Εμφανίζονται 16 τίτλοι με αναζήτηση: Αρχαιολογικοί χώροι στην ευρύτερη περιοχή: "ΣΕΡΡΕΣ Νομός ΕΛΛΑΔΑ" .
ΑΜΦΙΠΟΛΙΣ (Αρχαία πόλη) ΣΕΡΡΕΣ
Region: Macedonia
Periods: Classical, Hellenistic, Roman, Byzantine
Type: Fortified city
Summary: A major city, deriving its wealth from the gold mines of
Mt. Pangaion.
Physical Description:
Amphipolis is W of Kavalla, ca. 4 km N of the coast on the bank
of the Strymon river. It was built on a commanding plateau 154 m above the river
which curves around below the W half of the city walls. The fortification walls
extend in a circuit of ca. 7 km and there is an inner acropolis wall of ca. 2
km. Excavations have uncovered domestic buildings of the Hellenistic and Roman
periods, a Roman stoa and a number of Byzantine basilicas, but the agora, temples,
and other structures of the Classical period remain to be discovered. Outside
the walls 2 sanctuaries and a large number graves have been discovered.
Description:
In 437 B.C. Agnon defeated the local Edonians and established
Amphipolis as an Athenian colony. The mixed population surrendered easily to Sparta
in 424 B.C., but Athens retained control of its port city of Eion. Despite repeated
efforts by the Athenians, Amphipolis remained autonomous until 357 B.C. when it
was conquered by Philip II. During Alexander's campaign to Asia in 334 B.C., the
city used as a naval base and Alexander's 3 most celebrated admirals were natives
of Amphipolis. In the Hellenistic period it was the location of one of the royal
mints. Rome conquered the city in 168 B.C. Prosperity continued through the Roman
period and the international Via Egnatia passed through the city. During the Byzantine
period the city was called Popolia and a large number of rich churches were constructed.
The city was probably destroyed in the 9th century A.D. Slavic invasions.
Exploration:
Excavations since 1956 by the Greek Archaeological Service
Donald R. Keller, ed.
This text is cited Oct 2002 from The Perseus Project URL below, which contains 85 image(s), bibliography & interesting hyperlinks.
Το Λιοντάρι της Αμφίπολης, που είναι απο τα πιο σημαντικά μνημεία, όχι μόνο της Αμφίπολης αλλα και της Μακεδονίας, βρίσκεται δίπλα τη δυτική όχθη του Στρυμόνα, κοντά στην παλιά γέφυρα. Αναστηλώθηκε σ' ένα συμβατικό βάρθρο στη θέση όπου βρέηκε, ύστερα απο την ολοκλήρωση των ερευνών για την εύρεση όλων των τμημάτων του. Είναι ένα επιβλητικότατο μαρμάρινο λιοντάρι σε στάση καθησμένου αίλουρου με όρθια τα μπροστινά του πόδια και υψώνει το μεγαλόπρεπο ανάστημα του λίγο έξω απο τα Ν.Κερδύλια, στην εθνική οδο Θεσσαλονίκης-Καβάλας. Η καταστροφή του μνημείου τοποθετείται κατα τη γνώμη ορισμένων αρχαιολόγων στο τέλος του 4ου αιώνα π.Χ. Είναι πιθανό ότι το μνημείο κατέστρεψαν οι Ρωμαίοι κατακτητές, οι οποίοι προκειμένου να το μεταφέρουν στη Ρώμη, το κατακρεμάτισαν. Πιθανότερη όμως φαίνεται η εκδοχή, ότι το Λιοντάρι κατέστρεψαν το 1204 μ.Χ. οι Βούλγαροι, οι οποίοι με επικεφαλής τον Ιωαννίτση είχαν λεηλατήσει τότε όλες τις Μακεδονικές πόλεις.
Πολλές γνώμες έχουν διατυπωθεί για το σκοπό ή την αιτία της ανέγερσης του μνημείου. Επικρατέστερη είναι η άποψη του καθηγητή της Αρχαιολογίας Οσκαρ Μπονίρ, που υποστηρίζει ότι ο Λέων στήθηκε προς τιμή του Λαομέδοντα, γιου του Λαρίχου και έμπιστου φίλου του Μ.Αλέξανδρου. Ο Roger υποστήριξε την άποψη ότι το μνημείο στήθηκε προς τιμή του Νέαρχου, ναύαρχου του Μ. Αλεξάνδρου. Τέλος κατα μία άλλη εκδοχή, ο Λέων της Αμφίπολης ανεγέρθη ως συμβολκό μνημείο που εξέφραζε τη μεγάλη δύναμη της πόλης, όπως συνέβη και με τους Λέοντες της Δήλου.
Η αρχαία γέφυρα, που ήταν ξύλινη, αποτελεί μοναδικό ευρήμα. Ανάμεσα στην οχυρή πόλη του τείχους και στην όχθη του Στρυμόνα βρέθηκαν εκατοντάδες πάσαλοι, που εξασφάλιζαν κάποιο πέρασμα ως τα νεότερα χρόνια. Κατω απο τους πασσάλους αυτούς, σε βαθύτερο στρώμα, διαπιστώθηκαν περίπου 100 πάσσαλοι που στήριζαν τη γέφυρα των κλασσικών χρόνων. Η γέφυρα αυτή ταυτίζεται με τη γέφυρα που αναφέρει ο Θουκιδιδης οτι κατέλαβε ο Σπαρτιάτης στρατηγός Βρασίδας το 424.π.Χ.
Τα αρχαία τείχη της πόλης αποτελούν ένα περίβολο με μήκος 7.450 μ. περίπου, που περιέβαλλε την πόλη απ'όλες τις πλευρές. Ενας μικρότερος περίβολος μήκους περίπου 2.200μ. περίπου υπήρχε στην Ακρόπολη. Αποκαλύφθηκαν εντυπωσιακά τμήματα του τείχους της κλασσικής και ελληνιστικής εποχής. Το σημαντικότερο τμήμα είναι αυτό στο Σιδ. Σταθμό, κοντά στο Στρυμόνα, με οχυρές πύλες, μεγάλα συγκροτύματα αγωγών για την αποχέτευση των νερών της βροχής και εντυπωσιακές κλίμακες, που οδηγούν στον περίπατο του τείχους. Σημαντικό επίσης τμήμα επίσης είναι και αυτό που βρίσκεται στην περιοχή της αρχαίας γέφυρας.
ΑΜΦΙΠΟΛΙΣ (Αρχαία πόλη) ΣΕΡΡΕΣ
H Ελληνιστική οικία, που βρίσκεται ανάμεσα στο Γυμνάσιο και τη Ρωμαική έπαυλη, χρονολογείται στο 2ο αιώνα π.Χ. Αποκαλύφθηκαν δύο μεγάλα δωμάτια και αυλή με περιστύλιο. Το ένα δωμάτιο έχει τοιχογραφίες με ορθωγόνιους πίνακες με ρόμβους, που πλαισιώνονται απο ιωνικούς κίονες και το άλλο κονιάματα με απομίμηση ψευδοϊσόδομης τοιχοποιϊας.
Η Ρωμαϊκή έπαυλη βρίσκεται ΝΔ απο τις Παλαιοχριστιανικές Βασιλικές και το σημαντικότερο που διασώζει, εκτος από το ότι έχουμε μία εικόνα πολυτελούς ιδιωτικής κατοικίας στη ρωμαϊκή εποχή, είναι τα ψηφιδωτά δάπεδα με μυθολογικές παραστάσεις της Αμυμώνης, του Ύλα, της Ευρώπης κα.
Πριν την Αμφίπολη, στη δυτική όχθη του Στρυμόνα,
κοντά στη γέφυρα, βρίσκεται ο περίφημος Λέων. Πρόκειται για επιτάφιο μνημείο πλαστικής
του τελευταίου τέταρτου του 4ου π.Χ. αι. Το γλυπτό αναστηλώθηκε σε συμβατικό βάθρο
στη θέση όπου βρέθηκε. Αρχικά υπήρχε επιτάφια τετράγωνη οικοδομή χτισμένη με πωρόλιθο,
με κιονοστοιχία και δωρικά ημικιόνια ολόγυρα, που στήριζαν απλό θριγκό. Επάνω
στο θριγκό υπήρχε πυραμιδόσχημη βάση. 'Ηταν τάφος ή κενοτάφιο, ή το πολεμικό μνημείο
αρετής του αξιόλογου Αμφιπολίτη ναυάρχου Λαομέδοντος.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον προκαλούν οι νεκροπόλεις της Αμφίπολης, όπου
ανασκάφηκαν πολλοί τάφοι Ελληνιστικής και Ρωμαϊκής Εποχής.Ανάμεσά τους σπουδαίοι
είναι ο μακεδονικός (καμαροσκεπής) τάφος της Παλαιοκώμης, με προθάλαμο και θάλαμο
και δίφυλλη μαρμάρινη πόρτα στην είσοδο. Μέσα στο θάλαμο βρέθηκαν δυο πώρινες
νεκρικές κλίνες που πιθανόν έφεραν γραπτή διακόσμηση. Στις μεσημβρινές πλαγιές
του λόφου βρέθηκαν περίπου 400 τάφοι. Σημαντικός είναι ο μακεδονικός τάφος στην
κορυφή του λόφου με δρόμο, θάλαμο και προθάλαμο και διακοσμημένες μορφές στις
πώρινες κλίνες.
Τμήματα σπιτιών των Ελληνιστικών και των Ρωμαϊκών Χρόνων έχουν αποκαλυφθεί
σε όλο το χώρο. Ανάμεσά τους ξεχωρίζει σπίτι του 4ου αι., στη δυτική περιοχή της
πόλης, κοντά στα τείχη. Σώθηκαν δυο δωμάτια με διακόσμηση στους τοίχους. 'Ενα
άλλο σπίτι έχει ψηφιδωτό δάπεδο με την αρπαγή της Ευρώπης από το μεταμορφωμένο
σε ταύρο Δία.
Η αγορά της πόλης, που αναφέρεται από το Θουκυδίδη, δεν έχει μέχρι
στιγμής βρεθεί. Τα τελευταία χρόνια ανασκάπτεται ένα σημαντικό δημόσιο κτίσμα,
το γυμνάσιο της Αμφίπολης, στο ΝΑ τομέα της πόλης. Πρόκειται για κτιριακό συγκρότημα,
του οποίου το κέντρο κατέχει η παλαίστρα και δίπλα της η αίθουσα του λουτρού.
Πιο πέρα υπήρχε η αυλή για την άσκηση των αθλητών και ο πολύ σπάνιος ξεστός, όπου
ασκούνταν οι αθλητές όταν ο καιρός δεν επέτρεπε εξωτερική άσκηση. Το γυμνάσιο
είχε δυο οικοδομικές φάσεις και χρονολογείται στα όψιμα Ελληνιστικά και τα Ρωμαϊκά
Χρόνια.
Σημαντικό είναι και το ιερό της μούσας Κλειώς, χτισμένο στο χείλος
ρεματιάς. 'Οπως είναι γνωστό, ο ομηρικός ήρωας Ρήσος, γιος της Κλειώς, ήταν θαμμένος
στην πόλη. Το ιερό της μούσας ήταν ναΐσκος χωρίς εξωτερική κιονοστοιχία.
Ορατή είναι επίσης και η ρωμαϊκή ή παλαιοχριστιανική στοά, κοντά στην
παλαιοχριστιανική βασιλική.
Τα πιο εντυπωσιακά ευρήματα είναι τα τείχη της Αμφίπολης, που αναφέρονται
διεξοδικά από το Θουκυδίδη. Ελάχιστα τμήματα σώζονται από τα τείχη της κλασικής
οχύρωσης Στο δυτικό τμήμα της πόλης σώζονται τα τείχη με κατεύθυνση ΝΑ-ΒΔ σε μήκος
143,30 μ.και ύψος πάνω από 1 μέτρο..Στα ΒΑ της πόλης σώζεται άλλο τμήμα που εκτείνεται
από το ποτάμι ως τους λόφους, κοντά στα κτίρια του σιδηροδρομικού σταθμού. Σώζεται
σε μήκος 20 μ., ύψος 2 μ. και πάχος περίπου 1,90 μ. Είναι χτισμένο με πωρόλιθο
και κατά διαστήματα έχει ανοίγματα μάλλον για την αποχέτευση όμβριων υδάτων.
Κοντά στο τείχος, 60 μ. περίπου από έναν κυκλικό πύργο, αποκαλύφθηκε
πύλη πολύ καλά οχυρωμένη, που έλεγχε την είσοδο στη γέφυρα του Στρυμόνα, όπως
αναφέρει και ο Θουκυδίδης.Η ύπαρξή της επιβεβαιώθηκε από τις πρόσφατες ανασκαφές
που έφεραν στο φως μια σειρά από πασσάλους, συχνά ενισχυμένους με μεταλλική επένδυση,
που ανήκουν στην αρχαία γέφυρα.
Φεύγοντας από την Αμφίπολη και πάνω στο δρόμο για τη Θεσσαλονίκη,
φαίνονται δεξιά, στη θέση του λιμανιού της αρχαίας Ηιόνας,
τα ερείπια βυζαντινού κάστρου και τείχους με πύργους που προστάτευαν την Καισαρόπολη,
πόλη που ιδρύθηκε το 837μ.Χ. από τον αυτοκράτορα Θεόφιλο.
Το κείμενο παρατίθεται τον Ιούλιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα του Τεχνολογικού Εκπαιδευτικού Ιδρύματος Πειραιά
ΤΕΡΠΝΗ (Κωμόπολη) ΣΕΡΡΕΣ
Στην ευρύτερη περιοχή του Δ.Δ Τερπνής από το 1965 είχε ανασκαφεί Μακεδονικός
Τάφος που χρονολογείται στα τέλη του 4ου αι. π.Χ. Το μνημείο ανήκει σε δύο αδέλφια
της μακεδονικής άρχουσας τάξης, στους Ιππώνακτα και Διοσκουρίδη, γιους του Απολλόδωρου.
Σύμφωνα με τον Αρριανό, ο Απολλόδωρος ήταν εταίρος του Αλέξανδρου, εγκατεστημένος
στην Αμφίπολη.
Ανασκαφές στη συνέχεια έφεραν στο φως επάλληλες οικοδομικές φάσεις
οικισμού με διάρκεια ευημερούσας ζωής μιας χιλιετίας, σύμφωνα με τα ευρήματα που
χρονολογούνται από τον 6ο αι.π.Χ. έως τα ύστερα ρωμαϊκά χρόνια, ενώ τον οικισμό
περιβάλλει εκτεταμένο νεκροταφείο διαφόρων εποχών. Στα κινητά ευρήματα συγκαταλέγονται
πληθώρα νομισμάτων από τις αρχές του 4ου ως τον 1ο αι π.Χ. (Αμύντα, Φιλλίπου,
Αλεξάνδρου και Επιγόνων), αγγεία, όστρακα, πηνία, οστά ζώων και όστρεα.
Εντυπωσιακή ήταν η αποκάλυψη της κάτοψης μιας ρωμαϊκής βασιλικής (δημόσιου
κτιρίου προς εξυπηρέτηση εμπορικών και κοινωνικών επαφών) που συνδέεται με συγκρότημα
λουτρών και χρονολογείται στα τέλη του 2ου, αρχές του 3ου αι. μ.Χ. Το μνημείο
ταυτίζεται με το κτίριο που αναφέρεται σε αναθηματική ενεπίγραφη στήλη, εντοπισμένη
το 1979, η οποία ανέφερε ότι η «πόλις» με τη συνδρομή της Ιουλίας, από κληροδότημα
του συζύγου της Φιλίππου, ανέγειρε βασιλική με εξέδρα και τρεις «προσόντες» οίκους
υπό την επιμέλεια του Ποπλίου Αιλίου Κλαρανού Αλεξάνδρου. Ουσιαστικό στοιχείο
για τη χρονολόγηση των φάσεων του μνημείου αποτελεί κίονας του προπύλου, που φέρει
ανορθόγραφη ταφική επιγραφή, με παράθεση ελληνικών και θρακικών ονομάτων (Ζώσιμος,
Μαντώ, Ματερώ, Ιματυώ, Aρτεμις, Όρκος, Ταρουσίνας, Νούμεσις). Βρέθηκαν επίσης
αποθηκευτικά πιθάρια, εστίες, μυλόπετρες και συγκρότημα διπλού ληνού (πατητηριού).
Η πόλη ευημερούσε επί αιώνες λόγω του χρυσού που αποτελούσε βασική
πλουτοπαραγωγική πηγή της και πιθανότατα ταυτίζεται με την αρχαία Βέργη, που τοποθετείται
στην ευρύτερη περιοχή της Νιγρίτας.
Το κείμενο παρατίθεται τον Οκτώβριο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα του Δήμου Νιγρίτας
Στη θέση "Παλιόκαστρο" της κοινότητας Τερπνής ανασκάπτεται
αταύτιστη ακόμη αρχαία πόλη, η ζωή της οποίας αρχίζει στα κλασικά χρόνια και συνεχίζεται
μέχρι και τα ύστερα ρωμαϊκά χρόνια. Στην κορυφή του λόφου έχει αποκαλυφθεί κτιριακό
συγκρότημα μέσα σε περίβολο ρωμαϊκών χρόνων, ενώ από τα νεκροταφεία της πόλης
ξεχωρίζει μακεδονικός τάφος του 3ου αιώνα π.Χ.
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται τον Σεπτέμβριο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο
της Νομαρχίας Σερρών.
ΑΜΦΙΠΟΛΙΣ (Αρχαία πόλη) ΣΕΡΡΕΣ
Το Γυμνάσιο αποτελεί το σημαντικότερο δημόσιο οικοδόμημα της Αμφίπολης. Βρίσκεται στο ΝΑ τμήμα της αρχαίας πόλης, ανάμεσα στον εξωτερικό και εσωτερικό περίβολο των τειχών και χρονολογείται απο τον 4ο αιώνα π.Χ.εως τον 1ο αιώνα π.Χ. Κεντρική θέση κατέχει η παλαίστρα, όπου υπάρχουν και εσωτερικά λουτρά με σύστημα υδροδότησης απο πήλινους και μολυβδινους σωλήνες και μεγάλο αποχετευτικό αγωγό. Εντυπωσιακή είναι η μνημειακή κλίμακα που οδηγεί στο γυμνάσιο, καθώς επίσης και ο ξυστός, στωικό οικοδόμημα για την άθληση σε δυσμενείς καιρικές συνθήκες. Μπροστά απο τον ξυστό, βρίσκεται η παραδρομίς, ανοιχτός χώρος αθλησης για τις καλές καιρικές συνθήκες. Επίσης έχουν βρεθεί διμερής χώρος λατρείας των Ερμή-Ηρακλή, προστατών των Γυμνασίων, βωμός για θυσίες και εξωτερικά λουτρά.
ΡΟΔΟΛΙΒΟΣ (Κωμόπολη) ΣΕΡΡΕΣ
Ιστορικοί οικισμοί και ναοί στο Ροδολίβος - Προανασκαφικές έρευνες στο
Ροδολίβος και στην περιοχή του
Α. Υστερορωμαϊκοί Παλαιοχριστιανικοί Χρόνοι
Στο κέντρο της δυτικής πλευράς του όρους Παγγαίου
βρίσκεται το Ροδολίβος, κωμόπολη που αριθμεί περίπου 3.000 κατοίκους (απογρ.1991).
Η περιοχή του Ροδολίβους φαίνεται να κατοικήθηκε από πολύ νωρίς δεδομένου ότι
ευνοούσε την εκμετάλλευση μεγάλης και αρκετά εύφορης πεδινής ενδοχώρας, ενώ παράλληλα
εξασφάλιζε σε περίοδο επιδρομών τις φύσει οχυρές θέσεις των ορεινών όγκων του
Παγγαίου, για ασφαλή εγκατάσταση.
Επιγραφές Ρωμαϊκών χρόνων, από το Ροδολίβος και την περιοχή του που
κατά καιρούς έχουν δημοσιευεί, μαζί με μερικές συμπληρωματικές της ίδιας εποχής
που τώρα πρωτοδημοσιεύονται, σε συνδυασμό με την ύπαρξη επιφανειακών ευρημάτων
(ερείπια κτισμάτων, διάσπαρτα αρχιτεκτονικά μέλη, όστρακα, νομίσματα) υστερορρωμαϊκών
- παλαιοχριστιανικών χρόνων, οδήγησαν στην εντόπιση τριών οικισμών της εποχής
αυτής.
α) Οικισμός Αγίου Αθανασίου
Ο πλησιέστερος, προς το Ροδολίβος, οικισμός εντοπίσθηκε στον μακρόστενο
και εκτεταμένο λόφο του Αγίου Αθανασίου, κείμενο στη βόρεια πλευρά του Δήμου.
Στο δυτικό τμήμα του λόφου, επάνω σε μεγάλο βραχώδες έξαρμα, υπάρχουν συστάδες
επιμελημένων λαξευτών σπηλαίων, με κατόψεις διαφόρων σχημάτων, τα περισσότερα
από τα οποία επικοινωνούν μεταξύ τους με υπόγειους λαξευτούς διαδρόμους.
•Λόφος Αγίου Αθανασίου. Περιοχή λαξευτού νεκροταφείου.
Οι ενδιαφέρουσες αυτές σύνθετες κατασκευές, που δεν έχουν μελετηθεί
μέχρι σήμερα, είχαν ταφικό χαρακτήρα και φαίνεται να αποτελούσαν το νεκροταφείο
του οικισμού.
•Λαξευτός τάφος στο λόφο του Αγίου Αθανασίου.
Παρόμοια λαξευτά σε βράχο σπήλαιο νεκρικού χαρακτήρα, στο χώρο της
Ανατολικής Μακεδονίας, βρέθηκαν στην Τάπειτο (περιοχή Παραδείσου Ν. Καβάλας),
στο Σιδηρόκαστρο και
στη θέση Γκαϊλέ ΒΑ του χωριού Δαφνούδι
Σερρών, όπου εντοπίστηκε, από τον υπογράφοντα, (Ζήκο Νικόλαο), οικισμός της ύστερης
εποχής του χαλκού. Σε ευρύχωρο κοίλωμα του βραχώδους εξάρματος αποκαλύφθηκαν,
σε εργασίες ισοπέδωσης αμπελιού, τμήματα τοίχων κτισμένων με πέτρες που δένονται
με ισχυρό κονίαμα. Ιχνη μαρμαρόστρωτου δαπέδου, τμήματα ακόσμητων θωρακίων, απότμημα
κιονίσκου που βρέθηκαν μεταξύ των αποκαλυφθέντων τοίχων προϋποθέτουν την ύπαρξη
κτίσματος. Η ίδρυσή του μέσα στην περιοχή των λαξευτών σπηλαίων, που θεωρήθηκε
ως χώρος νεκροταφείου του οικισμού, οδηγεί στο πιθανό συμπέρασμα ότι πρόκειται
για κοιμητηριακό κτίσμα - ναό. Η ανεύρεση, στην περιοχή του κτίσματος, ακέραιου
σχεδόν πήλινου αγγείου υστερορρωμαϊκής φόρμας και χάλκινου νομίσματος του Θεοδοσίου
Α' (379 - 395 μ.Χ. ) είναι ενδείξεις για τη χρονολόγηση του κτίσματος στην εποχή
αυτή.
Οι πληροφορίες χωρικών για αποκαλύψεις λαξευτών σπηλαίων (τάφων) στη
νότια πλευρά του λόφου σε συσχέτιση με την ύπαρξη δυσδιάκριτων τοίχων στην επιφάνεια
του εδάφους σε διάφορα σημεία του λόφου του Αγίου Αθανασίου ορίζουν κάπως τα όρια
του οικισμού που θα πρέπει να εκτεινόταν σε όλο το μήκος του λόφου. Από την περιοχή
αυτή προέρχεται και η παρακάτω επιτύμβια αποσπασματική επιγραφή, διαστάσεων 0,47
Χ + 0,52 , Ρωμαϊκών χρόνων, με πρόχειρη επαρχιακή γραφή μνημονεύουσα το όνομα
του νεκρού Σερείλου.
β) Οικισμός στη θέση "Καλές"
Η θέση του δεύτερου οικισμού επισημάνθηκε στον πρώτο, προς το Ροδολίβος,
ορεινό όγκο του Παγγαίου, γνωστό στους ντόπιους με το όνομα "Καλές"
(τουρκ.Φρούριο ), σε απόσταση 1,5 χιλιόμ. ανατολικά του Δήμου, σε υψόμετρο 600
μ. τοπογραφικό διάγραμμα θέση Γ ).
Η κορυφή του φύσει οχυρού λόφου περιβάλλεται από ερείπια οχύρωσης
κτισμένης με αργολιθοδομή. Με βάση τα κατά τόπους σωζόμενα ερείπια η περίμετρος
της οχύρωσης, με σχήμα που ακολουθεί την καμπή του λόφου, ξεπερνά τα 600 μ. Στη
δυτική πλευρά του περιβόλου διακρίνονται λείψανα ορθογωνιόσχημου πύργου, εσωτερικών
διαστάσεων 3,20 Χ 2,70, με πάχος τείχους 1,50 μ. Το καλύτερα σωζόμενο τμήμα βρίσκεται
στη βόρεια πλευρά της οχύρωσης όπου το ύψος φθάνει τα 3 μ.
Τμήμα της νότιας πλευρά φαίνεται ότι ήταν ατείχιστο, αφού η ύπαρξη
γκρεμού βάθους 100 μ. στο σημείο αυτό καθιστούσε την οχύρωσή της περιττή.
Στον εσωτερικό χώρο του περιβόλου διακρίνονται αρκετά ερείπια, κτισμάτων
του οικισμού, που δεν θα πρέπει να εκτεινόταν έξω από την οχύρωση. Κομμάτια από
μεγάλα πιθάρια, πολυάριθμα όστρακα, αβαφή στο σύνολό τους, υστερορρωμαϊκών - παλαιοχριστιανικών
χρόνων με ραβδώσεις και χαράξεις στις επιφάνειές τους που βρίσκονται διασκορπισμένα
σε όλο τον εσωτερικό χώρο της οχύρωσης αποτελούν ισχυρές ενδείξεις για τη χρονολόγηση
του οικισμού.
Η υπόθεση αυτή ενισχύεται και από τον εντοπισμό, μετά από λαθρανασκαφές,
τμήματος του νεκροταφείου του οικισμού, που βρίσκεται σε μικρή απόσταση ανατολικά
του περιβόλου και αποτελείται από θηκοειδείς - κιβωτιόσχημους τάφους με θήκες
που ορίζονται από ακατέργαστες πλάκες.Τμήμα από τη βόρεια πλευρά του οχυρωματικού
περιβόλου στη θέση "Καλές" Ροδολίβους.
Η ανεύρεση δυο χάλκινων νομισμάτων εποχής Κωνσταντίνου Β' (337-361
μ.Χ.) προερχόμενων από τα χώματα της θήκης ενός τάφου βοηθούν στη χρονολόγηση
του νεκροταφείου και κατ' επέκταση του οικισμού. Μεταξύ του λόφου "Καλές"
και των προς τα νότια βρισκόμενων λόφων του Παγγαίου δημιουργείται ευρύχωρο οροπέδιο
που αποτελούσε πιθανότατα την καλλιεργήσιμη περιοχή του υστερορρωμαϊκού - παλαιοχριστιανικού
οικισμού. Στο οροπέδιο αυτό την υστεροβυζαντινή εποχή αναπτύχθηκε μικρός αγροτικός
οικισμός που ταυτίζεται παρακάτω με το αναφερόμενο στα πρακτικά της μονής
Ιβήρων του Αγίου όρους τοπωνύμιο Βορισκός.
γ) Οικισμός στη θέση "Κουριά"
Ενδείξεις για την εντόπιση του τρίτου οικισμού υπάρχουν στη θέση
"Κουριά" σε απόσταση 800 μ. ΝΑ του Ροδολίβους στους πρόποδες του Παγγαίου
(τοπογραφικό διάγραμμα θέση Δ) όπου το 1977 αποκαλύφθηκε κτιστός, ορθογώνιος στην
κάτοψη, καμαροσκέπαστος τάφος παλαιοχριστιανικής εποχής. Στην περιοχή διακρίνονται
λαξευτά σπήλαια, που μοιάζουν με αυτά του Αγίου Αθανασίου και αποτελούν πιθανότατα
τμήμα εκτενέστερου υστερορρωμαϊκού νεκροταφείου. Τρία χάλκινα νομίσματα, νομισματοκοπείου
Φιλίππων, εποχής Αυγούστου (27 π.Χ. - 14 μ.Χ. ) από την επιφάνεια του εδάφους
της περιοχής είναι ένδειξη ότι ο οικισμός υπήρχε ήδη από τον 1ο μ.Χ. αιώνα και
αποτελούσε πιθανότατα περιοικίδα (vicus) της ρωμαϊκής αποικίας των Φιλίππων.
Σε κοντινή από τον καμαροσκέπαστο παλαιοχριστιανικό τάφο απόσταση,
βρέθηκε πέτρινη πλάκα με δυσδιάκριτη πρόχειρα χαρακτή επιτύμβια επιγραφή, διαστάσεων
0,40 Χ 0,32 Χ 0,05. Η επιγραφή που χρονολογείται στο 131 μ.Χ. μνημονεύει το όνομα
του νεκρού Διοσκουρίδη όνομα γνωστό και από άλλες επιγραφές της περιοχής. Με τον
όρο "Κουριά" υποδηλώνεται συνήθως μια δασωμένη περιοχή. Εκτός από τα
επιφανειακά ευρήματα που προέρχονται από τις των εντοπισθέντων οικισμών στο σημερινό
οικιστικό χώρο του Δήμου υπάρχουν τα εξής μαρμάρινα μέλη:
1. Πώμα μαρμάρινης σαρκοφάγου ρωμαϊκών χρόνων, διαστάσεων 2,15 (μήκος) Χ 1 (πλάτος)
σχήματος τριγωνικού πρίσματος του οποίου οι γωνίες απολήγουν σε προεξέχοντα ακρωτήρια.
Σήμερα πακτωμένο κοντα σε στόμια πηγαδιού χρησιμοποιείται για λεκάνη (γούρνα)
πλυσίματος ρούχων και για ποτίστρα ζώων.
2. Ιωνίζον, με επίθημα, κιονόκρανο, που το προσκέφαλό του κοσμείται με συστρεφόμενες
έλικες. Από τις πλευρές του επιθήματος διακοσμείται μία μόνο πλευρά με ανάγλυφο
σταυρό. Πρόκειται για γνωστό τύπο επερχιακού κιονόκρανου χρονολογούμενου στον
6ο μ.Χ. αιώνα.
3. Αμφικιονίσκος παραθύρου ύψους 1,02, μεγ. Διάμ. Ανω βάσης 0,41 , μεγ. Διαμ.
Κάτω βάσης 0,47) προερχόμενος πιθανότατα από παράθυρο κόγχης παλαιοχριστιανικού
ναού.
4. Τμήμα κίονα σωζόμενου ύψους 1,10 μ.
5. Αποσπασματική επιτύμβια επιγραφή, διαστάσεων 0,52 Χ 0,54 , εντοιχισμένη στην
εξωτερική όψη της κόγχης του ναού των Αγίων Ταξιαρχών.
Το κείμενο παρατίθεται τον Ιούνιο 2005 από την ακόλουθη ιστοσελίδα του Δήμου Ροδολίβους
ΝΕΟ ΠΕΤΡΙΤΣΙ (Χωριό) ΣΕΡΡΕΣ
Πρόσφατα, εντοπίστηκε το 1979 ένας προϊστορικός οικισμός στην περιοχή
Μεσαίας (Νέου Πετριτσίου) και σε απόσταση 1 χιλ. από το βουλγαρικό χωριό Topolnista.
Ο οικισμός ιδρύθηκε περίπου το 5100-5000 π. Χ. και εκτείνεται σε μήκος περίπου
150 μ. στο πρώτο ύψωμα πάνω από την κοιλάδα του Στρυμόνα στους πρόποδες του βουνού.
Πρόκειται για μια αγροτική εγκατάσταση με κατοίκους που ασχολούνταν κυρίως με
τη γεωργία και την κτηνοτροφία. Καλλιεργούσαν σιτάρι, κριθάρι και άλλα όσπρια
και εξέτρεφαν αιγοπρόβατα και βοοειδή. Στις δασώδεις πλαγιές του όρους Κερκίνη
κυνηγούσαν μικρά ή μεγαλύτερα ζώα και στον ποταμό ψάρευαν. Τα σπίτια του οικισμού
ήταν αραιά τοποθετημένα σε όλη την έκταση του οικισμού. Κατασκευάζονταν από κορμούς
δέντρων, πηλό και κλαδιά. Τα υλικά αυτά διαλύονταν εύκολα με αποτέλεσμα τα αρχιτεκτονικά
κατάλοιπα να είναι σήμερα ελάχιστα.
Στην πρώτη, παλαιότερη φάση κατοίκησης ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα
ορύγματα που άνοιγαν στο δάπεδο των σπιτιών, μέσα στα οποία είχαν εστίες αλλά
και εργαστήρια π.χ. για την κατασκευή λεπίδων.
Σε μια νεώτερη φάση κατοίκησης τα σπίτια γίνονται ισόγεια με εστίες
στο εσωτερικό τους. Σε μια περίπτωση εντοπίστηκαν και μικροί κλίβανοι επεξεργασίας
μετάλλου (χαλκού). Τα ευρήματα των ερευνών στους δύο τομείς, ελληνικό και βουλγαρικό,
περιλαμβάνουν άφθονη κεραμική, λίθινα οστέινα και πήλινα εργαλεία και είδωλα.
Στον βουλγαρικό τομέα εντοπίστηκε πήλινη ανάγλυφη ανδρική μορφή καθώς και ανθρωπόμορφο
αγγείο. Στην κεραμική περιλαμβάνονται όλες οι κατηγορίες που γνωρίζουμε από τις
γύρω περιοχές. Η διακοσμημένη κεραμική με καστανό χρώμα πάνω στην πορτοκαλέρυθρη
επιφάνεια και τα γωνιώδη σχήματα των αγγείων παραπέμπουν σε δημιουργήματα της
Ανατολικής Μακεδονιάς, ενώ οι πλατιές χαράξεις γεμισμένες με επίθετο χρώμα και
οι "λυχνίες" σε τάσεις του άνω ρου του Στρυμόνα και η μελανόχρωμη στιλπνή κεραμική
με ραβδωτή διακόσμηση σε επίδραση της κεντρικής Βαλκανικής. Αξιοσημείωτη είναι
η παρουσία μιας σπάνιας για την περιοχή τεχνικής διακόσμησης που είναι πολύ συνηθισμένη
στην κεντρική Ευρώπη (διακόσμηση Bitum). Ο οικισμός κατοικήθηκε για περίπου 200-300
χρόνια και εγκαταλείφθηκε για άγνωστους λόγους περίπου στο 4800-4700 π.Χ.
Τα ίχνη της τρίτης, τελευταίας φάσης κατοίκησης είναι ελάχιστα, πιθανότατα
λόγω της ισχυρής διάβρωσης του εδάφους. Από τη φάση αυτή σώζονται μόνο κεραμικά
κατάλοιπα σε διάσπαρτα ορύγματα.
Τα ευρήματα από την ανασκαφή στον ελληνικό τομέα, λόγω απουσίας πλησιέστερου
μουσείου, φυλάσσονται σήμερα στο μουσείο Σερρών ενώ τα αποτελέσματα που θα προέλθουν
από τη συνένωση του υλικού και των δύο ανασκαφών (του ελληνικού και του βουλγαρικού
τομέα, πρόκειται άλλωστε για το πρώτο διακρατικό ανασκαφικό πρόγραμμα στον τομέα
της Αρχαιολογίας μεταξύ Ελλάδας και Βουλγαρίας.) θα δημοσιευθούν από κοινού σε
πολύτομο έργο. Επικεφαλής από ελληνικής πλευράς οι αρχαιολόγοι: Δρ. Χάιδω Κουκούλη-Χρυσάνθη,
Δρ. Ιωάννης Ασλάνης, Φωτεινή Κωνσταντοπούλου. Από την Βουλγαρία συμμετέχουν οι
αρχαιολόγοι: Henrietta Todorova, Dr. Javor Bojadziev, Dr. Ivo Vajsov, Kalin Dimitrov.
Στην υλοποίηση του έργου συμβάλλουν με ποικίλους, αλλά πάντοτε αποτελεσματικούς
τρόπους, ο Δήμος Πετριτσίου ... και οι εκάστοτε στρατιωτικοί διοικητές της περιοχής.
Το κείμενο παρατίθεται τον Σεπτέμβριο 2002 από ιστοσελίδα του Δήμου Πετριτσίου
Λάβετε το καθημερινό newsletter με τα πιο σημαντικά νέα της τουριστικής βιομηχανίας.
Εγγραφείτε τώρα!
