Ιδρύθηκε το 1976 μετά τη δωρεά στο Ελληνικό Δημόσιο της ιδιωτικής
συλλογής του Παύλου και της Αλεξάνδρας Κανελλοπούλου. Στεγάσθηκε στο
νεοκλασικό αρχοντικό της οικογένειας Μιχαλέα, στην βόρεια πλαγιά της Ακρόπολης,
το οποίο κτίσθηκε το 1864, αγοράσθηκε δε και αναστηλώθηκε από το ελληνικό κράτος
στην δεκαετία 1960-70.
Στις συλλογές του Μουσείου περιλαμβάνονται:
Πήλινα και λίθινα αγγεία και ειδώλια, κοσμήματα και όπλα του Κυκλαδικού,
Μινωικού, Μυκηναϊκού πολιτισμού (3000 - 1200 π.Χ.)
Πήλινα αγγεία και ειδώλια από την Αττική, τις Κυκλάδες και την Κύπρο, γεωμετρικών
χρόνων (1000 - 700 π.Χ.)
Πήλινα αγγεία, ειδώλια και προτομές, κοσμήματα, χάλκινα όπλα και σκεύη από
την Αττική, την Κόρινθο, την Κρήτη, την Βοιωτία, τα νησιά Αιγαίου, αρχαϊκών χρόνων
(7ος - 6ος π.Χ. αιώνα).
Μελανόμορφα και ερυθρόμορφα αγγεία και λευκές λήκυθοι από Αττική και Βοιωτία
( 6ος - 5ος π.Χ. αιώνας).
Χρυσά κοσμήματα και σφραγιδόλιθοι, νομίσματα ελληνικών πόλεων (6ος π.Χ.
- 4ος μ.Χ. αιώνας).
Πήλινα ειδώλια Νέας Κωμωδίας (5ος π.Χ. αιώνας). Ταναγραίες (4ος - 3ος π.Χ.
αιώνας). Λύχνοι, χάλκινα ειδώλια, αγγεία (4ου π.Χ. -3ου μ.Χ. αιώνα). Γλυπτά και
επιγραφές κλασικών, ελληνιστικών και ρωμαϊκών χρόνων (5ος π.Χ. - 3ος μ.Χ. αιώνας).
Νεκρικά προσωπεία από το Φαγιούμ (2ος - 4ος μ.Χ. αιώνας). Κοπτικά υφάσματα
(6ος - 12ος μ.Χ. αιώνας).
Χρυσά κοσμήματα βυζαντινών χρόνων (6ος - 11ος μ.Χ. αιώνας). Χάλκινοι σταυροί,
αγγεία και σκεύη, λύχνοι βυζαντινών χρόνων (6ος - 12ος αιώνας). Βυζαντινά νομίσματα
και μολυβδόβουλα.
Λειτουργικά σκεύη και ξυλόγλυπτα βυζαντινών και μεταβυζαντινών χρόνων (9ος
- 10ος αιώνας)
Εικόνες 14ου-19ου αιώνα, πολλές ενυπόγραφες: Κρητικής Σχολής, Σχολής Κωνσταντινούπολης,
Μακεδονικής Σχολής, λαϊκών ζωγράφων.
Κοσμήματα λαϊκής τέχνης, υφάσματα και εξαρτήματα λαϊκής φορεσιάς, όπλα (18ος
- 19ος αιώνας).
Από τα σημαντικότερα εκθέματα του Μουσείου είναι:
Αρ.Μουσείου Δ. 2499.
Αττική μελανόμορφη
υδρία 530 - 520 π.Χ. Στον ώμο αρματοδρομία. Στην όψη, μέσα σε μετόπη,
παράσταση πέντε γυναικών με υδρίες κοντά σε κρήνη, πιθανότατα την Εννεάκρουνο.
Αρ.Μουσείου Δ. 2570.
Μελανόμορφος
αμφορέας του αγγειοπλάστη Νικοσθένους, 6ος αιώνας π.Χ. Στην κεντρική παράσταση,
σάτυροι και μαινάδες σε οργιαστικό χορό. Στις λαβές οπλίτες.
Αρ.Μουσείου Δ. 1708.
Πήλινο ειδώλιο
καθιστής νέας με λύρα, ίσως Μούσας, ταναγραϊκού εργαστηρίου, 4ος αιώνας
π.Χ.
Αρ.Μουσείου Δ. 2497.
Μαρμάρινη κεφαλή
Μεγάλου Αλεξάνδρου, 2ος αιώνας μ.Χ.
Αρ.Μουσείου Ε. 122.
Εικόνα με την
"Κοίμηση της Θεοτόκου" της Σχολής της Κωνσταντινούπολης, τέλη 14ου αιώνα.
Αρ.Μουσείου Ε. 272.
Εικόνα με θέμα
την "Αποτομή της Αγίας Παρασκευής". Φέρει την υπογραφή του Μιχαήλ Δαμασκηνού,
16ος αιώνας.