Πληροφορίες τοπωνυμίου

Η Αλωση της Μονεμβασίας

  Οι πολιορκημένοι Τούρκοι στο φρούριο της Μονεμβασίας είχαν βρεθεί σε πολύ δύσκολη θέση. Εκτός από την έλλειψη τροφίμων, που τους ανάγκασε να τρώνε ποντίκια, φραγκοσυκιές, ακόμη και ανθρώπινα πτώματα, τους είχαν αποδεκατίσει και οι επιδημίες.
  Στις 9 Ιουνίου ο Πετρόμπεης κρίνοντας την περίσταση πρόσφορη απηύθηνε στους πολιορκημένους έγγραφο να παραδοθούν με όρους. Εκείνοι όμως απάντησαν ότι δεν είχαν εμπιστοσύνη στους αρχηγούς των ενόπλων και έστειλαν στα Βέρβαινα πρεσβεία (20 Ιουνίου) προτείνοντας να φύγουν με τα όπλα τους για το Ναύπλιο ή την Κρήτη. Ο Υψηλάντης όρισε εκπρόσωπο του στις διαπραγματεύσεις τον πρίγκηπα Αλέξανδρο Κατακουζηνό. Οι αγάδες ήθελαν να παραδώσουν μόνο την πόλη και όχι το κάστρο και παρέτειναν μόνο τις συνεννοήσεις, ελπίζοντας σε Τουρκική βοήθεια.
  Στο Ελληνικό στρατόπεδο δημιουργήθηκαν τότε διαφωνίες. Πολλοί αρχηγοί ενόπλων, που είχαν υποσχεθεί στους άνδρες τους πληρωμές από τα λάφυρα, τους πίεζαν να δεχθούν μόνο την πόλη, ο Κατακουζηνός όμως ορθότατα επέμενε στην παράδοση και του κάστρου.
  Στις 12 Ιουλίου κατέλαβαν από τη μια οι Eλληνες την πηγή, από όπου έπαιρναν νερό οι πολιορκημένοι, και από την άλλη οι Τούρκοι της πόλεως το κάστρο με δόλο και ήλθαν σε συνεννοήσεις με τον Κατακουζηνό. Στις 21 Ιουλίου έγιναν δεκτοί οι όροι του Κατακουζηνού και οι Τούρκοι έφυγαν χωρίς τα όπλα τους (είχαν απομείνει πια μόνο 750), δεν πλήρωσαν όμως έξοδα πολιορκίας. Oσοι δεν είχαν περιουσία, μπορούσαν να πάρουν τα αργυρά κοσμήματα των όπλων τους. Αν δεν τους δέχοταν οι Aγγλοι στο Τσιρίγο (όπως και συνέβη), θα πήγαιναν στη Μικρά Ασία.
  Στις 23 Ιουλίου οι Eλληνες μπήκαν στο κάστρο, όπου βρήκαν κανόνια, βόμβες και άφθονα πυρομαχικά, τα περισσότερα από τα οποία μετέφεραν στο στρατόπεδο των Τρικόρφων. Η παράδοση της Μονεμβασίας είχε μεγάλη σημασία για την εξέλιξη της επανάστασης. Αν και το κάστρο της Μονεμβασίας δεν ήταν από τα σπουδαιότερα, η άλωσή του αναπτέρωσε το ηθικό των Ελλήνων, ήταν το πρώτο ονομαστό κάστρο που έπεφτε στο χέρια τους. Αντίθετα η κάλυψη του συντέλεσε στην πτώση του ηθικού των Τούρκων της Τριπολιτσάς. Οι όροι της αποχώρησης των Τούρκων τηρήθηκαν κατά γράμμα.
  Μετά την άλωση της Μονεμβάσιας δημιουργήθηκαν έριδες ανάμεσα στους Eλληνες. Επειδή οι Λάκωνες όρμησαν πρώτοι στις αποθήκες του κάστρου, για να σκεπάσουν την ενέργεια τους διέδιδαν συκοφαντίες εναντίον του Κατακουζηνού και του Γεωργίου Πάνου κατηγορώντας τους για ανάλογες πράξεις.
  Εξοργισμένος ο Κατακουζηνός εγκατέστησε ως φρούραρχο τον Παναγιώτη Ορφανό και έφυγε για να συναντήσει τον Υψηλάντη.
  Ο Γεώργιος Πάνου, που είχε προσφέρει πολλά στο θαλάσσιο αποκλεισμό του κάστρου, μόλις μπόρεσε να ξεφύγει από τη μανία του εξοργισμένου λαού χάρη στην επέμβαση του Δημήτριου Υψηλάντη.
  Ο Ορφανός, άντρας με διοικητικές ικανότητες, μπόρεσε να επιβάλει γρήγορα την τάξη, αντέδρασαν όμως εναντίον του οι πρόκριτοι της Πελοποννήσου, που έβλεπαν στο πρόσωπο του έναν έμπιστο του Υψηλάντη, ο οποίος τελικά πείστηκε να τον αντικαταστήσει με τον Παναγιώτη Καλογερά, άνθρωπο έντιμο, αλλά χωρίς τις ικανότητες του Ορφανού.
Βιβλιογραφία: Ιστορία Ελληνικού Eθνους Εκδοτική Αθηνών Τόμος Β΄

Ιστοσελίδα του 3/Θ Δημοτικού Σχολείου Νιάτων Λακωνίας
• http://niata0.tripod.com/kefalaio_1/eithi/istoria/...

Η Τιμωρία του Αλη-Μπέη της Μονεμβασίας

  Το περιστατικό αναφέρεται από πολλούς ιστοριογράφους και ιστορείται περί το 1790. Ο ισχυρός Αλημπέης της Μονεμβασίας περιοδεύοντας βρέθηκε σε πανηγύρι στο χωριό Κοσμάς, όπου στο χορό των κατοίκων είδε "ωραιότατη κόρην την οποία, επόθησε".
  Προσπάθησε επίμονα με δελεαστικές προτάσεις να την πείσει να τον ακολουθήσει, αλλά εκείνη αρνιόταν με πείσμα. Τότε εκείνος ανέθεσε στους άνδρες του να τη συλλάβουν και όταν εκείνη αντέδρασε στις επιθυμίες του διέταξε να τη σκοτώσουν με φρικτά βασανιστήρια. Πράγματι εκείνοι την βασάνισαν με φρικτό τρόπο και τελικά: "έθεσαν τους μαστούς της κόρης εντός κασέλας και κλείσαντες βεβαίως το σκέπασμα απέκαμαν αυτούς εκ του σώματος της εθνομάρτυρος κόρης". Το φρικτό και απαίσιο έγκλημα διαδόθηκε γρήγορα και ο καπετάν-Ζαχαριάς αποφάσισε τη σκληρή τιμωρία του Αλήμπεη. Ανέθεσε σε έμπιστους ανθρώπους του, να παρακολουθούν τις κινήσεις του Αλήμπεη και να τον ενημερώνουν συνεχώς.
  Μετά από αρκετό καιρό ο Αλήμπεης βγήκε απ' το φρούριο με μεγάλη συνοδείας για κυνήγι. Ο καπ. Ζαχαρίας ειδοποιήθηκε εγκαίρως και έσπευσε εναντίον του με μικρή δύναμη ανδρών. Στήνοντας ενέδρα του επιτέθηκε σε κατάλληλη τοποθεσία και τον συνέλαβε, μαζί με τους άντρες που είχαν απομείνει, αφού οι υπόλοιποι σκόρπισαν τρομαγμένοι. Ο ίδιος ο Αλήμπεης προσπαθώντας να ξεφύγει καταδιώχτηκε και συνελήφθηκε απο τον ίδιο το Ζαχαρία. Η τιμωρία του υπήρξε ανάλογη με το έγκλημά του. "Τον εφόνευσε παραύτα δια διαμελισμού και τα τεμάχια του εφόρτωσε εις τον ίππον του και τα απέστειλεν εις Μονεμβασίαν μετά των αιχμαλωτισθέντων ανδρών του".
Βιβλιογραφία: Η Λακωνία κατά την Τουρκοκρατίαν και Βενετοκρατίαν 1460-1824
Εκδόθηκε 1993, Αθήνα Κυρ. Ν. Στάππα

  Από την Αθήνα, κατά, το Μάρτιο του 1688, αναχώρησαν 622 οικογένειες και εγκαταστάθηκαν στα νησιά του Αργοσαρωνικού και την Πελοπόννησο. Δημιουργούνται έτσι δύο διοικητικά κέντρα. Ένα στην Κελεφά και το άλλο στη Μονεμβάσια. Οι κάτοικοι της Μονεμβασίας είναι θαλασσινοί και παλιά έκαναν μεταφορές προς τη Συρία, Κρήτη, Κωνσταντινούπολη. Είναι έξυπνοι και σταθερού χαρακτήρα, μπορεί να δώσουν και τη ζωή τους ακόμη για τον πρίγκηπα που υποστηρίζουν. Ντύνονται αλλά λεβέντικα και οι γυναίκες τους διατηρούν το παλαιό Βενετσιάνικο φόρεμα. Μεταξύ όλων των άλλων οι κάτοικοι των Βατίκων, χωριό απέναντι από το Τσιρίγο ( Κύθηρα ) είναι θαρραλέοι και χειρίζονται τα όπλα πολύ καλά. Στη Μονεμβάσια μένει επίσης Έλληνας Αρχιεπίσκοπος ο οποίος φέρει τον τίτλο του Παναγιώτατου και Εξάρχου του Μορέως και έχει υπ’ αυτόν τους Επισκόπους του Έλους, του Ρέοντος και Αραστούς, της Μάνης, της Πλάστης, της Καλαμάτας και Ανδρούσης.
Η Λακωνία κατά την Τουρκοκρατία και Βενετοκρατία. Κυρ. Ν. Στάππα

Το κείμενο παρατίθεται τον Μάιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα του 3/Θ Δημοτικού Σχολείου Νιάτων Λακωνίας

• http://niata0.tripod.com/kefalaio_1/kefalaio1.htm