Εμφανίζονται 6 τίτλοι με αναζήτηση: Ιστορία για το τοπωνύμιο: "ΑΒΔΗΡΑ Αρχαία πόλη ΞΑΝΘΗ".
Τον 7ο αι. π.Χ., Έλληνες από τα νησιά του ανατολικού Αιγαίου και τις
πόλεις της δυτικής Μικράς Ασίας, δημιούργησαν μια σειρά αποικιών στην εύφορη παραλιακή
ζώνη της αιγιακής Θράκης. Την εποχή εκείνη ιδρύθηκαν και τα Αβδηρα, στη θέση του
ακρωτηρίου Μπουλούστρα, ανάμεσα στις εκβολές του Νέστου
και του Πόρτο Λάγος.
Πρώτοι έφτασαν στην περιοχή οι Κλαζομένιοι με αρχηγό τον Τιμήσιο το
656/652 π.Χ., ίδρυσαν την πόλη των Αβδήρων και την οχύρωσαν με ισχυρά τείχη. Η
αποικία αυτή γνώρισε σταδιακά την παρακμή και επανιδρύθηκε το 545 π.Χ., από Τήιους
αποίκους.
Η μυθολογική παράδοση παρουσιάζει ως ιδρυτή της πόλης τον Ηρακλή,
ο οποίος έχτισε τα Αβδηρα προς τιμή του φίλου του Αβδηρου, από τον οποίο πήραν
και το όνομα τους , που τον κατασπάραξαν τα σαρκοβόρα άλογα του βασιλιά των Βιστόνων
Θρακών, Διομήδη.(Είναι ο όγδοος άθλος του Ηρακλή)
Τοποθετημένη σε μια προνομιούχο για το εμπόριο με τη Θρακική ενδοχώρα
θέση, με δύο λιμάνια και πλούσιες καλλιεργήσιμες εκτάσεις, η αποικία των Τηίων
εξελίχθηκε γρήγορα σε μια από τις ακμαιότερες πόλεις του βόρειου Αιγαίου.
Πληροφορίες για την ιστορία των Αβδήρων αντλούμε από τις αρχαίες πηγές
και τις αρχαιολογικές έρευνες. Έντονη και καθοριστική για την πορεία τους υπήρξε
η παρουσία των Περσών, που άρχισε να γίνεται αισθητή στην περιοχή ήδη από το 512
π.Χ. Όταν το 491 π.Χ. ο Μαρδόνιος κυρίευσε τις ελληνικές πόλεις της περιοχής και
υπέταξε μερικά από τα θρακικά φύλα, το λιμάνι των Αβδήρων χρησίμευσε ως ορμητήριο
των Περσών. Το 480 π.Χ. η πόλη φιλοξένησε τον Ξέρξη και το στρατό του, ενώ το
479 π.Χ. ο βασιλιάς των Περσών φιλοξενήθηκε για μια ακόμη φορά, όταν ηττημένος
αποχωρούσε από την Ελλάδα. Ένα χρυσό ξίφος και μια χρυσοποίκιλτη τιάρα ήταν τα
δώρα που άφησε τότε ο Ξέρξης στα Αβδηρα.
Μετά τους Περσικούς πολέμους τα Αβδηρα γνώρισαν μια μακρά ειρηνική
περίοδο μεγάλης οικονομικής και πολιτιστικής ακμής. Έγιναν μέλος της Α΄ Αθηναϊκής
Συμμαχίας, πληρώνοντας ιδιαίτερα υψηλό φόρο, ενώ στενές ήταν και οι σχέσεις τους
με το ανεξάρτητο θρακικό βασίλειο των Οδρυσών. Ο Πελοποννησιακός πόλεμος έφερε
μια σειρά στάσεων, συγκρούσεων και συμμαχιών που αποδυνάμωσαν την πόλη. Ιδιαίτερα
σημαντικό ήταν το πλήγμα που δέχτηκαν τα Αβδηρα το 376 π.Χ., από τη εισβολή 30.000
Τριβαλλών που είχε ως αποτέλεσμα τον αποδεκατισμό των κατοίκων τους. Ο Αθηναίος
στρατηγός Χαβρίας ήταν αυτός που έσωσε τότε τη πόλη. Τον επόμενο χρόνο, με τη
δύναμή τους σημαντικά μειωμένη, έγιναν μέλος της Β΄ Αθηναϊκής Συμμαχίας και παρέμειναν
στη σφαίρα επιρροής των Αθηνών μέχρι το 350 π.Χ. Την εποχή εκείνη ο Φίλιππος Β΄
κυρίευσε τα Αβδηρα, μαζί με άλλες πόλεις των θρακικών παραλίων.
Μετά το θάνατο του Μεγάλου Αλεξάνδρου και την κατάτμηση του βασιλείου
του, η πόλη γνώρισε διαδοχικά την κυριαρχία των Μακεδόνων, των Σελευκιδών και
των Πτολεμαίων. Στα τέλη του 3ου και στις αρχές του 2ου προχριστιανικού αιώνα
οι συγκρούσεις μεταξύ των Μακεδόνων και των Ρωμαίων οδήγησαν στην επικράτηση των
Ρωμαίων, που το 167 π.Χ. επέβαλαν την κυριαρχία τους στη Μακεδονία και τη Θράκη.
Τα Αβδηρα διατήρησαν τότε το καθεστώς της "ελεύθερης πόλης", η εποχή της ακμής
τους όμως είχε ήδη περάσει. Σταδιακά μετατράπηκαν σε μια μικρή και ασήμαντη πολίχνη,
καθώς οι πλημμύρες του Νέστου και τα έλη που δημιουργήθηκαν και δεν αποξηράνθηκαν,
προξένησαν στην πόλη ανυπέρβλητα προβλήματα.
Πολύτιμα είναι τα στοιχεία που διαθέτουμε για την κοινωνική οργάνωση,
το δημόσιο και τον ιδιωτικό βίο των Αβδήρων. Η γεωργία, η κτηνοτροφία, η αλιεία,
το εμπόριο και οι βιοτεχνικές δραστηριότητες αποτελούσαν τις κύριες ασχολίες των
κατοίκων τους. Αδιάψευστο μάρτυρα της μεγάλης εμπορικής δραστηριότητάς τους αποτελεί
η ανθηρή νομισματοκοπία της πόλης (χαρακτηριστικό είναι το βασιλικό νομισματοκοπείο
που υπήρχε όπου κόπηκαν νομίσματα του Μεγάλου Αλεξάνδρου). Η εύρεση των μεγάλων
ασημένιων οκτάδραχμων και τετράδραχμων των Αβδήρων, με έμβλημα το γρύπα, σε περιοχές
τόσο απομακρυσμένες όπως η Αίγυπτος,
η Συρία και η Μεσοποταμία,
μαρτυρούν το εύρος και τη δυναμική του εμπορίου της.
Την περίοδο της ανεξαρτησίας τους τα Αβδηρα είχαν δημοκρατικό πολίτευμα.
Ο Δήμος και η Βουλή είχαν την ανώτατη εξουσία. Ανώτατος και επώνυμος άρχοντας
ήταν ο ιερέας του πολιούχου θεού της πόλης, Απόλλωνα. Ανώτατοι εκτελεστικοί άρχοντες
ήταν οι Τιμούχοι που αντικαταστάθηκαν στο α΄ μισό του 2ου αι. π.Χ. από τους Νομοφύλακες.
Τα οικονομικά της πόλης ελέγχονταν από τους οικονομικούς άρχοντες
και τα αρχεία της ήταν οργανωμένα. Τα ψηφίσματα προξενίας φυλάσσονταν στο Ιερό
του Διονύσου, ενώ η έκθεση των ψηφισμάτων της Εκκλησίας του Δήμου, που γράφονταν
σε μαρμάρινες στήλες, γινόταν στην Αγορά. Από τις αρχαίες πηγές και από τις επιγραφές
γνωρίζουμε τρεις νόμους της πόλης. Τον 5ο αι. π.Χ. ίσχυε νόμος που δεν επέτρεπε
να ταφεί στην πατρίδα του ο πολίτης που είχε σπαταλήσει την πατρική του περιουσία.
Από τον 4ο αι. π.Χ. γνωρίζουμε ένα νόμο που ρύθμιζε τις αγοροπωλησίες ζώων και
δούλων και από τον 3ο αι. π.Χ. ένα νόμο για την προστασία της πόλης από συνωμοσίες.
Ο πληθυσμός των Αβδήρων χωριζόταν σε ελεύθερους, απελεύθερους και
δούλους. Η ακριβής οργάνωση της κοινωνίας όμως, όπως και ο αριθμός των κατοίκων
της, μας είναι άγνωστα. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των ερευνητών ο πληθυσμός κυμαινόταν
από 30.000 έως και 100.000 κατοίκους. Το σίγουρο είναι ότι τα Αβδηρα ήταν μια
πολυάνθρωπη πόλη στην οποία, εκτός από τους αποίκους, κατοικούσαν ντόπιοι Θράκες
και Έλληνες από άλλες περιοχές.
Από τις θρησκευτικές γιορτές που τελούνταν στην πόλη, γνωστές είναι
δύο: Τα Διονύσια, που ήταν η μεγαλύτερη, και τα Θεσμοφόρια, γιορτή γυναικών που
διαρκούσε τρεις μέρες και γινόταν προς τιμή της θεάς Δήμητρας. Εκτός από τον Απόλλωνα,
που ήταν ο πολιούχος θεός, ιδιαίτερα σημαντική ήταν η λατρεία του Διονύσου, ενώ
γνωστές μας είναι και οι λατρείες πολλών άλλων θεών και ηρώων. Η ύπαρξη Ιερών
του Απόλλωνος Δηρήνου, του Διόνυσου, της Αθηνάς Επιπυργίτιδος και της Αφροδίτης
είναι γνωστή από αρχαίες πηγές, δεν έχει όμως επιβεβαιωθεί ανασκαφικά.
Στην ακμαία πόλη των Αβδήρων, που είχε δεχτεί έντονες επιδράσεις από
την πνευματική ζωή της Ιωνίας,
γεννήθηκαν και έδρασαν γνωστοί ποιητές, σοφιστές και φιλόσοφοι. Πρώτος χρονολογικά
αναφέρεται ο μελικός ποιητής Ανακρέων, που ήρθε μαζί με τους αποίκους από την
Τέω. Δικά του είναι τα λόγια
που σώζει ο Στράβων και χαρακτηρίζουν τα Αβδηρα ως "καλή Τηίων αποικίη".
Ένας από τους μεγαλύτερους σοφιστές της αρχαιότητας, ο Πρωταγόρας,
που έδρασε κυρίως στην Αθήνα, γεννήθηκε στα Αβδηρα. Αβδηρίτης ήταν επίσης ο δάσκαλος
του Δημόκριτου Λεύκιππος, ο Ανάξαρχος, μαθητής του Δημόκριτου που ακολούθησε το
Μ. Αλέξανδρο στις εκστρατείες του, ο γραμματικός Εκαταίος και ο ποιητής Νικαίνετος.
Ο Βίων ο Αβδηρίτης, μαθηματικός που έζησε τον 4ο αι. π.Χ., ήταν ο πρώτος που διατύπωσε
τη θεωρία ότι υπάρχουν περιοχές στη γη όπου για έξι μήνες είναι μέρα και για έξι
μήνες νύχτα Ανάμεσα στους πνευματικούς άνδρες που γεννήθηκαν στα Αβδηρα, κορυφαία
προβάλλει η μορφή του Δημόκριτου, που γεννήθηκε περίπου το 470 π.Χ. Ο μεγάλος
υλιστής φιλόσοφος, ο θεμελιωτής, της θεωρίας του ατόμου, απέκτησε μεγάλη φήμη
όσο ακόμη ζούσε. Η διατύπωση της θεωρίας ότι ολόκληρος ο κόσμος, αποτελείται από
πολύ μικρά κομματάκια ύλης, τα άτομα (ά-τμητα), αποτελεί μια από τις σημαντικότερες
συνεισφορές της αρχαίας ελληνικής φιλοσοφίας στην επιστήμη.
Οι πληροφορίες που αντλούμε από τις αρχαίες πηγές καθώς και τα πλούσια
ευρήματα των ανασκαφών, μαρτυρούν ότι τα Αβδηρα ανέπτυξαν ιδιαίτερα υψηλό υλικό
και πνευματικό πολιτισμό, παρόλο που κατά την αρχαιότητα υπήρξαν περιβόητα για
τη μωρία των κατοίκων τους, το λεγόμενο αβδηριτισμό.
Πηγές:
ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ "ΑΒΔΗΡΑ ΠΟΛΥΣΤΥΛΟ"
Ντίνα Καλλιντζή, Αρχαιολόγος
Δόμνα Τερζοπούλου Αρχαιολόγος
Νίκος Ζήκος Αρχαιολόγος
(Σημείωση σύνταξης: Για την μετέπειτα ιστορία βλ. σύγχρονη Πόλη
των Αβδήρων)
Το κείμενο παρατίθεται τον Μάιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφίες, του Δήμου Αβδήρων
Teos also is situated on a peninsula; and it has a harbor. Anacreon the melic poet was from Teos; in whose time the Teians abandoned their city and migrated to, Abdera, a Thracian city, being unable to bear the insolence of the Persians; and hence the verse in reference to Abdera. (Strabo 14,1,30)
When Charisander was archon at Athens, the Romans elected four military tribunes with consular power, Servius Sulpicius, Lucius Papirius, Titus Quinctius; and the Eleians celebrated the one hundred first Olympiad, in which Damon of Thurii won the stadium race. During their term of office, in Thrace the Triballians, suffering from a famine, moved in full force into territory beyond their borders and obtained food from the land not their own. More than thirty thousand invaded the adjacent part of Thrace and ravaged with impunity the territory of Abdera; and after seizing a large quantity of booty they were making their way homeward in a contemptuous and disorderly fashion when the inhabitants of Abdera took the field in full force against them and slew more than two thousand of them as they straggled in disorder homewards.
This extract is from: Diodorus Siculus, Library (ed. C. H. Oldfather, 1989). Cited Nov 2002 from The Perseus Project URL below, which contains comments & interesting hyperlinks.
Ρωμαίος στρατηγός Ορτένσιος, γιος του ομώνυμου ρήτορα, μετά την μάχη των Φιλίππων, αρχή Ρωμαϊκής κυριαρχίας.
Απελευθέρωσαν την πόλη από τους Τριβαλούς και την έκαναν μέλος της Β' Αθηναϊκής Συμμαχίας.
Λάβετε το καθημερινό newsletter με τα πιο σημαντικά νέα της τουριστικής βιομηχανίας.
Εγγραφείτε τώρα!
