Μονή Παναγίας Δαδιάς Σουφλίου

  Εις απόστασιν μιας και ημισείας περίπου ωρας ΝΔ. του Σουφλίου κείται η Μονή Δαδιάς εις τους πρόποδας ενός βράχου, ύψους ογδοήκοντα περίπου μέτρων από της θαλάσσης. Ο βράχος είναι μεγαλοπρεπής, κατάφυτος εις την βάσιν του, επιβλητικός και ανήκει εις ύστατον συγκρότημα που αποτελούν τα κράσπεδα της Ροδόπης. Την Μονήν περιβάλλει βλάστησις οργώσα, αποτελουμένη ως επί το πλείστον από πεύκα εις ακτίνα τεσσάρων περίπου ωρών. Εκτός των πεύκων φύονται, εδώ η δρυς, η πτελέα, θράψα και νερόθραψα σφένδαμνα, γαύρα, αμυγδαλές, συκιές, καρυδιές, φουντουκιές, κούμαρα, ρήγανη, θυμάρι και τα τοιαύτα. Εις πολύ μικράν απόστασιν εις στεήν πεδιάδα κυλά τα ολοκάθαρα νερά του ρυάκι πλατύ, γεμάτο ψάρια γλυκύτατα.
  Το κλίμα το καλοκαίρι είναι δροσερόν και η πηγή της Μονής δίδει ύδωρ ψυχρόν και νοστιμώτατον.
  Η Μονή, πριν διαλυθή προ δεκαετίας, (λειτουργούσε μεταξύ 1842 και 1912 που ανατινάχτηκε) ήτο επαρχιακή, εξαρτωμένη από την μητρόπολιν Διδυμοτείχου, πλουσία, έχoυσα αίγας, αγελάδας, ζεύγη αροτήρων και περί τα εξακόσια στρέμματα καλλιεργησίμου γης και μωρεoκήπων και ιδιόκτητον δάσος. Σήμερον η Μονή ανήκει εις την κατηγορίαν των διαλελυμένων, μονών και υπάγεται εις την δικαιοδοσίαν της σχολικής επιτροπής του πλησίον χωρίου Δαδιάς, ήτις ενοικιάζει αυτήν ως αγρόκτημα.
  Φαίνεται ότι η Μονή Δαδιάς, ως και το χωρίον Δαδιά, είναι Βυζαντινής εποχής. Εις αρχαιοτέραν εποχήν ητο κτισμένη ολίγον χαμηλότερα, εις το μέγα χωράφι, τό οποίον καλείται σήμερον «του Αη-Γεώργη το χωράφι», εις την άκραν του οποίου εσώζοντο και ίχνη θεμελίων ναού (Στην τοποθεσία που παλαιότερα ήταν οι κατασκηνώσεις, υπάρχει σκαμμένος σε βράχο Ναός, ίσως των πρώτων χριστιανικών χρόνων, ενώ απέναντι υπάρχει επίσης σκαμμένος σε βράχο, αρχαίος τάφος. Στο βυζαντινό μοναστήρι της Δαδιάς υπάρχουν επίσης λείψανα αρχαίου οικισμού. Βρίσκεται σε πολύ ωραία τοποθεσία, με πολλά κατάλοιπα αρχαίων οικισμών και περιβάλλεται από κατάφυτους λόφους. Πιθανόν, να έχει ανεγερθεί σε θέση αρχαίου Ναού και γι' αυτό, ίσως στον παλιό του ξενώνα ήταν εντοιχισμένο αρχαίο ανάγλυφο με τον Θράκα ιππέα).    Η σημερινή τοποθεσία αυτής είναι ασυγκρίτως καλλιτέρα, ως υψηλοτέρα, ευάερος και ως κειμένη πλησιέστατα εις την βρύσιν. Σήμερον η Μονή, ως οικοδόμημα, είναι εις αθλίαν κατάστασιν, διότι αι αποθήκαι και τα δωμάτια του ισογείου είναι κατεστραμμένα, εις το άνω δε πάτωμα από τα είκοσι δωμάτια πολλά ειναι ακατοίκητα.. Η εκκλησία είναι ερείπιον ανατιναχθείσα κατά Νοέμβριον του 1912 υπό των επιδρoμέων δια βόμβας. Διεσκευάσθη όμως, κατά το 1921, ο νάρθηξ εις μικρόν και πρόχειρον ναΐσκον, ένθα τελείται, καθώς εις τα ερημοκκλήσια, λειτουργία 3-4 φοράς κατά τας μεγάλας εορτάς του θέρους.
  H σημερινή Μoνή σύγκειται από δύο συνεχόμενα και ομοιόμορφα τμήματα, βόρειον και νότιον, απoτελούντα σχήμα κεφαλαίου Π. Και το μεν βόρειον εκτίσθη κατα θετικάς μαρτυρίας, κατά τό 1834, τό δε νότιον κατα το 1851, ως εμφαίνεται από εντειχισμένην μικράν ενεπίγραφον πλάκα.