Πληροφορίες τοπωνυμίου

Αρχαιολογικός χώρος Κάτω Σαμικού

Τηλέφωνο: +30 26240 22529
  Στη δυτικότερη προς τη θάλασσα παραφυάδα των υψωμάτων της Σμέρνας, που στην αρχαιότητα ονομαζόταν Λάπιθον όρος, υπάρχουν τα οικοδομικά λείψανα της αρχαίας πόλεως Σαμίας, Σάμιου ή Σαμικού, που περιβάλλεται από οχυρωματικό πολυγωνικό τείχος, πιθανότατα μακεδονικών χρόνων. Ο περιτειχισμένος χώρος είναι τριγωνικός, μέγιστου μήκους περίπου 500μ. και μέσα σε αυτόν υπάρχουν αναλημματικοί τοίχοι, που συγκρατούν το επικλινές έδαφος. Προς τη θάλασσα πρέπει να βρισκόταν το "σαμιακόν Ποσείδιον" (Στράβων 8,346), το οποίο ήταν το σημαντικότερο ιερό στην περιοχή του Σαμικού. Ο Παυσανίας και ο Στράβων συμφωνούν στην ταύτιση της πόλης Σαμίας προς την ομηρική Ακρόπολη Αρήνη.
   Στους βόρειους πρόποδες του Λαπίθα, στη θέση "Κλειδί", πολύ κοντά στην αποξηρανθείσα λίμνη της Αγουλινίτσας, πάνω σε μικρό επίμηκες ύψωμα, αποκαλύφθηκαν λείψανα κυκλώπειου τείχους, καθώς νεκροταφείο τύμβων και ένας θολωτός τάφος, που χρονολογούνται στα τέλη της ΜΕ - ΥΕ Ι-ΙΙ Α έως και στην ΥΕ ΙΙΙ Γ εποχή.

Κάστρο Αρχαία Σάμιας (Κάτω Σαμικό)

  Πόλη της Τριφυλίας, η οποία ιδρύθηκε στα νότια της Ολυμπίας και της κοιλάδας του Αλφειού. Η θέση της ήταν εξαιρετικά νευραλγικής σημασίας καθώς ελέγχει το οδικό πέρασμα από τη ΒΔ. Πελοπόννησο στη Νοτιοδυτική και για αυτό μεταγενέστερα ονομάστηκε από τους ντόπιους «Κλειδί». Πιο συγκεκριμένα θα λέγαμε ότι είναι τοποθετημένη στους δυτικούς πρόποδες του κατάφυτου από πεύκα, όρους Λάπιθα.Τα ευρήματα που έχουν βρεθεί μαρτυρούν ότι τον 4ο αιώνα π.Χ. η ακρόπολη οχυρώνεται από ισχυρό τείχος με πύργους. Σήμερα τα τείχη μπορούν να γίνουν ορατά και βρίσκονται σε ένα ύψωμα 180 μέτρων βόρεια της λίμνης Καϊάφα. Οι κάτοικοί της λάτρευαν τον Ποσειδώνα (μία λατρεία, που φέρνει στο νου την περιγραφή, στην ομηρική Οδύσσεια, των τελετών που διενεργούσαν οι κάτοικοι της Πύλου στην «αμμοθόεσσα» παραλία της, προς τιμήν του Ποσειδώνα). Στη Νότια πλευρά του Σαμικού υπήρχε η αποκαλούμενη σπηλιά των Ανιγρίδων Νυμφών που ανέβλυζε ιαματικό νερό για τη θεραπεία δερματοπαθειών.
  Στη θέση Κλειδί, βόρεια του Σαμικού, ο Doerpfeld το 1908 βρήκε μυκηναϊκά όστρακα και λείψανα κυκλώπειων τειχών. Επίσης το 1954 ο Ν.Γιαλούρης ανέσκαψε έναν τύμβο με τάφους, στον οποίο βρέθηκαν αγγεία μεσοελλαδικών και μυκηναϊκών χρόνων. Ο τύμβος είχε κτισθεί κατά τον ανασκαφέα προς τιμήν του Ιαρδάνου. Οι ανασκαφές επαναλήφθηκαν από την Ελ. Παπακωνσταντίνου στις αρχές της δεκαετίας του '80 και έφεραν στο φως άλλους τέσσερεις τύμβους καθώς και έναν θολωτό τάφο, που είχε κτισθεί εντός ενός τύμβου. Η τελευταία περίπτωση είναι εξαιρετικά ενδιαφέρουσα, αφού καταφαίνεται ότι οι μυκηναίοι κατασκευαστές του θολωτού τάφου επέλεξαν τον τύμβο, συνεχίζοντας αδιάλειπτα την ταφική χρήση του χώρου και μαρτυρώντας ότι ανήκαν στην ίδια φυλή με τους Μεσοελλαδίτες.
  Στην περιοχή υπάρχουν ερείπια της αρχαίας πόλης Σαμίας, την οποία ο Παυσανίας ταυτίζει με την ομηρική Ακρόπολη Αρήνη. Σώζεται οχυρωματικό τείχος, που χρονολογείται στους μακεδονικούς χρόνους. Στον χώρο σώζονται αναλημματικοί τοίχοι. Στη θέση «Κλειδί» αποκαλύφθηκαν λείψανα κυκλώπειου τείχους, νεκροταφείο και θολωτός τάφος.

Το κείμενο παρατίθεται τον Ιανουάριο 2005 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφίες, της Νομαρχίας Ηλείας

• http://www.nailias.gr/tourismos_politismos/mnimia_... (5 φωτ.)