Πληροφορίες τοπωνυμίου

Το Παλιογέφυρο Αγίου Αντωνίου

ΚΑΣΤΑΝΙΑ (Χωριό) ΚΟΖΑΝΗ
Το πέτρινο τοξοτό γεφύρι του Αγίου Αντωνίου στην Καστανιά Σερβιών ή Παλιογκέφυρο είναι ένα μικρό αριστούργημα που στέκει χωρίς την παραμικρή φθορά και θυμίζει τον παλιό ορεινό δρόμο από τη Θεσσαλία προς το φημισμένο τότε Μοναστήρι του Αγίου Αντωνίου, που ήταν γνωστό σε ολόκληρη την Ελλάδα.
Το θρυλικό Παλιογέφυρο με τον θορυβώδη χείμμαρο, που έστεκε τρομερό εμπόδιο, ιδιαίτερα τους χειμερινούς μήνες με τις μεγάλες και συχνές κατεβασιές στους κτηνοτρόφους, στους Κιρατζήδες και στους επισκέπτες του Μοναστηρίου που ερχόταν από την Νότια και κεντρική Ελλάδα. Το κατασκεύασαν ανώνυμοι τεχνίτες με αφορμή τον πνιγμό δυο επιφανών επισκεπτών που ερχόταν από την Θεσσαλία, όπως αναφέρει μια παλιά παράδοση.
Το μέγεθος του γεφυριού του Αγίου Αντωνίου είναι πολύ μικρότερο από το γεφύρι των Σερβίων Κάτω από το Παλιογέφυρο ρέει συνεχώς ορμητικά νερό και η βλάστηση είναι πολύ πυκνή, σε σημείο που να μην γίνεται αντιληπτό. Η πρασινάδα έχει σχεδόν όλο το γεφύρι καλυμμένο, και το τοπίο είναι υπέροχο και ελκυστικό.

Το απόσπασμα παρατίθεται τον Μάιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα του Δήμου Σερβίων

• http://www.servia.gr/left/ddimou/kastania.html

Μονότοξο γεφύρι

ΠΡΟΣΗΛΙΟ (Χωριό) ΚΟΖΑΝΗ
  Στο μέσον και προς το τέλος του Φαραγγιού της Κατερίνης, δίπλα σε ένα καταπράσινο και άγριο τοπίο, βρίσκεται ένα χαμηλό και αρκετά μεγάλο μονότοξο πέτρινο γεφύρι. Στο 8ο περίπου χιλιόμετρο του επαρχιακού δρόμου Προσηλίου - Τρανοβάλτου, λίγο πιο κάτω από την αερογέφυρα του νέου εθνικού δρόμου Λάρισας - Κοζάνης (μέσω Τριγωνικού - Ρυμνίου), αριστερά και κάτω από το δρόμο.
  Εχει πλάτος 5 μέτρα, ύψος 2,30 μέτρα και μήκος περίπου 10 μέτρα. Είναι χτισμένο από πωρόλιθους και σχιστόλιθους. Είναι ένα θαυμάσιο μνημείο λαϊκής παραδοσιακής αρχιτεκτονικής. Είναι ένα γεφύρι που δάμασε την άγρια φύση. Λειτουργούσε και είχε κατασκευασθεί επί Τουρκοκρατίας.

Το κείμενο παρατίθεται τον Μάιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα του Δήμου Σερβίων

• http://www.servia.gr/left/ddimou/trigoniko.html

Η Μεγάλη Βασιλική

ΣΕΡΒΙΑ (Κωμόπολη) ΚΟΖΑΝΗ
Του 11ου αιώνα.

Μητρόπολη

  The eventual excavation of Servia will reveal the Mystra of Macedonia, for the ruins of walls, churches, and houses can be made out among trees at the top of a naturally fortified hill which overlooks the valley of the Haliakmon River.
  The walls encircling the 11th century acropolis descend the hillside in tiers, encompassing churches like those of Ayioi Theodoroi and Ioannis Prodromos (Saint John the Baptist) and the now ruined Metropolis, all of which date to the 11th century.
  The Metropolis, a large three-aisled basilica with narthex, was dedicated to Saint Demetrios; two layers of wall-paintings still survive and bear witness to a brilliant historic past, though they are exposed to destruction by rain and human hands, as reconstruction of the monument would be an extremely difficult undertaking.

By kind permission of:Ekdotike Athenon
This text is cited Nov 2003 from the Macedonian Heritage URL below, which contains image.

• http://www.macedonian-heritage.gr/HellenicMacedoni... (1 φωτ.)

Κάστρο βυζαντινής εποχής (560 μ.Χ.)

Φαράγγι ο Χάβος

ΠΟΛΥΡΡΑΧΟ (Χωριό) ΚΟΖΑΝΗ
  Σε μια τοποθεσία γεμάτη από αγώνες, θυσίες, πλούσια ιστορία, θρύλους και άγρια ομορφιά, κάτω ακριβώς από το ηρώον στα στενά "ΠΟΡΤΕΣ" Σερβίων και δίπλα από τον οικισμό Προσηλίου του Δ.Δ.Πολυρράχου (στο 5ο χλμ του Εθνικού δρόμου Σερβίων-Λάρισας) βρίσκεται ένα άγριο, δύσβατο και πάρα πολύ εντυπωσιακό φαράγγι. Είναι πράγματι ένα θαυμάσιο και μαγευτικό φαράγγι. Με ειδυλλιακά τοπία, υπέροχες σπηλιές, εντυπωσιακή βλάστηση σκαρφαλωμένη στα βράχια με τα πολύ έντονα χαρακτηριστικά, που το καθιστούν μοναδικό στην Ελλάδα.   Στενά Πόρτας ή Πόρτες παράλληλα και κατά μήκος του Αλιάκμονα από τη νότια πλευρά του, εκτείνονται οι οροσειρές των Πιερίων και των Καμβουνίων, από τον Ολυμπο μέχρι την Πίνδο.
  Το μικρό φαράγγι στις "Πόρτες" με τις απότομες και βαθιές χαράδρες, αποτελεί ένα φυσικό οχυρό και δεν επιτρέπει την εύκολη διάβαση από τη Μακεδονία στη Θεσσαλία, καθώς μάλιστα ενισχύεται και από τον Αλιάκμονα.
  Σε αυτό το φυσικό οχυρό τα ρωμαϊκά και τα Βυζαντινά χρόνια, είχαν κατασκευασθεί και τεχνικές οχυρώσεις με πύργους, πολεμίστρες, φρούρια και βαριές σιδερένιες αμπαρόπορτες που άνοιγαν μόνο σε φίλους και συμμάχους.
  Η οχυρωμένη αυτή τοποθεσία από την φύση και τους ανθρώπους, έπαιζε σημαντικότατο ρόλο σε κρίσιμες στιγμές της ιστορίας καθώς ήλεγχε τη μοναδική δίοδο μεταξύ Βορρά-Νότου καθιστώντας τα στενά στρατηγική γεωγραφική θέση.
  Ζωντανή μαρτυρία αποτελεί το μεγαλόπρεπο ηρώον που βρίσκεται ακριβώς στη θέση "Πόρτες" Σερβίων για να θυμίζει τη μεγάλη νικηφόρα και σφοδρή μάχη που έγινε κατά τον απελευθερωτικό πόλεμο του 1912 στις 10 Οκτωβρίου ενάντια στους Τούρκους. Εδώ σε αυτόν τον ιστορικό τόπο και στο εξωκκλήσι των Αγίων Ευλαμπίου και Ευλαμπίας που χτίσθηκε το 1973 από τους εφημέριους της επαρχίας Σερβίων σαν έκφραση τιμής και ευγνωμοσύνης προς τους ήρωες της μάχης, τελείται κάθε χρόνο στις 10 Οκτώβρη δοξολογία και ιερό μνημόσυνο παρουσία πολιτικών και στρατιωτικών αρχών της Δυτικής Μακεδονίας.
  Είναι ένας χώρος, με ένα εντυπωσιακό μαρμάρινο Ηρώον γεμάτο κυπαρίσσια, διαδρόμους και μια πολύ προσεγμένη περίφραξη, δίπλα ακριβώς από τα ερείπια των παλιών τεχνικών οχυρώσεων.

Το κείμενο παρατίθεται τον Μάιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφίες, του Δήμου Σερβίων

• http://www.servia.gr/left/ddimou/polyraxo_XABOS.ht... (2 φωτ.)

Το φαράγγι των Σερβίων

ΣΕΡΒΙΑ (Κωμόπολη) ΚΟΖΑΝΗ
  Το φαράγγι των Σερβίων παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον επειδή τα ασβεστολιθικά βράχια που το στολίζουν, έχουν πάρει (λόγω της διάβρωσης) διάφορα ανθρωπόμορφα και ζωόμορφα σχήματα που είναι μοναδικά σε όλη την Ελλάδα.
  Το φαράγγι των Σερβίων ξεκινά από την εκκλησία των Αγίων Αναργύρων. Τα τελευταία χρόνια έχει γίνει ένας περιπατητικός διάδρομος που το έχει καταστήσει βατό για μικρούς και μεγάλους.
  Από την αρχή της διαδρομής μέχρι και το τέλος απολαμβάνει κανείς έναν ξεχωριστό, περιπετειώδη και γεμάτο μυστήριο περίπατο. Είναι μια διαδρομή που μας αφήνει έκθαμβους μπροστά στο κάλλος και τη δύναμη της δημιουργίας της φύσης. Ο επισκέπτης μπορεί να θαυμάσει τα δημιουργήματά της και με τη φαντασία του να δώσει αυτό στη δική του ερμηνεία και μορφή στα πανέμορφα και παράξενα σχήματα των βράχων που έχει μπροστά του. Εδώ η φύση συνδυάζει με τον πιο τέλειο τρόπο την αγριότητα των βράχων με την απαλότητα των χρωμάτων των φυτών και των λουλουδιών για να δημιουργήσει έτσι ένα θαυμάσιο τοπίο που είναι χαρακτηριστικό για το φαράγγι των Σερβίων.
  Στα μέσα περίπου το φαραγγιού, κοντά στον πλάτανο, μπορούμε να θαυμάσουμε ανάμεσα από τις απόκρημνες πλαγιές των βουνών την πανέμορφη θέα προς τον κάμπο και τη λίμνη με την υψηλή γέφυρα των Σερβίων.
  Ανεβαίνοντας το μονοπάτι, από το τέλος του φαραγγιού προς τη βυζαντινή εκκλησία της Βασιλικής, βλέπουμε αριστερά μας το γνωστό από την λαϊκή παράδοση βράχο, "ο μαρμαρωμένος βασιλιάς".
  Όλοι οι βράχοι στο φαράγγι των Σερβίων αλλάζουν συνεχώς μορφές ανάλογα με τη φαντασία, τη διάθεση και τη θέση από την οποία τους βλέπει κανείς.
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται τον Οκτώβριο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο του Δήμου Σερβίων.

Φαράγγι Τριγωνικού ή Κατερίνας

ΤΡΙΓΩΝΙΚΟ (Χωριό) ΚΟΖΑΝΗ
  Από το Μεταξά Σερβίων μέχρι το Ρύμνιο υπάρχει ένα υπέροχο και φανταστικό φαράγγι, με πλούσια ιστορία, θρύλους και άγρια ομορφιά. Ονομάζεται Φαράγγι Τριγωνικού γιατί το μεγαλύτερο μέρος του ανήκει στο Τριγωνικό. Ονομάζεται και Φαράγγι της Κατερίνης γιατί σ΄ αυτό το Φαράγγι σκοτώθηκε πολύ παλιά, κάποια Κατερίνα.
  Το "Φαράγγι της Κατερίνης" το οποίο ξεπερνά τα 8 km και είναι εύκολο στη διάβαση. Το νερό κυλάει ορμητικά σχεδόν όλες τις εποχές και δημιουργεί με τους σπάνιους γεωμορφολογικούς σχηματισμούς, τα έντονα χρώματα, τα πολύχρωμα βράχια, μια μοναδικότητα που μαγεύει όλους τους εραστές της φύσης. Είναι μια διαδρομή ιστορικού, θρησκευτικού και ψυχαγωγικού ενδιαφέροντος, είναι μια διαδρομή παραδεισένια για περιπατητές. Σύδενδρα πυκνά, καταρράκτες και χείμαρροι, χαράδρες και απόκρημνοι βράχοι συνθέτουν μια μαγευτικοί εικόνα και ένα τοπίο εξαιρετικής ομορφιάς, που γαληνεύει και ηρεμεί την ανθρώπινη ψυχή.
  Το θαυμάσιο αυτό φαράγγι ξεκινά από το χωριό Μεταξά Σερβίων, πολύ κοντά στον εθνικό δρόμο Σερβίων - Λάρισας και καταλήγει μετά το χωριό Ρύμνιο στην Λίμνη Πολυφύτου. Το μεγαλύτερο του τμήμα ανήκει στο Τριγωνικό, που είναι και το πιο εντυπωσιακό. Τρόποι επίσκεψης του Φαραγγιού. Από το Μεταξά Σερβίων προς την λίμνη, μια διαδρομή περίπου 5 ώρες κατηφορική. Πιο γρήγορα και πιο άνετα μπορεί κανείς να δει το φαράγγι, εάν πάει από το Τριγωνικό στη θέση Κιραμαριό, όπου μπορεί να παρκάρει το Ι.Χ. αυτοκίνητό του και από κει με δύο διαδρομές να δει τα πιο εντυπωσιακά τμήματα του φαραγγιού, σχετικά εύκολα και χωρίς πολύ κούραση Και τι δεν συναντά ο επισκέπτης σ΄ αυτή τη διαδρομή! Βυζαντινά εκκλησάκια, λιμνούλες, καλντερίμια, παλιούς νερόμυλους, Βυζαντινά εκκλησάκια, αρχαιολογικούς χώρους, τοξωτό γεφύρι κ.α.

Το κείμενο παρατίθεται τον Μάιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα του Δήμου Σερβίων

• http://www.servia.gr/left/ddimou/trigoniko.html