συστάδες
αγγείων που θεωρείται ότι ανήκουν στους ρωμαϊκούς χρόνους.
Η ζωή επιστρέφει πολύ αργότερα στο χώρο. Δειλά στην αρχή, με τους
ξωμάχους που παλεύουν από το ξημέρωμα με κόπο και πείσμα να καλλιεργήσουν τη βραχώδη
και άνυδρη συριανή γη. Τα λιγοστά κτίσματα που υπάρχουν είναι θεμωνιές (καλύβες),
σε απόμερα σημεία και μακριά από τα αδιάκριτα μάτια των πειρατών. Φτιαγμένες με
ξερολιθιά, χάνονται μες το πετρώδες τοπίο. Κάθε βράδυ ή το Σάββατο οι πιο θαρρετοί
επιστρέφουν κατάκοποι στις εστίες τους, "στο Κάστρο" (Aνω
Σύρος). Ο μεσαιωνικός αυτός οικισμός - ο μοναδικός οικισμός που υπήρχε στη
Σύρο αυτήν την εποχή και που αποτελείται από εξ ολοκλήρου σχεδόν καθολικό πληθυσμό
- χρησιμεύει με τη φυσική του οχύρωση και τις επτά πόρτες του σαν καταφύγιο για
τους λιγοστούς κατοίκους της εποχής.
Η Σπηλιά του Ρόζου με τα μυκηναϊκά ευρήματα μας δίνει τη συνέχεια
μαζί με τους θρύλους και τα μυθικά πέπλα που τη θέλουν κρυψώνα θησαυρών με φύλακα
μια Νεράιδα.
Από τον 3ο αιώνα μ.Χ. η ευημερία μεταβαίνει στις αγροτικές περιοχές.
Εκείνες που είχαν πιο εύφορο έδαφος είχαν περισσότερο πληθυσμό σε αντίθεση με
τις λιγότερο γόνιμες. Την Βυζαντινή ακολούθησε η Ενετική κυριαρχία κατά την οποία
η Σύρος υπαγόταν στο δουκάτο του Αιγαίου. Οι επιδρομές των πειρατών δεν σταμάτησαν
παρόλο που το νησί είχε την προστασία των Φράγκων και της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας.
Η διαρκώς αυξανόμενη κυριαρχία της Οθωμανικής Κυριαρχίας στο Αιγαίο, είχε ως κατάληξη
την κατάληψη της Σύρου το 1537 από τους Τούρκους. Η τουρκική διοίκηση στο νησί
περιοριζόταν πάντα στην είσπραξη φόρων, ενώ παράλληλα άρχισε να αναπτύσσεται η
αυτοδιοίκηση.
Η αρχαία Ποσειδωνία, τόπος λατρείας του Ποσειδώνα, ονομάστηκε κατά
την ενετική εποχή Ντελλαγκράτσια από τον μικρό ναό της Παναγίας της Χάριτος (Madonna
Della Grazia).
Μετά το 1823, όταν εξαλείφθηκε ο κίνδυνος των πειρατών που λυμαίνονταν
όλα τα νησιά του Αιγαίου,
η Ντελλαγκράτσια άρχισε να κατοικείται μόνιμα από τους βρακοφόρους κατοίκους της.
Το 1821, μετά την κήρυξη της Επανάστασης, το νησί προσέφερε προστασία στους επιζήσαντες
από τις καταστροφές της Κάσου,
της Χίου και των Ψαρών.
Οι νέοι κάτοικοι είναι στη συντριπτική πλειοψηφία ναυτικοί και έμποροι, που αρχικά
στεγάζονται σε πρόχειρα παραπήγματα. Σιγά - σιγά αναπτύσσεται γύρω από το λιμάνι
μια καινούργια πόλη, που το 1826 θα πάρει το όνομα «Ερμούπολη» μετά από δημοψήφισμα
των κατοίκων της. Η ίδρυση του Ελληνικού Κράτους συμπίπτει χρονικά με την ανάδειξη
της Ερμούπολης σε διεθνές κέντρο εμπορικών και άλλων συναλλαγών μεταξύ Δυτικής
Ευρώπης, Μεσογείου και Ανατολής.
Την περίοδο αυτή αναπτύχθηκε σημαντική ναυπηγική δραστηριότητα και
πολλά ιστιοφόρα κατασκευάσθηκαν στους Συριανούς ταρσανάδες. Η πρώτη ναυτιλιακή
εταιρεία δημιουργήθηκε στη Σύρο το 1856 με την ονομασία «Ελληνική Ατμοπλοΐα».
Οι πρώτες βιομηχανικές επιχειρήσεις στην Ελλάδα ιδρύθηκαν επίσης στη Σύρο: βυρσοδεψεία,
σιδηρουργεία, αλευροποιία, κλωστοϋφαντουργία.
Όμως καθώς φτάνουμε στο τέλος του 19ου αιώνα η οικονομία του νησιού
κλονιζόταν. Αιτία οι διεθνείς εξελίξεις στο ναυτιλιακό εμπόριο, αλλά και στη βιομηχανία.
Η περίοδος της Κατοχής και οι συνέπείες της, επέφεραν οριστική καθίζηση στην κοινωνική
και οικονομική ζωή της πόλης. Σε καμία περίπτωση όμως οι κάτοικοι δεν το έβαλαν
κάτω. Τα συντρίμμια από τους βομβαρδισμούς έγιναν και πάλι οικήματα και αυτά που
υπέστησαν ζημιές επισκευάσθηκαν. Παρά το γεγονός ότι η κοινωνική θέση του νησιού
έχει ριζικά αλλάξει τις τελευταίες δεκαετίες, η Σύρος κατόρθωσε να διατηρήσει
πολύ υψηλό βιοτικό επίπεδο. Αλλά και οι μνήμες αυτού του τόσο σημαντικού παρελθόντος
της, διατηρούνται έντονες, με αδιάψευστο μάρτυρα την ξεχωριστή αρχιτεκτονική φυσιογνωμία.
Το κείμενο παρατίθεται τον Οκτώβριο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα της Δήμου Ποσειδωνίας
ΣΥΡΟΣ (Νησί) ΚΥΚΛΑΔΕΣ
Περίπου 3.000 χρόνια π.Χ., στα νησιά των Κυκλάδων
αναπτύχθηκε ο Πρωτοκυκλαδικός πολιτισμός.
Το κλίμα των νησιών που ήταν αρκετά καλό, τα μέταλλα, καθώς και το
μάρμαρο που υπήρχε στη γη τους, βοήθησαν να αναπτυχθεί αυτός ο πολιτισμός που
είναι από τους αρχαιότερους στην Ελλάδα.
Οι Κυκλαδίτες έγιναν σπουδαίοι ναυτικοί και τεχνίτες. Ταξίδεψαν και ανέπτυξαν
εμπορικές σχέσεις με τις γύρω περιοχές.
Ο Πρωτοκυκλαδικός πολιτισμός χωρίζεται σε τρεις περιόδους. Σημαντικότερη
είναι η δεύτερη περίοδος που ονομάστηκε πολιτισμός Κέρος
- Σύρος (2800 - 2200 π.Χ.), και κατά την οποία αναπτύχθηκε περισσότερο η Σύρος.
Ο αρχαιολόγος Χρήστος Τσούντας πραγματοποίησε τις μεγαλύτερες ανασκαφές
στο νησί.
Ο σπουδαιότερος οικισμός της Σύρου αυτή την εποχή, ήταν ο οικισμός
στην περιοχή Χαλανδριανή
στο βόρειο μέρος του νησιού. Από τα ερείπια των κατοικιών, από τα τείχη που υπήρχαν
και τους πολλούς τάφους που ανακάλυψαν οι αρχαιολόγοι, συμπεραίνουμε πως ο οικισμός
αυτός ήταν πολύ σπουδαίος. Ήταν φτιαγμένος στην κορυφή του λόφου. Γύρω απ’
τον οικισμό υπήρχε τείχος με πύργους σε πολλά σημεία του.
Στη Χαλανδριανή,
οι ανασκαφές έφεραν στο φως πολλούς τάφους της εποχής του Πρωτοκυκλαδικού πολιτισμού.
Έχουν σχήμα κυκλικό ή ορθογώνιο, είναι χτισμένοι με μικρές πέτρες και είναι σκεπασμένοι
με μια πλάκα. Μαζί με το νεκρό τοποθετούσαν πολλά αντικείμενα της καθημερινής
του ζωής, όπως αγγεία, ειδώλια, περιδέραια, όπλα, εργαλεία κ.ά.
Ίχνη οικισμών βρέθηκαν και σε άλλες περιοχές της Σύρου, όπως στη θέση
"Αγία Θέκλα" στα Χρούσσα,
ή στα Χοντρά στη θέση "Κοσκινάς" κοντά στη Βάρη,
για τον οποίο εικάζεται ότι ίσως να ήταν ο αρχαιότερος οικισμός της Σύρου. Εκεί
βρέθηκαν διάφορα εργαλεία από οψιδιανό και κομμάτια αγγείων.
Οι Κυκλαδίτες ήταν σπουδαίοι τεχνίτες. Έφτιαχναν αγγεία, κοσμήματα
και διάφορα άλλα σκεύη. Όμως τα σπουδαιότερα δημιουργήματά τους ήταν τα μαρμάρινα
ειδώλια που βρέθηκαν σε πολλά νησιά των Κυκλάδων. Παρίσταναν κυρίως γυναίκες,
με τα πόδια ελαφρώς λυγισμένα, τα χέρια σταυρωμένα κάτω από το στήθος και κεφάλι
σε σχήμα λύρας.
´Αλλα χαρακτηριστικά αντικείμενα της εποχής αυτής είναι τα "τηγανόσχημα"
σκεύη με την εγχάρακτη διακόσμηση από σπείρες και απλοϊκά καράβια, για τα οποία
δε γνωρίζουμε ποια ήταν ακριβώς η χρησιμότητά τους. Ίσως τα χρησιμοποιούσαν για
θρησκευτικούς σκοπούς.
Το κείμενο παρατίθεται τον Μάιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφία, του ΞΕΝΙΟΣ ΔΙΑΣ website, του Πανεπιστημίου Πατρών
Οι γνώσεις μας για το νησί σ' αυτή την περίοδο είναι λίγες. Ξεχωρίζει
η αναφορά του Ομήρου στη "Συρίη", που σημαίνει "ευτυχισμένο νησί",
και που οι περισσότεροι ιστορικοί παραδέχονται ότι πρόκειται για τη Σύρο. Στην
Οδύσσεια, ραψωδία Ο, στίχοι 403-414, ο χοιροβοσκός του Οδυσσέα, Εύμαιος, αφηγείται
τις περιπέτειες της ζωής του, περιγράφοντας το νησί απ' όπου κατάγεται :
"Υπάρχει ένα νησί, αν το χεις ακουστά, που λέγεται Συρίη,
της Ορτυγίας άνωθεν, όπου οι τροπές του ήλιου.
Δεν έχει πολλούς κατοίκους αλλ' είναι καρποφόρο
Έχει βοσκές και πρόβατα, κρασιά και άφθονο σιτάρι.
Οι άνθρωποί της δεν γνωρίζουν πείνα
ούτε προσβάλλονται από στυγερή αρρώστια.
Όταν γεράσουν βρίσκουν θάνατο γλυκό
από τα βέλη του αργυρότοξου Απόλλωνα και της Αρτέμιδας.
Δυο στο νησί υπάρχουν πόλεις
που δίκαια τα αγαθά χωρίζουν.
Σ’ αυτές βασίλευε ο πατέρας μου ο Κτησίος,
ο γιος του Ορμένου που έμοιαζε στους αθανάτους."
Γύρω στον 8ο αιώνα π.Χ. έφτασαν στο νησί οι Φοίνικες έμποροι που κυριαρχούσαν
στις θάλασσες με τα πλοία τους. Σ’ αυτούς οφείλεται και η ονομασία του νησιού.
Το όνομα της Σύρου πιθανόν να προέρχεται από φοινικική ρίζα που σημαίνει "βραχώδης".
Κατά άλλους το όνομα του νησιού προέρχεται από τη φοινικική λέξη "Ουσύρα"
που σημαίνει "πλούσιος", ή από τη φοινικική λέξη "Ουσούρα" μπορεί να
μεταφραστεί και σαν "ευτυχής".
Αργότερα εγκαταστάθηκαν στη Σύρο, Ίωνες, με αρχηγό τον Ιππομέδοντα.
Τον 6ο αιώνα π.Χ., Σάμιοι, με αρχηγό τους τον Πολυκράτη, κατέλαβαν το νησί, με
τη βοήθεια ενός Συριανού, του Κιλλικώντα. Την ίδια περίοδο έζησε στο νησί ο μεγάλος
φιλόσοφος Φερεκύδης (γύρω στον 6ο αιώνα π.Χ.), δάσκαλος του Πυθαγόρα.
Ήταν ένας από τους πρώτους που δίδαξε την αθανασία της ψυχής. Το έργο
του φέρει τον τίτλο "Πεντέμυχος" ή "Θεογονία". Λέγεται πως
αυτός κατασκεύασε το πρώτο "ηλιοτρόπιο", το πρώτο ηλιακό ρολόι. Ζούσε
σε δύο σπήλαια του νησιού, σε ένα κατά τους καλοκαιρινούς μήνες στη θέση Ριχωπό
στην Απάνω Μεριά, και σε ένα κατά τους χειμερινούς στην περιοχή Αληθινή.
Πιθανολογείται πως την περίοδο αυτή υπήρχαν δύο πόλεις. Η μία στη σημερινή Ερμούπολη
(περιοχή Κοίμησης) και η άλλη στο Γαλησσά
(Αγία Πακού).
Το κείμενο παρατίθεται τον Μάιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφία, του ΞΕΝΙΟΣ ΔΙΑΣ website, του Πανεπιστημίου Πατρών
Εδώ, οι πληροφορίες που έχουμε για τη Σύρο είναι ακόμη λιγότερες.
Ξέρουμε πως, κατά τους περσικούς πολέμους του 5ου αιώνα π.Χ., οι Κυκλάδες
τάχθηκαν στο πλευρό των Αθηναίων. Μάλιστα η Σύρος έγινε μέλος της Αθηναϊκής Συμμαχίας,
καταβάλλοντας ετήσιο φόρο 1.500 δρχ.
Η θέση του νησιού δίπλα στο ιερό νησί της Δήλου
και η ανάπτυξη του εμπορίου με αυτό, οδήγησε τη Σύρο σε οικονομική ανάκαμψη στο
τέλος του 5ου αιώνα π.Χ. Αυτό τουλάχιστον μαρτυρεί και η προοδευτική αύξηση της
φορολογίας της. Το λιμάνι παρουσιάζει σημαντική δραστηριότητα, τα συριανά νομίσματα
κυκλοφορούν ως τη Συρία, ενώ επίκεντρο της ζωής γίνεται ο χώρος που καταλαμβάνει
σήμερα η Ερμούπολη.
Η Σύρος είχε ανεξάρτητο πολίτευμα, παρόμοιο με το αθηναϊκό, δηλαδή
υπήρχε Βουλή, Νομισματοκοπείο, και Ασκληπιείο.
Το κείμενο παρατίθεται τον Μάιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα του ΞΕΝΙΟΣ ΔΙΑΣ website, του Πανεπιστημίου Πατρών
Το νησί αναπτύχθηκε περισσότερο στα χρόνια των απογόνων του Μ. Αλεξάνδρου
και ιδίως του Αντιγόνου Α´, ο οποίος ίδρυσε το "Κοινόν των Νησιωτών", δηλαδή
μία ομοσπονδία των Κυκλάδων.
Δραστηριοποιήθηκε οικονομικά και ανέπτυξε εμπορικές σχέσεις με τη
Δήλο. Κατά την περίοδο της ρωμαϊκής κυριαρχίας, αυξήθηκε η εμπορική σημασία του
λιμανιού και το νησί γνώρισε ευημερία.
Απ’ αυτή την περίοδο έχουν σωθεί πολλά νομίσματα και επιγραφές,
όπως οι χαραγμένες στον όρμο Γράμματα.
Λατρεύονταν ο Ποσειδώνας, ο Δίας, η Αθηνά, η Δήμητρα, ο Πάνας, ο Ερμής,
ο Διόνυσος, οι Κάβειροι. Τον 4ο αιώνα μ.Χ. η Σύρος γίνεται Χριστιανική, όπως μαρτυρά
χειρόγραφο του επισκόπου Ειρηναίου το 307 μ.Χ. Η Σύρος αποτελούσε τμήμα του βυζαντινού
Θέματος του Αιγαίου και εκκλησιαστικά ανήκε αρχικά στην Επισκοπή της Δήλου,
στη συνέχεια της Αθήνας και
μετά της Κέας-Θερμίων-Σίφνου.
Οι σεισμοί του 4ου αι. μ.Χ. και οι συνεχείς πειρατικές επιδρομές,
επέφεραν ισχυρό πλήγμα στο νησί.
Το 747-750 μ.Χ. λοιμός αποδεκατίζει τους κατοίκους του νησιού. Όσοι
μένουν στο νησί και γλυτώνουν από το λοιμό και τις πειρατικές επιδρομές, συγκεντρώνονται
στο λόφο πάνω από το λιμάνι, θέτοντας τα θεμέλια για την ανάπτυξη του σημερινού
οικισμού της ´Ανω Σύρου.
Τότε η Σύρος ήταν γνωστή ως Σούδα.
Το κείμενο παρατίθεται τον Μάιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφία, του ΞΕΝΙΟΣ ΔΙΑΣ website, του Πανεπιστημίου Πατρών
Μετά την κατάκτηση της Βυζαντινής αυτοκρατορίας από τους Φράγκους
το 1204 μ.Χ., η Σύρος υπάγεται στην Ενετική κυριαρχία και περιλαμβάνεται μαζί
με τα αρκετά νησιά των Κυκλάδων
στο Δουκάτο της Νάξου (1207
μ.Χ.), υπό το δούκα Μάρκο Σανούδο.
Η Σύρος, μικρό νησί, χωρίς ιδιαίτερο πλούτο, φαίνεται πως δεν είχε
ιδιαίτερη σημασία για τους κατακτητές. Έτσι, είχε σχετική αυτονομία, διατήρησε
την υπάρχουσα διοίκηση όπου τη θέση του Βυζαντινού καπετάνιου πήρε ο εκπρόσωπος
του Δούκα, και διατήρησε την ελληνική γλώσσα στα έγγραφα.
Πολλοί τοποθετούν την ίδρυση του οικισμού της ´Ανω
Σύρου αυτή την εποχή. Ο οικισμός προστατεύονταν από τους τοίχους των σπιτιών,
ενώ από τη δυτική πλευρά από απόκρημνο βράχο. Υπήρχαν επτά πύλες για την είσοδο
στη "Χώρα", οι λεγόμενες "Πορτάρες", που έκλειναν με τη δύση
του ήλιου, για το φόβο των πειρατών.
Τότε έφτασαν στο νησί λίγοι Ενετοί, κυρίως άσημοι καλλιεργητές, που
ήρθαν σε επιγαμία με ντόπιες κοπέλες. Υπάρχει η άποψη πως οι Συριανοί άρχοντες,
προτιμούσαν τους ξένους ως ισχυρότερους και επισημότερους για να παντρέψουν τις
κόρες τους, αφού στο νησί δεν υπήρχαν ευγενείς καθώς είχαν μεταναστεύσει λόγω
των πειρατικών επιδρομών. Έτσι επήλθε βαθμηδόν η μεταλλαγή του θρησκεύματος. Ο
καθολικισμός δεν άργησε να καθιερωθεί στο νησί, όμως η ελληνική γλώσσα, τα ελληνικά
έθιμα και ήθη παρέμειναν αναλλοίωτα. Αυτό ίσως οφείλεται στο γεγονός πως την ανατροφή
των παιδιών ανέλαβαν οι Ελληνίδες μητέρες τους. Οι ξένοι εξελληνίστηκαν.
Πρέπει να σημειωθεί και η δύσκολη κατάσταση που βρίσκονταν τα νησιά
του Αιγαίου αυτή την εποχή.
Οι Βυζαντινοί τα είχαν αφήσει στην τύχη τους και οι πειρατικές επιδρομές τα είχαν
ερημώσει. Οι Δυτικοί μπορούσαν να τους εξασφαλίσουν προστασία. Η Δυτική εκκλησία
ήταν πιο οργανωμένη, ενώ αντίθετα δεν υπήρχε επίσκοπος του ανατολικού δόγματος
στο νησί. Αυτή είναι οι πιθανότερη αιτία για την παρουσία έως σήμερα του καθολικισμού
στη Σύρο.
Βέβαια υπάρχουν και άλλες απόψεις, όπως η θεωρία της "βίαιης
επιβολής του καθολικισμού" ή η άποψη πως ο τότε επίσκοπος του νησιού Μιχαήλ
Ψύλλος, ομολόγησε υποταγή στον Πάπα για να διατηρήσει τη θέση του. Πάντως όποια
κι αν είναι η αληθινή εκδοχή το συμπέρασμα είναι πως οι Συριανοί μπορεί να ασπάστηκαν
τον Καθολικισμό, όμως παρέμειναν Έλληνες, διατήρησαν την ελληνική γλώσσα, ενώ
διατήρησαν ακόμη και στις θρησκευτικές τελετές ελληνοβυζαντινά θρησκευτικά έθιμα.
Πολύ χαρακτηριστικά, ο εκ των οικιστών της Ερμούπολης
Π. Ζωντανός, στα 1842, γράφει:
"Οι κάτοικοι της Σύρας, έχουν την αυτή με τους λοιπούς Έλληνας
καταγωγήν είναι δηλαδή Έλληνες καθ’ αυτό και όχι Λατίνοι ως τινές νομίζουσιν,
είναι Έλληνες ως και οι συγκάτοικοί των Ερμουπολίται. Είναι ενός και του αυτού
γένους με τούτους, είναι ομογενείς και όχι από άλλην φυλήν ή γένος, είναι τέκνα
μιας και της αυτής μητρός, της Ελλάδος".
Το 1286 μ.Χ. έχουμε την πολιορκία της Σύρου από το δούκα της Τήνου
Βαρθολομαίο Γκύζη. Το νησί σώθηκε με τη βοήθεια του στόλου του βασιλιά της Νεαπόλεως,
με ναύαρχο τον Narsi di Torgi.
Το 1303 μ.Χ. το νησί δόθηκε προίκα από το δούκα της Νάξου
Φραγκίσκο Κρίσπη στην κόρη του Πετρουνέλλα, που παντρεύτηκε το δούκα Πέτρο Ζένο.
Το 1408 μ.Χ. επισκέφτηκε τη Σύρο ο Φλωρεντίνος ιερέας Χριστόφορος
Buondelmonti και περιέγραψε την κατάσταση που βρισκόταν το νησί:
"Οι κάτοικοι τρέφονται με ψωμί από κριθάρι, χαρούπια και κρέας
τράγων. Εξαιτίας του μεγάλου φόβου που τους εμπνέουν οι πειρατές, η ζωή τους είναι
τόσο δυστυχισμένη ώστε μόνο οι συγγενείς, τα παιδιά τους και η μεγάλη αγάπη που
νιώθουν για τον τόπο τους, τους κρατούν σ’ αυτόν".
Ο Στέφανος Magnus μας πληροφορεί πως το 1484 μ.Χ. κατοικούσαν μόνο
400 άνθρωποι.
Όπως τα περισσότερα Κυκλαδονήσια, έτσι και η Σύρος ταλαιπωρήθηκε πολύ
από τις πειρατικές επιδρομές, αλλά και τις διαμάχες των Φράγκων ηγεμόνων.
Το κείμενο παρατίθεται τον Μάιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα του ΞΕΝΙΟΣ ΔΙΑΣ website, του Πανεπιστημίου Πατρών
Το 1537 μ.Χ. η Σύρος καταλαμβάνεται από τους Τούρκους.
Οι κάτοικοι του νησιού ήταν τότε περίπου 3.000 και υφίσταντο επανειλημμένες
επιδρομές από πειρατές που βρισκόταν σε διένεξη με τους Τούρκους.
Το 1617 μ.Χ. απαγχονίστηκε ο Καθολικός Επίσκοπος Ανδρέας Κάργας από
τον Καπετάν Αλή Πασά. Όλα αυτά είχαν ως αποτέλεσμα τη δραματική μείωση του πληθυσμού
του νησιού.
Το 1633 μ.Χ. εγκαθίστανται στο νησί Καπουτσίνοι μοναχοί και στα μέσα
του 18ου αι. μοναχοί Ιησουίτες και μοναχές Ουρσουλίνες, που ασχολήθηκαν με την
εκπαίδευση και την περίθαλψη των φτωχών.
Προς το τέλος του 17ου αιώνα μ.Χ., η Τουρκική διοίκηση ήταν αρκετά
χαλαρή. Ο Τούρκος καδής (ανώτερος αξιωματούχος), έμενε στην ´Ανδρο
και στο νησί δεν υπήρχαν Τούρκοι. Η Γαλλία
είχε αποσπάσει από τους Τούρκους προνόμια υπέρ του καθολικού κλήρου που βρισκόταν
στο νησί. Ο επίσκοπος διοριζόταν από τον Πάπα. Θεσμοθετήθηκαν όργανα τοπικής αυτοδιοίκησης
(συνέλευση του λαού, επίτροποι, προεστοί). Έτσι μπήκαν οι βάσεις για την οικονομική
ανάπτυξη που επακολούθησε.
Κατά το Β´ Ρωσοτουρκικό πόλεμο, καταλήφθηκε από τους Ρώσους
(1770-1774). Με τη συνθήκη του Κιουτσούκ - Καϊναρτζή, τα νησιά πέρασαν ξανά στους
Τούρκους. Η Σύρος ευνοήθηκε γιατί ο Σουλτάνος Αβδούλ Χαμίτ χάρισε το νησί στην
ανιψιά του Σαχ, η οποία ενθάρρυνε φορολογικές ελαφρύνσεις.
Κατά τη διάρκεια της ελληνικής επανάστασης του 1821, το νησί που τελούσε
υπό γαλλική προστασία, δεν πήρε ενεργό μέρος. Εξάλλου δε διέθετε ισχυρή ναυτική
δύναμη. Όμως, ενίσχυσε οικονομικά τον αγώνα και στο νησί βρήκαν καταφύγιο, πρόσφυγες
από τη Χίο, τη Σμύρνη,
τα Ψαρά, οι οποίοι αναγκάστηκαν
απ’ τους Τούρκους να εγκαταλείψουν τις πατρίδες τους. Οι πρόσφυγες αυτοί
ήταν που ίδρυσαν την Ερμούπολη,
η οποία σύντομα έγινε το σημαντικότερο αστικό κέντρο του νεοσύστατου Ελληνικού
κράτους. Χάρη στο επιχειρηματικό δαιμόνιο και τη σκληρή δουλειά αυτών των ανθρώπων
συντελέστηκε το "θαύμα", της πόλης του Ερμή.
Το κείμενο παρατίθεται τον Μάιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφία, του ΞΕΝΙΟΣ ΔΙΑΣ website, του Πανεπιστημίου Πατρών
Μεταξύ του 1830 και 1870, το νησί γνώρισε μεγάλη πνευματική άνθιση
και οικονομική ανάπτυξη.
Το 1832 μ.Χ. η Σύρος είχε περισσότερα εμπορικά πλοία (181) από την
Ύδρα (95), τις Σπέτσες
(79), το Γαλαξίδι (33), κλπ.,
δεδομένου ότι οι στόλοι των παραδοσιακά ναυτικών νησιών είχαν καταστραφεί κατά
τη διάρκεια του αγώνα ενάντια των Τούρκων.
Μετά την κήρυξη του ανεξάρτητου Ελληνικού κράτους, η Ερμούπολη
έφτασε να έχει 13.805 κατοίκους. Το 1833 μ.Χ. έγινε πρωτεύουσα του νομού Κυκλάδων
και οργανώθηκε σαν κέντρο διοικητικών και δικαστικών αρχών. Πρώτος δήμαρχος υπήρξε
ο Ιωάννης Πετρίτζης το 1835 μ.Χ. Το 1839 μ.Χ. ιδρύθηκε το Γυμνάσιο από το Νεόφυτο
Βάμβα. Η Σύρος υπήρξε κέντρο αντιπολίτευσης κατά του βασιλιά Όθωνα. Απ' αυτήν
ξεκίνησε η εξέγερση του Λεωτσάκου το 1862 μ.Χ.
Ιδρύθηκαν τράπεζες, ατμοπλοϊκές και ναυτιλιακές εταιρίες, ναυπηγεία,
σωματεία, τυπογραφεία, κ.ά. Το 1845 μ.Χ. εγκαθίσταται στην Ερμούπολη
υποκατάστημα της Εθνικής Τράπεζας. Αναπτύσσονται βιομηχανικοί κλάδοι (βυρσοδεψία,
σαπωνοποιεία, σιδηρουργία, κλπ.). Η ναυτιλιακή δραστηριότητα είναι τόσο μεγάλη
που κατασκευάζονταν στο νησί 60-80 πλοία το χρόνο. Γύρω στα 2.000 άτομα δουλεύουν
στα ναυπηγεία το 1835 μ.Χ.
Το 1835 μ.Χ. υπάρχουν στην Ερμούπολη
τέσσερα τυπογραφεία. Το 1836 μ.Χ. κυκλοφορούν οι εφημερίδες "Ερμής της Σύρου"
και "Ερμής των Κυκλάδων".
Το 1853 μ.Χ. η Ελλάδα
είχε μόνο τρεις πόλεις με πληθυσμό άνω των 10.000 κατοίκων: την Αθήνα,
την Πάτρα και την Ερμούπολη.
Το 1854 μ.Χ. κατασκευάζεται, σε ιδιωτικό ναυπηγείο, το πρώτο ελληνικό
ατμόπλοιο. Ιδρύεται η πρώτη στην Ελλάδα
ατμοπλοϊκή εταιρεία, η "Ελληνική Ατμοπλοΐα" το 1856 μ.Χ., με συμμετοχή
του δημοσίου, της Εθνικής Τράπεζας και 102 άλλων μετόχων. Η Ελληνική Ατμοπολοϊκή
Εταιρεία απέκτησε ατμόπλοια, επιβατηγά και εμπορικά, εφάμιλλα προς τα τότε αυστριακά,
ιταλικά και γαλλικά. Ακόμη, κατασκεύασε αποβάθρες, ναυπηγικές εγκαταστάσεις, εργοστάσια
επισκευής πλοίων, αποθήκες, κ.ά.
Ιδρύεται το Δημοτικό Ναυπηγείο, στα 1866 μ.Χ. Πάρα πολλά πλοία επισκέπτονται
τα ναυπηγεία και το λιμάνι της Ερμούπολης,
για επισκευή, ανεφοδιασμό ή εμπόριο και αφήνουν στο νησί άφθονο συνάλλαγμα. Η
Ερμούπολη γίνεται το εμπορικό
κέντρο ολόκληρης της Ανατολικής Μεσογείου και διεθνές κέντρο εμπορικών συναλλαγών
μεταξύ της Δυτικής Ευρώπης, της Μεσογείου και της Ανατολής.
Αργότερα ιδρύονται πολλά κλωστοϋφαντουργεία που διατήρησαν τη δυναμικότητά
τους μέχρι τις αρχές του 20ου αιώνα. Εδώ ξέσπασε η πρώτη εργατική απεργία το 1879
μ.Χ.
Γύρω στα 1866 μ.Χ., δέχτηκε πολλούς Κρητικούς πρόσφυγες, μεταξύ των
οποίων και η οικογένεια του Ελευθερίου Βενιζέλου, που φοίτησε στο Γυμνάσιο της
Σύρου. Ιδρύονται ακόμη ναυτικές σχολές, η Ιερατική Σχολή Κυκλάδων, σχολές απόρων
παιδιών και γυναικών, το Ελληνικό Μουσείο, κλπ.
Το 1864 μ.Χ. ανεγέρθηκε το "Θέατρο
Απόλλων", μικρογραφία της "Σκάλας του Μιλάνου", που φιλοξενούσε
πλήθος παραστάσεων ξένων και ελληνικών θιάσων. Την ίδια εποχή ιδρύθηκε η "Φιλαρμονική
Εταιρεία" και η "Λέσχη
Ελλάς".
Πολλές σημαντικές προσωπικότητες έζησαν και μεγαλούργησαν σ’
αυτό τον τόπο, προϊόντα της εκπληκτικής, για την εποχή αυτή, πνευματικής άνθισης:
• Νεόφυτος Βάμβας.
• Γεώργιος Σερούιος.
• Χρ. Ευαγγελίδης, ο ιδρυτής του "Ελληνικού Λυκείου".
• Εμμανουήλ Ροΐδης (1836 - 1904 μ.Χ.), ο μεγάλος μυθιστοριογράφος.
• Δημήτριος Βικέλας (1835 - 1908 μ.Χ.), που τόσο προσπάθησε για την αναβίωση των
Ολυμπιακών αγώνων.
• Γεώργιος Σουρής (1853 - 1919 μ.Χ.), ο μεγάλος ποιητής.
Η παράδοση συνεχίζεται με τους νεότερους Λέοντα Κουκούλα, Κωστή Μπαστιά,
Ρίτα Μπούμη-Παπά, Μάνο Ελευθερίου, κλπ.
Το 1889 μ.Χ. το νησί αριθμεί 31.573 κατοίκους. Το 1907 η Ερμούπολη
με πληθυσμό 18.100 κατοίκων ήταν η έκτη μεγαλύτερη πόλη της Ελλάδας,
μετά την Αθήνα, τον Πειραιά,
την Πάτρα, την Κέρκυρα
και το Βόλο.
Προς το τέλος του 19ου αιώνα, η οικονομία της Σύρου αρχίζει να κλονίζεται.
Σπουδαιότερες αιτίες ήταν οι διεθνείς εξελίξεις στο ναυτιλιακό εμπόριο και τη
βιομηχανία. Πολλά εργοστάσια κλείνουν και το λιμάνι της Ερμούπολης
χάνει τα πρωτεία στον ελληνικό χώρο. Η Σύρος οφείλει την ανάπτυξή της στο ότι,
μετά την απελευθέρωση της Ελλάδας
βρέθηκε με μεγάλο αριθμό κατοίκων, σε σημαντική αναλογία ναυτικών και εμπόρων,
καθώς και στη γεωγραφική της θέση ως λιμανιού (στο μέσο του Αιγαίου
και στο δρόμο προς τον Εύξεινο).
Για αυτό η παρακμή της αρχίζει από τα τέλη του 19ου αιώνα, όταν δημιουργείται
ο Πειραιάς ως επίνειο της πρωτεύουσας
και ανοίγει η Διώρυγα της Κορίνθου.
Ιδιαίτερα η διάνοιξη της διώρυγας της Κορίνθου,
η οποία ολοκληρώθηκε μετά τον Α´ Παγκόσμιο πόλεμο, ήταν καταλυτικός παράγοντας,
καθώς μειώθηκε η σημασία της θαλασσίας οδού προς τον Εύξεινο.
Το 1922 μ.Χ., δέχτηκε κύματα προσφύγων από τα θύματα της Μικρασιατικής
Καταστροφής.
Κατά τη διάρκεια του Β´ Παγκοσμίου πολέμου, το νησί γνώρισε
την ιταλική και γερμανική κατοχή. Το χειμώνα του 1941-42, περίπου 8.000 Συριανοί
έχασαν τη ζωή τους από την πείνα και τα βασανιστήρια.
Το κείμενο παρατίθεται τον Μάιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφία, του ΞΕΝΙΟΣ ΔΙΑΣ website, του Πανεπιστημίου Πατρών
ΣΥΡΟΣ (Πόλη) ΚΥΚΛΑΔΕΣ
Η Ερμούπολη δημιουργήθηκε μέσα απ' τις φλόγες της επανάστασης του
1821, από πρόσφυγες οι οποίοι προήλθαν από περιοχές που κατέστρεψαν οι Τούρκοι.
Ναυτικοί και έμποροι από τη Χίο,
την Κάσο, τα Ψαρά
κ.α. δημιούργησαν αυτό το "οικονομικό θαύμα". Μέσα σε λίγα χρόνια η έρημη παραλία
του νησιού μετατράπηκε σε πρώτο λιμάνι της χώρας με έντονη καλλιτεχνική και πολιτιστική
κίνηση. Οι οικιστές της έδωσαν στην πόλη το όνομα του Κερδώου και Λόγιου Ερμή.
Ερμούπολη σημαίνει "η πόλη του Ερμή", που ήταν ο αρχαίος θεός του εμπορίου και
των γραμμάτων. Το όνομα της πόλης το πρότεινε ο Λουκάς Ράλλης από τη Χίο το 1826.
Μετά την κήρυξη του ανεξάρτητου Ελληνικού κράτους, η Ερμούπολη έφτασε
να έχει 13.805 κατοίκους. Το 1833 έγινε πρωτεύουσα του νομού Κυκλάδων και οργανώθηκε
σαν κέντρο διοικητικών και δικαστικών αρχών. Η ίδρυση του Ελληνικού Κράτους συμπίπτει
χρονικά με την ανάδειξη της Ερμούπολης ως διεθνές κέντρο εμπορικών και ναυτικών
συναλλαγών μεταξύ της Δυτικής Ευρώπης, της Μεσογείου και της Ανατολής. Πρώτος
δήμαρχος υπήρξε ο Ιωάννης Πετρίτζης το 1835. Ιδιαίτερη κίνηση παρουσίασε το διαμετακομιστικό
εμπόριο, κύρια προς την Τουρκία,
το οποίο οδήγησε στην ίδρυση ελεύθερης ζώνης στο λιμάνι στα 1837.
Ιδρύθηκαν τράπεζες, ατμοπλοϊκές και ναυτιλιακές εταιρίες, ναυπηγεία,
σωματεία, τυπογραφεία, κ.ά. Το 1839 ιδρύθηκε το Γυμνάσιο από το Νεόφυτο Βάμβα.
Το 1845 εγκαθίσταται στη Ερμούπολη υποκατάστημα της Εθνικής Τράπεζας. Αναπτύσσονται
βιομηχανικοί κλάδοι (βυρσοδεψεία, σαπωνοποιεία, σιδηρουργεία, κ.λπ.). Η ναυτιλιακή
δραστηριότητα είναι τόσο μεγάλη που κατασκευάζονταν στο νησί 60-80 πλοία το χρόνο.
Γύρω στα 2.000 άτομα δουλεύουν στα ναυπηγεία το 1835.
Το 1835 υπάρχουν στην Ερμούπολη τέσσερα τυπογραφεία. Το 1836 κυκλοφορούν
οι εφημερίδες "Ερμής της Σύρου" και "Ερμής των Κυκλάδων".
Το 1853 η Ελλάδα είχε μόνο τρεις πόλεις με πληθυσμό άνω των 10.000
κατοίκων: την Αθήνα, την Πάτρα και την Ερμούπολη.
Το 1854 κατασκευάζεται, σε ιδιωτικό ναυπηγείο, το πρώτο ελληνικό ατμόπλοιο.
Ιδρύεται η πρώτη στην Ελλάδα ατμοπλοϊκή εταιρεία, η "Ελληνική Ατμοπλοΐα" το 1856,
με συμμετοχή του δημοσίου, της Εθνικής Τράπεζας και 102 άλλων μετόχων. Η Ελληνική
Ατμοπολοϊκή Εταιρεία απέκτησε ατμόπλοια, επιβατηγά και εμπορικά, εφάμιλλα προς
τα τότε αυστριακά, ιταλικά και γαλλικά. Ακόμη, κατασκεύασε αποβάθρες, ναυπηγηκές
εγκαταστάσεις, εργοστάσια επισκευής πλοίων, αποθήκες, κ.ά.
Ιδρύεται το Δημοτικό Ναυπηγείο, στα 1866 μ.Χ. Πάρα πολλά πλοία επισκέπτονται
τα ναυπηγεία και το λιμάνι της Ερμούπολης, για επισκευή, ανεφοδιασμό ή εμπόριο
και αφήνουν στο νησί άφθονο συνάλλαγμα. Η Ερμούπολη γίνεται το εμπορικό κέντρο
ολόκληρης της Ανατολικής Μεσογείου και διεθνές κέντρο εμπορικών συναλλαγών μεταξύ
της Δυτικής Ευρώπης, της Μεσογείου και της Ανατολής. Αργότερα ιδρύονται
πολλά κλωστοϋφαντουργεία που διατήρησαν τη δυναμικότητά τους μέχρι τις αρχές του
20ου αιώνα. Εδώ ξέσπασε η πρώτη εργατική απεργία το 1879.
Γύρω στα 1866, δέχτηκε πολλούς Κρητικούς πρόσφυγες, μεταξύ των οποίων
και η οικογένεια του Ελευθερίου Βενιζέλου, που φοίτησε στο Γυμνάσιο της Σύρου.
Ιδρύονται ακόμη ναυτικές σχολές, η Ιερατική Σχολή Κυκλάδων, σχολές απόρων παιδιών
και γυναικών, το Ελληνικό Μουσείο, κ.λπ.
Το 1864 ανεγέρθηκε το "Θέατρο Απόλλων", μικρογραφία της "Σκάλας του
Μιλάνου", που φιλοξενούσε πλήθος παραστάσεων ξένων και ελληνικών θιάσων. Την ίδια
εποχή ιδρύθηκε η "Φιλαρμονική Εταιρεία" και η "Λέσχη Ελλάς".
Όλη αυτή η οικονομική ευημερία οδήγησε στη δημιουργία ισχυρής αστικής
τάξης και στην υιοθέτηση ενός "ευρωπαϊκού" τρόπου ζωής. Ο τρόπος ένδυσης και ο
τρόπος διασκέδασης είναι δυτικού τύπου. Στις Λέσχες του νησιού η άρχουσα κοινωνία
επιδιδόταν στους χορούς της εποχής (Βάλς, Πόκα, κ.λπ.) ενδεδυμένη με πολυτελείς
τουαλέτες αφού "τα συριανά εμπορικά καταστήματα της εποχής ήταν εφάμιλλα των γαλλικών".
Πολλοί ξένοι αλλά και ελληνικοί θίασοι επισκέπτονταν το νησί και με τις παραστάσεις
τους διασκέδαζαν το συριανό κοινό.
Τα υπέροχα νεοκλασικά αρχοντικά, δείγματα του Ρομαντικού Κλασικισμού,
έδιναν την εντύπωση μιας ευρωπαϊκής πόλης στο κέντρο του Αιγαίου. Ευρωπαίοι και
Έλληνες αρχιτέκτονες (Ziller, Sampo, Erlacher, Βλυσίδης, Ελευθεριάδης, κ.λπ.)
και τεχνίτες, τοιχογράφοι και ζωγράφοι δημιούργησαν αυτή την πόλη που η αρχιτεκτονική
της θεωρείται μνημειακή. Το Δημαρχείο, το Λέσχη "Ελλάς", ο ναός του Αγίου Νικολάου,
το θέατρο Απόλλων και τα αρχοντικά στη συνοικία Βαπόρια, είναι μερικά από τα δείγματα
αυτής της αρχιτεκτονικής.
Πολλές σημαντικές προσωπικότητες έζησαν και μεγαλούργησαν σ' αυτό
τον τόπο, προϊόντα της εκπληκτικής, για την εποχή αυτή, πνευματικής άνθισης:
•Νεόφυτος Βάμβας.
•Γεώργιος Σερούιος.
•Χρ. Ευαγγελίδης, ο ιδρυτής του "Ελληνικού Λυκείου".
•Εμμανουήλ Ροΐδης (1836 - 1904 μ.Χ.), ο μεγάλος μυθιστοριογράφος.
•Δημήτριος Βικέλας (1835 - 1908 μ.Χ.), που τόσο προσπάθησε για την αναβίωση
των Ολυμπιακών αγώνων.
•Γεώργιος Σουρής (1853 - 1919 μ.Χ.), ο μεγάλος ποιητής.
Η παράδοση συνεχίζεται με τους νεότερους Λέοντα Κουκούλα, Κωστή Μπαστιά,
Ρίτα Μπούμη-Παπά, Μάνο Ελευθερίου, Τιμολέοντα Αμπελά, κ.λπ.
Το 1907 η Ερμούπολη με πληθυσμό 18.100 κατοίκων ήταν η έκτη μεγαλύτερη
πόλη της Ελλάδας, μετά την Αθήνα,
τον Πειραιά, την Πάτρα,
την Κέρκυρα και το Βόλο.
Όμως από το τέλος του 19ου αιώνα η "Αρχόντισσα των Κυκλάδων" αρχίζει
ν' αποδυναμώνεται. Η ανάδειξη άλλων εμπορικών κέντρων, η εξέλιξη του Πειραιά σε
πρώτο λιμάνι της χώρας και η διάνοιξη του Ισθμού
της Κορίνθου οδηγούν στην αποδυνάμωση της Ερμούπολης. Παρ' όλα
αυτά η πόλη συνεχίζει να αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα διοικητικά και εμπορικά
κέντρα του νοτίου Αιγαίου. Σήμερα στην Ερμούπολη εδρεύει η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου
και η Νομαρχία Κυκλάδων. Τα νεοκλασικά κτίρια, οι πλατείες, οι πλακόστρωτοι δρόμοι
μαρτυρούν την περίοδο της ακμής αλλά η πνευματική και πολιτιστική κίνηση συνεχίζει
και σήμερα την πορεία που ξεκίνησε τον προηγούμενο αιώνα.
Το κείμενο παρατίθεται τον Απρίλιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα του ΞΕΝΙΟΣ ΔΙΑΣ website, του Πανεπιστημίου Πατρών
Λάβετε το καθημερινό newsletter με τα πιο σημαντικά νέα της τουριστικής βιομηχανίας.
Εγγραφείτε τώρα!
