Το Μουσείο Ελληνικής Λαϊκής Τέχνης είναι κρατικό και υπάγεται στο Υπουργείο Πολιτισμού.
Ιδρύθηκε το 1918 από τον ποιητή Γεώργιο Δροσίνη με την ονομασία "Μουσείον Ελληνικών Χειροτεχνημάτων" και στεγάσθηκε
στο Τζαμί. Μετονομάσθηκε το 1923 σε "Εθνικόν Μουσείον Κοσμητικών Τεχνών" και το
1959 πήρε τη σημερινή ονομασία.
Το Μουσείο Ελληνικής Λαϊκής Τέχνης διευθύνεται από το 1935 έως το
1953 από την 'Αννα Αποστολάκη. Το 1956 έως το 1980 αναλαμβάνει τη διεύθυνσή του
η Πόπη Ζώρα.
Μέχρι το 1973 το Μουσείο στεγαζόταν στο Τζαμί της Πλατείας Μοναστηρακίου.
Το έτος αυτό οι βασικές λειτουργίες του, μεταφέρθηκαν στο κτίριο της οδού Κυδαθηναίων
17 στην Πλάκα.
Παραρτήματα του Μουσείου είναι το Τζαμί, όπου στεγάζεται η "Συλλογή
Λαϊκής Κεραμεικής Β. Κυριαζόπουλου", το κτίριο της οδού Κυρρήστου 8 γνωστό ως
"Το λουτρό των Αέρηδων" και το κτίριο στην οδό Θέσπιδος 8 στην Πλάκα.
Στις λειτουργίες του Μουσείου Ελληνικής Λαϊκής Τέχνης περιλαμβάνονται:
•Οι Εκθεσιακοί χώροι (μόνιμες και περιοδικές εκθέσεις).
•Οι Διοικητικές Υπηρεσίες.
•Η Βιβλιοθήκη, η οποία περιλαμβάνει 5000 τόμους με κύριο θέμα τη λαϊκή τέχνη,
τη λαογραφία, την εθνολογία και τη μουσειολογία.
•Τα Αρχεία (Φωτογραφικό, Ταινιοθήκη, Ηχοθήκη).
•Το Φωτογραφικό Αρχείο περιλαμβάνει αρνητικά και διαφάνειες από τα αντικείμενα
των μουσειακών συλλογών, ή από λήψεις από τον ελληνικό χώρο (αντικείμενα - μνημεία,
δραστηριότητες, δρώμενα κ.ά.).
•Το Τμήμα Εκπαιδευτικών προγραμμάτων.
•Το Εργαστήριο Συντήρησης μουσειακών αντικειμένων, με προσωπικό ειδικευμένο
στη συντήρηση υφάσματος και ποικίλων υλικών, ιδίως ξύλου και μετάλλου. Οι αρμοδιότητες
του Εργαστηρίου περιλαμβάνουν όλα τα έργα και τις ενέργειες που αφορούν στην προληπτική
και ενεργητική συντήρηση, στην αποκατάσταση και προστασία των συλλογών του Μουσείου,
καθώς επίσης την τεκμηρίωση και τη δημοσίευση των εργασιών συντήρησης.
•Πλαισιωτικά, το Σωματείο «Οι Φίλοι του Μουσείου Ελληνικής Λαϊκής Τέχνης»
(1989) συνδράμει στους ποικίλους σκοπούς του Μουσείου και είναι υπεύθυνο για τη
λειτουργία του Πωλητηρίου.
Το Μουσείο Ελληνικής Λαϊκής Τέχνης έχει μια μακρά παράδοση επικοινωνίας
με το κοινό, με σκοπό την προώθηση και προβολή στοιχείων του ελληνικού παραδοσιακού
πολιτισμού και τη γνωριμία τους στο ευρύτερο κοινό. Η επικοινωνία αυτή πραγματοποιείται
μέσα από:
•Κινητές και περιοδικές εκθέσεις
- Στον τομέα των κινητών εκθέσεων, το Μουσείο Ελληνικής Λαϊκής Τέχνης πρωτοστατεί,
οργανώνοντας το 1977 την «Κινητή Έκθεση», η οποία από το 1978 μέχρι το 1985 περιόδευσε
στο εξωτερικό, προβάλλοντας με 150 μοναδικά μουσειακά αντικείμενα, το νεοελληνικό
ιδίως υλικό πολιτισμό, σε πολλές χώρες της Ευρώπης.
- Στο εσωτερικό, στον τομέα των εκθέσεων παρουσιάζονται στους χώρους του Μουσείου
θεματικές Περιοδικές Εκθέσεις.
- Ποικίλες δραστηριότητες συναφείς με εποχικά έθιμα (Χριστούγεννα, Αποκριές κ.ά)
ή με θεματικές ενότητες (υφαντική, χορός-μουσική, γάμος).
•Εκπαιδευτικά Προγράμματα
Το Μουσείο Ελληνικής Λαϊκής Τέχνης είναι το πρώτο κρατικό Μουσείο που οργανώνει
από το 1981 Εκπαιδευτικά Προγράμματα, τα οποία λειτουργούν με μεγάλη επιτυχία.
•Οργάνωση Σεμιναρίων, Συμποσίων.
•Εκπόνηση επιστημονικών εκδόσεων και καταλόγων.
Σημαντική είναι επίσης η συμβολή του Μουσείου Ελληνικής Λαϊκής Τέχνης,
στον τομέα της επικοινωνίας του -ως κέντρου- με την περιφέρεια. Η επικοινωνία
αυτή υλοποιείται μέσα από πολύπλευρη συνεργασία του μουσείου (έρευνα, έκθεση,
συντήρηση κ.ά) με τα τοπικά λαογραφικά μουσεία.
Στον ερευνητικό τομέα, που αφορά κυρίως τη μελέτη και έρευνα των στοιχείων
του ελληνικού παραδοσιακού πολιτισμού, το Μουσείο Ελληνικής Λαϊκής Τέχνης, συνεργάζεται
μέσα από ερευνητικά και άλλα προγράμματα, με συναφείς επιστημονικούς χώρους και
φορείς (Πανεπιστήμια, Κέντρα Ερευνών, Μουσεία συναφή), για την πραγματοποίηση
των ερευνητικών του στόχων. Μέσα στα πλαίσια αυτά δημιουργήθηκε το 1989 από το
Μουσείο, σε συνεργασία με το Πελοποννησιακό Λαογραφικό Ιδρυμα και το Λύκειο Ελληνίδων,
υπό την αιγίδα της Διεύθυνσης Λαϊκού Πολιτισμού του ΥΠ.ΠΟ, δημιούργησαν το Εθνικό
Αρχείο Ελληνικής Παραδοσιακής Ενδυμασίας.
Οι Συλλογές του Μουσείου
Το Μουσείο διαθέτει πλούσιες συλλογές αντικειμένων, τα οποία αντιπροσωπεύουν
όλους τους κλάδους της λαϊκής τέχνης
Κεντητική
Υφαντική
Ενδυμασίες
Μεταμφιέσεις
Θέατρο σκιών
Αργυροχοΐα
Μεταλλοτεχνία
Κεραμική
Ξυλογλυπτική
Λαϊκή zωγραφική (έργα Θεόφιλου Χατζημιχαήλ)
Λιθογλυπτική
Οι συλλογές του Μουσείου Ελληνικής Λαϊκής Τέχνης ανήκουν χρονικά στην περίοδο από 1650 ως σήμερα.
