Πληροφορίες τοπωνυμίου

  Η Νιγρίτα κατά τη βυζαντινή και την πρώιμη οθωμανική περίοδο αποτελούσε διοικητικό και οικονομικό κέντρο της ευρύτερης περιοχής . Οι παλιότερες γνωστές μαρτυρίες του ονόματος Νιγρίτα βρίσκονται η πρώτη σε οθωμανικό φορολογικό κατάστιχο των μέσων του 15ου αι. και η δεύτερη στο γνωστό Χρονικό του Σερραίου Παπασυναδινού, στο οποίο αναφέρεται ότι στα 1616 «εγίνην αρχιερεύς εις τας Σέρρας ο κυρ Τιμόθεος ο Καθηγούμενος του Τιμίου Προδρόμου εκ χώρας Νεγρίτα».
  Κατά την ύστερη τουρκοκρατία η Νιγρίτα με τα χωριά της αποτελούσαν ναχιγιέ (δήμο) του καζά Σερρών με επικεφαλής μουδίρη, ο οποίος τα τελευταία χρόνια της οθωμανικής περιόδου ήταν ελληνικής καταγωγής. Στην πόλη και τα γύρω χωριά δεν κατοικούσαν Βούλγαροι ή βουλγαρόφωνοι, γι΄ αυτό και η πόλη και η περιοχή της χαρακτηρίζεται ελληνόφωνος καi αδιαφιλονίκητος ελληνική ζώνη την ίδια ώρα που τουρκικές αναφορές την αποκαλούν Κιουτσιούκ Γιουνάν (μικρή Ελλάδα).
  Η οικονομική ευμάρεια και πρόοδος των κατοίκων που παρατηρούνται κατά τον 18ο και στις αρχές του 19ου αιώνα ,αποτυπώνονται στην ίδρυση και πλούσια αγιογράφηση του ναού του Αγίου Γεωργίου ,καθώς και στην παρουσία σημαντικών πνευματικών μορφών ,κυρίως κληρικών. Η παραγωγή άφθονων γεωργικών προϊόντων (δημητριακών, κρασιού, καπνού, βάμβακος, σουσαμιού, γλυκάνισου) η μεταξοσκωληκοτροφία, η βιοτεχνία μεταξωτών υφασμάτων και το ζωεμπόριο αλλά κυρίως η ύπαρξη τοπικών νομισμάτων μαρτυρούν το μέγεθος του εμπορίου και την οικονομική άνθηση που γνώρισε η περιοχή την περίοδο αυτή.
  Σ΄ όλη τη διάρκεια της οθωμανικής περιόδου, η Νιγρίτα δεν έπαψε να φροντίζει για την παιδεία και τη σύμφωνη με τις ελληνοχριστιανικές παραδόσεις ανατροφή των παιδιών της. Τα σχολεία που λειτουργούσαν από τα μέσα του 19ου αιώνα, μαρτυρούν το ενδιαφέρον της πόλης και της περιοχής για τα γράμματα. Η πνευματική και οικονομική ζωντάνια που υπήρχε στη Νιγρίτα και την περιοχή της,τα τελευταία χρόνια της τουρκοκρατίας, κατέστησαν την περιοχή έτοιμη και ικανή να αντιμετωπίσει τις δυσκολίες του Μακεδονικού αγώνα. Την ίδια εποχή ιδιαίτερη δραστηριότητα γύρω από τη Μακεδονική υπόθεση εκδήλωσε μία από τις σημαντικότερες Nιγριτινές μορφές, ο Αθανάσιος Αργυρός, νομικός με πλούσιο συγγραφικό έργο, πρόεδρος του Παμμακεδονικού Συλλόγου Αθηνών και αργότερα πολιτικός, βουλευτής ν. Σερρών και υπουργός Γεωργίας και Παιδείας.
  Η Νιγρίτα και τα χωριά της γνώρισαν ιδιαίτερα την αγριότητα των Τούρκων κατά τον αφοπλισμό που διενήργησαν οι Νεότουρκοι το 1910 ενώ η κήρυξη του ελληνοτουρκικού πολέμου το 1912 βρήκε τη Νιγρίτα και την επαρχία της σε αναβρασμό. Στο Μακεδονικό Αγώνα αναδείχθηκε με τη δράση του ο καπετάν-Γιαγκλής, που πολέμησε και στους βαλκανικούς πολέμους για την απελευθέρωση της πόλης.
  Η πόλη μετά το τέλος του Α΄ Παγκόσμιου Πολέμου μπόρεσε να ξαναβρεί τους ρυθμούς της και να επουλώσει τις πληγές της, ενώ σημαντική ώθηση προκλήθηκε και από τον ερχομό προσφύγων της μικρασιατικής καταστροφής. Ο μεσοπόλεμος βρήκε τη Νιγρίτα στη μεγαλύτερη ακμή της, πληθυσμιακή, οικονομική και κοινωνική. Ευεργετική για την πόλη και την περιοχή ήταν, την ίδια εποχή, η ίδρυση της προσωρινής Μητρόπολης Νιγρίτας (1924-1934) που έδωσε νέα πνοή στην πόλη με την ίδρυση αδελφοτήτων, φιλόπτωχου ταμείου και την ανέγερση περικαλλών εκκλησιαστικών κτιρίων .
  Από την παύση της λειτουργίας της και μετά, οι περιοχές της προσαρτήθηκαν ή συγχωνεύτηκαν με τη μεγαλύτερη και ιστορική Μητρόπολη των Σερρών και από τότε ο Μητροπολίτης Σερρών φέρει τον τίτλο του «Σερρών και Νιγρίτης». Πρώτος ιεράρχης της Μητροπόλεως υπήρξε ο Κύριλλος Αφεντουλίδης προερχόμενος από τη Μητρόπολη Δαρδανελλίων και Λαμψάκου. Επικέντρωσε το έργο του στην εγκατάσταση και περίθαλψη των προσφύγων της νέας επαρχίας του αλλά και στη διαποίμανσή της. Αναχώρησε από αυτήν τον Ιούνιο του 1928 για τη νέα του θέση, ενώ προπέμφηκε τιμητικά από όλο το ποίμνιό του .
  Το μητροπολίτη Κύριλλο διαδέχθηκε στο θρόνο της Μητροπόλεως Νιγρίτας ο από Κυδωνίων Ευγένιος Θεολόγου (ανεψιός του διαπρεπή ιεράρχη του Οικουμενικού θρόνου, Γερμανού Καραβαγγέλη ), ο οποίος εποίμανε θεοφιλώς και θεαρέστως την επαρχία του από τις 28 Ιουνίου του 1928 έως το 1934. Με ενέργειές του συστάθηκε μουσικογυμναστικός σύλλογος και φιλόπτωχον ταμείον ενώ το κύριο ενδιαφέρον του απορροφούσε η περίθαλψη των πασχόντων και η ενίσχυση των ενδεών.
  Σημαντική ήταν η προσφορά της πόλης και ολόκληρης της περιοχής στο έπος της εθνικής αντίστασης στη διάρκεια της γερμανικής κατοχής, κατά την οποία η Νιγρίτα αποτελούσε έδρα του νομού Στρυμόνος και πολλές ήταν οι θυσίες της σε ανθρώπινο και υλικό δυναμικό.

Το κείμενο παρατίθεται τον Οκτώβριο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα του Δήμου Νιγρίτας

• http://www.nigrita.gr/modules.php?name=Content&pa=...