Το Αρχαιολογικό Μουσείο της Άνδρου κτίσθηκε το 1981 σε σχέδια του αρχιτέκτονα
Στάμου Παπαδάκη και με τη χορηγία του Ιδρύματος Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή.
Οι αρχαιολογικές συλλογές του μουσείου στο ισόγειο και στον πρώτο όροφο του
κτιρίου περιλαμβάνουν τα ευρήματα από το γεωμετρικό οικισμό της
Ζαγοράς,
καθώς επίσης γλυπτά και επιγραφές, που καλύπτουν όλο το εύρος της αρχαιότητας από τα αρχαϊκά
ως τα ρωμαϊκά χρόνια (700 π.Χ. - 324 μ.Χ.) και τη βυζαντινή εποχή έως το 1453.
Επίσης, στον πρώτο όροφο του Μουσείου, οι επισκέπτες μπορούν να δουν ένα έκθεμα
ιδιαίτερης ιστορικής αξίας, ένα από τα 35 σωζόμενα αντίτυπα της "Χάρτας" του Ρήγα Φεραίου, η
οποία εκδόθηκε το 1796-97 στη Βιέννη.
Μεταξύ των σημαντικότερων αρχαιολογικών εκθεμάτων του μουσείου είναι:
• Κορμός κούρου. Βρέθηκε στην περιοχή του χωριού Ζαγανιάρη. Ναξιακό εργαστήριο. 550-540 π.Χ.
• Ανάγλυφη επιτύμβια στήλη. Στην καθισμένη νεκρή προσφέρει η θεραπαινίδα πυξίδα με κοσμήματα.
Έργο νησιώτικου εργαστηρίου με παριανή παράδοση. Από την αρχαία Άνδρο (Παλαιόπολη), 1η δεκαετία
4ου αιώνα π. Χ.
• Άγαλμα Ερμή. Ο θεός παριστάνεται σε ηρωική γυμνότητα. Το άγαλμα είναι ελληνιστικό αντίγραφο
από πρωτότυπο έργο του 4ου αι. π.Χ. του γλύπτη Πραξιτέλη.
• Κορμός Άρτεμης. Αντίγραφο ρωμαϊκών χρόνων από πρωτότυπο έργο του 2ου αιώνα π.Χ. Από την Παλαιόπολη.
• Τιμητικό ψήφισμα του Δήμου των Αδραμυτηνών για τους απεσταλμένους του Δήμου των Ανδρίων, το
δικαστή Τιμόκριτο του Σωκλέους και το γραμματέα Ιφικράτη του Ισοχρύσου. Χρονολογείται στα τέλη του
2ου αιώνα π.Χ.
• Άγαλμα γυναικείας μορφής στον τύπο της μεγάλης Ηρακλειώτισσας. Βρέθηκε στην Παλαιόπολη μαζί
με το άγαλμα του Ερμή. Αντιγράφει άγαλμα της Δήμητρας (325-300 π.Χ.), έργο των συνεχιστών του Πραξιτέλη,
με λυσίππεια στοιχεία. Χρονολογείται στις αρχές 1ου αιώνα μ.Χ.
• Άγαλμα Υγείας. Επάνω στη θεά γλιστρά το ιερό φίδι. Από την Παλαιόπολη. Έργο ρωμαϊκών χρόνων.
• Μεγάλος ανάγλυφος πίθος με κόσμημα μαιάνδρου. Τηνιακό-βοιωτικό εργαστήριο. 750-700 π.Χ.
• Θωράκιο με ανάγλυφη παράσταση ανορθωμένου λέοντα. 9ος-10ος αιώνας μ.Χ.
• Αρχιτεκτονικά μέλη με ανάγλυφο διάκοσμο από το βυζαντινό ναό του Αγ. Ταξιάρχη Μελίδας. 12ος αιώνας μ.Χ.
