Εμφανίζονται 16 τίτλοι με αναζήτηση: Αξιοθέατα στην ευρύτερη περιοχή: "ΠΥΡΓΙ Κωμόπολη ΧΙΟΣ" .
ΑΡΜΟΛΙΑ (Χωριό) ΧΙΟΣ
Μεγάλο και εντυπωσιακό κάστρο στην κορυφή ενός λόφου με υψόμετρο 220
μέτρα, το οποίο είναι από τα μεγαλύτερα υψόμετρα της Νότιας Χίου.
Η θέση του είναι τέτοια που ελέγχει οπτικά τους κάμπους της Καλαμωτής
και των Αρμολίων καθώς και τη θαλάσσια περιοχή της Κώμης.
Είναι από τα πιο καλοδιατηρημένα κάστρα του νησιού και προκαλεί εντύπωση
με το μέγεθός του και τους πολυάριθμους εσωτερικούς χώρους.
Χτίστηκε το 1440 από τον Γενουάτη Νικόλαο Ιουστινιάνι κι έχει σχήμα
τραπεζοειδές. Τα τείχη του είναι διπλά και είχε μικρούς αμυντικούς πύργους. Στο
εσωτερικό του υπήρχαν δεξαμενές νερού και 62 δωμάτια.
Στην περιήγησή μας μέσα στο κάστρο μπορούμε να δούμε τα ερείπια των
δωματίων, τα απομεινάρια των αμυντικών πύργων με τις πολεμίστρες που βρίσκονται
στο ανατολικό και δυτικό μέρος και μεγάλο μέρος από το καλοδιατηρημένο και αρκετά
υψηλό νοτινό τείχος.
Εξωτερικά και σε μεγάλη απόσταση από το τείχος διατηρείται αμυντικός
περίβολος με μικρότερο ύψος, που προφανώς κατασκευάστηκε για να δυσκολεύει την
προσέγγιση του εχθρού, αφού δίχως αυτό η πρόσβαση μέχρι τα κύρια τείχη θα ήταν
αρκετά εύκολη, λόγω της σχετικής ομαλότητας της πλαγιάς.
Αντίθετα, η από βορρά πρόσβαση είναι δυσκολότερη λόγω απόκρημνου βράχου.
Στο βορειοανατολικό πύργο υπάρχουν μεγάλα τοξωτά παράθυρα τα οποία, πιθανώς κατά
την κοινή πρακτική, χρησίμευαν ως είσοδοι με ανεμόσκαλες.
(Κείμενο: Γιάννης Μακριδάκης)
Το κείμενο παρατίθεται το Δεκέμβριο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο της Νομαρχιακής
Αυτοδιοίκησης Χίου (2003).
ΜΕΣΤΑ (Χωριό) ΧΙΟΣ
The visitor should leave his own transport at the circus outside the village.
The road in the east part of the village makes the Ring-Road of the castle. If
one follows it he will reach the point from which he started. The houses on the
right side of the surrounding wall are modern. The outer wall on its left side
makes the Wall of the castle. The doors and windows of the houses of this side
have been opened rather recently. During the Genoan and Turkish occupations the
entrances of those houses that formed the wall used to be only at the inner part
of the castle. The loopholes were the only openings on the wall and it is them
which have been turned into windows later on. The two openings to the inner part
of the village have been constructed more recently for the residents' facility.
The surrounding wall of this side ends to the tower.
This text is cited Febr 2004 from the Promoting Tourism Prefectural Committee of Chios URL below, which contains images.
The Gateway of the castle is named by the natives as "door of
the captain", that means the door of the governor (it derives from the Italian
word "capitano"). The monoliths of which it consists are remarkable as well as
the iron door that remains in an excellent condition. The door during the Genoan
occupation was opened in the morning at sunrise and closed in at sunset. That
did not happen only when there was a danger of a raid but on a daily basis. It
is because the village was the place of the natives' dwelling but at the same
time it used to exist as a camp for the conquerors. This gate was the only one
on the castle so that the conquerors could easily check the entry of the products,
especially of mastic. All that was due to defence and the facilitation of the
conquerors, since it was according to the products that taxes were imposed.
The house over and next to the door gate must have been the governor's-captain's
residence (that is why it has been named after him). The small window through
which the guards used to observe the residents' entry-exit is noticed at the inner
part of the gate. On the way into the castle two of the most ancient churches
of the village are located. The first one is that of Aghios Georgios and the second
one is that of Aghia Paraskevi, the latter of which is more significant.
This text is cited Febr 2004 from the Chios Prefecture Tourism Committee URL below, which contains images.
ΠΥΡΓΙ (Κωμόπολη) ΧΙΟΣ
Ο οικισμός του Πυργιού, μακριά από τη θάλασσα κτισμένος και αθέατος
απ' αυτήν, είναι ένα μεσαιωνικό χωριό φρουριακού τύπου.
Ο Δημ. Βικέλας στο εκτενές αφήγημά του "Λουκής Λάρας" γράφει για τα
μεσαιωνικά χωριά της Χίου: "Τα χωριά της Χίου ήσαν ως φυλακαί. Δεν έχουν τείχη,
αλλά κατά τας τέσσαρας εξωτερικάς πλευράς των οικιών τα οπίσθια συνεχόμενα αποτελούν
αδιάκοπον προτείχισμα. Αι θύραι των οικιών κείνται εντός του χωρίου, η κεντρική
δε αυτού οδός τέμνουσα των οικιών την συνέχειαν σχηματίζει του οχυρώματος την
πύλην. Οδοί λίαν στεναί και οικοδομαί συνεσφιγμέναι πληρούσι τον χώρον, τον οποίον
περιστοιχίζει η εξωτερική πλευρά των οικιών. Εις το μέσον ευρίσκονται οι πύργοι".
Αυτή σε γενικές γραμμές είναι η πολεοδομική και αρχιτεκτονική μορφή
του Πυργιού.
Το σχήμα του οικισμού αρχικά ήταν ένα κλειστό τετράπλευρο με πυκνό
πολεοδομικό ιστό. Ο Γερμανός περιηγητής Johann Michael Wansleben που επισκέφθηκε
τη Χίο το 1674, γράφει χαρακτηριστικά στα ιταλικά: "Pirghi belissimο e grandissimo
borgo fabricato all italiana" (Το Πυργί οχυρότατο και πολύ μεγάλο χωριό έχει κτιστεί
με ιταλικό τρόπο). Ολόκληρο δηλαδή το χωριό είναι ένα φρούριο. Τα ακραία σπίτια
που αποτελούσαν την περιμετρική ζώνη του οικισμού ήταν χτισμένα σε συνεχή και
αδιάσπαστη σειρά και δεν είχαν πόρτες και παράθυρα προς το έξω μέρος, αλλά μόνο
προς το εσωτερικό του χωριού. Μ' αυτό τον τρόπο δόμησης σχηματιζόταν ένα τείχος
που περιέβαλλε τον οικισμό και του έδινε το τελικό του σχήμα. Σε κάθε γωνία του
τετραπλεύρου σχηματιζόταν ένας μικρός πύργος. Σήμερα, βέβαια, το τείχος αυτό έχει
καταστραφεί και το αρχικό σχήμα του οικισμού είναι δυσδιάκριτο, γιατί έξω από
το συμπαγή και οχυρωμένο αυτό πυρήνα έχουν κτιστεί στο μεγαλύτερο μέρος της περιμέτρου
του αρκετά σπίτια. Η πυκνότητα όμως του πολεοδομικού ιστού και η παλιά ρυμοτομία
του διατηρούνται.
Στο κέντρο του χωριού υψώνεται ημιερειπωμένος ο μεγάλος αμυντικός
πύργος που περιβαλλόταν από περιτείχισμα, που είχε σε καθεμιά από τις τέσσερις
γωνίες του ένα πυργόπουλο. Σήμερα σώζονται τα δύο της νότιας πλευράς. Βόρεια του
πύργου βρίσκεται η πλατεία (Λιβάδι), μετά από δύο σειρές σπιτιών. Ο πύργος τετράγωνος,
με κάθε πλευρά του προσανατολισμένη στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα και ελεύθερος
από παντού περιβάλλεται από δρόμους. Η βόρεια προέκταση του δρόμου της ανατολικής
πλευράς του πύργου διασταυρώνεται με τη βόρεια πλευρά της οδικής περιμετρικής
ζώνης που περιβάλλει τα σπίτια, τα οποία κτίστηκαν στη θέση του περιτειχίσματος
του πύργου. Ο δρόμος από τον πύργο καταλήγει στη βόρεια πλευρά του τρίτου οδικού
δακτυλίου, τετραγωνικού σχήματος, που λέγεται βόλτα (διαλεκτ. βότα) και περιζώνει
τη δεύτερη σειρά σπιτιών γύρω από τον πύργο. Η ανατολική πλευρά του τρίτου οδικού
δακτυλίου, της βόλτας, είναι η γειτονιά του Ξένου. Η βόρεια πλευρά διακόπτεται,
στο σημείο συμβολής της με το δρόμο του πύργου, από νεότερα κτίσματα (κοινοτικό
καφενείο, ιδιωτικά καταστήματα και εκκλησία Αγίου Στεφάνου), διέρχεται από την
παρυφή της νότιας πλευράς της πλατείας και αποκαθίσταται, μετά την πλατεία, η
συνέχειά της, η οποία συνδέεται με το δρόμο της Πατασάς. Η Πατασά αποτελεί τη
δυτική πλευρά του τρίτου οδικού δακτυλίου, που συμπληρώνεται με τη νότια πλευρά,
η οποία είναι κοντά στην Κάτω Παναγιά.
Η είσοδος στο χωριό γινόταν από δύο τουλάχιστο πόρτες, αν όχι από
περισσότερες, όπως μαρτυρούν οι ονομασίες των περιοχών Κάτω Πόρτας, η οποία βρίσκεται
στο μέσο της ανατολικής πλευράς του χωριού, και Απάνω Πόρτας αντίστοιχα στη δυτική
πλευρά του. Οι πόρτες ήταν σιδερένιες και έκλειναν το βράδυ καθώς και κάθε φορά
που παρουσιαζόταν ανάγκη να αμυνθούν οι κάτοικοι του χωριού.
Ένας ευρύς σχετικά δρόμος ξεκινά από την Κάτω Πόρτα και με κατεύθυνση
από τα ανατολικά προς τα δυτικά συναντά τον πλατύ και κεντρικό δρόμο (στου Ξένου),
που δεξιά οδηγεί, μετά από μια στροφή αριστερά, στο Λιβάδι. Η προέκταση του δρόμου
της Κάτω Πόρτας καταλήγει στο δεύτερο οδικό δακτύλιο γύρω από τον πύργο. Ένας
άλλος δρόμος η Φαδριά, ξεκινά από την Απάνω Πόρτα και με κατεύθυνση από τα δυτικά
προς τα ανατολικά συναντά τον κεντρικό δρόμο της Πατασάς, που αριστερά οδηγεί,
μετά από μια στροφή δεξιά, στο Λιβάδι. Η προέκταση και του δρόμου της Απάνω Πόρτας
καταλήγει στο δεύτερο οδικό δακτύλιο γύρω από τον πύργο.
Βόρεια του δρόμου της Κάτω Πόρτας υπάρχει ένας παράλληλος, που λέγεται
Ποταμός, και νότια ένας άλλος. Και οι δύο αυτοί παράλληλοι δρόμοι οδηγούν σήμερα
έξω από τον οικισμό. Νότια της Φαδριάς υπάρχει ένας παράλληλος δρόμος, το Λουτρό,
και βόρεια άλλοι δύο. O ένας είναι κάθετος στο δρόμο της Πατασάς και οδηγεί στη
γειτονιά του Περρή και ο άλλος ξεκινάει από τη βορειοδυτική γωνία της πλατείας,
περνάει από τη βόρεια πλευρά της κεντρικής εκκλησίας και καταλήγει στη γειτονιά
που την έλεγαν παλαιότερα Κυλιμούντρα (διαλεκτ. Τσυλιμούντρα).
Δύο άλλοι επιμήκεις δρόμοι είναι η συνέχεια του δρόμου της Πατασάς
προς τα νότια, που οδηγεί στον Πορτανάτο, και ο δρόμος που αρχίζει από τη βορειοανατολική
πλευρά της πλατείας με κατεύθυνση βόρεια και οδηγεί στην Αγία Παρασκευή, στο Πυργούσικο.
Αυτός είναι ο επιμηκέστερος δρόμος του χωριού. Όλο το υπόλοιπο δίκτυο του οικισμού
είναι δαιδαλώδες και περιλαμβάνει πολλούς στενούς δρόμους που καταλήγουν σε αδιέξοδο.
Στο σύνολό του ο οικισμός δίνει την εντύπωση του λαβύρινθου.
Το κατάστρωμα των δρόμων ήταν χωμάτινο ή λιθόστρωτο. (Εδώ και 35 περίπου
χρόνια οι δρόμοι είναι τσιμεντροστρωμένοι και μόνο η Φαδριά έχει στρωθεί πρόσφατα
με πέτρινες πλάκες). Οι δρόμοι ήταν μεσοκλινείς και σχημάτιζαν στο μέσο αυλακοειδή
πτυχή για την απόρροια του βρόχινου νερού έξω από το τείχος. Η γενική αρχή που
πρυτανεύει σ' έναν οικισμό, στον οποίο έχει προκαθοριστεί η έκτασή του, είναι
η εξοικονόμηση χώρου. Γι' αυτό τα σπίτια είναι συνεχόμενα, στενόχωρα και αναπτυγμένα
σε ύφος, και οι δρόμοι πολύ στενοί. Σε πολλά σημεία μάλιστα ημικυλινδρικοί θόλοι
ενώνουν τις απέναντι συστοιχίες σπιτιών και επάνω σ' αυτούς υπάρχουν δωμάτια.
Είναι τα λεγόμενα σκεπαστά (διαλεκτ. σεπαστά). Σ' άλλα σημεία πάλι, πάνω από τους
δρόμους, υπάρχουν τόξα (τοξάρια > δοξάρια), που αντιστηρίζουν τους κυλινδρικούς
θόλους των δωματίων, δεξιά και αριστερά, σαν γέφυρες, με μορφή εναέριων ή μετέωρων
αντηρίδων. Οι περισσότεροι δρόμοι στενοί και σκοτεινοί, με τα καμπυλόσχημα δοξάρια
ψηλά, προσλαμβάνουν χαρακτήρα έντονα γραφικό και παράλληλα μυστηριακό, και υποβάλλουν
στο νεόφερτο διαβάτη τους τη σιωπή, για να αφουγκραστεί τα περασμένα και να μεταφερθεί
σ' αλλοτινούς καιρούς.
Η στενότητα του χώρου έχει άμεσα επηρεάσει και τους τύπους των σπιτιών.
Από το βιβλίο "Ενα Κειμήλιο Το Πυργί της Χίου" σελ. 48 που εκδόθηκε
το 1992 από τον Σύλλογο Πυργουσών Αττικής «Το Πυργί Χίου».
Το κείμενο παρατίθεται τον Μάιο 2004 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφίες, του κόμβου: Το Πυργί της Χίου
Όλα τα παλιά σπίτια, κατασκευασμένα από εγχώρια πέτρα για λόγους ασφάλειας
- η πυρπόληση ενός πέτρινου σπιτιού και κατ' επέκταση ενός τέτοιου οικισμού είναι
αδύνατη - ήταν διώροφα. Τα τριώροφα είναι νεωτερικά.
Το σπίτι είχε σχεδόν πάντα ορθογωνική κάτοψη, με τη μεγάλη πλευρά
του κάθετη ή παράλληλη προς τον άξονα του δρόμου. Το ισόγειο είναι ένας στενός,
σκοτεινός χώρος, όπου αναπτύσσονται οι σταύλοι και οι αποθήκες.
Η διαμονή των ζώων στο ισόγειο επιβαλλόταν, αφού τίποτα δεν μπορούσε
να χωροθετηθεί έξω από τον οικισμό για λόγους ασφάλειας.
Έτσι ο κατοικήσιμος χώρος μεταφέρεται στον όροφο. Από το ισόγειο αρχίζει
πάντοτε εσωτερικά η σκάλα που οδηγεί στο αίθριο (ηλιακωτό, άγερτο, πουντί). Συνήθως
ο κεκλιμένος ημικυλινδρικός θόλος, που σκεπάζει τη σκάλα, διεισδύει σ' ένα από
τα δωμάτια.
Το αίθριο βρίσκεται κατά κανόνα στο μέσο του ορόφου και σπάνια σε
φαρδείς δρόμους στην πρόσοψη του σπιτιού, οπότε μπορεί να στεγαστεί. Το αίθριο
αποτελεί το κέντρο της σύνθεσης του μεσαιωνικού σπιτιού, γιατί εξυπηρετεί όλες
τις κινήσεις, δίνει αερισμό και φωτισμό, και επιτρέπει την άμεση προσπέλαση του
δώματος (ταράτσας) με σκάλα εν μέρει κτιστή και εν μέρει ξύλινη φορητή ή μόνο
με φορητή. Οι θόλοι γίνονταν από πλακοειδείς πέτρες (διαλεκτ. πλατσερά) και είναι
ημικυλινδρικές καμάρες, σταυροθόλια και καμάρες με κυλινδρικές διεισδύσεις. Ποτέ
οι θόλοι δεν έμεναν ακάλυπτοι, αλλά διαμορφωνόταν ταράτσα με χώμα και μικρές πέτρες.
Τα δώματα επικαλύπτονταν με ισχυρότατο κονίαμα (αστρακιά, διαλεκτ. στρατσά) πάχους
περίπου πέντε εκατοστών, που έχει μεγάλη στεγανότητα και αντοχή.
Το δώμα γινόταν για το άπλωμα γεωργικών προϊόντων, αλλά και για ύπνο
το καλοκαίρι και για συναντήσεις γειτόνων. Η σχέση αιθρίου-δώματος δημιουργούσε
πρόβλημα στην ιδιωτική ζωή, αλλά και δυνατότητες για στενότερες ανθρώπινες σχέσεις.
Η όλη δομική συγκρότηση εξασφάλιζε τρεις τελείως ανεξάρτητες κινήσεις: στο επίπεδο
των δρόμων, μέσα στα σπίτια και στις ταράτσες με τις κάθετες διασυνδέσεις τους
(από τη σκάλα στον όροφο και από το αίθριο στο δώμα). Τα δώματα ήταν περίπου στο
ίδιο ύψος. Τα σκεπαστά και τα δοξάρια, που βρίσκονται ψηλά, κοντό στις ταράτσες,
αποτελούσαν εναέριες γέφυρες που συνέδεαν τα δώματα των διάφορων περιοχών του
χωριού μεταξύ τους. Έτσι, σε περίπτωση αμυντικής ανάγκης, οι κάτοικοι μπορούσαν
να κινηθούν αθέατοι πάνω στα δώματα όλου του χωριού και να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικότερα
τον κίνδυνο.
Το κείμενο προέρχεται από το βιβλίο "Ελληνική Παραδοσιακή Αρχιτεκτονική
- Χίος" Εκδοτικός οίκος "ΜΕΛΙΣΣΑ".
Το κείμενο παρατίθεται τον Μάιο 2004 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφίες, του κόμβου: Το Πυργί της Χίου
Επιχρίσματα στις όψεις των σπιτιών βλέπει κανείς μόνο στο χωριό Ληθί
ή προερχόμενα από νεωτερικές επισκευές. Στο Πυργί όμως και σε ελάχιστα σποραδικά
παραδείγματα σε άλλα χωριά, απαντά ένας τρόπος διακοσμήσεως των προσόψεων πού
εκτελείται επίσης πάνω σε γενικό επίχρισμα. Πρόκειται για τα ξυστά, ένα ιδιότυπο
ως προς την τεχνική και εντυπωσιακό ως προς το τελικό εικαστικό αποτέλεσμα σύστημα
στολισμού, μοναδικό στην Ελλάδα.
Σε όλο το ύψος της προσόψεως και σε επάλληλες οριζόντιες ταινίες αναπτύσσονται
γεωμετρικά σχήματα σε άσπρο και μαύρο.
Τα θέματα είναι απλούστατα τρίγωνα, ρόμβοι, κύκλοι, ημικύκλια, ψαροκόκκαλα.
Η τεχνική βασίζεται στη μαύρη άμμο του επιχρίσματος, το οποίο αφού
ασπρισθή με επιμέλεια, ξύνεται επί τη βάσει σχεδίου. Προκύπτουν έτσι τα μαύρα
θέματα στο λευκό φόντο. Πρόκειται δηλαδή για ένα τρόπο ανάλογο προς τα ιταλικά
sgraffiti. Τα ξυστά πού απλώνονται στους τοίχους σπιτιών και εκκλησιών δίνουν
μια τελική εντύπωση τελείως ιδιόμορφη στο Πυργί. Το σύστημα αυτό διακοσμήσεως,
αν και φαίνεται ότι είναι νεωτερικό στο xωριό, βάσιμα πιστεύεται ότι έχει την
απώτερη καταγωγή του στην Γένουα
τόσο ως προς την τεχνική, όσο και ως προς το έμμεσα πρότυπό του.
Οι τεχνίτες του Πυργίου αυτοσχεδιάζοντας δημιούργησαν τα πολυποίκιλα
γεωμετρικά θέματα στην θέση απλής μιμήσεως ισοδόμου τοιχοποιίας με την τεχνική
του sgraffito, πού υπήρχε από παλιά στη Χώρα
και στον Κάμπο
και της οποίας τα απώτερα πρότυπα βρίσκονται στην Ιταλική αναγεννησιακή αρχιτεκτονική.
Το κείμενο προέρχεται από το βιβλίο "Ελληνική Παραδοσιακή Αρχιτεκτονική
- Χίος" Εκδοτικός οίκος "ΜΕΛΙΣΣΑ".
Το κείμενο παρατίθεται τον Μάιο 2004 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφίες, του κόμβου: Το Πυργί της Χίου
ΜΕΣΤΑ (Χωριό) ΧΙΟΣ
The road on the left of Aghia Paraskevi leads to the village square. The villagers
call it "Livadi". The square is a resort after an exhausting day. There
is a particular reason that a daily stroll in the square is considered necessary.
As it is obvious the house of the village and especially those which form the
castle do not provide any open space or gardens since they are built in a way
that unites them all. There are cases when the boundaries of two neighbouring
houses can be hardly distinguished. As such the square is the only open area of
the castle. It is where friends meet, where news are heard, where the villagers
have their morning coffee or their afternoon ouzo. Although it is a calm and quiet
place on a daily basis, it turns to a centre of bacchic festivities the days the
villagers have a feast. Island songs are played by the villagers' musicians and
all ages men and women dance until the morning and drink wine and souma of their
own production.
This text is cited Febr 2004 from the Promoting Tourism Prefectural Committee of Chios URL below, which contains images.
ΔΟΤΙΑ (Οικισμός) ΧΙΟΣ
Νοτιοανατολικά του Πυργιού,
μετά τα Μπρούκια, βρίσκεται ο εύφορος κάμπος των Δωτιών. Ύστερα από την ανηφοριά
της Βληχωνής, μιας ελαιόφυτης περιοχής, από την οποία διέρχεται η συνέχεια του
δρόμου των Μπρουκιών, που οδηγεί στα Δώτια, αρχίζει ο κάμπος, στενός στην αρχή
του και πολύ πλατύτερος στη συνέχειά του. Στην αρχή του υψιπέδου και δεξιά του
δημόσιου δρόμου προβάλλει ένα υψηλό, απομονωμένο και ερειπωμένο μνημείο είναι
ο μεσαιωνικός πύργος του κάμπου , που με δυσκολία διηγείται την ιστορία του .
Είναι χτισμένος στην παρυφή της βόρειας προέκτασης του βουνού Τράχωνα, που ορίζει
δυτικά τον κάμπο των Δωτιών, στη θέση Πυρρού. Ο πύργος είναι ορατός από την περιοχή
της Σικελιάς και των Πατρικών.
Από το βιβλίο "Ενα Κειμήλιο Το Πυργί της Χίου" σελ. 58 που εκδόθηκε
το 1992 από τον Σύλλογο Πυργουσών Αττικής «Το Πυργί Χίου».
Το κείμενο παρατίθεται τον Μάιο 2004 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφίες, του κόμβου: Το Πυργί της Χίου
ΚΑΛΑΜΩΤΗ (Κωμόπολη) ΧΙΟΣ
North of Kalamoti, there is a medieval tower called Zyvos which was destroyed
by the earthquake of 1881. General meetings of the "Public of Mastic Villages"
were held in this tower in which the representatives' election took place. Near
the tower's remains, there is the Byzantine church of Panaghia of Sikelia that
possesses exquisite ceramic decor and is dated to the 13th century.
ΜΕΣΤΑ (Χωριό) ΧΙΟΣ
The Tower is one of the four towers the castle used to have on the
four corners of its rectangular part. It is circular and consists of two floors
which communicate through a spiral staircase. Only three of the towers are redeemed
nowadays (unfortunately, the one located at the corner where the parking area
is these days has been destroyed). One of the three existing ones is now a residence,
a very unique one since it has circular rooms. The towers used to be in direct
contact with each other through a tunnel parallel to the outer road.
The loopholes of the tower can be still noticed. From outside they
look as narrow openings although from inside they look like tunnels. From the
tower by taking the ring road one reaches the entrance of the village-castle.
This text is cited Febr 2004 from the Promoting Tourism Prefectural Committee of Chios URL below, which contains images.
The main road from the proskynima leads to the Northwest side of the
castle, the so called "tower of Militas". It derives from the Italian word militare
which means army. The tower can be seen more clearly from the square outside the
castle and nowadays it has become a residence. The reason it was named after this
word is because it was reinforced by a military force since it is located facing
the sea from where all raids were expected.
In order to conceive the significance of the tower in terms of the
defence of the castle, as well as the effective of the entire system of defence
of the village it is worth to mention the following:
The castle was a quadrilateral with a triangular peak on the Northwest
side that ended to the "Tower of Militas". This was the front line of defence.
Inside, as it shows in the village plan, two roads which started from the square
and converged just before the tower of Militas formed a castle inside the main
castle. That was the second line of defence. The main tower where the church of
Big Taxiarchis is located made the third line of defence. The central tower received
all visual messages sent from Merovigli (=the watch tower of the daytime), the
highest mountain of the area, and motivated the whole system of defence. As such
if the enemies took the castle they would have to fight hard again so as to seize
a second castle almost identical to the former. If they took that too, they should
have much more troops in order to conquer the heart of the castle, the central
tower.
Anyway, the tower of Militas played the most significant role in the
repulse of the raiders because of its position; it also protected the most important
good for the besieged, the water. The well is located under the tower in a shed
in the inner part of the castle. The ruts on the mouth of the well are very typical;
they have been made by the ropes which have been going up and down for centuries
so as to draw water out. Since the slabs showed signs of wear some new were placed
over the old ones but they were also worn. An underground tunnel used to link
the well with the central tower of the castle, so if the enemies conquered the
village but not the tower, the besieged people would have water supplies. The
gate which is located in the tower of Militas is more recent. Perhaps there was
an emergency gate of the castle at that point. On the way back, the road from
the tower of Militas leads to the triangle which is formed by the two inner roads
of the castle. At the house which is in the corner of the two roads, remains of
another tower can be seen; its existence confirms the idea that a second line
of defence existed indeed.
This text is cited Febr 2004 from the Chios Prefecture Tourism Committee URL below, which contains images.
ΠΥΡΓΙ (Κωμόπολη) ΧΙΟΣ
Ο πύργος αποτελούσε τον πυρήνα του χωριού και ήταν αμυντικό και διοικητικό
κέντρο. Βρίσκεται νότια της πλατείας και πολύ κοντά σ' αυτή δύο σειρές σπιτιών
μεσολαβούν μεταξύ πλατείας και πύργου. Κτίστηκε την εποχή των Γενουατών. Ο πύργος
είναι μεγάλο και βαρύ οικοδόμημα, ελεύθερο από παντού, ορθογώνιο στην κάτοψη,
διαστάσεων 20,95χ17,80 μ., με ισόγειο και δύο ορόφους.
Στο εσωτερικό του δε σώζεται τίποτα πια. Διακρίνονται όμως οι γενέσεις
των τόξων, που κρατούσαν το δώμα, και οι τρύπες των ξύλινων δοκαριών. Φαίνεται
ότι αρχικά υπήρχαν έξι πεσσοί σε δύο σειρές. Οι υδρορρόες μαρτυρούν ότι ένα μέρος
του δεύτερου ορόφου έμενε αστέγαστο στο μέσο της κάτοψης.
Σε κάθε πλευρά του κάθε ορόφου υπήρχαν τρία παράθυρα τοξωτά με πώρινα
πλαίσια, ενώ στο ισόγειο δε φαίνεται να υπήρχαν ανοίγματα. Η είσοδος στον πύργο
γινόταν από το έδαφος με κινητές κλίμακες, που τις έσερναν επάνω, και με κινητά
στοιχεία, τα οποία τον συνέδεαν προσωρινά με τον περίβολο που τον περιέβαλλε,
όπως θα δούμε αμέσως πιο κάτω, και τα οποία μπορούσαν να απομακρυνθούν. Έτσι ο
πύργος απομονωνόταν και σε περίπτωση εχθρικής επίθεσης το πάτημα του δεν ήταν
εύκολο. Η κάθε πλευρά του δώματος επιστεφόταν με έξι οδοντωτές επάλξεις (τα μέρουλλα
των Βυζαντινών), με τις οποίες το γενικό ύψος έφθανε τα 18 μέτρα περίπου. Δυστυχώς
σήμερα δε σώζεται καμιά. Το πάχος των τοίχων κυμαίνεται από 1,50 - 1,70 μ. Γύρω
από τον πύργο σχηματιζόταν μεγάλος περίβολος με τείχος και με ένα μικρό στρογγυλό
πύργο (πυργόπουλο) σε καθεμιά από τις τέσσερις γωνίες.
Ο περίβολος είχε διαστάσεις 43χ38 μ. και το πάχος του τοίχου ήταν
1,50 μ. Σήμερα σώζονται μόνο δύο πυργόπουλα στη νότια πλευρά. Έχουν ύψος 10 μ.
και διάμετρο περίπου 4,40 μ. Μέσα από το τείχος έχουν κτιστεί σπίτια και έτσι
δε διακρίνεται η πύλη της εισόδου ούτε φυσικά άλλες λεπτομέρειες. Ο πύργος στα
χρόνια της τουρκοκρατίας εγκαταλείφθηκε και άρχισε να καταστρέφεται σιγά σιγά.
Ο σεισμός του 1881 κατέστρεψε όλη σχεδόν την ανατολική του όψη και προκάλεσε ρήγμα
στη δυτική. Από καιρό μοναδικοί του κάτοικοι ήταν τα νυχτοπούλια. Από το 1892
άρχισαν να κτίζονται μέσα στον πύργο σπίτια. Σήμερα οκτώ σπίτια κατέχουν όλη την
έκτασή του. Το 1937 γκρεμίστηκαν με απόφαση των κοινοτικών αρχών τρία μέτρα από
το ανώτατο τμήμα κάθε όψης, γιατί υπήρχε κίνδυνος το τμήμα αυτό να πέσει. Η πέτρα
χρησιμοποιήθηκε, για να χτιστεί ο περίβολος του σχολείου του χωριού. Ίσως δε θα
ήταν άστοχο στο σημείο αυτό να παραθέσουμε μια εικόνα γεμάτη από ανεπιτήδευτη
ομορφιά και ειδυλλιακή χάρη, που συνδέεται με τα σπίτια που είναι χτισμένα στον
πύργο. Ο Γάλλος γλωσσολόγος Hubert Pernot, που επισκέφθηκε το Πυργί τα καλοκαίρια
του 1898 και 1899, και έμεινε στο χωριό αρκετό καιρό, γράφει στο βιβλίο του "Η
νήσος Χίος":
Μετά το δείπνο κάθισα πάνω σ' ένα δώμα (ταράτσα). Το φεγγάρι ήταν
στη γέμισή του. Μπορούσε κανείς να μετρήσει τους θάμνους των γύρω λόφων. Το Πυργί
ξαναπήρε το μυστηριακό του αέρα, μαζί με μια ατέλειωτη γλυκύτητα αυτή τη φορά.
Στα πόδια του γέρικου πύργου, ένα παράθυρο, στολισμένο με γλάστρες βασιλικό, ήταν
ακόμα φωτισμένο, και κοντά του μια φωνή τραγουδούσε μέσα στη σιγαλιά της νύχτας:
- Κόρη, όταν εφιλιόμαστε, νύχτα ήταν, ποιος μας είδε;
- Μας είδε τ' άστρο της νυχτός και τ' αργυρό φεγγάρι
και το φεγγάριν έσκυψε και το' πε του θαλάσσου,
και το θαλάσσι στο κουπί και το κουπί στο ναύτη,
κι ο ναύτης το τραγούδησε, το' μαθε ο κόσμος όλος.
Από το βιβλίο "Ενα Κειμήλιο Το Πυργί της Χίου" σελ. 58 που εκδόθηκε
το 1992 από τον Σύλλογο Πυργουσών Αττικής «Το Πυργί Χίου».
Το κείμενο παρατίθεται τον Μάιο 2004 από την ακόλουθη ιστοσελίδα του κόμβου: Το Πυργί της Χίου
Λάβετε το καθημερινό newsletter με τα πιο σημαντικά νέα της τουριστικής βιομηχανίας.
Εγγραφείτε τώρα!
