Αρχαιολογικό Mουσείο Ερέτριας

  Το Αρχαιολογικό Μουσείο της Ερέτριας κατασκευάστηκε στις αρχές της δεκαετίας του '60, ενώ η σημερινή του μορφή ολοκληρώθηκε μεταξύ των ετών 1987-1991, ύστερα από εργασίες επέκτασης που υλοποιήθηκαν με τη συνεργασία της αρμόδιας Εφορείας Αρχαιοτήτων και της Ελβετικής Αρχαιολογικής Σχολής, η οποία χρηματοδότησε και το έργο.
  Τα εκθέματα καλύπτουν όλο το φάσμα της αρχαιότητας και προέρχονται από την ευρύτερη περιοχή της Ερέτριας. Ξεχωρίζουν τα ευρήματα από τα πρωτογεωμετρικά νεκροταφεία στο Λευκαντί και στην Ερέτρια, καθώς και τα γλυπτά του ναού του Δαφνηφόρου Απόλλωνα.

   Τα σημαντικότερα εκθέματα του Μουσείου είναι:
- Πήλινο αλάβαστρο της ύστερης μυκηναϊκής περιόδου (1200-1000 π.Χ.) από το Λευκαντί. Φέρει παράσταση γρύπα, ζαρκαδιού και ελαφιού.
- Ο πήλινος "Κένταυρος του Λευκαντίου" (950-900 π.Χ.). Το πήλινο πρωτογεωμετρικό ειδώλιο βρέθηκε σπασμένο και μοιρασμένο σε δύο τάφους του Λευκαντίου. Αποτελεί την πρωιμότερη γνωστή παράσταση στην ελληνική τέχνη του μυθικού όντος που ήταν μισός άνθρωπος και μισός άλογο.
- Περιδέραιο από φαγεντιανή με χάντρες που παριστάνουν την ΄Ισιδα και τον Ώρο (1050-900 π.Χ.). Σημαντικό δείγμα μικροτεχνίας, το περιδέραιο βρέθηκε στο νεκροταφείο του Λευκαντίου μαζί με άλλα πολύτιμα αντικείμενα εισηγμένα από την Κύπρο και τη Φοινίκη, ευρήματα που επιβεβαιώνουν την ύπαρξη επαφών και σχέσεων της Ερέτριας με τις δύο αυτές περιοχές κατά τους πρώιμους ιστορικούς χρόνους.
- Ταφικός αμφορέας (800-700 π.Χ.). Είχε χρησιμοποιηθεί για την ταφή ενός παιδιού, τα οστά του οποίου βρέθηκαν αποτεφρωμένα στο εσωτερικό του αγγείου. Το αγγείο αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα του τοπικού ευβοϊκού εργαστηρίου κεραμικής.
- Μελανόμορφος ταφικός αμφορέας (560 π.Χ.) από την παράκτια νεκρόπολη της Ερέτριας. Στη μία όψη του εικονίζεται πάλη του Ηρακλή με κενταύρους και στην άλλη η "Πότνια Θηρών", η μινωική θεότητα, δαμάστρια των άγριων ζώων, που θεωρείται ως προδρομική μορφή της θεάς Άρτεμης.
- Το γλυπτό σύμπλεγμα Θησέα και Αντιόπης από το αέτωμα του ναού του Δαφνηφόρου Απόλλωνα (510-500 π.Χ.). Από τα σημαντικότερα δείγματα της υστεροαρχαϊκής εποχής απεικονίζει την αρπαγή της βασίλισσας των Αμαζόνων, Αντιόπης, από το βασιλιά της Αθήνας, Θησέα. Η παράσταση συμπληρωνόταν από την κεντρική μορφή της Αθηνάς και από άλλες μαχόμενες Αμαζόνες. Ο γλυπτός διάκοσμος του ναού θεωρείται έργο του Αθηναίου γλύπτη Αντήνορα, στον οποίο επίσης αποδίδεται ένα από τα πλέον γνωστά αγάλματα κορών στο Μουσείο της Ακρόπολης, η "Κόρη του Αντήνορα".
- Παναθηναϊκός αμφορέας (363-62 π.Χ.) από ιδιωτική οικία της αρχαίας Ερέτριας. Οι παναθηναϊκοί αμφορείς, γεμάτοι λάδι, προσφέρονταν ως έπαθλα στους νικητές των Παναθηναίων. Φέρουν τυποποιημένες παραστάσεις, με την πάνοπλη θεά Αθηνά να εικονίζεται στη μία όψη τους, ενώ στην άλλη εικονίζεται το αγώνισμα - στο συγκεκριμένο αγγείο το αγώνισμα της πάλης - στο οποίο νίκησε ο τροπαιούχος αθλητής.
- Πήλινο γοργόνειο (κεφαλή της μυθικής μέδουσας Γοργούς) (380-323 π.Χ.), τμήμα του αρχιτεκτονικού διακόσμου της λεγόμενης "Οικίας με τα ψηφιδωτά" της Ερέτριας. Τέτοιου είδους ευρήματα αποτελούν μια έμμεση, σημαντική ωστόσο μαρτυρία για την οικονομική ευμάρεια των κατοίκων της υστεροκλασικής Ερέτριας.
- Μελανόμορφο επίνητρο με σκηνή συμποσίου (τέλος 6ου αι. π.Χ.) από την Αμάρυνθο. Το επίνητρο ήταν ένα ιδιότυπο σκεύος, που χρησιμοποιούσαν οι γυναίκες για το ξάσιμο του μαλλιού, τοποθετώντας το επάνω στο γόνατό τους.