H μικρή αρχαιολογική συλλογή Θηβών στις αρχές του 20ου αιώνα εμπλουτίστηκε σε τέτοιο βαθμό από τις ανασκαφές στην Βοιωτία, ώστε έγινε επιτακτική η ανάγκη ανεγέρσεως νέου κτιρίου, το οποίο εγκαινιάστηκε το 1962.
Ο αυξανόμενος πλούτος των αρχαιολογικών ευρημάτων στο νομό Βοιωτίας, επέβαλλε και τη νέα επέκταση του μουσείου, στα πλαίσια της οποίας αναδιοργανώνεται και η έκθεση των συλλογών του. Μέχρι την ολοκλήρωση του έργου, το μουσείο θα παραμείνει κλειστό για το κοινό.
Στις συλλογές του Μουσείου περιλαμβάνονται:
• Προϊστορική συλλογή
• Μυκηναϊκή συλλογή
Τανάγρας
• Συλλογή γλυπτών
Αυλίδας
-
Θεσπιών
• Συλλογή αγγείων από το νεκροταφείο
Μυκαλησσού
(Ριτσώνας)
• Συλλογή αγγείων και χάλκινων από διάφορες θέσεις
Τα σημαντικότερα εκθέματα του Μουσείου είναι:
• Μοναδικός θησαυρός από 42 σφραγιδοκύλινδρους με γλυπτές παραστάσεις που προέρχονται από τη Μεσοποταμία. Βρέθηκαν στο λεγόμενο "Νέο Καδμείο" της Θήβας. Εκτίθενται 28 από αυτούς. Μυκηναϊκής περιόδου, 13ος αιώνας π.Χ.
• Πυξίδα (κοσμηματοθήκη) από ελεφαντόδοντο. Από τάφο της Θήβας. Μυκηναϊκής περιόδου, 13ος αιώνας π.Χ.
• Σύνολο από 16 πήλινες λάρνακες διακοσμημένες με εικονιστικές παραστάσεις από το μυκηναϊκό νεκροταφείο της Τανάγρας, 13ος αιώνας π.Χ.
• Κούροι από το
ιερό του Απόλλωνα στο Πτώο. 6ος αι. π.Χ.
• Σύνολο από πέντε επιτύμβιες στήλες από μελανό λίθο με εγχάρακτες παραστάσεις πολεμιστών. Πιθανώς ανήκουν σε πεσόντες στη μάχη του Δηλίου (424 π.Χ.).
• Άγαλμα Αρτέμιδος, ρωμαϊκό αντίγραφο από πρωτότυπο των κλασικών χρόνων από το
ναό της Αυλιδείας Αρτέμιδος.
• Σύνολο από επτά πήλινες φυλλόσχημες πινακίδες ενεπίγραφες στην Γραμμική Β΄ Γραφή από την "Οπλοθήκη" στη Θήβα. Μυκηναϊκής περιόδου, 13ος αιώνας π.Χ.
• Επιτύμβια στήλη από το Ακραίφνιο με ανάγλυφη παράσταση νέου, επίγραμμα και την υπογραφή του γλύπτη. 6ος αι. π.Χ.
• Σύνολο χάλκινων ειδωλίων και άλλων αντικειμένων (κάτοπτρο, στλεγγίδες) από την Πυρά Ηρακλέους στο όρος Οίτη.
• Άγαλμα της Εκάτης, ελληνιστικών χρόνων από το ναό της Αυλιδείας Αρτέμιδος.
