Πληροφορίες τοπωνυμίου

Δήμος Ζατούνης (Βουφαγίων)

  Ο δήμος Ζατούνης, σχηματίστηκε με το Β.Δ. της 9(21)-11-1834 (ΦΕΚ 16/12-5-1835) "Περί του σχηματισμού των δήμων του νομού Αρκαδίας", ως δήμος της επαρχίας Γόρτυνος. Μέσα από τις ιστορικές πηγές γνωρίζουμε ότι, ο δήμος Ζατούνης, που με αυτή την ονομασία λειτούργησε για μικρό χρονικό διάστημα, στις 14-2-1836 είχε δήμαρχο τον Ν. Θεοδώρου.
  Η πρώτη επίσημη εμφάνιση του δήμου Ζατούνης, έγινε με το επόμενο όνομά του ως δήμος Βοφάγου (Βουφαγίων), στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, στο φύλλο 80 (παράρτημα) της 28-12-1836, μέσα στο οποίο δημοσιεύτηκαν όλοι οι δήμοι του νεοσύστατου Ελληνικού Κράτους ανά διοίκηση και υποδιοίκηση. Ανήκε στη διοίκηση Γορτύνης και περιελάμβανε τους οικισμούς Ζάτουνα, Μάρκου, Βλόγγο, Αράχοβα, Τρεστενά (Μελισσόπετρα) και Στρούζες (Ανω και Κάτω Ριζοσπηλιά).
  Με το Β.Δ. της 27-11(9-12)-1840 (ΦΕΚ 5/8-3-1841) "Περί συγχωνεύσεως δήμων", στη διοίκηση της επαρχίας Γορτύνης οι 21 δήμοι συνενώθηκαν σε 12. Με το ίδιο Β.Δ., ο δήμος Βοφάγου (Βουφαγίων) με τους οικισμούς του Ζάτουνα, Τρεστενά (Μελισσόπετρα), Μάρκου και Βλόγγος, μαζί με τους οικισμούς Δημητσάνα, Παλαιοχώρι και Ράδον (Ράδου) του τέως δήμου Θεισόας, με τον οικισμό Ζυγοβίστι του τέως δήμου Καλλιστούς (Καλίστης), αλλά και με τον οικισμό Ζερζοβατών (Ζερζοβιτών) του τέως δήμου Μαραθαίας (Βλαχόρραφτη), συνενώθηκαν και σχημάτισαν τον διευρυμένο πλέον δήμο Θεισόας με έδρα τη Δημητσάνα. Μετά την εφαρμογή του νόμου ΚΕ' της 5-12-1845 (ΦΕΚ 32/8-12-1845), στο δήμο Θεισόας προσαρτήθηκαν και οι οικισμοί Αράχωβα και Στρούζα (Ριζοσπηλιά), οι οποίοι δεν είχαν αναφερθεί μέσα στο προαναφερόμενο Β.Δ.
  Με το Β.Δ. της 12-8-1904 (ΦΕΚ 187/18-8-1904), ο δήμος Βουφαγίων αποσπάστηκε από το δήμο Θεισόας [ο οποίος, τόσο με το προαναφερόμενο Β.Δ., όσο και με το Β.Δ. της 6-11-1875 (ΦΕΚ 6/26-1-1876) είχε μετονομαστεί σε δήμο Δημητσάνης] και ανακηρύχτηκε αυτόνομος δήμος, αποτελούμενος από τους οικισμούς Ζάτουνα, Μάρκον (Μάρκου), Ζέρζοβα (Παναγιά), Στρούτζα (Ριζοσπηλιά), Τρέστενα (Τρεστενά) (Μελισσόπετρα), Βλόγκος (Βλόγγος) και Αράχωβα.
  Με το Β.Δ. της 24-11-1907 (ΦΕΚ 243/σελ. 990), καθορίστηκε το έμβλημα και η σφραγίδα του δήμου Βουφαγίων: "(ίνα) η σφραγίς του δήμου τούτου φέρει ως έμβλημα στέμμα, εκατέρωθεν τούτου πίναν και ποιμενικήν ράβδον, παρά πόδας άροτρον μετά κλάδων δένδρων και κύκλωθεν τας λέξεις "δήμος Βουφαγίων"". Έδρα του δήμου ορίστηκε η Ζάτουνα και ο δημότης του ονομάστηκε Βουφαγιεύς.
  Το έτος 1912, εκδόθηκε ο νόμος ΔΝΖ' (υπ' αριθ. 4057) της 10-2-1912 (ΦΕΚ 58/14-2-1912), "Περί συστάσεως δήμων και κοινοτήτων". Με το νόμοι αυτό, αναδιοργανώθηκαν οι υπάρχοντες δήμοι και θεσπίστηκε για πρώτη φορά ο θεσμός των κοινοτήτων. Αμέσως μετά και σε εκτέλεση του νόμου αυτού, εκδόθηκαν Β.Δ. με τα οποία διαιρέθηκαν όλοι οι νομοί σε δήμους και κοινότητες. Για το νομό Αρκαδίας εκδόθηκε το Β.Δ. της 18-8-1912 (ΦΕΚ 252/24-8-1912) "Περί συστάσεως δήμων και κοινοτήτων εν τω νομώ Αρκαδίας". Μέσα σε αυτό το Β.Δ., ο δήμος Βουφαγίων μετονομάστηκε σε κοινότητα Ζατούνης αποτελούμενη από τους οικισμούς Ζάτουνα, Αράχωβα, Βλόγκος (Βλόγγος), Μάρκου και Στρούζα (Ριζοσπηλιά). Με το ίδιο Β.Δ., οι οικισμοί Ζέρζοβα (Παναγιά) και Τρεστενά ή Πρεστενά (Μελισσόπετρα), αποσπάστηκαν από τον καταργημένο πλέον δήμο Βουφαγίων και ανακηρύχτηκαν αυτόνομη κοινότητα με το όνομα κοινότητα Ζερζόβης, αποτελούμενη από τους προαναφερόμενους οικισμούς, με έδρα τον οικισμό Ζέρζοβα (Παναγιά).
  Με το Β.Δ. της 23-12-1915 (ΦΕΚ 476/31-12-1915), ο οικισμός Στρούζα (Ριζοσπηλιά) της κοινότητος Ζατούνης, αποσπάστηκε από την κοινότητα Ζατούνης και προσαρτήθηκε στην κοινότητα Πρεστενάς. Με το ίδιο Β.Δ., ο σε καμία κοινότητα υπαχθείς οικισμός Κοκορύστα ή Κοκορίτσα (Κάτω Ριζοσπηλιά που αργότερα μετονομάστηκε σε Μικροχώρι), προσαρτήθηκε και αυτός στην κοινότητα Πρεστενάς.
  Με το Δ. της 20-8-1927 (ΦΕΚ 179/30-8-1927) "Περί μετονομασίας κοινοτήτων και συνοικισμών", ο οικισμός Αράχωβα της κοινότητος Ζατούνης μετονομάστηκε σε Λύκαινα. Με το Δ. της 10-4-1930 (ΦΕΚ 113/14-4-1930), ο οικισμός Κισσός της κοινότητας Ζατούνης, αποσπάστηκε από την κοινότητα Ζατούνης και ανακηρύχτηκε αυτόνομη κοινότητα με το όνομα κοινότητα Κισσού. Τρεις μήνες αργότερα, με το Δ. της 17-7-1930 (ΦΕΚ 251/24-7-1930) "Περί μετονομασίας κοινοτήτων και συνοικισμών", ο οικισμός Αράχωβα της κοινότητας Ζατούνης ο οποίος είχε μετονομαστεί σε Λύκαινα, μετονομάστηκε σε Κισσός. Σημειώνεται ότι, η έκδοση δεύτερης πράξης μετονομασίας μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα έχει παρατηρηθεί και στο δήμο Θεισόας.
  Με το άρθρο 1 του νόμου 2539/97 "Συγκρότηση της πρωτοβάθμιας τοπικής αυτοδιοίκησης" (ΦΕΚ 244/4-12-1997), η κοινότητα Ζατούνης με τους οικισμούς της Μάρκου και Βλόγγος, συνενώθηκε με το δήμο Δημητσάνης και με τις κοινότητες Ζυγοβιστίου, Μελισσόπετρας, Παναγιάς, Ράδου, και Ριζοσπηλιάς και σχημάτισαν το σημερινό δήμο Δημητσάνης με έδρα τη Δημητσάνα. Από την 1η Ιανουαρίου 1999, ημερομηνία εφαρμογής του νόμου αυτού, ο προϋπάρχον δήμος Δημητσάνης και οι καταργημένες κοινότητες μετονομάστηκαν σε Δημοτικά Διαμερίσματα του νέου δήμου.
Κείμενο: Γιώργος Θεοχάρης.

Το απόσπασμα παρατίθεται τον Μάρτιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα του Δήμου Δημητσάνης

• http://seahorse.ceid.upatras.gr/~dimitsana/gr/isto...