Πληροφορίες τοπωνυμίου

Ιστορικό περίγραμμα

  Η ανθρώπινη παρουσία στη Μήθυμνα ανάγεται στην Προϊστορία.
  Κατά την αρχαιότητα η πόλη υπήρξε σπουδαίο στρατιωτικό, εμπορικό και βιοτεχνικό κέντρο με διασυνδέσεις με τη Θράκη, τον Ελλήσποντο και τη Μικρά Ασία, όπου από το 770 π.Χ. είχε ιδρύσει αποικίες.
  Στη βυζαντινή περίοδο (312-1355) είχε γίνει στόχος συχνών ληστρικών επιδρομών ή καταφύγιο εμπολέμων. Από τους βυζαντινούς χρόνους μέχρι και τις μέρες μας ο Μόλυβος παραμένει και εξελίσσεται στην ίδια γεωγραφική θέση.
  Το Μεσαίωνα για την αντιμετώπιση των εχθρικών επιδρομών από τη θάλασσα αλλά και εξαιτίας της σημαντικής μείωσης του πληθυσμού ο οικισμός συμπτύχθηκε σταδιακά σε ένα μόνο μέρος της αρχικής του έκτασης και συσπειρώθηκε αναγκαστικά στη θέση του Κάστρου.
  Από τον 11ο αιώνα η διακίνηση του εμπορίου στο Αιγαίο περιήλθε στους Γενοβέζους και τους Βενετούς. Για τους πρώτους με την ειρηνική εγκαθίδρυση της αυθεντίας των Γατουλέζων (1355-1462) στη Λέσβο, η Μήθυμνα ήταν σημαντικό εμπορικό λιμάνι. Έχοντας μάλιστα εξασφαλίσει την κυριαρχία τους με οχυρωματικά έργα, ενθάρρυναν την καλλιέργεια της ελιάς και την ανάπτυξη του εμπορίου του λαδιού. Με την οθωμανική κατάκτηση (1462-1912), ύστερα από την εξουδετέρωση της τοπικής αντίστασης του νησιού και τις λεηλασίες, τις σφαγές και τις καταστροφές, στο Μόλυβο εγκαταστάθηκαν πάρα πολλοί Τούρκοι και η πόλη έγινε έτσι το διοικητικό και στρατιωτικό κέντρο της βόρειας Λέσβου. Για τους Τούρκους η περιοχή της Μήθυμνας ήταν μια πλούσια επαρχία, η οποία έπρεπε να εξασφαλίζει σημαντικούς πόρους στην Υψηλή Πύλη. Έτσι οι κτηματικές περιουσίες κατασχέθηκαν, επιβλήθηκαν φόροι και η εκμετάλλευση του λαδιού αποτελούσε πια μονοπώλιο του πασά της Μυτιλήνης. Πολλοί Μολυβιάτες αναγκάστηκαν να μεταναστεύσουν τότε στα αστικά κέντρα της Μικράς Ασίας.
  Από το 18ο αιώνα η εμπορική κίνηση του τόπου περνάει σταδιακά στα χέρια των Ελλήνων. Οι συνθήκες ζωής αρχίζουν πια να αλλάζουν για τον υπόδουλο πληθυσμό και με την άνοδο της ελληνικής αστικής τάξης το 19ο αιώνα αντιστρέφονται οριστικά οι όροι της οικονομικής ζωής. Η επιρροή των Μολυβιατών επεκτείνεται και στις απέναντι ακτές της Μικράς Ασίας, όπου μεγαλοκτηματίες εκμεταλλεύονται καλλιεργήσιμες εκτάσεις.
  Από τα μέσα του 19ου αιώνα, κοινωνική και οικονομική απελευθέρωση έχει ήδη προηγηθεί της εθνικής που τελικά πραγματοποιήθηκε το 1912.
  Στις αρχές του 20ου αιώνα ο Μόλυβος είναι ένα σημαντικό εμπορικό κέντρο και η οικονομία στηρίζεται κυρίως στην εκμετάλλευση της ελιάς.
  Η μικρασιατική καταστροφή του 1922 φυσικό ήταν να επιφέρει σοβαρό πλήγμα στην όλη εξέλιξη του τόπου. Και αυτό γιατί ο Μόλυβος έχασε τότε σημαντικές εκμεταλλεύσιμες εκτάσεις αλλά και τα μεγάλα καταναλωτικά κέντρα των εμπορικών του προϊόντων, καθώς επίσης και τους χώρους προμήθειας των πρώτων υλών για τις βιοτεχνίες του.
  Οι τελευταίοι Τούρκοι έφυγαν από το Μόλυβο το 1923, με τη συνθήκη της Λωζάννης περί Ανταλλαγής Πληθυσμών και Περιουσιών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας. Η οικονομική και κοινωνική αναζωογόνηση, που επέφερε η εγκατάσταση στο Μόλυβο μεγάλου αριθμού Ελλήνων προσφύγων από τη Μ. Ασία, ήταν πρόσκαιρη και δεν αντιστάθμισε ποτέ τις απώλειες από η μικρασιατική καταστροφή.
  Από τις αρχές της δεκαετίας του ’60, η τουριστική αξιοποίηση αποτελεί πια καθοριστικό παράγοντα για την όλη ζωή και εξέλιξη του Μόλυβου.
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται τον Ιούνιο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο (1999) της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου - Δήμου Μήθυμνας.