Πληροφορίες τοπωνυμίου

Πάνω Κάστρο ή Κάστρο Φανερωμένης

ΚΟΧΥΛΟΣ (Χωριό) ΑΝΔΡΟΣ
Το Πάνω Κάστρο ή Κάστρο της Φανερωμένης ή της Γριάς το Κάστρο ήταν η ισχυρότερη και μεγαλύτερη μεσαιωνική πολιτεία της Ανδρου. Χτίστηκε από τους Βενετούς πάνω σε ένα εντυπωσιακό οροπέδιο βόρεια του Ορμου Κορθίου, σε υψόμετρο περίπου 600 μ. Μπορούσε να προστατεύσει περίπου 1000 (ή και περισσότερους) κατοίκους και εθεωρείτο απόρθητο λόγω των υψηλών βράχων που το περιβάλλουν και του ισχυρού του τείχους. Η ιστορία του είναι άγνωστη και ίσως αυτό να τροφοδότησε τους θρύλους που το περιβάλλουν. Σύμφωνα με το γνωστότερο, οι Τούρκοι, που δεν μπορούσαν να το καταλάβουν, έστειλαν στο κάστρο μια γριά με την έγκυο κόρη της να ζητήσουν βοήθεια, όμως το βράδι η γριά άνοιξε την πύλη και μπήκαν οι Τούρκοι που έσφαξαν όλους τους κατοίκους. Στη συνέχεια η γριά, μετανιωμένη για την πράξη της, ανέβηκε σε ένα ψηλό βράχο και αυτοκτόνησε πηδώντας στη θάλασσα. Ετσι η μνήμη της γριάς έμεινε σε δύο απο τα αξιοθέατα της περιοχής: "της γριάς το κάστρο" και την όμορφη παραλία "της γριάς το πήδημα". Σήμερα στο κάστρο, όπου φτάνει κανείς απο ένα μονοπάτι που ξεκινά απο το Κοχύλου, υπάρχουν ερείπια σπιτιών, εκκλησιών, δεξαμενών νερού και η εκκλησία της Φανερωμένης. Ομως πάνω απ' ολα υπάρχει η εκπληκτική θέα στο Αιγαίο και ένα επιβλητικό τοπίο

Το κείμενο παρατίθεται τον Φεβρουάριο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφία, του Δήμου Κορθίου

• http://www.andros.gr/island/ax1_gr.htm#pk (1 φωτ.)

• http://www.villadora.gr/english/view_CastlesEN.htm... (1 φωτ.)
Ιστοσελίδα Δήμου Κορθίου
• http://www.korthi.gr/fa_in2_gr.htm (1 φωτ.)

Φαράγγι Διποτάματα

ΣΥΝΕΤΙ (Χωριό) ΑΝΔΡΟΣ
  Τα Διποτάματα είναι μια ποταμιά μεγάλου φυσικού κάλλους, μήκους περίπου 7 χιλιομέτρων, στη νοτιοανατολική περιοχή του νησιού, ανάμεσα στο Συνετί, Παλαιόκαστρο και Κοχύλου. Το νερό σήμερα έχει λιγοστέψει, αλλά ακόμη και σε περιόδους ανομβρίας δεν σταματάει ποτέ. Το φυσικό περιβάλλον έχει μείνει στο μεγαλύτερο μέρος του αναλλοίωτο, γιατί η κυκλοφορία έχει διακοπεί τα τελευταία 35 χρόνια. Όπως είναι φυσικό η βλάστηση είναι πολύ πυκνή (πικροδάφνες, σχίνα, μουριές, συκιές, αγριοβελανιδιές, άγριοι θάμνοι, καλαμιές, βούρλα, βατομουριές, μυρτιές, άγριο δυόσμο, μέντα, λυγαριές, κισσοί). Ολη η ρεματιά αποτελεί καταφύγιο πλήθους ζώων όπως νυφίτσες, ασβοί, λαγοί, φίδια και πουλιών (κυρίως πέρδικες).
   Τη χαράδρα διασχίζει πλατύ πλακόστρωτο καλντερίμι (ο μοναδικός δρόμος που ένωνε μέχρι το 1950 τη Χώρα με το Κόρθι). Στο σημείο που τέμνεται με το ποτάμι υπάρχει τοξωτό γεφύρι και κατά διαστήματα υπάρχουν μικρές βρύσες-γούρνες. Υπάρχουν κι άλλα στενότερα σκαλωτά μονοπάτια που συνδέουν τα υπόλοιπα χωριά της περιοχής με τα χωράφια και τις ομάδες των νερόμυλων που τα εξυπηρετούσαν. Σώζονται επίσης (εκτός από τα μονοπάτια, τους φράχτες-ξερολιθιές, τους νερόμυλους και τα βοηθητικά τους κτίσματα) μαντριά, στάβλοι, κονάκια, αγροτικές αποθήκες, αλώνια και ξωκλήσια. Αλλά τα σημαντικότερα κτίσματα της περιοχής είναι οι νερόμυλοι.
  Ο λόγος που στα Διποτάματα χτίστηκε μεγάλος αριθμός νερόμυλων, ήταν οι ιδιαίτερα ευνοϊκές συνθήκες για την εγκατάσταση και λειτουργία τους: άφθονο νερό, καλοί δρόμοι προσπέλασης, προστατευμένο περιβάλλον, μικρή απόσταση από τα χωριά κ.ά. Σήμερα σώζονται (ακέραιοι, ερειπωμένοι ή σε ίχνη) 22 νερόμυλοι σε ολόκληρη τη χαράδρα. Οι περισσότεροι από αυτούς που σώζονται είναι σε πολύ καλή κτιριακή κατάσταση. Σε λίγους μύλους υπάρχουν κοντινά ή συνεχόμενα βοηθητικά κτίσματα, όπως δωμάτιο για διανυκτέρευση του μυλωνά, μαντρί, στάβλος ή αποθήκη. Υδραυλικά έργα τεράστιας σημασίας και έκτασης για την εποχή και το τεχνολογικό της επίπεδο τροφοδοτούσαν και συχνά συνέδεαν τους νερόμυλους μεταξύ τους. Σε στενά σημεία της ρεματιάς υπήρχαν φράγματα, που δημιουργούσαν λίμνες, όπου συγκεντρωνόταν το νερό για το πότισμα και τη λειτουργία των νερόμυλων. Από εκεί ξεκινούσαν τα αυλάκια, που οδηγούσαν το νερό στη δεξαμενή του κάθε μύλου και από εκεί το νερό έπεφτε στην τρύπα απ' όπου οδηγείτο στο μηχανισμό του μύλου. Το νερό που περίσσευε μαζί με αυτό που έβγαινε από το μύλο (έχοντας πρώτα περιστρέψει τη φτερωτή του), διοχετευόταν στο αυλάκι του επόμενου.

Το κείμενο παρατίθεται τον Μάρτιο 2005 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφίες, του Δήμου Κορθίου

• http://www.andros.gr/korthi/di_in2_gr.htm (3 φωτ.)