Πληροφορίες τοπωνυμίου

Αρχαίο θέατρο Οινιάδων

ΟΙΝΙΑΔΕΣ (Αρχαία πόλη) ΙΕΡΑ ΠΟΛΙΣ ΜΕΣΟΛΟΓΓΙΟΥ
  Μια τόσο σημαντική και εξελιγμένη πόλη όπως η πόλη των Οινιαδών ήταν επόμενο να έχει και το θέατρό της. Το θέατρο των Οινιαδών είναι κατασκευασμένο στη νότια πλευρά του υψώματος που δεσπόζει του αρχαίου οικισμού και η εξαιρετική θέση του παρέχει παντεποπτική θέα της πεδιάδος του Αχελώου κι ενός μεγάλου τμήματος των παραλίων του Ιονίου πελάγους.
  Ως προς την χρονολογία του ο Γερμανός αρχαιολόγος Fichter επισημαίνει τρεις περιόδους ανεγέρσεως, κατά προσέγγιση : 1) Το αρχαίο θέατρο , 2) Η νεότερη μετασκευή και 3) Η Ρωμαϊκή μετασκευή.
  Η πρώτη κατασκευή με πλατύτερη ορχήστρα και με μια σκηνή που ίσως είχε παρασκήνια έγινε τον 4ο αιώνα π.Χ., όταν οι Οινιάδες βρίσκονταν κάτω απ΄ την επιρροή των Αθηνών.
  Η νεότερη μετασκευή του προσκηνίου , από αναλογία με τα προσκήνια του θεάτρου της Σικυώνας και της Επιδαύρου , χρονολογείται τον 3ο αιώνα π.Χ., κατά τον Fichter. Μάλιστα η μετασκευή αποδίδεται στον Μακεδόνα βασιλιά Φίλιππο τον Ε΄. Ήδη από το 167 π.Χ. η πόλη των Οινιαδών υποτάσσεται μόνιμα, πλέον στη Ρωμαϊκή αυτοκρατορία.
  Σ’ αυτή τη μεταγενέστερη εποχή ανήκει η ρωμαϊκή μετασκευή , η οποία ήταν σίγουρα πολλή πενιχρή γιατί Δε βρέθηκαν ρωμαϊκές κολώνες και κομμάτια δοκαριών.
  Η ανασκαφή του θεάτρου των Οινιαδών έγινε το 1.900 από τον Αμερικάνο αρχαιολόγο Powell ,μια μερικότερη δε εκσκαφή και καθαρισμός του έγινε από την ΣΤ΄ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων Πατρών το 1.986, υπό την διεύθυνση του Εφόρου Αρχαιοτήτων κ. Λάζαρου Κολώνα και με την φροντίδα της Νομαρχίας Αιτωλοακαρνανίας.
Κοίλο
  Το κοίλο θέατρο χωρίζεται με 8 κλίμακες σε 7 δίχως διάζωμα κερκίδες. Κάθε κλίμακα έχει πλάτος 75 εκατοστά. Διακρίνονται περίπου 23 σειρές καθισμάτων - εδωλίων. Ο χώρος των καθισμάτων στις κερκίδες είναι σε πολύ άσχημη κατάσταση.
  Ολόκληρο το ανατολικό μέρος του κοίλου του θεάτρου είναι κομμένο στο συμπαγή βράχο της πλαγιάς του λόφου και αποτελείται από γκρι ασβεστόλιθο. Έτσι το κοίλο στο μέρος αυτό δε χρειάζεται ενισχυτικό τοίχωμα που να το διαχωρίζει από την πάροδο. Ο βράχος σ’ αυτό το σημείο σχηματίζει μια λεία κατακόρυφη επιφάνεια και χρησιμεύει σαν διαχωριστικός τοίχος.
  Στο ανατολικό μέρος του κοίλου του θεάτρου τα καθίσματα είναι σαν απλά σκαλοπάτια με 75 εκατοστά πλάτος, κατά μέσο όρο και 41 εκατοστά ύψος λαξευμένα στο βράχο.
  Σε αντίθεση με την ακανόνιστη οριοθέτηση στα ανατολικά , στο δυτικό μέρος του κοίλου βρίσκουμε ένα αντιτείχισμα γνήσιας ελληνικής οικοδομής που είναι φτιαγμένο από κανονικά και με προσοχή βαλμένα υλικά. Αυτός ο τοίχος ήταν απαραίτητος στο δυτικό μέρος , επειδή ο φυσικός βράχος ήταν χαμηλότερος σ’ αυτή την πλευρά, το κοίλο διαχωριζόταν με μια επιχωμάτωση και παρεμβάλλονταν τα καθίσματα κατασκευασμένα από κομμάτια λευκού ασβεστόλιθου.
  Στην πλευρά αυτή του κοίλου, δηλαδή στο μισό δυτικό μπροστινό μέρος και στη βάση, στις 3 κατώτερες σειρές βρήκε ο Pawell έναν αριθμό επιγραφών σε μεγαλογράμματη γραφή, που αναδημοσίευσε ο Fichter. Πρόκειται για επιγραφές που χρονολογούνται στο τέλος του 3ου ή στις αρχές του 2ου αιώνα π.Χ. Αξιοπαρατήρητη είναι η σημασία που αποδιδόταν στην απελευθέρωση δούλων, αφού τόσο το όνομα του ελευθερωτή όσο και του απελεύθερου αναγράφονταν εμφανώς αιώνια στα πρώτα καθίσματα του θεάτρου.
Ορχήστρα
  Η ορχήστρα έχει σχήμα πετάλου με διάμετρο 14,82μ. Μια σειρά ασβεστολιθικών πλακών αποτυπώνει στο έδαφος το περίγραμμά της.
  Γύρω από την ορχήστρα , που ήταν με προσοχή κατασκευασμένη, βρισκόταν ένα πλατύτερο κανάλι ή καλύτερα μια βαθουλωτή στοά , στην οποία έτρεχε η κύρια εκροή του νερού. Προς το ανατολικό μέρος δυο σκαλοπάτια προς τα κάτω οδηγούσαν σ’ αυτή τη στοά. Το κανάλι, αφού περάσει γύρω από την ορχήστρα, συνεχίζει προς τη δυτική πλευρά και είναι σκεπασμένο από ακανόνιστα πελεκημένες πέτρες. Μια σταθερή κλίση γίνεται αντιληπτή στη διαδρομή του καναλιού προς τη δυτική πλευρά.
Σκηνή
  Από το σκηνικό οικοδόμημα του 4ου αιώνα π.Χ. δε διατηρήθηκαν αξιόλογα ίχνη, εκτός από μια σειρά τεσσάρων πεσσών και ορισμένα λείψανα τοίχων στη δεξιά γωνία της νεότερης σκηνής.
  Η νεότερη σκηνή κατασκευάστηκε τον 3ο αι π.Χ. Το σχέδιο του κτιρίου της σκηνής του θεάτρου είναι απλό. Αποτελείται από ένα μακρόστενο διώροφο σκηνικό οικοδόμημα και δυο προεξέχοντα παρασκήνια. Τρεις θύρες στην πρόσοψη της σκηνής οδηγούσαν στον χώρο του προσκηνίου.
  Όλοι αυτοί οι τοίχοι του προσκηνίου είναι ερειπωμένοι , μόνο μερικά διασκορπισμένα κομμάτια , που αναμφίβολα ανήκαν στο προσκήνιο βρέθηκαν, αλλά ήταν δύσκολο να τοποθετηθούν στη θέση τους με ασφάλεια. Κατά μήκος του προσκηνίου μεταξύ των προεξοχών των παρασκηνίων υπήρξε μια σειρά από ανοίγματα. Όλα αυτά τα ανοίγματα αναμφίβολα χρησίμευαν για υποδοχές όπου στηρίζονταν οι πίνακες ή τμήματα της σκηνογραφίας. Στο εξωτερικό άκρο κάθε ανοίγματος είναι σκαμμένη μια ξέβαθη τρύπα η οποία χρησίμευε ως υποδοχή για να μπαίνει μια ράβδος ώστε να κρατάει τον πίνακα στη θέση του ακίνητο και αταλάντευτο.
  Στο δεύτερο επίπεδο του σκηνικού οικοδομήματος υπήρχε πεσσοστοιχία έξι πεσσών, που στήριζαν την κεραμοσκεπή οροφή. Στη ρωμαϊκή περίοδο το προσκήνιο καταργήθηκε και κατασκευάστηκε μια νέα σκηνή που κατέλαβε ένα μέρος της ορχήστρας. Αυτό είναι το θέατρο των Οινιαδών , "που οι ξωμάχοι Κατοχιανοί κι άλλοι περίοικοι το λένε Παιγνίδα ή Παιγνίδες μα συνάμα μονολογούν πως μάιδε είδαν παιγνίδι τα μάτια τους, μήτε τ’ αυτιά τους άκουσαν κανέναν μόνο με τη φαντασία τους εξηγούν κάποιοι πως κάποτε εκεί θα ’παιζαν παλεύοντας άνθρωποι ή άνθρωποι και θηρία...".
  Τα μάτια των σύγχρονων Κατοχιανών είδαν παιχνίδι , τ’ αυτιά τους το άκουσαν, όταν το θέατρο των Οινιαδών πήρε ζωή το 1986 με το έργο « Αχαρνής» του Αριστοφάνους. Ήταν η πρώτη φορά που μετά από σιγή αιώνων ακούστηκε καθαρή και ξάστερη η φωνή του αρχαίου ποιητή. Ένα ακόμη αρχαίο θέατρο ξαναζωντάνεψε.
  Από τότε και κάθε καλοκαίρι πραγματοποιούνται παραστάσεις αρχαίου και σύγχρονου δράματος στο θέατρο των Οινιαδών, οι οποίες αποτελούν μέρος του προγράμματος που μεταξύ των άλλων περιλαμβάνει διεθνή συνέδρια - συμπόσια , θεατρικές συμπαραγωγές από πανεπιστημιακές θεατρικές σχολές, εργασίες αποκατάστασης και συντήρησης των αρχαίων μνημείων, ανασκαφές. Στόχος είναι να καταστεί το θέατρο των Οινιαδών «Η Επίδαυρος της Δυτικής Ελλάδος» και να γίνει ένα πρότυπο πολιτιστικό κέντρο με διεθνή ακτινοβολία , όπου θα συναντώνται οι άνθρωποι του πνεύματος για τη μελέτη και τη σπουδή της ελληνικής δραματουργίας , θα ανταλλάσσουν απόψεις και θα δουλεύουν για τη δημιουργία ενός καλύτερου κόσμου σ’ ένα κλίμα ειρήνης και συμφιλίωσης.

Το κείμενο παρατίθεται τον Απρίλιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφίες, της Νομαρχίας Αιτωλοακαρνανίας

• http://www.aitoloakarnania.gr/ancienttheater/oinia... (2 φωτ.)